|
2000
|
|
|
Karrantzako harriak azaleratu orduko, higadura bere lana egiten hasi zen, astiro astiro, Tertziario eta Kuaternarioan zehar gaur
|
egun
ezagun dugun harana itxuratuz. Euri urak garai batean arrezife izandakoa disolbatu eta karsta eratu zuen.
|
|
|
1833an. Subdelegados principales de Fomento? direlakoak (gaur
|
egun
ezagunak ditugun Gobernadoreak) sortu ziren, eta urte berean funtsean gaur arte mantendu izan den probintzien arteko banaketa onartu zen153.
|
|
|
Morris, Ernest Nagel eta Willard v.O. Quineren harrera ikusi eta gero. Eskandinabiako zientzialari eta filosofoekin ere izan zituzten harremanak —han zeuden gaur
|
egun
ezagunak diren Jorgen Jorgensen edo Eino Kaila— eta, nola ez, baita Erresuma Batuko analitiko berriekin ere: Richard B. Braithwhite, Bertrand Russell, Gylbert Ryle, Alfred J. Ayer, etab. Alfred Ayer, Quinek egin bezala, Vienara abiatu zen eta Zirkuluaren bileretan parte hartzen hasi zen, Erkenntnis aldizkarian artikuluak argitaratzeaz gain.
|
|
2001
|
|
|
Liburu honetan zehar sarri errepikatu da esentzia olioak konposatu kimiko organiko desberdinez osaturiko nahaste korapilotsuak direla eta bertan dauden konposatu kimikoak gaur
|
egun
ezagunak direla, hots, isolatu eta identifikatu egin direla. Nola bideratu da hori guztia?
|
|
2002
|
|
|
Oraindik ere, laugarren gamako produktu horiek duela hogei bat urte Nafarroan sartuak, bertan eraiki baitzen horrela prozesatzeko estreinako fabrika gutxi batzuen gutizia dira, baina egunik
|
egun
ezagunago eta preziatuago bihurtzen ari dira, gaur etxekoen denbora eskasia dela medio eta, batez ere, sukaldean elikagaiak prestatzeari geroz eta denbora gutxiago eskaintzen diogulako.
|
|
|
XIX. mendean egokitu zaio komunikazio/ komunikatu binomioari gaur
|
egun
ezagunen eta aitortuen duen adiera: elkarri informazioa igortzea.
|
|
2003
|
|
|
Baina Don Karmelo gaur
|
egun
ezaguna gotzain lez bada be gehienbat, eta horretatik etorri daukan entzutea, artean hainbat arlotan lan egina da, eta modu berezian, bihotz barruan josirik eroan eta hain maite izan dauen euskerearen alde.
|
|
|
Aurreko egunean guztia zen berria pentsioan, eta guztiari begiratzen zion, eta guztiaz pentsatzen zuen. Baina bigarren
|
egunean
ezagun egiten zitzaion gehiena. Ezagun egiten zitzaion, esate baterako, sabaiko mantxa hura, ohe gainean zegoena.
|
|
2004
|
|
|
Arrakasta haiek munduko historian antolatu den operazio militarrik handienaren agintea eman zioten. Operazioari" Overlord" klabe izena eman zitzaion, baina
|
egun
ezagunagoa da Normandiako Lehorreratzea izenaz. 1945eko maiatzaren 7an Jodl mariskalak Reicheko armaden amore ematea sinatu zuen Ikeren aitzinean.
|
|
2005
|
|
|
Txikienak eta arinenak dira, nikel bateria baliokidearen erdia, gutxi gorabehera. Garestienak izan arren, gaur
|
egun
ezagunenak dira. Telefono mugikorren diseinu berriak ez lirateke posible izango horiek gabe.
|
|
|
1997ko urrian, Jakob Nielsenek, interfazeetako ingeniariak (orrialdeen diseinuak) eta Sun Microsystems enpresako makina gizonak, bi artikulu idatzi zituen gaur
|
egun
ezaguna den Alertbox alertan, web erako testuak prestatzeko moduari buruz. Sinpletasuna bien erreferentea zen.
|
|
2007
|
|
|
Dela euskalkiaren edo kulturen bereziagatik, dela geografiaren isolatuagatik, Ezka ibaia biltzen duen ibarra beti nabarmendu izan da historian zehar. Hain zuzen, Erronkariko Ordenantzek babestuta, erronkariarren aspaldiko jantziak kontserbatu dira, eta gaur
|
egun
ezagunak ditugu horregatik. Erronkaribarreko gizonek tunika edo kapa bat eramaten zuten soinean, koloretako zintaz apainduta.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, zenbait hizkuntzaren corpus ‘nagusiak’ arakatu eta aztertu ditugu, hirurogeita hamar guztira, hizkuntza hauetakoak: ingelesa, frantsesa, gaztelania, katalana, galegoa, alemaGainerako hizkuntzetan, gaur
|
egun
ezagunak diren corpus handi gehienak ere XX. mende amaierakoak eta XXI. mende hasierakoak dira. Beraz, gure iritzia da euskara ez zela ‘berandu’ iritsi corpusgintzara, ez behintzat beste hizkuntza nagusi asko baino askoz beranduago.
|
|
|
Beste hizkuntzen kasuan, ezaguna da ingelesa aitzindaria izan dela, eta alemana nahikoa aurreratua izan da alde horretatik. Gainerako hizkuntzetan, gaur
|
egun
ezagunak diren corpus handi gehienak ere XX. mende amaierakoak eta XXI. mende hasierakoak dira. Beraz, gure iritzia da euskara ez zela ‘berandu’ iritsi corpusgintzara, ez behintzat beste hizkuntza nagusi asko baino askoz beranduago.
|
|
|
2000z gerotik du izena Zinebi. Zinema Dokumental eta Laburraren Bilboko jaialdiak
|
egun
ezagunak diren zuzendarien ibilbideak hauspotu zituen, artean sortzaile hasi berriak zirenean. Besteren artean, ondoko egile hauek parte hartu zuten jaialdian beren ibilbideen hastapenetan:
|
|
2009
|
|
|
Oinarri neurologikorik gabeko buru eritasunen sendabideen artean, Freuden psikoanalisia da gaur
|
egun
ezagunena herri aberatsetan. Aldiz, erlijioa benetan bizirik den herrietan eta txiroen artean ez da batere zabaldu.
|
|
|
Bollywood dantza gaur
|
egun
ezaguna da, batez ere Indiako zinemagintza industriagatik. Baina dantza tradizional hori Bombayko zinema estudioan dantzatu ohi dena baino askoz gehiago da.
|
|
2010
|
|
|
Gaur
|
egun
ezaguna, zabalduta eta onartuta dago euskararen erabilerak, aurrerapenak lortu arren, hizkuntza bizirauteko oraindik gizartean sustapen lana behar duela. Hezkuntzan, haur eta gazteen artean erabilerari dagokionean lortutako emaitzak sendotzeke dauden bitartean, helduen kasuan euskararen lan munduratzean lehenengo pausuak, esan daiteke, ematen hasi besterik ez dela gertatu.
|
|
|
Kritikaria erakusketaren aldekoa zen, beste bizpahiru ere irakurri nituen beste hainbat egunkaritan, erakusketari egurra ematen ziotenak?, baina bere argudioak ematen zituen. Artikuluak, gaur
|
egun
ezagun bezain aitortuak diren pintore inpresionistek Parisen egindako erakusketa abiapuntutzat harturik, modernitatearen eta abangoardien defentsa sutsua egiten zuen. Honela zioen:
|
|
|
Hasiera batean janarien aldaketa eta prozesatze hauek modu enpirikoan sortu baziren ere, gaur
|
egun
ezaguna da beharrezkoa dela jokabide arau espezifikoak betetzea, zeinen helburu nagusia den elikagaien ezaugarri nutritiboak eta sentsorialak ez okerragotzea eta, posible bada, hobetzea. Frogatuta dago sukaldaritzaprozesu batean egosketa tenperatura eta denbora zaintzen ez badira, itxarotako emaitzak erabat alda daitezkeela, esaterako, nutrienteen edukiera, ehundura eta aroma, itxura erakargarria, eta abar.
|
|
|
Kritikaria erakusketaren aldekoa zen —beste bizpahiru ere irakurri nituen beste hainbat egunkaritan, erakusketari egurra ematen ziotenak—, baina bere argudioak ematen zituen. Artikuluak, gaur
|
egun
ezagun bezain aitortuak diren pintore inpresionistek Parisen egindako erakusketa abiapuntutzat harturik, modernitatearen eta abangoardien defentsa sutsua egiten zuen. Honela zioen:
|
|
|
Eta bai, azkonarrak ziren bai, tajugo horiek. Latineko erro berbera baitizu
|
egun
ezagunagoa den tejón izenak ere: tajugo taxucus; tejón taxo onis.
|
|
2011
|
|
|
Kuasikristalak, kristalen antzera, atomoak ordenatuta dituzten materialak dira; baina ordena horrek ez du patroi errepikakor bat, kristaletan izan ohi duten bezala. Gaur
|
egun
ezagunak dira, eta mundu osoko laborategietan sintetizatzen dira kuasikristalak. 1980ko hamarkadan, ordea, gogor egin behar izan zuen Daniel Shechtmanek aurkitu berri zuen atomo antolaketa horren alde, kristalografoek eta fisikariek ezinezkotzat jotzen baitzuten horrelakorik egon zitekeenik.
|
|
|
Lur ez zen izan 70eko hamarkadan sortutako argitaletxe bakarra, gaur
|
egun
ezagunak diren beste batzuk ere, orduan sortu ziren: Etor (1970), Iker (1972), Elkar (1972), Gero (1973) eta abar.
|
|
2012
|
|
|
Lanbidez Banco de Vizcaya n aritu zen bizi osoan zehar, baina bihotza literaturan izan zuen beti. Olerkari bezala hasi zen, gerra aurretik, eta poemak idazteari inoiz utzi ez bazion ere, gaur
|
egun
ezagunagoa da eleberrigile bezala: Arranegi (1958), Araibar zalduna (1962), Batetik bestera (1962), Jaioko dira (1984), Txurio txoria (1986) eta Irria galtzen denean (1987).
|
|
|
Gaur
|
egun
ezaguna denez, Garaikoetxearen agintaldian EAJren barnean egon ziren desadostasunhandienetako bat banaketa hori izan zen, eta Ardanzak sinatu zuen lehenengo legea 1985eko LurraldeHistorikoen Legea izan zen.
|
|
|
XIX. mendean, gaur
|
egun
ezagunak diren eta kirol eta kultu raren ondare diren ezker paretako pilotaleku gehienak eraiki ziren. Pilotaleku horiekin haien aitzindaria zen joko zuzena ia desagerrarazi zuten.
|
|
|
Eskertzekoa da egin dutena. Eurek egindakoari esker,
|
egun
ezagunagoa da kenpoa. Hamahiru urte pasa dira ordutik eta lagun handiak egin ditut kirol honi esker.
|
|
2013
|
|
|
Gaur
|
egun
ezagunenak Gernikakoak dira, egunero goizaldeko lauretan hasi eta seiak arte herriko auzoetatik kantuan ibiltzen direnak. Ibilian kantatzen dute, bakarlariak aurretik eta taldeak ostean, baina leku jakinetan gelditu eta bertan abesten dute:
|
|
2015
|
|
|
Hamarkada bat geroago Izagirrek Balizko erroten erresuma liburuan Lauaxeta, Lizardi eta Arestiri poema sorta bana eskainiko zien Errotari zaharren oroitarria atalean. Hango poemak dira
|
egun
ezagunagoak, tartean Bakarrik hil zinen Aresti hil bakarrik, baina ikusten denez, maisuarekiko mira hori Izagirreren gazte gaztetako testuetan aurki dezakegu halaber. Bien artean paralelismoren bat edo beste aurki daiteke gainera.
|
|
|
Leporatu zioten guztia egin bazuen, Estatua makurtzeko helburuz egindako atentatu kanpaina luze hartan zerikusi handia izan zuen Antton Lopez Kubati k. Besteak beste, Dolores Gonzalez Katarain Yoyes en hilketaren egile zuzena izateagatik zigortu zutelako da gaur
|
egun
ezaguna Kubati, baina, 1980ko hamarraldian, Espainiako segurtasun indarrak dantzan izan zituelako hartu zuen izena. Enrique Rodriguez Galindok bere memoria liburuan kapitulu osoa eskaintzen dio Kubatiren atxiloketari:
|
|
|
Araudi horiek eta sare sozialen gorakadak erraztu egin dute Premium zerbitzuen kontsumoari baja ematea telebistarako SMSetan, eta, beraz, irabazi handiko negozio baten amaiera izan da, eta, beraz, esplotatzaileak dira. Arazoa da operadoreak izaten jarraitzen dutela zenbakiak ematen eta irabaziak partekatzen konpainiekin, zintzoak izan ala ez Hori dela eta, mezularitza modalitate hori nolabaiteko marjinalitatean sartu da, eta gaur
|
egun
ezagunagoa da zenbaki horiek kontratatzen dituzten mafia bandek, bezeroak SMS bidez egiten baititu iruzurrak eta iruzurrak, ohartu gabe Premium zerbitzu bat erabiltzen ari dela. SMS Premiumeko edo tarifatze handiko iruzurrek mahai gainean jarri dute telekomunikazio operadoreengandik jokatzen duten papera, ikuspegi gizena ematen baitute.
|
|
|
Berriz ere egin zuen Trantsizio garaian. 1978 urtean Euskal Herriaren Eskubide Historikoen aitortza eta Euskal Ekonomia Ituna lortu genituen, gaur
|
egun
ezagun ditugun erakundeak martxan jarri genituen. Eta, horren ondorioz, gure historiako ongizate mailarik gorenena lortu dugu.
|
|
|
1933an, berriz, lekuz aldatu eta Carlos III. etorbidean metro batzuk aurrera eginda, Nafarroako Gorteak kalean jarri zuen bulego nagusia. 1978an, azken aldiz aldatu zuen egoitza, gaur
|
egun
ezaguna den eraikinean. Hala ere, aurrezki kutxa ez zen Iruñera mugatu eta bere lehen hamar urteetan Nafarroa osora hedatu zen.6
|
|
2016
|
|
|
Koldo Mitxelena eta Gabriel Aresti eta beste hainbatekin batean, baina 1964an Baionako idazkaritzan hartutako erabakiekin hasita, Txillardegi euskara batuaren aita izan dugula gaur
|
egun
ezagun samarra da, baina, beharbada, ez hain ezagunak euskararen balio politikoaz eta hizkuntza eta pentsaeraren arteko hartu emanez egin zituen ekarpenak. Horretaz gainera, euskara zapalkuntza ekonomikoarekin eta klase borrokaren alderdi batzuekin lotzen ere saiatu zen, beste borroketatik kanpo euskararen aldeko borrokak zentzurik ez zuela aldarrikatuz.
|
|
|
Ikusi da betikoak errepikatzen diren edota berriak nahiz mistoak sortu diren. Emaitza hauek
|
egun
ezagunenak eta egun eskola eremuan erabilienak diren folklore bildumetan azaltzen diren ahozko esapide eta osagarriekin parekatu eta ondorioak atera dira. Azkenik, jasotako ahozko erretorikako osagaiekin bilduma bat atondu da eta ikastetxeetan erabil dadin eskaintzen da.
|
|
|
Alexander Tapiaren ageriko bidaldi poetikoa Yakintza aldizkarian ahitu zitzaigun, guda aurretiko hirurteko artegan, eta Olerti
|
Egunetatik
ezaguna zukeen Aitzolen eskutik. " Orein zuria"," Lore Igarra"," Biotzean min dut"," Urretxindorrak"," Lore bikaña"," Baztango mendiak"," Izanen aiz nerea"," Itundasun"," Erregeak digaroz"," Neskato utzia"," Maitasun atsegiña"," Sagardi loretsuak" eta" Lore aiñako zera" dira hartan agerrarazi zituen olerkiak.
|
|
|
Iparraldera joaki, XVII. mendean lau izan ziren Zuberoa aldean esaera zaharrak biltzeari ekin zioten egileak, edo lau dira
|
egun
ezagun zaizkigunak behinik behin. Hiruretan entzutetsuena Arnaud Oihenart mauletarra dugu duda izpirik gabe, euskarazko errefrau bilduma eder bat olerki kultuekin batera1657 ean Parisen argitara eman zuena.
|
|
2017
|
|
|
Lan honen bitartez, aipaturiko testuinguruan bultzada bat eman nahi zaio MMHri Juanelo Turrianoren jarduera ezagutzera emanez eta bere lanen garrantzia azpimarratuz. Bestetik, garai bateko ingeniariakgaur
|
egun
ezagunak izateko baldintzak aztertuko dira, Juanelo Turriano eta Leonardo da Vinciren lanaketa gizarteak haiengan duen ezagupenak alderatuz.
|
|
2018
|
|
|
Jatorrizko kontratu baten fikzio politikoa patriarkatu modernoaren historiaren parte da, baina patriarkatu modernoa ez zen hasi kontratu ekintza dramatiko batekin; alde horretatik, ez dago jatorririk, gero handik abiatuta ikerketa historiko bat hasteko. Onargarria litzateke esatea XVII. mendean hasi zela patriarkatu modernoa, gaur
|
egun
ezagunak ditugun instituzio kontraktualak garatzen hasi zirenean, baina hura ez zen izan, hasiera, bat argi eta garbi.
|
|
2020
|
|
|
Urte haietan, ez zen gaztetxoentzako saria, helduentzakoa baizik, eta gaur egun oso ezagunak ditugun hainbat idazle eta ikertzailek jaso zuten saria. Beste horrenbeste gertatu da 1991etik aurrera antolatutako sariekin ere;
|
egun
ezagunak diren Alaine Agirre, Arkaitz Estiballes, Nagore Amondarain, Irati Goikoetxea, Maialen Zubeldia, Nerea Ibarzabal, Uxue Alberdi edo Urtzi Urrutikoetxea idazle, bertsolari eta kazetariek eskuratu izan dute saria.
|
|
2021
|
|
|
Foleyk ez zuen, noski, esaten bertsolaritza munduko kantu inprobisatuko azken fenomeno bizia zenik. Duela hamarkada batzuk bazegoen Euskal Herrian posizio esentzialista batetik horrelakoak aldarrikatzen zituenik, baina
|
egun
ezagunak dira gisako dozenaka fenomeno (Mintzola fundazioak 2016tik osatu duen Kulturartea mapan ehundik gora topa daitezke2). Ikertzaileak azpimarratzen zuena, bere ustez munduan bakarra zena, bertsolaritzaren dimentsio sozial eta mediatikoa zen.
|
|
|
Lehendabiziko Barreiros Pegaso autobusak oso txarrak atera ziren. Gero, asko hobetu zituzten, eta
|
egun
ezagunak dira mundu mailan".
|
|
|
Algerreko
|
egunetatik
ezaguna zen ETAren asmo pedagogiko (kasu honetan, denak argi, Iraultza Frantsesean hasi eta Laborantza Ganbaraino, Ezker Abertzalearen ikuspuntutik) eta gidoigilea (bakoitzak zer egin behar zuen zehaztu).
|
|
|
Mari Xor edo Cendrillonek, edo ezagunagoa den Marierrauzkin ipuinak, aldaera ugari ditu Europako herri ipuingintzan, bai ahozko tradizioan, bai idatzizkoan. Izan ere, gaur
|
egun
ezagunen egin dena idatzira igaro ondotiko aldaera da, Perraultek (1983) jasotako hura, hain justu. Eta horretatik ere hainbat bertsio sortu izan dira, antzerki, opera nahiz zinemagintzarako egokitu diren testuen bertsioetara iritsiz, ez soilik Disney faktoriako marrazki bizidunetakoetara.
|
|
2022
|
|
|
Nola ez, bere aldetik Macronek Legebiltzarrean gehiengoa atxikitzea du helburu hautetsietatik 314 dira bere alderdikoak gaur egun. Baina 2017an hautagaitza berria zena gaur
|
egun
ezagunagoa da eta bozketa honen bidez jakinen da zer nolako sostengua daukaten lekuko hautetsi horiek. Ezkerraren eta eskuinaren arteko hiru kohabitazio izan dira iraganean:
|
|
|
Bildutakoen artean zaharrenak 1978 eta 1979 urteetakoak dira, Batasuna eta Jatorrak kuadrilletakoak, hurrenez hurren. Azken kuadrilla hori desagertu egin zen, ez baita
|
egun
ezaguna den Jatorrak kuadrilla bera. Trantsizio garaitik hasi eta 2019 urtera arteko itsasgarriak aurkitu daitezke liburuan:
|
|
|
Hona, egunez
|
egun
ezagunago bilakatzen ari diren saltxitxa batzuen ezaugarriak: izena lehengaiak prozesatzea ongailuak bereizgarriak kontsumitzea altsaziarra behi edo txerrikia xehatua espeziak zapore sakona erreta, frijituta behi
|
|
|
Urte haietan, ez zen gaztetxoentzako saria izan, helduentzakoa baizik, eta gaur egun oso ezagunak ditugun hainbat idazle eta ikertzailek jaso zuten saria. Beste horrenbeste gertatu da 1991tik aurrera antolatutako sariekin ere;
|
egun
ezagunak diren Alaine Agirre, Arkaitz Estiballes, Nagore Amondarain, Irati Goikoetxea, Maialen Zubeldia, Nerea Ibarzabal, Uxue Alberdi edo Urtzi Urrutikoetxea idazle, bertsolari eta kazetariek eskuratu izan dute saria.
|
|
2023
|
|
|
Probintzia bakoitzak burujabe izateko adina energia ekoitzi zuela erabaki bide zuen teknokrataren batek, eta probintzia hartan zentral hidroelektrikorik eraikitzeko modurik ez zegoenez, erregai fosilez elikatutako azken belaunaldiko zentral termiko bat eraikitzeko erabakia hartu zen. Elektra indarra sortzeko erregai fosilak xahutzea orduan ez zen
|
egun
ezaguna dugun hondamendia bezala ikusten. Zentral haren kokapenerako herriaren izena proposatu bide zuen norbaitek; iparraldeko hondartzetarako bidean, geltoki hartan trenez aldatu behar izan zuen norbaitek ziurrenik.
|
|
|
Apple, Facebook eta Google enpresen egoitzak sua hartzen du filmean, eta, hondakinen artean, Randek eta kideek ikusten dute nola harrapatzen dituen talde batek teknologiaren guruak. Peter Thiel enpresariaren bulegoa okupatzen dute, eta gaur
|
egun
ezaguna den Interneten aurkako mezuak bidaltzen dizkie Nootripix profetak.
|
|
|
Gaur
|
egun
ezagunak dira Euskal Herriko hainbat txokotako inauteriak, baina zein da euren jatorria. Juan Antonio Antero (Donostia, 1947) Donostian inauteriak nolakoak ziren ikertzen hasi zen, eta informazioa biltzen.
|
|
|
Lau ataletan banatutako dokumental horrek ederki harilkatzen du soinu jolearen ibilbidea eta eragina, berea ez den ahots andanaren polifonia baten bitartez. Lehen atalean Junkeraren sustraietan jartzen dute azpimarra; bere amak semea trikitiaren munduan nola sartu zen kontatzen digu —aipatzekoa eta xarmagarria egin zait bere eskuen inguruan hitz egiten duen une hori, ama baten harrotasun umil horrekin—, baita
|
egun
ezagunak diren hainbat trikitilariren testigantza bildu ere, artistarekiko begirunea argi erakusten dutenak: Ines Osinaga, Joseba Tapia eta Josune Arakistain.
|
|
|
Horrekin batera, euskarazko saio bat arratsetan egiten hasi ziren, oren batekoa. Hemengo euskal mundua hasi zen emankizunak egiten, eta gaur
|
egun
ezagunak diren kazetariak hor formatu ziren: Guillaume Hirigoien, Ttotte Darguy, Bernadette Argain edo Pantzo Hirigarai, besteak beste.
|
|
|
ORDUÑA REBOLLOk adierazten duenez: " edozein kasutan ere horiek —aldizkari doktrinalak— ziren indarreko arauketaren alde konkretuen aurkako iritzia emateko leku bakarrak" 212 Kritika horietatik jaio zen momentura arteko toki arauketaren aurkako mugimendua gaur
|
egun
ezagunak diren autoreekin: Jordana de Pozas, Garrfa de Enterria, Sebastian eta Lorenzo Martm Retortillo, etab.
|