|
2002
|
|
|
|
Egun
horretatik aurrera, askotan saiatu nintzen hilketaren ingurukoak idazten. Oroitzapenak uxatze aldera batez ere.
|
|
|
Historia honen azken kapitulua, oraingoz bederen, 2002ko urriaren 10ean idatzi zen:
|
egun
horretako buletin ofizial batek zekarren (ikusazu BORME, 144 zenbakia) 2001eko azken egunean erabaki zutela" Euskal Entziklopedia Orokorra Eusenor S.A." ixtea, atzean 117.775.968 pezetako zorra utziz. Krak egin eta hor konpon.
|
|
|
Euskal Herri guztia bazterrik bazter eta gainetik beheiti, gauez nahiz egunez, euripean nola eguzkiarekin, goitiko herrietatik beheitiko hirietaraino lasterka eta gelditu gabe gurutzatzeko prest bagaude euskarari diogun maitasun izugarria erakutsi nahian hori egiten dugunean, nola nahi duzu, bada, egotea? Pozaren pozez, hain barneko dugun hizkuntza honen etorkizuna orain dela hogeita hamar urte baino ziurrago ikusten bainuen
|
egun
horretan. Oroitzen?
|
|
|
Berriz ere hartuko dut, sinbolikoa delako, Eguzkitza jaunak Euskaltzaindian sartzeko eman zuen sarrera hitzaldiaren egun hura. Kontuan izanik Euskaltzaindia dela gure (eta orain uste dut aski modu egokian erabiltzen dudala" gure" hori) hizkuntzaz arduratzen den erakunde ofiziala, kontuan izanik Euskal Telebistaren ardura dela euskara, kontuan izanik
|
egun
horretan arratsaldeko azken orduan euskaraz ez zela eguneko albistegirik, besterik ezean uste nuen erdarazkoan berri hori izango zela garrantzitsuenetako bat. Besteak beste, ez baita ez astero, ez hilabetero, ez urtero, euskaltzain berririk izendatzen.
|
|
|
Besteak beste, ez baita ez astero, ez hilabetero, ez urtero, euskaltzain berririk izendatzen. Baina ikus dezagun zer gertatu zen
|
egun
horretan. Beraz, alde batera utzirik telebista euskararekin lotu behar dugula, berriak bazuen, nik uste, berezko interes bat kazetaritzaren ikuspuntutik ere.
|
|
|
Euskaltzaindia ez, baina bai ordea Dolly ardi famatua:
|
egun
horretan, Eguzkitza sarrera hitzaldia irakurtzen ari zelarik, bete zituen zorioneko bost urte gure Dolly zorioneko ardi zoriontsuak. Bost edo hamaika, batek daki, hor ez zientzialariak bat, kontuan harturik bere ama edipikoak sei urte zituela gure bildotsa munduratu zenean eta bildots hau bitasunaren misterioaren erakusgarria dela.
|
|
|
Euskal Herria goibel, kuku dago eguna, pazin beltzak mendi tontorretan. Hala omen zegoen
|
egun
horretan. Eta orduan...
|
|
|
Ama Birjinaren agerpena izango balitz bezala edo, orduan agertu zen Euskaltzaindia Euskal Telebistan. Esaten dute hoberena batzuetan azkenerako utzi behar dela, eta segur naiz
|
egun
horretan hori pentsatu zutela arduradunek eta horrexegatik egin zutela egin zutena. Zeren, ez nuke pentsatu ere egin nahi, nire errespetu guztiak baldin badituzte ere, Dollyren bosgarren urtebetetzeak edo Eibarko taldearen entrenamenduak baino garrantzi gutxiago duela Euskaltzaindian sarrera hitzaldia irakurtzeak.
|
|
|
Zeren, ez nuke pentsatu ere egin nahi, nire errespetu guztiak baldin badituzte ere, Dollyren bosgarren urtebetetzeak edo Eibarko taldearen entrenamenduak baino garrantzi gutxiago duela Euskaltzaindian sarrera hitzaldia irakurtzeak. Edo erakunde honen lanak, ez eguneroko lanak baizik
|
egun
horretako lan bereziak, garrantzi gutxiago duela euskaltzale batendako edo bere jardueran euskararen alde egin behar duen komunikabide batendako, Europako bisoiak baino. Hain kerratua ikusten dute gai hau?
|
|
|
Sarrerako lehenengo erreferentzia, simulakro ezarena, aipatu liburuaren egile berarena da, Hasier Etxeberriarena, Nabarra aldizkariaren 17 alean egin zioten elkarrizketakoa (2002); MatÃas Múgicaren" La cultura en euskera" famatua Ostiela! aldizkariak argitaratu zuen lehenengoz, 8 zenbakian alegia (1997ko negua); euskal kulturaren orainaz eta geroaz hitzaldia 2001eko abenduaren 21ean irakurri zuen Bernardo Atxagak, Bilbo Zaharra euskaltegiaren gonbitari erantzunez (nahiz eta, egia esateko, beste bi gaiez ere hitz egin zuen
|
egun
horretan: ahozkoaren eta idatziaren arteko harremanez, eta Obabara eraman zuen bideaz); Pello Lizarralderen esanak aipatu Nabarrak jaso zituen (16 zenbakia, 2002); Patxi Zubizarretarenak, hika aldizkariak bere 123/ 124 zenbakian (2001), eta Karlos Linazasororenak Diario Vascok(); beste lan" izorratzaile" eta, beraz, guztiz gomendagarri bat, ikuspuntu horretatik, Anjel Lertxundiren Gogoa zubi da, 1999koa (gutxiegi irakurri ote den susmoa daukat).
|
|
|
Azkenik, parachute aldera jo genuen. Hantxe esan zigutenez, ez zen gauza ziurra
|
egun
horretan salto egiteko baimena emango zigutenentz, izan ere, haize bolada handiak baitzebiltzan han goian eta jauzia arriskutsua izan zitekeen baldintza haietan. Hala ere, zer egin erabakitzen zuten bitartean denbora aurrezteko, hainbat paper eman ziguten, eta mesedez arretaz irakurri eta denak banan banan sinatzeko eskatu.
|
|
2003
|
|
|
– Misio eguna Erromako estazioetako baten egunean suertatzen bada, orduan misioa entzunda
|
egun
horretan Erromako zazpi elizak bisitatuz irabaziko liratekeen induljentzia berak irabazten dira.
|
|
2005
|
|
|
–Zenbat
|
egunean
hori? –galdetu zion aitak.
|
|
|
Banekien segituan harrika botatzeko eskatuko zidala, hala pistola, nola bala. Esan nion halaber nola gertatu zen, zehatz mehatz, bizitza guztirako herren utzi ninduen istripua, banekien
|
egun
hori iritsiko zitzaidala, eta orduan hondar zama guztia irauli nuela neure baitako kamioitik, eta berdin koipe bidoia, eta beste bizitza berri bat hasi nuela Idoiarekin, arindurik, alferrikako zama haiek botata. Harekin batera bizitzen jartzekotan, eta gero eta irrika biziagoa neukan hartarako?, banekien ezkutalekua zabaldu eta beste guztiei gordetako sekretua erakutsi niola.
|
|
2006
|
|
|
Gaur arte, behintzat. Hilaren 4an Jiménez Velasco Aguraineko notarioaren ohartarazpen bat jaso nuen,
|
egun
horretan ireki behar zutela nire izenean ezarritako dokumentua, 1885etik han zegoena gordeta. Xabiren eskutitz bat zen, lumaz idatzia, bizar paperean, Zalduondon datatua duela ehun eta hogei urte; letra Xabirena da inolako zalantzarik gabe.
|
|
|
Ania Haneczkak badaki bostetako autobusa galdu duela, eta ez du presa handirik.
|
Egun
horretako azkeneko hartz enborra amaitu, eta patxadaz jaso ditu bere gauzak: poltsa, Discmana, berokia; eskalapoiak kendu, eta zapatak jantzi ditu.
|
|
|
Eta amets egiten dudanean burutik pasatzen zait egunen batean egoera gainditu, eta amaitu egingo zaidala behingoz beti izorratuta bizi behar hau. Baina
|
egun
hori ez da iristen. Aingeruk esan zidan neure izaeraren osagaitzat hartzen ikasten dudanean izorratuta bizitze hau, emankorra bilakatuko zaidala; horrekin bizitzen ikasi behar omen dut.
|
|
|
Oroitzapen polit bat izateko asmotan ateratzen dituzu. Ez zaizu burutik pasatu ere egiten une hau,
|
egun
hori, gertakizun hura egunen batean ahaztuko zaizunik, baina gertatuko balitz ere, argazkiarekin gogoratuko duzula sinisten duzu. Pasatzen da denbora, eta ez duzu gogoratzen ez unea ez eguna eta ezta zer gertatu zen ere.
|
|
|
irabazteko eguna. A zer bakea,
|
egun
horretan, halakorik balego. Hala!
|
|
|
Ekin diezaiogun beste zerbaiti. Nostalgiko jarriko gara
|
egun
horretan, ziur, eta normalizazioaren gerra garaiko istoriotxoak gogoratzen, janzten eta berrasmatzen hasiko gara, zalantzarik gabe. Normalizazioaren gudariak izanen gara gure iloben begi belarrietan.
|
|
2008
|
|
|
Eta azkenean, urteroko azterketa orokor bat egitera joan zenean, bizkarrean ez, bularrean aurkitu zioten minbizi madarikatua, ordurako guztiz zabaldua gorputz guztira, baita bizkarrera ere, bere minen iturrira. Bi aste iraun zituen
|
egun
horretatik aurrera, morfinaz drogatuta bi aste eta kito, hantxe bukatu zen. Ama hil eta bi hilabetera, anaia, anaia bakarra, auto istripu batean hil zitzaion.
|
|
|
Elkarrekin pasatu dugun denborarik luzeena hamar minutu izan dira, taberna bateko komunean (kanpoan zain zeuden guztiak gure amez, aitez eta espiritu santuez gogoratzen ziren bitartean).
|
Egun
horretaz geroztik, egunero hiru mail idatzi dizkit, eta beraz, guztira, hogei aldiz hiru, hirurogei mail dira (lan egunetan bakarrik idazten zidan).
|
|
|
Lehenengo oroitzapen hura, adoptatutako haurrak jolasean?, politena izanagatik, ez da
|
egun
horretan iltzatuta geratu zitzaidan bakarra. Bigarren oroitzapena ere gordeta geratu zitzaidan, baina, lehenengoak ez bezala, bigarrenak gutxi du ederretik.
|
|
2009
|
|
|
Irakurria zioat oraindik orain Ken Wilberri (gure gazte garaian Krishnamurtiren antzera, gaur
|
egun
hori jarri duk modan New Age girorik serioenetan) ezen meditazioak (yoga eta introspekzio metodo guztiak barne) areagotu baino ez dituela egiten benetakoak ez diren sentipen alienatuak. Hara, egia esan behar badut, Ken hori listoegia iruditzen zaidak gauza onerako.
|
|
|
Ari naiz gogo makurtze kulturalaz ere. Gure zinezale gazteren batek Drakularen mitoari buruzko film bat egin nahiko balu, fortunak ekar diezazula
|
egun
hori ezagutzeko poza?, begiratuko lioke geure euskarazko altxorrari?
|
|
|
Eta hala, ospatu dute nagusiaren
|
egun
hori, etxafuegoak ez gainerako, festa giro eta oles! Halako batean, kafea eta kopa tartean, gure ermano xaharrari, besteak baino serioxeago nonbait eta, galdetu diote bere parezerra.
|
|
2010
|
|
|
Artikulu eta liburu batzuetan lehen zenbakia 1980an agertu zela irakurri izan dut, baina ez da egia. Nik oraindik gordetzen dudan alean" 79, Abenduak 18" daukat jarrita, inprimategitik
|
egun
horretan atera genuelako eta egun horretatik aurrera Gabonetako oporrak baino lehen saldu genituelako lehen aleak unibertsitateko lagunen artean, baina ez dendetan. Hala ere Herri Irratiraino iritsi bide zen ale bat auskalo nork bidalia, zeren halako batean, irratia halabeharrez entzuten ari nintzela, ohean etzanda, nire ipuin bat irakurri zutela entzun bainuen zeharo txundituta.
|
|
|
Artikulu eta liburu batzuetan lehen zenbakia 1980an agertu zela irakurri izan dut, baina ez da egia. Nik oraindik gordetzen dudan alean" 79, Abenduak 18" daukat jarrita, inprimategitik egun horretan atera genuelako eta
|
egun
horretatik aurrera Gabonetako oporrak baino lehen saldu genituelako lehen aleak unibertsitateko lagunen artean, baina ez dendetan. Hala ere Herri Irratiraino iritsi bide zen ale bat auskalo nork bidalia, zeren halako batean, irratia halabeharrez entzuten ari nintzela, ohean etzanda, nire ipuin bat irakurri zutela entzun bainuen zeharo txundituta.
|
|
|
Kalitatea ez da nahikoa izaten normalean, eta zorte handia ere behar da. Gaur
|
egun
horrez gain jendaurreko jardunak eta mass mediak maneiatzen jakiteak garrantzi handikoa dirudi. Bernardo Atxaga aitzindaria izan zen horretan ere eta azken belaunaldiko idazle gazte askok oso ongi ikasita dute haren lezio mediatikoa.
|
|
|
Eta kasu honetan gauzak bere lekura etorri zirela, beraz, belarritako haiek, esan bezala, semearen alabarentzako izatea gustatuko litzaiokeela, alegia Esmeraldarentzat. Esmeraldak eskerrak eman zizkion izebari eta
|
egun
hori urruti egotea opa ziola erantsi zuen, bizitzak kendu ziona bueltatu behar baldin bazion, denbora asko behar izango zuelako.
|
|
|
–Pentsatzen utzi didazu.
|
Egun
horretan ziur dugula Bedaiopeko Orfeoikoen Eguberritako kontzertua daukagulako. Pentsatuko dut eta interesatzen baldin bazaigu, esango dizut.
|
|
|
–Musika Eskolako ikasleen Eguberritako emanaldia daukagu
|
egun
horretan.
|
|
|
Barrutik pasatu zitzaion guztia kontatu zidan: nola joana zen Donostiako Auzmendi etxera andregaiarekin
|
egun
horretarako bereziki korte italiarreko trajea enkargatzera, informaltasun ondo estudiatu bati esker unibertsitateko irakaslearen lookaemango ziona baina etiketak agintzen zuena baztertu eta bere nortasunari uko egin gabe, beraz, banketxeko exekutiboaren trazak beste baterako utzita, baina zenbait intelektualek erakusten zuten titiritero itxuratik urrun.
|
|
|
–Pozten naiz, ni ez naiz egongo, esan nizun
|
egun
horretan Juana Mari ezkontzen dela eta gonbidatuta nago, esan nion.
|
|
|
Strip tease interaktibo bat kontratatu dugu. Neska bat eta mutil bat,
|
egun
horretarako bereziki Bilboko kanta tradizionalekin numero bat prestatuko dutenak, badakik, Un Inglés vino a Bilbao eta horrelakoak.
|
|
|
Txetxu Rojok bisitaren arrazoia esplikatu zion. Dirua ez zela arazoa izango eta ea
|
egun
horretan hainbeste jenderentzako lekurik bazeukan. Robertok eguerdikoa alkatearen ezkontzarako hartuta zegoela erantzun zien eta ez zekiela gauean ere jarraitzeko asmoa zuten ala jangela libre utziko zuten.
|
|
|
Mikel Ormazabal, batzordeko lehendakariak, proposamen hau mahai gainean utzi behar dela esan du, Bedaiopen egiteko jarritako egunarekin arazoak sortu direlako. Abenduaren 23rako zegoen pentsatua baina
|
egun
horretan egitea ezinezkoa bihurtu dela dio, Bilboko Arriaga antzokian antzezteko eskaintza egin dietelako. Egun egokirik aurkitzen den bitartean, proposamen hau bertan behera geldituko dela erantsi du, baina departamentuko teknikariei beste egun bat lehenbailehen bilatzeko agindua eman diela, maila honetako ikuskizunak Bedaiopera ekartzeko aukera baztertzerik ez dagoelako eta herriko umeek merezi dutelako.
|
|
|
–Itzuliko da. Eta
|
egun
horretan hustu egingo zaitut, biluzik utziko zaitut arrainen mende, ikusiko duzu, saiatu zen izuarazten.
|
|
|
Gazte topaketa hauen lehen asmoa, 1984ko apirilaren 15ean azaldu zuen Joan Paulo Bigarrenak Erroman. Erramu Igandea zen eta, orduz gero,
|
egun
hori izaten da urtero gazteen eguna elizbarruti bakoitzean.
|
|
|
Horrela, 1965eko irailaren hamabostean hasi zen berriz ere ofizialki.
|
Egun
horretan irakurri zuen Leizaola lehendakari jaunak bere mezu bat. Era horretan, hamabi urte inguru bete ondoren, 1977ko apirilaren 30ean, bere azken saioa eman zuen Radio Euskadik Venezuelatik.
|
|
|
Loiolako jantokia handia eta ikusgarria da.
|
Egun
horretan, besteekin batera jantokian sartu eta bi lerrotan batzuk belauniko jartzen ginen jantoki erdian. Otoitz labur bat egin eta argi guztiak itzali ondoren, hasten ginen, sotana atzealdetik ireki ondoren, gure bizkarra zigorrez jotzen.
|
|
|
Baina giroa hobetzen zihoala, horra zer gertatu zen 2000ko urriko lehen egunean.
|
Egun
horretan, Joan Paulo II.ak, San Pedro plazan, Txinako 120 martiri santutu edo kanonizatu zituen. Martiri hauek aspaldikoak ziren berez, ez komunismopean hildakoak, aurretik baizik.
|
|
|
Eta zerbait okerragoa oraindik: kanonizazio
|
egun
hori, urriko lehen egunean jarri zuten; alegia, Txinan egun nazionala den festa egun batean. Zergatik aukeratu zuten Vatikanoan festa egun hori?
|
|
|
kanonizazio egun hori, urriko lehen egunean jarri zuten; alegia, Txinan egun nazionala den festa egun batean. Zergatik aukeratu zuten Vatikanoan festa
|
egun
hori. Pekingo gobernua erabat haserretu zen, eta atzerakada bat izan zen berehala Vatikano eta Txinaren arteko harremanetan.
|
|
|
Une horretan hasi zen negoziazioaren bigarren fasea. Hurrengo egunean elkartzekotan geratu ginen eta
|
egun
horretan, iluntze aldera, familiarekin Parisera abiatzeko asmoa nuen.
|
|
|
Ni ikustera ere etorri zen, Madrilera bidean.
|
Egun
horretan bertan RodrÃguez Zapaterorekin elkartzekoa zen. Goizean Ajuria Enean zen, arratsaldean Moncloan.
|
|
|
Askatasunen aldeko eta Terrorismoaren aurkako Ituna izan zen hurrengo urratsa, PPk eta PSOEk euskal abertzaletasun demokratikoaren aurka 2000 urteko abenduan sinatu zuten ituna. 2001eko maiatzaren 13a baino lehen izan zen hori;
|
egun
horretan, elkarrekin agertu ziren bi alderdiak herritarren aurrean, Nicolas Redondoren eta PSE EE PSOEren babesa zuen Jaime Mayor Orejaren hautagaitza bultzatzeko.
|
|
|
Politika orokorrari buruzko debateak eman ohi dio hasiera ikasturte politikoari iraileko azken ostiralean.
|
Egun
hori, 2001eko iraileko azken ostirala aukeratu zuen Ibarretxek lehen bilkura monografikoa egiteko, irailaren 28a. Bakeaz eta baketzeaz hitz egin zen.
|
|
|
Bi gertakari historikoren urteurrena da urriaren 25a:
|
egun
horretan onartu zen, 1839an, euskal Foruak indarrik gabe utzi zituen Legea; eta handik ehun eta berrogei urtera, egun hori bera aukeratu zen Gernikako Estatutuaren erreferenduma egiteko. Foruak kendu zizkiguten eguna, eta autogobernua berreskuratu genuena; horixe adierazten zuen urriaren 25ak.
|
|
|
Bi gertakari historikoren urteurrena da urriaren 25a: egun horretan onartu zen, 1839an, euskal Foruak indarrik gabe utzi zituen Legea; eta handik ehun eta berrogei urtera,
|
egun
hori bera aukeratu zen Gernikako Estatutuaren erreferenduma egiteko. Foruak kendu zizkiguten eguna, eta autogobernua berreskuratu genuena; horixe adierazten zuen urriaren 25ak.
|
|
|
Juan Jose Ibarretxeren adierazpen hau eta Bartzelonako itunaren bigarren jardunaldien amaiera batera gertatu ziren. Bloque Nacionalista Galego, Convergencia Democrà ¡ tica de Catalunya, Unió Democrà ¡ tica de Catalunya eta Eusko Alderdi Jeltzaleak osatzen zuten Galeuscat ek
|
egun
horretan bertan amaitu zituen Gasteizen bigarren elkarraldi hartako lanak. Eta irailaren 17ko iluntze horretan bertan, Ibarretxe hautagaiak hitzaldia zuen Madrilen.
|
|
|
Gernikako karguaren zina eginez, eta 1936an Agirre Lehendakariak esandako hitz berak esanez.
|
Egun
horretan, tradizio bilakatu zen Agirre Lehendakariak kargua hartzean erabilitako modua, bai lekua eta bai hitzak ere. Hurrengo lehendakari aldaketa ere traumatikoa izan zen; 1985ean Jose Antonio Ardanza Lehendakariak hartu zuen Garaikoetxea Lehendakariaren lekua, alderdia zatitu baino urtebete lehenago.
|
|
|
Ez ziren hain diplomatikoak izan espainiar ministroaren alderdikideak, ezta Alderdi Sozialistako kideak ere, ez Espainiakoak eta ez Euskadikoak. Ez zuten itxaroteko astirik izan,
|
egun
horretan bertan hasi zirelako salatzen Lehendakari izendatu berria, eta oraindik sortu gabe zegon gobernua, ETAren aginduetara zeudela. Hurrengo eguneko kronikek horrela jaso zuten esandakoa (El Mundo,):
|
|
|
" Zer ondo, aita!, hemen egongo zara zure urtebetetze egunean eta elkarrekin ospatu ahal izango dugu". Eta halaxe izan zen,
|
egun
horretan ez genuen izan ozeanoa tartean, baina uste dut urtebetetze egunaren zati on bat Madrilen eman nuela Rodrigo Ratorekin negoziatzen; nolanahi ere ordu batzuk geroago, etxean, etxekoekin ospatzeko aukera izan genuen.
|
|
|
1995eko urtarrilaren 4ko egun hartan, epaileek zuhurtziagabetzat eta deitoragarritzat hartu zituzten handik hiru urtera Segundo Mareyren bahiketan parte hartzeagatik kartzelara joango zen ministro ohiaren hitzak.
|
Egun
horretan ere, bazen beste berri bat: José Amedo [5] komisario ohiak kalean eman zuela urtezaharreko gaua, Madrilen tabernaz taberna kopak hartzen.
|
|
|
Maastricht-eko itunak prozedura berria ezarri zuen Europar Batzordea izendatzeko, ordura artekoa aldatuz. 1995eko urtarrileko
|
egun
horretan, Estrasburgon bildurik, Europako Legebiltzarrak hurrengo urteetarako Europar Batzordea prozedura berriaren arabera aukeratu zuen.
|
|
|
Handik urtebetera eman zen estrategiaren lehen urratsa, 2002ko ekainaren 27an,
|
egun
horretan onartu zuelako Alderdi Popularraren Gobernuko presidente zen Aznar jaunak, Alderdi Sozialistaren laguntza sutsuari esker, 6/ 2002 Lege Organikoa, hau da, Alderdien Legea izenez ezagutzen dena.
|
|
2011
|
|
|
Eguraldi ona egiten zuenean, taberna batean jan beharrean nahiago zuen ibai ondoko parke batera joan eta Moldavari begira lasai asko bazkaldu. Eta halaxe egin zuen
|
egun
horretan ere. Sahats kaskamotz batzuen azpian eserita, Karlos zubiaren mutur batean altxatzen zen dorrea ikusten zuen.
|
|
|
sukaldeko laguntzaile ibili zen jatetxe italiar batean, zerbitzari hainbat tabernatan, andre aberats baten txakurren zaindari...
|
Eguna
horretan ematen zuen, baina arratsaldean idazteari ekiten zion. Garai hartan, hamahiru ipuineko liburuxka bat egin zuen.
|
|
|
Eli¨kak bazekien Jan pare bat aldiz elkartu zela neskarekin azken egunetan; Mat, j Werfelen etxera ere biak heldu ziren elkarrekin, eta horrek nolabaiteko harremana adierazten zuen.
|
Egun
horretako bileran, ordea, triste samar zirudien gizonak, zerbait gertatu izan balitzaio bezala. Ekialdeko bi talderen arteko kontu garbitze bat ikertzen ari ziren 4 Taldean:
|
|
|
Sabai altuen azpian, aireak berak ere halako murmurio apal baina etengabe bat egiten zuen, aldi berean alaia eta serioa, bihotza alaitzen zuena.
|
Egun
horretan nekazariek ahaleginak egiten zituzten beste inork baino afari hobea emateko lagunei, langileei, auzokideei. Hegazti gizenak erretzen ziren, ardorik onena ateratzen zen, gereziz eta kremaz estaliriko pastelak eta gurin distiratsuz igurtziriko opiltxoak eskaintzen ziren.
|
|
|
Familia behartsu guztietan oso ohikoa da esamolde hori: " halako batean", noizbait heldu behar duen
|
egun
hori, mirariz diru aurreztua izango dugun egun hori, bainugela pintatzeko, alfonbra berri bat erosteko, bidaia bat egiteko... Eta bitartean, logela bat sakrifikatu behar izan zen kanapea, egongelako bi butaka handiak, komoda eta nire gelako apain mahaia gordetzeko.
|
|
|
Familia behartsu guztietan oso ohikoa da esamolde hori: " halako batean", noizbait heldu behar duen egun hori, mirariz diru aurreztua izango dugun
|
egun
hori, bainugela pintatzeko, alfonbra berri bat erosteko, bidaia bat egiteko... Eta bitartean, logela bat sakrifikatu behar izan zen kanapea, egongelako bi butaka handiak, komoda eta nire gelako apain mahaia gordetzeko.
|
|
|
Hurbiltzen ari da idatzitakoak Agustini erakutsi dizkiodan
|
egun
hori, eta gero eta gehiago kezkatzen nau egiteko horrek. Lotsa eta kezka, biak batera eragiten dizkit Agustin imajinatze hutsak nik idatzitakoa irakurtzen.
|
|
|
Hermengoak borrokaldi ugari izan zuen frantses hauekin, eta denetan odoltsuena Ibai Baso izeneko tokian gertatu zen, nahiz eta geroago Gizaburuaga deituko zioten, han hil ziren gizonen oroigarri.
|
Egun
horretan Hermengoa eta beretarrak egun osoz borrokatu ziren frantsesen aurka, goiz albatik iluntzera, eta iluntasuna, haize hotza eta euri zaparradak nagusitu ez balira, hainbat orduz jarraituko zuten borrokan, aurkaria erabat menderatu arte. Kolpeak eta borroka oihuak isilduta, latza gertatu zitzaien bizirik geratutakoei hilzorian ziren lagunen hasperenak aditzea edota zauritutakoak arrastaka eta aieneka ikustea.
|
|
|
Ba omen zen San Seberianori eskainitako ermita bat Gipuzkoako herri bateko mendi baten gainean, non urtero ospatzen baitzen santuaren ohorezko erromeria.
|
Egun
horretan herritarrak bildu ohi ziren lautada batean, eta kandela handi bat andetan hartuta, mendian gora eraman ohi zuten ermitaraino. Bertan, kandelaren eskaintza eginaz bat, ospakizun handiak egiten zituzten, bertsoak kantatuz, dantza eginez eta ugari jan eta edanez.
|
|
|
Hori lortzen duanean ekanduko haiz eta orduan egingo duk aldarria txoletean pattarra daukaala. Gordeko diat apur bat
|
egun
hori heltzen denerako.
|
|
|
–
|
Egun
hori ez diat ezergatik galdu gura. Horretan zauzkaat burua eta bihotza.
|
|
|
|
Egun
hori iritsi zenean, patioan ilaretan jarri eta indultua zutenen izenak hurrenkera alfabetikoan esaten hasi ziren. Eta horrelaxe izan zen; Aizpuru lehenengoetako bat izan zen eta geroxeago Lertxundi.
|
|
|
Bete zen tropak ateratzeko epea, baina horrek ez ninduen gehiegi kezkatzen, Balber jeneralak ateratzeko denborarekin abisatuko zidala esan baitzidan, eta nik konfiantza handia nuen berarengan. Dena dela,
|
egun
hori lehenbailehen iristea espero nuen. Arratsalde horretako guda ere latza izan zen eta gero eta zauritu gehiago ekartzen zituzten.
|
|
|
Eskerrak udazkenean sartuak ginela eta laster hotzarekin denak jaitsiko zirela. Santu Guztien eguna ere iritsi zen, eta
|
egun
horrekin, hain zuzen ere, ahariak askatzen ziren arkume guztiak apiril aldean jaiotzeko.
|
|
|
Errepidea korrika pasa genuen eta nahiko poliki igo ginen, baina seietan Xaguan ginen, eta Frantzisko jaiki baino lehen sua piztu genuen jendeak gosaltzeko. Gero Arakamari deitu nionean esan zidan
|
egun
horretan bederatzietan izan zuela, beranduago ezin zuela, eta korrika igo behar izan nuen garaiz jaitsi ahal izateko. Eskerrak neskak mugiarazi zituela eta autoa hartu ahal izan zutela.
|
|
|
Zeberiok, abisua eman zidanak, ez zekien zein kontu zen, baina esan zidan serio samarra zirudiela. Zerbait ere arriskutsua zela zirudienez, erantzun nion ezin nuela, ez
|
egun
horretan ez hurrengoan, eta haserre antzean joan zen, nik nahi nuen moduan. Handik egun pare batera, Baionan azaldu nintzen eta Santurtzi parera itsasontziz joateko proposatu zidaten, han txalupa bat aterako zela itsas zabalera gizon batzuekin.
|
|
|
Eseri ginen bazkaltzeko asmotan eta nagusia, beti bezala, sukaldera joan zen bazkaltzera. Gu, bazkaldu ondoren, musean aritzen ginen eta beste batzuk begira,
|
egun
horretan nagusia zegoen bezala. Bazkariak ematen zituzten bitartean, kantina itxita egoten zen hirurak arte, eta barran zerbitzaririk egoten ez zenez, nagusiak galdetu zidan:
|
|
|
Ateratzeko prestatzen ari ginenean kontatu nien urte batzuk lehenago ere egun berarekin, hau da, 1937ko Urtezahar gauean, elurra ari zuela pasa nintzela Frantzia aldera Santoñako espetxetik ihesi etorrita, eta
|
egun
horretan berriro pasako nintzela. Orduan esan zidaten hura ospatu egin behar genuela.
|
|
|
Eta egunaz oroitzen naiz, gainera oso konkretuki, ze hurrengo egunean Lourdesen urtebetetzea zen eta... gonbidatu gintuen bere etxera, eta nik orduan oso... bueno, ezagutzen nuen baina oraindik ez gehiegi eta... oraindik nobio jarri gabe geunden. Bere etxera gonbidatu gintuen Joxean Artze eta ni, eta joan ginen eta han ahizpekin, eta ahizpa batek pianoa jotzen zuen, eta han egon ginen, eta arratsalde polita pasatu genuen, eta horregatik oroitzen naiz asko
|
egun
horretaz. Baina bereziki, ba markatua geratu zitzaidalako.
|
|
|
Gero, beste kantaldi asko, emanaldi asko... erabat ahaztuta ditut. Baina
|
egun
horretaz oso ondo oroitzen naiz.
|
|
2012
|
|
|
Bonbillatik txapelera eta txapeletik argi hariari jarraituz sabaira, gora eta behera, dabilkio begirada. Eskolak prestatzeak eta ikasleen lanak zuzentzeak ordu asko kentzen diote; eskarmentua hartu ahala errazago bideratuko zituela institutuko zereginak uste zuen arren, ez daki noizbait iritsiko den
|
egun
hori. Badirudi bonbillak, itzalita egonagatik, oraindik argia daukala bere baitan.
|
|
|
Bazuen horretarako motiborik:
|
egun
horretan, Mola jeneralaren bisita izan zuen. Prestatzen ari ziren matxinadan parte har zezala eskatu zion.
|
|
2018
|
|
|
Lorea amonarekin eta Helenerekin elkartuko dituen eguna. Iritsiko ahal da
|
egun
hori.
|
|
2019
|
|
|
Obeditu egiten dute.
|
Egun
horretan bizirik utzi edo hilko dituzten erabakitzeko zorian dira. Lalek Pepani segitzeari utzi dio, izoztuta.
|
|
|
|
Egun
horretan bertan, geroago, ahots ezaguna entzun, eta gora begiratu du Gitak. Lale bulegora sartu da eta paperak ematen ari zaiz  kio harrerako neska zibiletako bati.
|
|
|
Zer edo zer ez doa ondo Baretskirekin. Behin ere ez da hiztun amorratua izan, baina
|
egun
horretan guztiz atezuan dagoela ematen du. Aurrean, lurrean, Lalek hiru preso ikusi ditu, leher eginda, bata bestearen bizkarraren kontra jarrita, bata besteari laguntzen.
|
|
|
|
Egun
horretan, emakume ilara handi batean ari dira lanean bi lagunak. Hautatze prozesua ez dira egiten ari handik oso urruti.
|
|
|
–Eraman hau dena zure gela berrira. Goizero, administrazio eraikinera jo hornigaiak eta aginduak jasotzera, eta
|
egun
horretan non egingo duzun lan jakiteko.
|
|
|
Igandea da gainerako presoak lanera behartuta ez dauden egun bakarra.
|
Egun
horretan, esparruan batera eta bestera ibil daitezke, edo barrakoien inguruan eserita jarri eta talde txikiak osatu: esparrura ekarri dituzten adiskideak, esparruan bertan egindako adiskideak.
|
|
|
Ez diola ateari begiratuko, niri baizik, zuzen zuzen begietara, eta nik lasai hartuko dudala kafesnea, mingaina erre gabe, eta berak ere lasai ederrean edango duela bere ebakia. Barru barruan, nahi dut
|
egun
hori heltzea.
|
|
|
Hire egitekoak hobe bete izan bahitu, ez nikek orain nik neuk arduratu. Beraz, hago isilik eta
|
egun
horretan garaiz agertu.
|
|
|
Halakoxe kontuak aipatu genituen asteleheneko eskola amaieran Kanttu ostatuan osatu genuen taldetxoan; baina gogoan dut, horren aurretik, elkar agurtzean gelakideei Nekatoenean afaltzeko gonbita berritu niela, eta nekez iritsi ginela adostasun batera: Manex oso lanpetuta zebilen eta ostiralean baino ezin zuen, ni Boloniara itzultzeko egunaren bezperan hain zuzen ere; Aurorek eta Pettanek
|
egun
horretan ezin, eta beste edozein iluntze nahiago zuten. Akaberan, afaria ostiralean egitea erabaki genuen, halabeharrez, Manexen presentziari ezinbesteko iritzirik, gutxienez Piarres eta Estefanarekin, pétit comitén.
|
|
|
Richard kongregaziotik kanporatu dute; proskrito bat da orain. Tenpluan esan dute denen aurrean, baina
|
egun
horretan ni ez nengoen han. Amak esan dit ez zituztela haren bekatuak kontatu, ni babeste aldera.
|
|
|
Sermoia entzuten ari da. Geroago,
|
egun
horretan bertan, arrautza bat lehertu zait lepoan. Mutil batzuk dira, eta estadioaren inguruko etxeetako leihoetatik ari dira.
|
|
|
Eta bitxiena zera da: egun batean,
|
egun
horretan bota zuen kopuru hori, 330 litrokoa izan zela hilabete osokoa, alegia, euri granorik, euri tantarik ez zuela bota beste 29 egunetan...!
|
|
|
Gogoan aise iltzatzeko modukoa da hau, guztiz egokia ez den arren.
|
Egun
horretan, eguzkiak ordu bete eta 20 minutu baititu irabaziak dagoeneko. Eta gaurkoan jada, ordubete eta minutu bat, arratsaldeko mejora bakarrik kontuan harturik; eta 29 minutu goizekoan.
|
|
|
Elorrion ziotenez, Santu Martirien eguna da Martitzena.
|
Egun
hori omen zuten sorginek euren erromerixa egiteko aukeratua.
|
|
|
Zergatik, hainbat lanekin ekiteko beldurra eta debeku berezi hori? Traza hartzen diot, ostiralarekin batera biak parean ageri direlako sarri, ortzirale
|
egun
horrek berekin zuen misterioz kutsatu zaigulako dela. Jesusen Gurutzeko Heriotzaren misterio horrek bereganatu zuen halako beldur eta izuikara lanarekiko hori, gero astearteari kutsatu izan zaiola.
|
|
|
Horrek dagoeneko Erramu gertu dugula esaten du justu. Pasio igandea, aspalditik, Lazaro eguna izendatu zuten,
|
egun
horretan mezetan lehenago Lazaroren pasarte ezagun hura irakurtzen zelako. Orain Elizak, hiru urtetik behin irakurri ohi du.
|
|
|
Arantzazun bertan ere, 35.8 graduraino iritsi zen egun hartan. Donostian eta Gasteizen,
|
egun
horretan ez hainbeste. 1975ko San Inaziotan bai, 38.0 gradura igo zen beroa Donostian, ez dago batere gaizki Igeldon neurtua dela gogoan hartuta; kalean auskalo!
|
|
|
–1997an, uztailaren 22an, Santa Madalena egunez, 20.000 tximist eta oinaztu kalkulatu zituzten
|
egun
horretan penintsula zabalean jausitakoak. Madrileko hirian bakarrik, 11 orduren barruan, 1.735 oinaztu izan omen ziren.
|
|
|
Bost gradu behera, freskoago noski, Donostiako kosta aldean: 36.3 gradu, eta Gasteizen 37.0 Arantzazun bertan 36.0 genituen
|
egun
horretan.
|
|
|
Alegia, egizu kontu ilargiak bere bidea osatzeko, 28 egun dituela, baina, egun luzexeagoa duenez, 25 ordu eta minutu batzuekikoa, bere ilargialdia betetzeko, 29 egun eta puxka bat behar duela. Zehatz jakin ahal izanez gero, noiz hasten den 27
|
egun
hori eta noiz arte dirauen, posible zenuke erreparatzea. Eta erreparatuz gero, hala den ala ez, zehazki egiaztatzea eta jakitea.
|