|
2000
|
|
|
ORAINGO kanpaina honetan arretaz jarraitu dut politikariek ziotena bi atal nagusi eta funtsezkotan, hots, hezkuntzan eta kulturan eta honen barruan sartuta, nahi baduzue, euskara eta
|
egunotako
euskararen erabilpen praktikoa. Beno, zer nahi duzue esatea?
|
|
2001
|
|
|
Parlamentuko presidente Nicole Fontainek esan zidan finlandierak edo lituanierak, hizkuntz ofizialak izateko aukera zeukatela' estatu hizkuntzak zirelako', katalanak edo euskarak ez, ordea. Hau da, gaur
|
egun
euskararen ofizialtasuna lortu ahal izateko, estatu independentea izatea da aukera bakarra".
|
|
2002
|
|
|
Gaur
|
egun
euskarazko hizlaririk onenak sermoilariak dira. Nola lantzen zenuten oratoria?
|
|
2004
|
|
|
Baita asmatu ere. Baserritarrak, gau eta
|
egun
euskaraz bizi dira, ia erdal eraginik gabe.
|
|
|
Euskarazko prentsak aurrera jarraitzen du duela bi urte baino indar handiagoz. Berriaz gain lau egunkari gehiago daude kalean gaur
|
egun
euskaraz eta beste bi ere badatoz. Hitza proiektua Egunkaria eta herri aldizkarien garaia gainditzera dator haien elkarlanaren bidez. Apustu berri honekin biderkatu egingo da euskarak irabaziko duen irakurlegoa.
|
|
|
Erratzeko beldurrik gabe esan daiteke gaur
|
egun
euskara irakasteko bide hau jorratzen duten guztiek informatika euskarriren bat eskaintzen dutela. Gehienetan, gainera, euskarri hori da metodoaren oinarria.
|
|
2005
|
|
|
Pertsona askok bideratu izan duten komunikazio proiektua da mende baterantz doan hau, pentsamolde eta izaera arras desberdineko pertsonak, baina guztiek izan dute ardatz euskaraz bizitzea, Euskal Herria eta munduaren berri euskaraz ematea eta, azken finean, euskal prentsa eta euskarazko kazetaritza gure gizartean normaltasun osoz garatzea. Bistan da gaur
|
egun
euskarazko komunikazioaren abentura honetan gaudenak helburu hori lortzen ari garela; eta bistan da, halaber, oraindik bide luzea dugula: botila erdi hutsa edo erdi betearen teoria hor izango da beti.
|
|
|
Euskarari eta euskal kulturari eutsi nahi badiegu, ezin dugu beste hizkuntzen eta beste iniziatiben maizter izan. Iniziatiba partikular askok ikusi du hori eta diegu sekula behar bezala eskertu gaur
|
egun
euskarak eta euskal kulturak Interneten duten tokia. Ez da, ordea, inondik ere aski.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, aitortu beharra daukat urte hauetan gaztelera pixkanaka gure taldean sartuz joan zela, besteak ere, ni bezala, Donostian ari baitziren ikasten, eta astean zehar erdara hain gertuan eduki ondoren zaila baitzen asteburuan euskaraz aritzea. Hala, astean bost
|
egunez
euskaraz aritzeko gaitasuna kamustu ondoren zaila zen asteburuan jatorrizko hizkuntzara itzultzea, euskaraz ondo jakin arren emozioak adierazteko hain garrantzitsuak izan daitezkeen ñabardurak zehazteko gaitasuna galdu egiten baitzen.
|
|
|
Nola da gaur
|
egun
euskararen egoera. Gonzalez da mintzo:
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntza bizia galdu bazen ere, lizarratarren euskal kontzientzia historikoa eta euskaltzaletasunaren hazia ez zen galdu nonbait, azkeneko hiru hamarkadetan, Lizarra Ikastola proiektua eta beste hainbat ekimen abian jarri zirenetik, egiaztatu ahal izan den bezala. Kontzientzia biziberritu horren ondorioz, gaur
|
egun
euskara karrikako hizkuntza ere bada, neurri batean, Lizarran.
|
|
2009
|
|
|
2005ean publikatu zuen ingelesez Anthology of Apologists and Detractors of the Basque Language lana eta iaz gazteleratu zuen. Lagunduko al digu gaur
|
egun
euskarari buruz dauden hainbat jarrera ulertzen?" Hizkuntza, gauza guztien gainetik, komunikatzeko tresna da". Esaldi zentzuzkoa dirudi honakoak, baina askori oilo ipurdia jarri zion Eguberritako diskurtsoan Miguel Sanz Nafarroako Gobernuko presidentearen ahotik hori entzuteak.
|
|
|
81 ikasle ari dira orain irakaskuntza berezituan eta hiru lau urteren bueltan zerbitzua osoki euskaraz eskaintzeko gai izango direla esan digu Amaia Beyriek, AEK ko xede arloko koordinatzaileak. Gaur
|
egun
euskara eskola berezitu horiek guztiak AEK k ematen ditu.
|
|
|
2003tik 2008 bitartean, 15 urtetik gorako nafarren artean euskaraz ongi hitz egiten dutenak %10, 5 izatetik %11, 9 izatera pasatu dira. 15 eta 24 urte tarteko gazteak hartzen baditugu, ia %20 dira
|
egun
euskaraz ongi egiten dutenak. Baikor izateko modukoa dirudi.
|
|
|
Bereziki azpimarragarria deritzogu euskararen garapena hizkuntzaren dimentsio komunikatiboari dagokionez erakutsi izana. Hizkuntzaren dimentsio komunikatibo horixe delako, hain zuzen ere, eskolan gaur
|
egun
euskararen (eta beste hizkuntzen) irakaskuntzaren oinarri. Honexegatik, espero dugu gurea bezalako ikerketak baliagarri gertatzea euskararen irakaskuntzaz arduratzen den edonorentzat.
|
|
|
AEK erakundeak 2007an kaleraturiko datuen arabera, urte horretan AEK ko irakasleen %67a emakumezkoa zen. Horretaz gain,
|
egun
euskara normalizatuago dagoen irakaskuntza mailetan (Derrigorrezko Hezkuntzan eta Batxilergoan) emakumezkoak gehiengo dira irakasle lanetan, eta aldiz, euskararen presentzia urriagoa den mailetan (Unibertsitatean eta Lanbide Heziketan) gizonezkoak dira nagusi.
|
|
|
Nancy Huston (Kanada, 1953) literatur teoria zein soziologiaren inguruko hainbat saiakeraren egilea da, eta idazle bezala kontsakratu duten hamabi eleberrik frantsesez eta ingelesez idatziak, osatzen dute bere ibilbide literarioaren lekukotasuna. Horien artean, Birth marks (2006) jatorrizko izenburuaz ezagutzen den eleberria dugu, Femina Saria jaso zuena, eta gaur
|
egun
euskaraz irakurtzeko aukera duguna, Alberdaniak argitaratu duen Iñigo Errastiren itzulpenari esker.
|
|
2010
|
|
|
Bere ustetan, hiritarra edo abokatua euskaraz zuzentzen bazitzaion hizkuntza horretan erantzuna jasotzeko eskubidea zuen.
|
Egun
euskara ulertzen du eta polito hitz egin ere, baina ez zaiola demanda bat bera ere euskaraz ailegatu esan zidan, eta horrelako egoera eta jarrerek gu, euskaldunok deskalifikatu egiten gaituela zioen. Luze eta zabal hitz egiteko gaia da hau, eta beste hainbat alorretan (justiziarekin zerikusirik ez dutenak) gure zabarkeria hau azterketa gai delakoan nago.
|
|
2011
|
|
|
EH Sukarra, Pog Mo Thon, triki pop taldeak… Baina, gerora, baldintzak asko mugatu dituzte. Gaur
|
egun
euskarazko irrati formula batean ezinbestez Izate entzun litzateke, eta ez da horrela.
|
|
|
Azkenean, Donostiako Mintzodromora joan nintzen, gauez, Euskararen Nazioarteko Eguna ospatzeko. Gerra Zibilean fusilatutako guztiak eta ni jarri ginen lauzpabost laguneko taldeetan banatuta, eta heriotza erregistrorako tramite oro gaur
|
egun
euskaraz egiteko daukagun aukeraren inguruan mintzatu ginen, besteak beste, berriketa lasaian kafe bat hartuz (kafeak ez omen die fusilatuei lorik kentzen). Eta oso pozik agertu zitzaizkidan denak, noski, fusilatuak izan ondoren, nahiz eta euskaldun zaharrak izan, nahiz eta euskaraz ikasten ari, euskaraz aritzeko aukera oso oso gutxi dituztelako.
|
|
|
Beti ari gara," euskarak asko egin du, aurrera egin dugu, asko falta da oraindik, botila erdi beterik, erdi hutsik dugu…". Zein perspektibaz baliatu ginateke gaur
|
egun
euskarak duen egoera baloratzeko?
|
|
2012
|
|
|
Lanbide modukoek eskaintzen dituzten ikastaroen artean euskara ikasteko aukera izatea nahi dugu. Gaur
|
egun
euskara jakiteak asko laguntzen du lana bilatzen. Merkatu interesgarria izan daiteke 20 urtetik 40 urteko langabetuen multzoa.
|
|
2013
|
|
|
Bai, baina zerk eragin du gaur
|
egun
euskararen galtzea. Nola izan da bertan bizi izandako familietan transmisio haustura?
|
|
|
Gasteizko erakunde publikoen eta herri ekimenaren arteko osagarritasuna euskalgintzan. Balizko osagarritasun hori da, hain zuzen ere, gaur
|
egun
euskararen unibertsoan eztabaidagai dagoen puntuetako bat.
|
|
2014
|
|
|
euskal blogarien topaketan egon da gaia bolo bolo. Duela urte batzuk izan zuen boomaren ondoren, blogen fenomenoa normalizatuz eta egonkortuz joan da eta gaur
|
egun
euskarazko blogosferan aniztasun handia dago. Eskaintza handia izan arren, kontsumo mailan agertu zuten kezka, eta euskarazko internet elikatzen jarraitzeko premiaz berba egin zuten.
|
|
2017
|
|
|
Horrez gain, argi dugu euskara bultzatu behar dela euskara gure hizkuntza" ere" badelako, eta gainera aniztasunaren aberastasunean sinesten dugulako. Baina gaur
|
egun
euskaraz ikasi nahi ez dutenek ere euren eskubideak dituzte eta gaur egungo erronkarik handiena da batzuen eta besteen eskubideak orekatzea. Alde batera ematen duzun pauso minimo hori inposizio gisa ikusten da eta hori da legealdi honetan eta ondorengoan lortu behar duguna:
|
|
2018
|
|
|
Ezinean bezala. Gaurko
|
egunean
euskarari... zerbait falta zaio, eta zerbait hori gauza konplexua da. Euskarak erakarri egin behar du jendea.
|
|
2019
|
|
|
duela bi, bost, hamaika urte zutena baino ez da kontuan hartuko. Egiaztatu barik gaurko
|
egunean
euskaraz ondo egiten dutela. Berbetan ganoraz dakitela.
|
|
|
Manifestuaren bultzatzaileek oso ondo dakite halako esaldirik ez dela esango: " Bereziki bi estatuak, gaur
|
egun
euskara ordezkatzeko norabidean neurriak hartzen ari dira. Aitortza aldarrikatzen dugu jakinda ez dela helduko".
|
|
2020
|
|
|
Bakean bizi nahi dute, baina euren hizkuntzari muzin egin gabe. Gaztealdia ekimenean bederatzi gaztek zortzi
|
egunez
euskaraz bizitzeko ahalegina egin dute. Ez dute helburua lortu, euskaraz gehiago aritzeko zirrikitu asko aurkitu dituzte, ordea.
|
|
|
Beraz, elkarrizketatuen artean badira gaztelania lehen hizkuntza dutenak eta ez dutenak, badira Euskal Herrira etorritakoan hizkuntza hori bazekitenak eta ez zekitenak, badira hizkuntza gutxitua lehen hizkuntza dutenak edo hizkuntza gutxituren bat hitz egiteko gai direnak, alegia, haien jatorrizko herrialdeetako hizkuntza nagusiaz gain bertako hizkuntza gutxitua hitz egiteko gai direnak, hala nola, sardiniera, kaxmirera, katalana, guaraniera edo jola. Bada, ezaugarri linguistiko batzuk ala besteak izan, lehen aipatu dugun euskararekiko gertutasunaren continuum horretan (urrun asebeteta aktibatuta) kokaleku guztietan ageri dira herritar horiek, hasi euskara urrun sentitzen dutenetatik eta gaur
|
egun
euskara ikasteko motibazioa dutenera arte. Beraz, euskararekiko duten jarrera ulertzeko bereziki faktore argigarriak dira harreman sare trinkoak, haurrak, lan espektatibak eta herrian gelditzeko asmoa.
|
|
2022
|
|
|
Gazte euskaltzale bakoitzak, banaka, euskaraz bizi nahi duela erabaki eta erabilerara salto egitea, noizbait etengo den bidea da. Gaur
|
egun
euskaraz bizitzea ezinezkoa da, batez ere indar korrelazioak kontra jokatzen duen tokietan, hau da, Euskal Herriko leku gehienetan.
|