|
2016
|
|
|
Garaiko euskal intelligentsiaren kideak ezagutu zituen, eta Azkuerekin batera Akademia sortzeko ahaleginetan aritu zen; hiztegigintzak kezkaturik, aldi oro aditzen zituen hitz berriak betiere soinean zeraman kaierean apuntatzen zituen; hortaz,
|
egun
ezezaguna zaigun hiztegiaren lanabesak Azkueri igorri zizkion, Lekeitiokoak profita zitzala, alabaina, ez dirudi bizkaitarrak ezagutu egin zituenik: " Un tercer diccionario manuscrito de mportancia me envio el P. Joannateguy, que desgraciadamente no llego a mis manos".
|
|
|
Urkiaren lanera itzuliz, esan behar da Illargi bete antzerki lan musikatua dugula, eresigilea Pantzisko Madina izan zela; alabaina, ezin da ahantzi Urkia bera musikagilea eta organo jolea ere bazela, eta Madinak eginiko musikaren inguruan zeresana izanen zuen seguru. Guztiarekin ere argitara emandako paperean ez zen partiturarik ezarri, eta
|
egun
ezezaguna zaigu Illargi bete rako Madinak konposatu zuen musika. Gertaerak Iruñetik hurbil dagoen Ezkabarteko Orikainen gertatzen dira, Onesto doneak Iruñea kristautu zuen garaian.
|
|
|
Eta horrelako edizio luzea, eta hortik garestia, ateratzeko, zertan oinarritu zen Eltso abadea? Suposizioen balio eskasa onartzen badugu ere, ez da zalantzarik merkatu bat bazela, eta merkatu bat egoteko, jada aurretik berotutako giro bat legokeela, hau da, beste liburu batzuk izanen ziren,
|
egun
ezezagunak ditugunak. Horren frogatzera letozke Etxepareren garaikideak ziren Logras eta Etxegarai olerkarien izenak, eta Oihenartek ekarriak izan zirenak.
|
|
|
Arana, Arrese Beitia, Arzak, Campion, Etxegarai, Orkaiztegi... Bestalde, euskal letretan
|
egun
ezezagun zaigun izen bat eman zigun, hau da, Mortarari bere eskuizkribuak erakutsi zizkion Donostiako Jose Gaspar Oregi apeza; eta dudarik ez da Fernando Urkia arbizuarra ezagutu zuela Altsasun eta Oñatin, ez badakigu ere apezgai gaztearengan zein neurritan izan zezakeen eragina.
|
|
|
Baina gureganatu den lanik aipagarriena bere Cerura nai duenac ar dezaquean vide erraza eskuliburua genuke.
|
Egun
ezezagunagoa zaigukeen lesakar honek bere lanaren bost edizio desberdin ezagutu zuen, Iruñean agertu zirenak. Lehendabizikoa" Iruñeco Martinez libruguillearen ondorengoen echean" agertu zuen 1749 urtean, marrazki ugariz hornitu 114 orrialdeko ale txikerra; bertan Jesusen bihotzaren bederatziurrena dakar, hala nola zenbait eliz kanta:
|
|
|
Bere garaian hainbat edizio izanik benetako best-sellerra izan bazen ere,
|
egun
ezezagun bezain eskuraezin darraikigu. Gutxi izan dira Mikelestorenaz okupatu diren euskalariak, halaz guztiz, eta Altzola Gerediagak harturiko ardurari esker bereziki, nahikoa dateke euskal idazle honen gainean dugun berri andana Mikelestorena nor zen eta bere lana zein muntakoa genuen jakiteko.
|
|
2019
|
|
|
Hitz hau gaur
|
egun
ezezaguna dela Bakaikun, esango nuke.
|