|
2000
|
|
|
Baina euskal herritar sentitzen garenon eskubide politikoakaitortzeko eskubidea ukaezina da. Inori ez zaio euskaraz aritzeko eskubidea ukatzen, nahiz eta Erriberakoa izan eta gaur
|
egun
eskubide hori han legez ukatuta egon.Edonori ea pertsona horrek eskubide linguistiko batzuk dituen eta, beraz, euskarazaritzeko eskubidea daukan galdetzen badiogu, inork ez luke hori ukatuko. Bada, guk ulertzen ez duguna hauxe da:
|
|
2006
|
|
|
Baldintza demokratikoak “ezinbestekoak” direla nabarmendu dute: “Egoera gogorra da; egunik
|
egun
eskubideak ukatzen zaizkigu”. ETAren su eten iraunkorretik, “inguruko 7 lagun izan dira Audientzia Nazionalean eta durangar bi epaitu dituzte; lagun bat atxilotu dute; mobilizazioetan 7 lagun identifikatu dituzte eta 3 gazte jarraipen etengabean izan dira; hilabetean 31 kontrol izan dira, gutxienez; bost laguni isunak (30.000 euro batuz) …”.
|
|
2007
|
|
|
Historiari erreparatuz gero, argi dago ez dela horrela. Areago, gaur
|
egun
eskubide horrek bat egiten du nagusi diren joerekin. Joera horien arabera, herritarrek, bai eta herritarrak biltzen dituzten taldeek ere, parte hartze zabalagoa izan behar dute arlo publikoan, eta helmen zabalagoa izan behar dute zuzenbideko estatu sozial eta demokratikoaren oinarri diren erakunde egituretan.
|
|
2009
|
|
|
ez zen, seguru ezetz? sentipen bakarra izan, zegoèn puntuan egonda, plazer haiek naturaltasun handiz jasotzeko moduan baitzegoen, ez gauari itzalgaizka ostutako plazerak bezala, alegia,
|
egunari
eskubide osoz hartutakoak bezala baizik, balizko bekatuaren itzaletik eta errudun uste orotatik urrun?: hots, plazer haiek bereizteko ez ezik, neurtzeko moduan zegoen Domingo, zehaztasunez?
|
|
|
hala, bada ezetz esateko puntuan zegoenak baietz esan zuen, eta, eskuaren gainean bermatu eta zangoei bultzada ematen ziela, buruz behera jarri zen berandu gabe, ikusle emakumezkoen txalo eta mirespenaren erdian, oh la la eta oh la la!; haietako batek, gainera –masusta helduak gogora ekarri zizkionak–, besarkatu eta musu bat eman zion masailean, bentosa hots bat atera zuena, Domingok, ezpainen ukituarekin eta hotsarekin batera, sentipen ezin atseginagoa bereganatzen zuela: ez zen –seguru ezetz– sentipen bakarra izan, zegoèn puntuan egonda, plazer haiek naturaltasun handiz jasotzeko moduan baitzegoen –ez gauari itzalgaizka ostutako plazerak bezala, alegia,
|
egunari
eskubide osoz hartutakoak bezala baizik, balizko bekatuaren itzaletik eta errudun uste orotatik urrun–: hots, plazer haiek bereizteko ez ezik, neurtzeko moduan zegoen Domingo, zehaztasunez... nabaritu ere, halaxe nabaritu baitzituen, menturaz, emakumearen eskuak, bere eskuen gainean, ukitze azalera osoan; haren ilea, aurpegian halako kili kili atsegin bat eragin ziona, eta haren bularrak –haren bular puntak ere bai, segundo hamarren batez–, dar dar berezi bat eragin ziotenak... hain berezia, non horregatik joan baitzitzaizkion begiak, jarraian, emakumearen eskotera, pentsamendu atsegin bezain lizun bat gogoan, bizarduna ozen mintzatu zèn une berean:
|
|
2010
|
|
|
Autodeterminazio Eskubidea berariaz onartuta dago Giza Eskubideei buruzko 1966ko Nazioarteko Itunetan; eta Espainiako Erresumak berretsitakoak dira itun horiek. Baina, horrezaz gain,
|
egun
eskubide hori gatazkei aurre hartzeko ezinbesteko tresna ere bada, Nazio Batuen erakundeak defendatzen duen bezala. Horrela, identitateari eta partaide izateari buruzko gatazkak era baketsu eta demokratikoan bideratzeko, zenbait gizarte moderno eta aurreratuetan printzipio hori erabiltzen ari dira.
|
|
|
heziketa, seguritate soziala edota baztertu batzuei babesa. Giza eskubideak unibertsaltzat ditugun arren, ez dago gaur
|
egun
eskubide horiek gauzatzeko nazio estatua baino egitura politiko unibertsalagorik.
|
|
2011
|
|
|
Noiz helduko ete da
|
eguna
eskubide guzti guztiak, bizitzarena dan lehenengotatik hasita, beteko dirana?
|
|
2012
|
|
|
Oraindino gaur
|
egun
eskubide demokratikoen edukiontzi eta herritarren partaidetza demokratikorako gune nagusi dugu estatua (Giddens, 1994; 2000). Izaerahorren ifrentzu da estatuak aginte hori lortzeko metatu behar izan duen kapitalsinbolikoa.
|
|
2015
|
|
|
Minursoren tropena Nazio Batuetan bozkatzen den bakoitzean Frantziak bere beto eskubidea erabiliz proposamena deuseztatzen du. Horren harira Espainiaren jarrera uzkurra aipatzea ere komenigarria da, gaur
|
egun
eskubidez lurralde horretako administratzailea izanik, auzia konpontzeko ezer egiten ez duelako.Sahararrak harrapatuta daude eta François Hollandek, gerta litekeenaz azken erantzukizuna izateaz gain, auzia konpontzeko giltza du. Edonola ere, Mendebaldeko Saharan gertatzen ari denak eta Maiatzaren plazako amekin Argentinan gertatutakoak gero eta antz handiagoa du.
|
|
2016
|
|
|
Gaur
|
egun
eskubide anitz irabazi ditugu, borrokatuz eta eztabaidatuz. Gaur egun jurisdikzio indigena propioa aipatzen da.
|
|
2018
|
|
|
Ezagutarazi nahi dugu zeintzuk izan ziren errepresaliatuak eta zeintzuk biktimarioak, eta zein errepresio mota pairatu zuten. Horrez gain, azaldu nahi dut zer nolako garrantzia izan zuen Elorriok gerra garaian eta lehenengo frankismoan; zer gertatu zen, nola zen bizitza politikoa, eta nola jazarri zitzaion frankismoa gaur
|
egun
eskubidetzat ditugun gauza mordo bati.
|
|
2022
|
|
|
Abortatzeko eskubide konstituzionala da Roe; 1973ko Roe v Wade epaiaren aurrekarian oinarritua. Horri esker, estatuen arau murriztaileen gainetik dago gaur
|
egun
eskubide konstituzionala, baina hori baliogabetzen badu Gorenak, estatuen erdiek baino gehiagok galarazi dezakete haurdunaldia etetea.
|
|
2023
|
|
|
Helburu horretarako interesdunari eska diezaioke informazio osagarria eta agiriak eramatera, edo hirugarrenei eska diezaieke oro har eman behar duten informazioa edota emandakoa berrestea ziurtagiri egokiak aurkeztuz. Ebazpena eman aurretik, ebazpen proposamena egingo da eta interesdunari bidaliko zaio hamabost
|
egunetan
eskubidez komeni zaiona alegatzeko. Dena den, izapide hauek bazter utz daitezke eta itzultzeko erabakia jakinarazi baldin eta eskatutako kopurua itzulketarekin bat badator.
|