|
2010
|
|
|
Jatorrizko hizkuntza izanik, bere lurraldean bizirik irauteko aukerak auzitan dituen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur
|
egun
gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hi... Jarrera hau, guztiok mantendu ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromesu, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromesua erdararekiko, konpromesu berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nere eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. eta azkenik, gaur egungo gizarte modernoan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integratuz. horretarako garrantzitsua ikusten dugu, gure hizkuntza, euskara, informazio eta komunikazioetarako teknologia berrien eremuan ere hedatzea. baita ere, gure herrian presentzia duten bi hizkuntzez gain nazioarteko beste hizkuntza bat edo beste ere, ezagutu beharra dugu. elebitasuna ez ezik, eleaniztasuna lortu nahi dugu beraz, munduko kultura ezberdinekiko elkarrizketa eta elkar ulermenean lagungarri izanez.
|
|
2011
|
|
|
Bestalde, aurreko atalean aisiaz hitz egin dugunean ez ditugu bereizi astegunak eta jai egunak. Lan
|
egunetan
gazteek musika, gehien bat, etxean entzuten dute ikasketen inguruan baita beren bizitza eta ia aktibitate guztiak, kirola izan ezik, ikasketetakoak dira. Asteburuetan lagunak, kalea, tabernak eta gaueko kultura agertzen dira.
|
|
|
Ez da ahaztu behar irudien mundura ohituta daudela gazteak (TB) eta horien jokabideetan arrazoiak bakarrik ez duela eragiten, sentsazioen mundua nagusitzen ari baita. Gaur
|
egun
gazteek bere idoloak direnak edo mediatikoak diren pertsonaiak euskaraz ikusteak duen indarra, batzuek dioten moduan oso arrazionala ez izan arren, orain arte egin izan diren zenbait diskurtsoren (koherentziaz beteak izan arren) aldean indar eta eraginkortasun handiagoa du gazteengan. Informazio mediatikoak eta pertsona eta talde erreferenteak, beraz, beste eragile inportante bilakatu dira hizkuntzaren faktore identitario, sinboliko eta integratzaileen gainetik gaurko gazteentzat.
|
|
2012
|
|
|
Apur bat hausnartuz gero, berehala ohartuko gara horrela izateko hainbat arrazoi daudela. Nola garatzen da
|
egun
gazteen aisialdia. Denok jabetu gara sare sozialek zer nolako zabalkundea duten gazteen artean; zenbaterainokoa da euskararen erabilera horietan?
|
|
2015
|
|
|
Datu hauetatik tiraka ondorengo elementuak nabarmentzen ditu ikerketak: (1) lehen hizkuntza euskara izatearen garrantzia erabilerari begira, (2) gurasoen hizkuntza ezaugarriak (bikote euskalduna, mistoa, eta abar) transmisioan duten eragina, (3) etxeko erabileraren indizea mantentzea, (4) erabiltzaileen profilean emandako aldaketak, izan ere,
|
egun
gazteenek, elebidunek eta euskaldun berriek erabiltzen duten gehien euskara etxe barruan eta, azkenik, (5) hiztunen profil berria," eskolak euskaldundutako gurasoak" hain zuzen ere. one Miren Hernández – Familia hizkuntz politika: transmisioa ulertzeko eredu berri baten bila
|
|
2021
|
|
|
Horrekin lotuta dagoen beste datu bat: gaur
|
egun
gazte kulturako agerpen hegemonikotzat har ditzakegun eremuetan euskarak duen presentzia urria, ikus entzunezko munduan eta bideojokoen industrian15, esaterako.
|
|
2022
|
|
|
Ezagutzari eta erabilerari dagokionez, Amonarrizek 2019ko Eskola Hiztun Bila jardunaldian aipatutako metafora bat erabiliko dugu. Bere ustetan gaur
|
egun
gazte euskaldun herrenak ditugu, beraz, gazteen artean euskararen normalizazioari dagokionez, zer da orain arte lortu dena. Baso erdi betea.
|
|
|
1980 ingurutik 318.000 hiztun inguru irabazi dira euskararen kasuan, honela, XX. mende bukaeran euskal hiztun gehienak natiboak izatetik gaur
|
egun
gazte gehienak etxetik kanpo euskaldunduak izatera pasatuz.
|
|
|
Gaur egungo hiztun hauetatik% 42a hiztun berriak dira eta, 16 eta 24 urte bitarteko gazteen kasuan% 67 (Goirigolzarri eta beste, 2019). Bestela esanda, 1980 ingurutik 318.000 hiztun inguru irabazi dira euskararen kasuan, honela, XX. mende bukaeran euskal hiztun gehienak natiboak izatetik gaur
|
egun
gazte gehienak etxetik kanpo euskaldunduak izatera pasatuz (Amorrortu eta beste, 2019).
|
|
|
Gaur egun, gaztelaniaz gain, ingelesaren erabilera modernitatearekin eta kalitatezko kultura adierazpenekin identifikatzen da. Etorkizunari begira narrazioak biltzeko prozesu horren alderdirik esanguratsuena da gaur
|
egun
gazteek hezkuntza sistemarekin eta funtzio publikoari lotutako lanbide jakin batzuekin identifikatzen dutela euskararen erabilera. Diktadura frankistaren amaieran, euskara gizarte eraldaketarekin lotzen da; gaur egun, berriz, finkatutako status quo birsortzeko betebehar eta funtsezko tresna gisa identifikatzen da.
|