|
2002
|
|
|
Ildo horretatik, ez da baztertzen “ikerketa honetan parte hartzen duten zentroetako batzuk, egoki irizten badiote, erabiltzen hastea, guk Vélez Málagan eta Malagan egingo dugun bezala”, dio Oscar Fernándezek. “Sei edo zortzi hilabetean mapa berri bat izango dugulakoan gaude, Espainian gaur egun dauden esklerosi anizkoitzeko kasuak benetan jakiteko, gaur
|
egun
ezagutzen direnak baino ia seguruagoak baitira”. Ikerketaren muinean, gaixotasun horren enigma handia izaten jarraitzen du, gaixotasunaren jatorria:
|
|
2004
|
|
|
Adiera horretan, zaharrak gizarte, ekonomia, kultura eta osasun alorretan diskriminaturik egongo ez diren
|
eguna
ezagutuko dudala espero dut.
|
|
|
Plaka tektoniko horiek duela milioi urte asko etengabe ari zaizkio bata besteari egokitzen eta pixkanaka
|
egun
ezagutzen dugun planetako azalera moldatu dute, baina prozesua ez da gelditu, ez da amaitu.
|
|
|
Lehen analisietan hegazti gripearen H5N1 anduiaren birusa aurkitu zen, hiru oilasko hilda eta bi bizirik. Horren ondoren, hurrengo
|
egunetan
ezagutuko diren azterketa kliniko berriak agindu ziren. Prebentzio neurri gisa, Espainiako Gobernuak oilaskorik eta arrautzarik ez saltzeko eskatu zien Tamba inguruko 30 kilometroko erradioan zeuden biztanleei.
|
|
|
Parte hartzen duten geneak Parkinsonen gaixotasuna eragin dezaketen sei gene identifikatu dira, “baina hori kaltetuen gutxiengo handi batean bakarrik gertatzen da kasu askotan, pertsona gazteak ez dira diagnostikatutako kasuen %1era iristen”, adierazi zuen neurologoak. Horregatik, egingarriagoa iruditzen zaio gaixotasuna “suszeptibilitate genetikoaren eta gaur
|
egun
ezagutzen ez dugun ingurumeneko faktore toxiko baten arteko elkarrekintzaren ondorio izatea”. Pestiziden susmoa ere bada.
|
|
|
Duela hamarkada askotik, biologoek badakite lehenengo animalia zelulaniztunek forma zirkularrak zituztela. Gaur
|
egun
ezagutzen ditugun marmokak bezala, haien gorputzen simetria erradiala zen. Alde biko simetria zuten izaki bizidunak agertu zirenean iritsi zen eboluzio jauzi handia, diseinu anatomiko horrek hankak, hegalak, hegatsak eta desplazamenduak egiteko beharrezkoak ziren gainerako egiturak garatzea erraztu baitzuen.
|
|
2005
|
|
|
Apio basatia, egiptoarrek, grekoek, oso ezaguna eta landua duten barazkiak eta erromatarrak, gaur
|
egun
ezagutzen dugun apioaren aitzindaria da. Hasieran landare aromatiko eta medizinaltzat hartzen da, eta ez du sukaldaritzako balioa.
|
|
|
Orain, 2010era arte, telebistaren txanda da. 2010ean, “itzalaldi analogikoa” deritzona biziko dugu, hau da, telebista kate guztiek ez dute seinalea bidaliko, gaur
|
egun
ezagutzen dugun bezala, eta soilik digitalean emitituko dute. Lurreko telebista digitala (LTD) behar bezala jasotzeko, alderdi hauek hartu behar ditugu kontuan:
|
|
|
Talde horretako zientzialari japoniarrek, Southamptongo Unibertsitatearen (Erresuma Batua) laguntzarekin, aurkitutako foraminifero espezieen DNA aztertu ahal izan zuten. Analisiek erakusten dutenez, Kanbriarreko dibertsitate biologikoaren leherketa handiaren aurreko organismoen forma primitiboa dira, duela 550 milioi urte, gaur
|
egun
ezagutzen ditugun izaki bizidun gehienak sortu zituena. Ale ugarienak eta harrigarrienak hodi formakoak dira, gorputzeko pareta gardenen bidez ikus daitezkeen hainbat kameratan banatuak.
|
|
2007
|
|
|
Mediterraneoko, Ipar Itsasoko, Norvegiako Itsasoko eta Artikoko ekosistemetan hartutako itsas laginen material genetikoaren azterketa molekularren bidez aurkitu zen protista talde berri hori. “Harrigarria da gaur
|
egun
ezagutzen ari garen eboluzio historia bakarreko taldeak egotea, alga hauek esaterako, non kokatu ez dakigunak izaki bizidun ezagunen artean”, nabarmendu zuen Massanak, Bartzelonako Itsas Zientzien Institutuan lan egiten duenak. Lan honen egileek diote mikroorganismoek ezaugarri morfologiko gutxi dituztela, eta, beraz, erraz bereizten direla.
|
|
|
Hala egiaztatu zen gene baten aldaera bakarra, Caspasa 8, zela minbiziarekin lotura “esanguratsua” zuena. “Gene hori da gaur
|
egun
ezagutzen ez diren suszeptibilitate gene batzuen artean ebidentzia sendoekin identifikatzen den lehena. Gene horiek azalduko lukete pertsona batzuek minbizia izateko duten arrisku handiagoa edo txikiagoa”, azaldu zuen Benitezek.
|
|
|
González Rodríguezek komunikabideei gogorarazi zien, Madrilen liburua aurkezteari dagokionez, parte hartzen duen bilduma buru osasunaren arloan sortzen ari diren patologietan lehen mailako arretako medikuak prestatzeko diseinatu zela. Gaur
|
egun
ezagutzen diren patologia mental gehienak gizarte egituran gertatzen ari diren aldaketengatik gertatzen dira, eta aldaketa horiek patologia tipikoenak aurkezteko eredu klasiko batzuk ere aldatu dituzte (depresioa, eskizofrenia edo gaixotasun bipolarra). «Itxura guztien arabera, arrisku populazioa handitu denez (etorkinak, haur adoptatuak, pertsona marjinatuak, tratu txarren biktimak eta langabeak), gero eta kontsulta gehiago egingo dituzte lehen mailako arretako profesionalek osasun mentalaren arloan».
|
|
2008
|
|
|
Alegia, 40 urterako petrolioa badago, jaun horien arabera, petrolioa beste askorentzat dago, baina gero eta erritmo txikiagoan. Eta, beraz, askoz gutxiagorentzat, gizartea, gaur
|
egun
ezagutzen dugun bezala, kolapsatzeko. Gainera, funtsezko bi alderdi ez dira ezagutzen nahita.
|
|
|
Bizi dugun iraultza teknologikoan ezinbestekotzat jo daitekeen programazio ingeniari bat badago, horixe da, zalantzarik gabe, Rasmus Lerdorf (Groenlandia, 1968). Lerdorf pertsona talde bikainekoa da, eta horiek gabe ezinezkoa izango zen web a gaur
|
egun
ezagutzen dugun bezala erabiltzea. 1995ean, bere nabigatzailearen eta bere web orri pertsonalaren datu baseen arteko zubi lana egiten zuen hizkera xume bat asmatu zuenean, erabiltzailearen eskakizunei erantzuteko gai ziren orri dinamikoak sortzeko lehen harria jarri zuen.
|
|
2009
|
|
|
Populazio hain nonahikoak eta ugariak daudenez, prozesu natural garrantzitsuenetan parte hartzen dute, polinizazioan, esaterako. Horiek gabe, loreak ez lirateke gaur
|
egun
ezagutzen diren bezalakoak izango. Parasitoen gaitasuna edo gaixotasun hilgarriak transmititzeko duten eginkizuna intsektu espezie batzuen alderdirik negatiboenetako batzuk dira.
|
|
|
Doñanan, azken 40 urteetan, Andaluziako beste eskualde batzuetan ikuspegi desarrollistak zituzten proiektuak geldiaraztea lortu da. Saiakera horiek lurralde hau desagerrarazi zuten, gaur
|
egun
ezagutzen dugun bezala. Halaber, jasangarritasunaren oinarriak ezarri dira, eta eskualde osoa helmuga bakarreko lurralde gisa hartu da, Naturguneak dituen balioen babesean oinarrituta, etorkizunerako aberastasun iturri baita.
|
|
|
Akordioa formalizatzea, ezinbestekoa Partikularren arteko maileguak jatorrira itzultzea dira. Banketxeak gaur
|
egun
ezagutzen den bezala sortu aurretik, pertsonek beren artean modu naturalean ematen zuten dirua. Kreditu txorrota ixteak finantziazio formula hori berreskuratzea ekarri du.
|
|
2010
|
|
|
Bi kokapenak Granada probintzian daude. Hiru herri horiek gaur
|
egun
ezagutzen diren sei populazio bakarrekin bat egiten dute. Sailburuak komunikatu batean adierazi zuen.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, gizentasunaren kausei eta, batez ere, horien tratamenduari buruzko ebidentzia zientifikoa baztertzailea da metodo zentzugabe horiekin. Aitona amonek ere, obesitatearen eragina harritu eta txandako dieta miragarrietan izena eman zutenek, gaur
|
egun
ezagutzen diren datuak eta tresnak zituzten. Horren erakusgarri da 1929an argitaratutako “Gordos y Flacos.
|
|
|
Nahitaezko erretiroa laster ezarriko da 67 urteetan, pentsioaren zenbatekoa kalkulatzeko oinarritzat hartzen den denbora handitu egin da, eta biztanleria zahartzea gertaera bat da; beraz, orain lanean ari direnek zailtasun handiak izan ditzakete etorkizunean modu lasaian bizitzeko diru sarrerak izateko. Baliteke pentsio sistema, gaur
|
egun
ezagutzen dugun bezala, jasangarria ez izatea; beraz, gero eta jende gehiagok egiten du bere esku dagoen guztia aurrezteko eta diru estutzerik gabeko erretiroa lortzeko.
|
|
2012
|
|
|
USDAgov Duela urte asko, sukaldarien laneko arropak eguneroko arropak orbanetatik edo hausturetatik babesten zituen, eta jardueraren behar zehatzetara egokitzen zen. Kontuan hartu behar da arropa garbitu eta lehortzea, gaur
|
egun
ezagutzen den bezala, pentsaezina zela eta ez zegoela ez ur korronterik, ez garbigailurik, ez lehorgailurik. Horregatik, arropa garbitzea lan astuna zen noizean behin, eta ez egunero.
|
|
|
Lehendakariordeak baztertu egin zuen soldata murrizketa horrek enpresa publikoetara pertsona prestatuenak iristea arriskuan jartzea. “Oreka bilatu nahi izan dugu, onenak etor daitezen ahalik eta ondoen egiteko, baina kontuan izanik gaur
|
egun
ezagutzen diren kopuruak ezin direla mantendu sektore publikoan, austeritate garaia da”, esan zuen.
|
|
|
Mendebaldeko Asiako egiptoarrak eta biztanleak aitzindariak izan ziren txakurrak hazteari dagokionez, batez ere mastinak eta galgoak. Erroma inperialean baziren gaur
|
egun
ezagutzen diren txakur arraza asko. Cave Canem kartela, edo zakurrarekin kontuz, garai hartako etxeetan irakur zitekeen.
|
|
|
Toxikotasun hepatikoa aldaketa genetikoen ondorioz gertatzen da. Aldaketa horiek identifikatzen hasten dira eta gaur
|
egun
ezagutzen ez diren ingurumen faktoreekin (dietetikoak, hormonalak, pazientearen gaixotasunak, etab.) elkarreragiten dute. ).
|
|
|
Meridan urriaren 4tik 6ra egin zen Hezkuntza Eduki Digitalen Biltzar Nazionalean, konektibitate arazoak, baliabideen aniztasuna eta dokumentu digital batzuen kalitate eskasa hobetu behar diren alderdiak ere nabarmendu ziren. Hori dela eta, ez da espero etorkizun hurbilean ohiko testuliburuak ordezkatzea, gaur
|
egun
ezagutzen diren bezala, oraingoz osagarri gisa planteatzen baitira. Hala ere, oso baliagarriak dira trebetasunak eskuratzeko, eta banaketa gero eta handiagoa da jendeak zenbat eta gehiago hedatu», hainbat eta gehiago zehazten du Francisco Garcíak artikulu batean.
|
|
2013
|
|
|
Irudia: Microsoft 2005ean MSN Messenger ek Windows Live Messenger en izena aldatu zuen arren, gaur
|
egun
ezagutzen den bezala, zerbitzuak bere izaerari eusten jarraitu zuen, eta, hala ere, erabiltzailearen web orri pertsonaleko bertsio irisgarri batera zabaldu zen. Ondoren, mugikorretarako aplikazio bat etorri zen, batez ere BlackBerry, eta geroago gainerako sistema eragileetarako.
|
|
|
Beti ez dute eskubide aitorturik, baina beren eta familiaren etorkizunaren alde borrokatzen dira, kasu askotan eragile ekonomikoa baitira. Emakumeen kooperatibak, emaginak, beste batzuei elikagaiak hobeto aprobetxatzen irakasten dieten amak, hiesaren aurka borrokatzen duten osasun langileak… Emakumearen Nazioarteko Egunean, artikulu honetan beraiek sortutako hainbat ekimen berrikusten dira, beti ezagutzen ez diren istorioak, baina gaur
|
egun
ezagutzen direnak.
|
|
2014
|
|
|
Tibeteko mastinetik eta duela 2.000 urte erromatarrek Alpeetara eraman zituzten mastinetatik jaitsi zen. San Agustinen ordenako monjeek Suitzako Alpeetako monasterio batean hautatu eta hazi zuten San Agustin txakurra, gaur
|
egun
ezagutzen den bezala. XVIII. mendearen erdialdean hasi ziren San Bernardo zaindariaren balentriak.
|
|
|
Bioekonomiak bi bilioi euro inguru mugitzen ditu Ebn, eta 22 milioi enplegu inguru ematen ditu Gero eta ingurumen inpaktu handiagoak sortzen dira, eta, ondorioz, gure oraina eta, batez ere, etorkizuna arriskuan jartzen dira. Klima aldaketak, poluzioak, baliabide naturalen gehiegizko ustiatzeak edo herrialde garatuen eta garatuen arteko desberdintasun gero eta handiagoak agerian uzten dute ekonomia, gaur
|
egun
ezagutzen den bezala, ez duela balio ekonomiak. Horixe ikusten dute behintzat Bioekonomiaren defendatzaileek.
|
|
2015
|
|
|
Ordudanik, aipamen asko bildu dira hango eta hemengo kulturek erabilitako begetal ozpinkien inguruan, eta hor sartzen da olibak kontserbatzeko modua ere, gaur
|
egun
ezagutzen dugun bezala.
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, pastelen oreak, gaur
|
egun
ezagutzen ditugun bezala, Erdi Aroko Europan erabiltzen ziren osagaietatik datoz (gurina, seboa, animalien gantza eta gisakoak erabiltzen zituzten gantz gisa).
|
|
|
Antzinako lehen enpanada haiek ez ziren
|
egun
ezagutzen ditugunak bezalakoak; ogiaren antz gehiago izango zuten, agian ogi biribilen modukoak izango ziren, gogorrak beharbada, mamirik gabeak eta elikagai gustagarriz beteak.
|
|
|
Hilekoaren zikloa erregularra dutenek baino erabilgarriagoak dira, baina baldintza hori betetzen ez dutenek ere erabil ditzakete. Ondoren, obulazio testa erabiltzea gomendatzen da, baita emankortasun handieneko
|
egunak
ezagutzeko proba mota eta metodo klasikoagoen ezaugarriak ere.
|
|
2018
|
|
|
Online mailegu txikiak Europan zehar hedatzen dira, Nazio Batuek 2005a Mikrokredituaren Nazioarteko Urtea izendatu zutenetik. Garai hartan, Erresuma Batuan ugaritu ziren, eta, aurrerapen teknologikoei esker, gaur
|
egun
ezagutzen diren minizedituak dira. Espainian, minizedituak ez ziren zabaldu 2008ra arte, krisia lehertu zen urtea.
|
|
|
Gaur
|
egun
ezagutzen dugun lasagna platera XIV. mendean hasi zen garatzen, baina askoz lehenagokoa da. Erromatarrek honela aipatzen zuten:
|
|
2019
|
|
|
Haurrak eskubide osoko subjektutzat hartzen baditugu, gurasoek onartu behar dute beren seme alabak ez direla haiekiko zer egin erabakitzeko ahalmena duten jabetzak. Eta, osasuna eta gaixotasuna bezalako gai garrantzitsuak jorratzean, munduko osasun sistema guztiek duten zientzian konfiantza izan behar dute, gaur
|
egun
ezagutzen diren afekzio ugarien protokolo prebentiboak, diagnostikoak eta terapeutikoak adosteko. Hori dela eta, txertoen eraginkortasunari eta albo ondorio larriei buruz gaizki informatutako zenbait helbideren sinesmenik funtsezkoenak ez lirateke ezarri haurrak ahalik eta osasun mailarik handiena jasotzeko duen eskubideari, hilgarriak izan daitezkeen edo baliaezintasuna eragiten duten gaixotasunak prebenitzeko elementu gisa txertoak emanez.
|
|
2020
|
|
|
Hori dela eta, seguruenik, ikasketa horiek emaitzak ematen hasten direnean, orain arte dakiguna aldatu, zabaldu edo zehaztu egin daiteke. Gaur
|
egun
ezagutzen diren alderdiak aztertuko ditugu. Nola lortu informazioa COVID ereduaren aurrean, builoak saihesteko Gorputzeko zein atali eragiten dio koronabirusak?
|
|
|
Consumer Espainian, duela 40 urte, EROSKIk bere marka sartu zuen ontzi zuri batzuetan. “Horrela sortu zen gaur
|
egun
ezagutzen ditugun marka zurien izena”, aitortzen du Florencio Garcíak, Kantar aholkularitza enpresako retail zuzendariak. Laurogeiko hamarkadan, hutsunea egin zuten pixkanaka, apaltasunez:
|
|
2021
|
|
|
inoiz baino antibiotiko gehiago ditugu, baina zaila da gaixo batzuk tratatzea sortu diren erresistentzien ondorioz. Deriba hori jarraitzen badu, gaur
|
egun
ezagutzen ditugun gaixotasunetako batzuk, pneumonia esaterako, trataezinak izan daitezke. Bai.
|
|
2023
|
|
|
Duela urte batzuetatik hona, segurtasun eta kalitate terminoak gero eta onartuagoak, onartuagoak eta kontsumitzaileek gero eta gehiago eskatzen dituzte, eta horrek ere erronka eta erronka berriei aurre egin beharra ekarri du, elikagaien arriskuei aurrea hartzeko. Elikagaien segurtasunak, gaur
|
egun
ezagutzen den bezala, batez ere elikagaiak osasunerako arriskurik ez sortzeko eta osasungarriak izateko ardura du. Horretarako, garrantzitsua da bi premisa horiek ekoizpenaren hasieratik eta elikadura kate osoan betetzea.
|
|
|
Erromatarrek ganadua gidatzeko eta Europan zehar babesteko erabili zituzten, beste arraza batzuekin gurutzatuz. Rottweil eskualdean (merkataritza eta abeltzaintza zentro garrantzitsua) sortu zen gaur
|
egun
ezagutzen den arraza. Han, rottweilerrak baserriko txakur eta azienda larriko zaindari bihurtu ziren.
|
|
|
suspertzeko gaitasun bikainak, tenperamentu otzana eta urre koloreko mantu polita. Lehen txakur horiek gaur
|
egun
ezagutzen den arrazaren oinarriak ezarriko lituzkete. Aristokrata horrek kumatze lerroa fintzen jarraitu zuen 1890 arte, eta beste arraza batzuk sartu zituen, hala nola setter irlandarra eta, beharbada, bloodhound delakoa.
|
|
|
Pegah Mostafavizadeh Hazkuntza lan handiari eta ontze selektiboari esker, tamaina txikiagotu eta ilaje berezia garatu zuten. Hala ere, hasieran, ez zuten ez garaiera txikirik ez egungoaren pisurik, eta ondorengo hautaketek eragin zuten gaur
|
egun
ezagutzen den pomerania nanoa. Arrazaren ospea handitzen hasi zen Europako gizarte aristokratikoan XVIII. mendean, Ingalaterrako Jorge III.a erregearen emazte Mecklemburg Strelitzen Carlota erreginari esker.
|
|
|
Dirk Hilberg Arbasoak txakur landatarrak, indartsuak eta handiak ziren, etxeak, finkak eta pertsonak babesteko erabiltzen zirenak. Hovawart en lehen hazleak txakur indartsu horietatik abiatu ziren, gaur
|
egun
ezagutzen den hovawart a sortzeko. Baina beste arraza batzuekin ere gurutzatu ziren, hala nola artzain alemaniarrekin, terranovekin, leonberger ekin eta beste txakur batzuekin, hautaketa prozesu zorrotzetan.
|
|
|
Horretarako, gaitasun naturalak dituzten txakurrak aukeratu zituzten, harrapakin arinak, gogorrak eta hainbat lurretara egokituak bilatzeko, markatzeko eta berreskuratzeko. Hautaketa prozesu arduratsu horren emaitza gaur
|
egun
ezagutzen den Burgosko eper ontzia da. Txakur batek bere arbasoen trebetasunak jaso ditu oinordetzan, eta Espainiako ehiztarien lagun ordezkaezina bihurtu da.
|