|
2008
|
|
|
Eritzi gaur
|
egunean
ez da euskara batuaren forma estandarra. Euskaltzaindiak" iritzi" erabaki zuen orain dela urte batzuk.
|
|
2009
|
|
|
Eremu horretako ikastolak linbo juridikoan izan dira 2006ko uda arte. rari buruz hitz egiten entzuten zuen gehienetan, eztabaidak sortzen ziren gaiaren inguruan. Txikitan euskara hitz gatazkatsua zela sinesten zuen eta gaur
|
egun
ez du iritziz aldatu.
|
|
|
2005ko udazkenean, urrian;
|
eguna
ez du gogoratzen, baino bai gosaltzeko ordua zela, Europako Kontseiluak eremu mistoa eremu euskaldunarekin parekatu behar dela gomendatzen zuela irakurri zuen egunkari batean. Harrituta, berriz irakurri zuen esaldia.
|
|
|
Esaten ari garen guztiaren harira, hitzaldi interesgarria eskaini zuen Vicent Partal Bartzelonako Vilaweb hedabide elektronikoko1zuzendariak Donostian (aurtengo otsailaren 20an, Soziolinguistika Klusterraren II. Jardunaldietan). Malores Etxeberriaren kronikaren arabera (2009), Partalek esan zuen gaur
|
egun
ez dela nahikoa hizkuntza jatorrizko lurraldean normalizatzea: kanpoan ere normalizatu beharra dauka.
|
|
|
Gaur
|
egun
ez dela nahikoa hizkuntza jatorrizko lurraldean normalizatzea: kanpoan ere normalizatu beharra dauka.
|
|
|
Bilana iluna da Iparraldeko euskararentzat. Euskaldun elebakarrak eta elebidunak jendetzaren %29 ziren 1991an, gaur
|
egun
ez dago euskaldun elebakarrik eta elebidun eragileak jendetzaren laurdenera ez dira heltzen. Hamabost urtez 9.200 elebidun eragilen galtze lazgarria gertatu da.
|
|
|
|
Egun
ez dago sistemaren betekizunak zehazten duen araurik. IMHk euskara plana sistematizatu eta eraginkorragoa izateko, Hizkuntzak Kudeatzeko Sistema eratu, dokumentatu, ezarri, mantendu eta etengabe hobetzen du.
|
|
2010
|
|
|
...zait hizkuntza hegemonikoa —gaztelania— eremu publikoko hizkuntza komun ia bakar eta obligaziozkotzat proposatzen duen tesia, baina, orobat, 50 urte barru eae eta euskal herri osoko bazter guztietako eremu publikoko hizkuntza komun ia bakarra euskara izateko proposamenarekiko ere ezinago urrun ikusten ditut nire pentsaera eta errealitatea bera. bizkaia eta arabako herritar gehienek gaur
|
egun
ez dakite tutik ere euskaraz, eta eaeko herritarren %70ek gaztelania bakarrik erabiltzen du. hori horrela bada, euskara ere hizkuntza komuna izan dadila bai, jakina, baina ameskeria hutsa ez ote da euskara eremu publikoko hizkuntza komun bakarraren proposamena, eta, gainera, onargarria al da bizikidetzaren ikuspegitik?
|
|
|
" con el favor de dios, hemos de ver muy presto todas las cosas curiosas y graves escritas en nuestro vulgar". horra iristeko, ordea, tresneria egokia izango da politika, kultura eta eraikuntza inperial osatuarena; horra, bada, azken buruan plangintza orokor baterako deia, banderak, armak eta hizkuntzak elkarri lagunduz eraikiko den herrialde unibertsal berria: bere lan eta ideia hauekin, Malon etxaidek aitzindaritzat dauka bere burua, etorkizunari aurrea harturik dabilela uste du, garaipen politiko linguistikoaren
|
eguna
ez dagoela hain urrun, alegia: zenBaiT oHarpen eTa iTaun
|
|
2012
|
|
|
Beren seme alabekin zein hizkuntzatan eginen duten hautatzen dutelarik erabaki hori ezin azal daiteke transmisioaren ideia mekaniko batetik.
|
egun
ez zaigu baliagarria erizek (1997) emandako azalpena, habitus kontzeptu soziologikoari lotua, ez eta Sánchez Carrionek (1981) proposatu zuen eredu dikotomiko eta —Galek (1978) jorratutako moldera— sexoglosikoa ere. Nire irudikoz, erabaki horretan subjektuek hizkuntzarekin eratu dituzten harremanek eta bereganatutako identitateak jokatzen dute.
|
|
|
ezin da saldu euskaraz. Gaur
|
egun
ez dute egiten ikusten dutelakoz dendetan euskaraz egiten dela, baina duela hamar urte bai, ez zutelako adibiderik (M3).
|
|
|
ordenantza hain zuzen. Ordenantza horrek jasotakoak, ordea,
|
egun
ez du ziurtatzen euskarazko zerbitzua jasotzea. Langile berri guztiak euskaldunak izateko erabaki traktore batek horretara iristeko bultzada emango luke.
|
|
|
Zein da hedabideen kontsumoan euskarak duen tokia? Gaur
|
egun
ez dago hori berariaz aztertzen duen ikerketa lerrorik. Erreferentzia gisa, ordea, eta SEI elkarteak HPSrentzat 2002 urteko CIESen datuetan oinarrituta egindako berariazko ikerketa baten arabera3, esan dezakegu %6, 6 ingurukoa izan zela urte horretan Euskal Herriko herritarren artean hedabideen kontsumoan euskarak izan zuen tokia, apur bat handiagoa irratiaren kasuan (%9, 4) eta apalagoa telebistaren (%5, 3) eta egunkarien kasuan (%6, 4).
|
|
2014
|
|
|
Euskal Autonomi Erkidegoari dagokionez, zonalde batzuetan euskarak egoera hobea baldin badu ere, euskararen erabilera egokia berdin berdin bultzatu eta indartu litzateke. Herri euskaldunetan euskaraz egitea gaur
|
egun
ez da nahikoa, badirelako landu behar diren beste hainbat esparru, esaterako: hizkuntza formala eta erregistroa.
|
|
|
Hau jada aldatu da, nik arauak ez ditut nahi. Gaur
|
egun
ez daukea inongo indarrik... nobiotan bai eta gero bihar ezkontzen bagea ya ez... ze broma da hoi?
|
|
|
—Beste batzuk ordea, hitanoarentzat oztopo dela diote, agian aitzinako ezberdintasun horretan zentzu gehiago eduki zezakeen baina gaur
|
egun
ez dute uste positiboa denik.
|
|
2015
|
|
|
• Euskararen erabilera ingurune euskaldunenak agortuz joan dira azken bi hamarkadetan: 1991 urtean, 34 udalerri zeuden etxean nagusiki euskara erabiltzen zuten herritarrak %90etik gora zituztenak, eta 15.369 lagun bizi ziren horietan; gaur
|
egun
ez da udalerri bakarra gelditzen bertako etxeetan euskararen erabilera %90etik gorakoa duenik. Azterketaren muga %90tik %80ra jaitsita ere, onUdalerri erdaldunak euskalduntzen eta euskaldunak erdalduntzen, arnasguneak arriskuan.
|
|
2016
|
|
|
Nekazaritzan, abeltzaintzan eta basogintzan, eta, oro har, baserriko edo etxeko lanetan egiten zuten lan Aiako biztanle gehienek orain dela hamarkada gutxi arte; eskola gutxi izaten zuten baserriko haurrek, eta nekez jarraitzen zioten eskolako bideari derrigorrezko hezkuntzatik aurrera. Herrian inoiz ez da izan bigarren mailatik aurrerako eskola eskaintzarik, kanpora jo behar zen, eta gaur
|
egun
ez bezala, eskola garraiorik ez zen izaten 1990 urte ingurura arte. Garraio publikoa ere oso urria izan dute; 2008an ezarri ziren autobus zerbitzu berriak.
|
|
|
Beste arazoetako bat, Jersey-n biltzen den hizkuntzaren informazio falta da., Cambridgeko Unibertsitateko irakasle Mari Jones-ek, normandieraren ezaugarri linguistiko bereziak aztertzeko hizkuntzen transkripzio fonetiko saioak egin ditu Jersey-n, Sark en eta Normandian, eta kopiak eman dizkio l’Office du Jèrriais i. Hala ere, web orrian presentzia handia duen arren, gaur
|
egun
ez daude jerseyerako grabaketarik segurtasun eta eskuragarritasun ohiko irizpideak betetzen dituen artxiboetan. Jerseyerako eskualde aldaerak bildu gabe desagertzeko zorian daude ez baitago hizkuntzaren informazioa biltzen duen inor.
|
|
|
Arnasguneen garrantzia maila kualitatiboari dagokion bezala, gune erdaldunen garrantzia maila kuantitatiboan dagoela azpimarratu behar da. Egia da garai bateko banaketa soziofuntzionalik gaur
|
egun
ez dagoela, M. Zalbidek aipatzen duen moduan, baina garai bateko egoera diglosikoak suposatzen zuen banaketa soziofuntzionala ez litzateke bideragarria izango gaurko gizartean. Arnasgunerik gabe jai badu euskarak, eremu formaletan sartu gabe ere jai edukiko luke euskarak seguruenik.
|
|
|
Mendetan zehar nagusi izan den elebakartasunare n ereduak, gaur
|
egun
ez du nazioarteko soziolinguistikar en aldekotasunik bereganatzen.
|
|
|
Mendetan zehar nagusi izan den elebakartasunaren ereduak, gaur
|
egun
ez du nazioarteko soziolinguistikaren aldekotasunik bereganatzen. Modernizazioaren iragan hurbilari dagokion ikuspegi hori hizkuntza nazionalismoan oinarritu izan da, Moreno Cabrera-k argi utzi duen bezala (Moreno Cabrera, 2008); alegia, hizkuntza nazionalismoan nazio bat/ estatu bat/ hizkuntza bat hirukotea da ardatz kontzeptual eztabaidaezina.
|
|
2017
|
|
|
" Eta ez, ez gaitezen hasi botila erdi hutsik edo erdi beteta ikus daitekeela esaten. Duela hamar urte hori egia zen, apika, gaur
|
egun
ez. (...) Gaur egun euskarak ez du aurrera egiten eta, laster, ziur aski, atzeraka hasiko da."
|
|
|
Ikuspegi diakronikotik garrantzitsua da aipatzea// luzea kasu askotan// bihurtu dela, esaterako/ ’brâda/>/ ’brôda/ kasuan. Hala ere,/ o/ hori gaur
|
egun
ez da hain luzea. Oso sarritan bi aukerak egoten dira:
|
|
|
1 gaur
|
egun
ez da erraza adostasun orokor bat topatzea haurtzaroa, nerabezaroa eta gaztaroa mugatzen dituzten adinen inguruan. osasunaren Munduko erakundeak dio nerabezaroa 10 eta 19 urte arteko garaia dela, eta gaztaroa 15 eta 24 urte artekoa. ikerketan parte hartu dutenak 12 eta 16 urte bitartekoak dira. oMe ren sailkapenaren arabera denak nerabeak lirateke, eta batzuk gazte gisa ere izendatu litezke. nik ...
|
|
|
Zein toki du euskarak ikasleen eguneroko bizitzan eta zeintzuk dira euren hizkuntza ohiturak? ikasleen ia erdiek euskara ama hizkuntza duela aitortu dute, zehazki lehen mailakoen %46, 4k. hala ere, gurasoekin beti euskaraz aritzen direnak %25, 1 besterik ez dira. honek islatzen du ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen dikotomia, etxean irakatsi dieten hizkuntza izan bada ere,
|
egun
ez omen delako etxeko elkarrizketetan nagusiki erabiltzen duten hizkuntza. ikasleek, oro har, euskara ondo dakitela aitortu dute (%81) eta gehiengoaren lagunek ere hala egiten dutela. hala ere, erabileran datuak apaldu egiten dira, eta ingurunekoek euskaraz jakinda ere, gaztelaniaz aritzen dira gehienetan. eztabaida taldean parte hartu duten zazpi ikasleetatik, bostek aitortu dute lagunekin gazte...
|
|
2018
|
|
|
Oinarri teoriko sendoak ezarri direla esan daiteke, baina oraindik ez direla eguneroko jardueran txertatu. Eurek aitortzen dutenez, gaur
|
egun
ez da osasun arreta galesez bermatzen. Aldiz, tokian tokiko jarduera egokiak antzematen dira, gehienetan norbanakoen edo zenbait erakundeen inplikazioari esker.
|
|
|
Aitor Montes – Nazioarteko kolaborazioa arretaren normalizazio prozesuan dezaketenak esparru jakin batean. Gaur
|
egun
ez dago komunikaziorako estandarrik Euskal Herrian.
|
|
2019
|
|
|
2011ko zentsuan nola galdetu zen hiztun bakoitzak etxean zein hizkuntza erabili ohi duen. Hego Euskal Herria, 2011 etxeko eta kaleko erabilera datuak badaude, hortaz. aurrera begira, ikuspegi hori osatzea litzateke barne espazio publikoetako erabilera datuekin (tabernak, dendak, kiroldegiak, elkarteak...) eta lanmunduari buruzkoekin; horretarako, baina,
|
egun
ez dauden eragiketa estatistikoak jarri lirateke indarrean (edo egun indarrean diren eragiketetan gai horiei buruzko galderak txertatu). dena den, azpimarra dezagun, ahozko erabilera hurbila aztertzeko garaian, ez direla garrantziz txikiak (teoriaren ikuspegitik) eskura ditugun bi horiek. etxea eta kalea" hurbileko erabileraren" agertoki nagusiak dira, zalantzarik gabe.
|
|
|
Iñaki Iurrebaso – Hego Euskal Herriko arnasguneak zenbatzen horrela, bi datu multzo horien gainean egin daitekeen azterketa teoriaren ikuspegitik ondo errotutakoa dela esan dezakegu, hurbilketa horretan hobetzeko aukerak ere badiren arren. Baliagarria da arnasguneak identifikatzeko eta baita haien barnean arakatzeko ere. zalbidek lantzen dituen kategorietan, Bz eta Bz multzoen arteko aldea (zalbide, 2019), irakurtzean eta idaztean hiztunek egiten duten erabileran oinarritzen da.
|
egun
ez dago, guk dakigula, udalerri mailan hiztunen idatzizko erabileraren berri emango digun iturri estatistikorik. ondorioz, arnasgune beteen barruan, oraingoz ezin daiteke egin" garatuen" eta" hitzezkoen" arteko bereizketaren gauzatze enpirikorik.
|
|
|
V (vital bizi) kategorian sailkatutako 252 hizkuntzen artean hazi moduan erabilitako 83ak digitalki indartsuak dira zalantzarik gabe. Esperientziak erakusten duenez, guztien artean gaur
|
egun
ez dira 150 baino gehiago egoera bizian daudenak. Hizkuntza horiek esparru digitalean oparo bihurtzeko lan handia dagoen bitartean (adibidez, hungarierak badu PCtan euskarria, baina Mac etan ez), zalantza gutxi dugu horietako batzuez;
|
|
2021
|
|
|
Arlo anitzetan egonkortasunak bere onurak erakutsi baldin baditu, hizkuntzalaritzan horren aldeko zientifiko gutxi agertuko dira. Baina gaur
|
egun
ez diegu ikasleei hitzekin jolasten, hizkuntzaren ulertzen edo sorkuntzan ekarpenen egiten irakasten. Eta horrengatik ditugu ikasleak" galtzen", horrengatik da gure hizkuntza eta gazteen arteko zuloa zabaltzen.
|
|
|
Duela urte batzuk identifikatu zen gutxieneko 100 hizkuntzen presentzia Euskal Herrian (Uranga et al 2008; UNESCO Etxea Ikuspegi, 2008). Baina, gogoratu behar da gaur
|
egun
ez dagoela jatorri atzerritarreko biztanleek hitz egiten dituzten hizkuntzen berri zuzena jasotzen duen protokolorik. Soilik Eusko Jaurlaritzak egiten duen Etorkin Atzerritarrei buruzko Inkestak (EABI) eta orain arte egin diren zenbait ikerketa kualitatibok ematen dute gutxineko informazioa Euskal Herrian hitz egiten diren hizkuntzen berri.
|
|
|
Artikulu honetan, EAEn aurki daitezkeen hizkuntza komunitateen zerrenda osatu da, EAEtik kanpo jaio den biztanleriaren jatorria aztertuta. Hizkuntza aniztasunerako hurbilketa egin dugu, gaur
|
egun
ez dagoelako, metodologia atalean zehaztu den bezala, biztanleriaren hizkuntza datu zehatzak biltzen dituen prozedura formal edo protokolorik.
|
|
|
Gainera, oro har, bi espedizioetan euskara erabiltzeko oso motibatuta daudela esan behar da. Hain zuzen ere, joera orokorra motibazioa igotzea izan da; izan ere, batzuek adierazi zuten lehen motibazio txikia zutela eta, aldiz, gaur
|
egun
ez dago motibazio txikia duen inor, 25 grafikoan ikusten den bezala.
|
|
|
SESBa desagertu zenetik Armeniak, Georgiak eta Azerbaijanek estatuko hizkuntza bana izan dute herrialde bakoitzaren eremu osoan, alegia, errusierak
|
egun
ez du estatus ofizialik. Hala ere, hiru herrialdeetan errusieraren ezagutza zabalduta dago oraindik.
|
|
|
Armeniak, Georgiak eta Azerbaijanek estatuko hizkuntza bana izan dute herrialde bakoitzaren eremu osoan, alegia, errusierak
|
egun
ez du estatus ofizialik.
|
|
2022
|
|
|
10 Euskarak
|
egun
ez du goranzko mugikortasuna bermatzen, agian lagun dezake, baina, kaltetu ere, kaltetu egin dezake.
|
|
2023
|
|
|
Kulturgintzan, eta mundu digitalean, izango dugun lekua modu sistemiko batean pentsatu behar dugu, bai egitura gisa (Federazioak eta Elkarteak batera), bai estrategia gisa (nola uztartu euskalgintza eta kulturgintza, esate baterako). Orain arteko eskaintza gehienak gaur
|
egun
ez dira bere horretan baliagarriak, eta ondo aztertu behar dugu zer izan daitekeen interesgarria herrietan eta bazkideentzat. Zeintzuk dira kulturgintza sustatzeko behar berriak?
|
|
|
Landare horren erabilerak deskribatzen dituen artean, Tayta Alfredok nola landatu, hazi eta bildu behar den erakusten digu, eta azpimarratzen digu landare horrek Andeetan garrantzi handia duela, komunitateko harremanak eta oinarrizko printzipioak zaintzeko, eskuzabaltasuna, hartu emana eta elkarrekikotasuna, esaterako. [Jícama]
|
egun
ez da zelaietan ikusten. Guk landare sendagarria dela dakigulako daukagu.
|