|
2000
|
|
|
Esan zidanez, Dingleko atentatuaren
|
egunean
ere nirekin jator hitz egin besterik ez zuen nahi. Nahiko tristatuta itzuli zela etorritako bidetik, nire erantzuna ez zitzaiola asko gustatu, zakar jokatu nuela berarekin.
|
|
|
Laster noa lanera, eta harantz irten baino lehen ari naiz ordenagailuan Bitakora honen azken hitzak idazten. Zure azken
|
eguna
ere bada, beraz, Bitakoratxo.
|
|
|
Goizetan jaun Marcelek emaiten zigun eskola, eta arratsaldeetan osaba Joanikotek. Osabak anitzetan galdetzen zidan jaun Marcelek goizetan jorratu gaiei buruz, nola galdetu baitzidan egun hartan, noiz eta jaun Marcelek silogismoei buruzko jakingarriak —figurak eta moduak, premisak, ondoreak eta korolarioak, baita hainbat silogismo molde ere, etsenplu eta guzti— irakatsi baitzizkidan; eta berdin galdetu zidan handik bizpahiru
|
egunetarat
ere, noiz eta jaun Marcelek termino mnemotekniko haien berri eman baitzigun, silogismoen arautzeko eta klasifikatzeko: Barbara, Celarent, Darii, Ferio, Cesare, Camestres...
|
|
|
Eta ene jokamolde hau, halatan, ene funsgabekeriarik funsgabeena izan daiteke edo funtsezkorik funtsezkoena. Eta nik neure bideari ekin nion eta bidean aitzina noa
|
egun
ere: iragan nuen udaberria, iragan nituen uda eta udazkena, eta orain neguan nago... baina, neguan nagoen arren eta adinberdea joan zitzaidan arren, zeren adinzahar bainaiz, ene hitza ez da biluzia, baina hostoz josia, gorputzaren negua hitzaren udaberriaz jantzi eta estali nahi banu bezala, eta neguaren gorputza udaberriaren hitzaz...
|
|
|
Ordea, ni bortz emazteki haiei beha paratzen naiz, eta ohartzen naiz ezen hagitzez ere handiagoa izan dela nik haienganik jaso dudan probetxua kaltea baino... Eta haien suan sutu nintzen, eta hala egiten dit argi
|
egun
ere haien oroitzapenak, zeren eta eguzkia baita suaren fruitua, eta eguzki hark argitzen nau iraganetik.
|
|
|
Eta, hala, hatsarretik hasten nintzela, anitz gauza kontatu nizkion, bai mementu hartan eta bai hurrengo
|
egunetan
ere.
|
|
|
Eta bizkaitarrak trufaka eta irri karkaraka ekin zion berriro, eta hurrengo
|
egunetan
ere irri egin zion, harik eta gipuzkoarrak egun batean pazientzia galdu zuen arte.
|
|
|
Eta nor naiz ni aitaren jujatzeko eta kondenatzeko, bertzalde, bere mundu hartan eta handikien mundu hartan salbuespena ez zenean? Erran nahi baita ezen anitz zirela handikiak —eta
|
egun
ere dira— kanporat beha iduri bat emaiten zutenak eta barrendik bertze molde batekoak zirenak, haien araua, emaztekiekin jokatu beharreko jokabideaz denaz bezainbatean, arauen haustea balitz bezala. Edo ez al dugu, urrunagorat joan gabe, Frantzisko I.aren etsenplua?
|
|
|
Jauregiaren aitzinean bazegoen menditik xuxenean zetorren iturri bat, gure osaba Bernabek egokitu zuena, hartarako pareta bat eraikiz eta paretan lehoi buru bat ipiniz, ahoa zabalik zuena, nondik ateratzen baitzen ura zurrusta hotsandi batean, aska errektangular zabal samar baterat isurtzeko. ...harik eta, mila oihu eta bertze hainbat irriren artean, laurok uretan blai akabatzen genuen arte, jakin genekien arren ezen ez amak eta ez osaba izebek zutela hura laket eta hargatik debekatu zigutela elkar bustitzen ibiltzea, erraiten zutelako ezen ura azal xuloetarik sartu eta eragin gaixtoa izan zezakeela gure humoreen funtzionamenduan, nola baita medikuen eta bertze anitz jakintsuren sinestea
|
egun
ere. Ordea, borroka haiek, arestian erran bezala, mila oihu eta bertze hainbat irriren artekoak izaiten ziren, eta horrek ederki erakusten dizu ezen gehiago zutela idurizkotik zinezkotik baino.
|
|
|
Apaizaren desditxarako, ordea, euri gozoa egin zuen izurriaren berrogeigarren egunean, baita hurrengo
|
egunetan
ere. Eta zelaiak eta landak beren aurpegia aldatu eta, harekin batean, herritarren aurpegia ere aldatuz joan zen, eta izurria aienatu.
|
|
|
Haien aitzinean nengoen ni, baina nola, alde batetik, nik ere barren barrendik bizi izan nuen haien kalbarioa; nola, bertzetik, biek ala biek zuten barrena irakiten; eta nola, finean, dirakien urari lurruna ezin modu naturalagoan darion, hala ateratzen zitzaizkien haiei hitzak ezpainetarik, bai mementu hartan eta bai hurrengo
|
egunetan
ere, kasik oharkabean, ene presentzia hartarakotz behaztopa izan gabe, bi maitaleen baratze hertsia ene begietarat ere zabalik balego bezala.
|
|
|
Bakarrenetarik naiz noski, lanbide kaka honetan. Ene estreinako egun hartan orduko zuzendariak erakutsi mahai berera makurtzen naiz
|
egun
ere. Bistan da ez dela oro bat.
|
|
|
Hamar
|
egun
ere ez ziren karrikan ikusia nuela, bisaia ahiturik eta bakarrizketa dardartian. Hala ere, duda egin nuen, erran ala isildu, horrela edo hala jokatzeak" Potzoloren" solasari zer jite erantsiko zion ezin igarri eta.
|
|
|
Gurean, arreba Marixa da lau senideetan zaharrena. Lehenagoko denboretan, heldua, zuhurra eta arduratsua zitzaien inguruko guztiei, eta gaur
|
egun
ere, lehengo giderretik, heldu, zuhur eta arduratsu ageri da, bere kolko babestailea seme alabak gerizatzeko zabaltzen duela orain. Niri, berriz, gatazkatsu, dudakor eta aldaberaren papera zegokidan haur eta gaztetan, eta ez dut uste horretaz begiratu naizenik; gatazkatsu, dudakor eta aldabera sekulorun sekulotan, harik eta lurrekoak egiten ditudan arte.
|
|
|
Bertzeen gupida eta arreta —maitasuna hitz potzoloegia da— neureganatzeko amarrukeria merkea noski, gizakia bezain zaharra. Ondikotz, orduan bezala,
|
egun
ere ingurukoak ez ditut iritzi bereko: urrikalgarrienak, inor izatekotan, berak direla uste dute gehienxkoek.
|
|
|
Eta ibilgailuko zoko moko guztien miatzaile erotua bilakatzen naiz, zorioneko polizi bikoteak, estrategikoki kokatuta, bide ertzera geldiarazi eta autoko dokumentazioaren galdea egiten didanean. Aldiz, fraideeneko nire gelako ikasleen zerrenda buruz errepikatzen ahal dut gaur
|
egun
ere: ... Rekalde, Ripodas, Rota, Santesteban, Saragueta, Sarasa, Senosiain, Sola, Soria, Soroa...
|
|
2001
|
|
|
Milisegundo batekoa. Horregatik, horregatik diskutitzen zuten hainbeste beti, esan du, telefonoz eta, beti ika mikan, baita hil zen
|
egunean
ere, eta nik badakit zergatik, bai, badakit. Kolpez itxi du ahoa, hobeto pentsatu eta esatera zihoanaz damutu izan balitz bezala.
|
|
|
" Kaiolan bizi den tigrea ez da egiazko tigrea" esaten dute indioek gaurko
|
egunean
ere.
|
|
|
Gure
|
egunotan
ere gertatu ohi dira horrelako jazokunak. Kontinente guztietan.
|
|
2002
|
|
|
–Josuri gertatu zitzaion. Gaur
|
egun
ere euskara ikasten ari den nire lagun bati. Igandea zen.
|
|
|
Sonia zinez ari zitzaion.
|
Egun
ere, Ohanesko paraje haietara doan bidaiariak estilo kolonialeko ermita bikain bat ikus dezake, dorre airos biki bi dituena, mendiaren bestaldeko haran eder batean bakarti; eta ikus dezake, halaber, aldarearen alde banatan dauden apaletatik zintzilik hamaika ile sorta, kolore guztietako xingolekin lotuak eta hainbat sinestunek Ama Birjinari eskainiak, harengandik jasotako fabore eta mesede ustezk...
|
|
|
Beste egun hartan, ordea, urduri jarri zen. Eta hurrengo
|
egunean
ere berdintsu gertatu zitzaion. Baina, bezperan ez bezala, egun hartan ez zuen jasan ahal izan egoera, eta berriro ziztatu zuen zaina arratsaldez.
|
|
|
Gau hura pasatu ondoren, Sara burutik kendu ezinik nenbilela, konstatazio bakarra nuen, bakarra baina aratza eta garbia: maitemindua nengoen; eta hurrengo
|
egunetan
ere, maitemindu arketipoaren portaera kanonari estu lotzen nintzaiola, halatsu ibili nintzen, Sararen irudia burutik baztertu ezinik. Sararen berri jakin nahi bainuen eta haren inguruarena.
|
|
|
Bizpahiru segundotan egon ginen horrela, eskua eskuan loturik:
|
egun
ere, zorionaren aurpegietako bat imajinatu nahi izaten dudanean, irudi hura datorkit burura maiz, bizpahiru segundokoa: bata baita gizakion bidea, beste bat jainkoena, eta bakanak bezain iragan azkarrekoak baitira bidegurutzeak, non gure bizitza lurtarra jainkozko zerbaitek ukiturik nabari dezakegun.
|
|
|
Ez nuen, egia esan, halakorik espero.
|
Eguna
ere halakoa baitzen, eguzkitsua, eta kontsulta osoan egon bainintzen noiz irtengo zain, Sara etxean ikusteko eta hura besarkatzeko, zorion beteko eszena bat amestuz. Eta etxera iritsi nintzenean ere, ez nuen besterik espero, ez bainuen aurkako zantzurik aurkitu.
|
|
|
Hain ederrak iruditu zitzaizkidan, non marko batean sartu bainituen.
|
Egun
ere, malenkoniak jota sentitzen naizenean, haiei beha geratzen naiz. Eta hain bizia egiten zait, batzuetan, guztia, non iruditzen baitzait ametsetan entzun nuen musika liluragarria entzuten dudala berriro ere, Leirek berak joa...
|
|
2003
|
|
|
Ohoin handiak urkarazten ditu txipiak. Eta Frantziako edo Nafarroako Erregeren gorteetan baldin bazekiten jaun handiek berek egin legeez beren alde baliatzen, badakigu berdin, gaurko
|
egunean
ere, Nazio Batuen jauregietan estatuburu puxantenak behartsuen ontasunez jabetzen direla lasaiki.
|
|
|
Nork ez du gaur
|
egun
ere gure eliza elebidunetan aurkitu horrelako adibiderik. Pierre Narbaitz zenak zioen bezala, ez baitute zorigaitzez denek sendi hizkuntza bakoitzari zor zaiola bere ohorea eta, gure iduriko, lurralde bakoitzeko hizkuntzari bere maila, hau da, lekukoari lehen maila.
|
|
|
Hiritik atera zirenean ere, hizketan jarraitu zuen agureak, baina ez zegoen farolarik ordurako, eta Matiasek beltza baino ez zuen ikusten leihotik, gaueko hamarrak laurden gutxiagotan, eta iruditzen zitzaion leku txikia zela hura; are gehiago, iruditzen zitzaion errepidea baino ez zegoela bertan eta beste guztia beltza zela,
|
egunez
ere bai. Baina agureak azalpenak ematen jarraitzen zuen, gero eta ilusio handiagoz, eta leku beltz hura deskribatzen zuen egunez bestelakoa balitz bezala.
|
|
|
Eta Pazko
|
eguna
ere iritsi zen. Egun hark apartekoa izan behar zuen, Pellok hitz emana betetzekotan:
|
|
|
" Hamar
|
egun
ere eduki zaitzakegu hemen".
|
|
|
–Laztana, gure azken
|
egunean
ere ez gara ba haserretuko?
|
|
2004
|
|
|
Aspaldikoak bezain gaurkoak, ordea, onerako edo txarrerako. Euskaldunaren iraganak aterpe sendorik izan ez badu, kezka iturri ugariren zauria izan bada, egungo
|
egunean
ere ez da garraztasuna aise eztitzen, oinazea erraz gozatzen.
|
|
|
Bi hizkuntzez mintzo ziren herrietan bata besteari nagusitu egin zaio eta azpikoa galdu egin da. Egungo
|
egunean
ere gauza bera gertatzen da. Ni lau kontinentetan ibili naiz.
|
|
|
Otto Rahnen heriotzak argitu gabe darrai gaur
|
egun
ere. Zurrumurruek diote SSek berek hil zutela.
|
|
|
Lady Anna begien aurrean izan zuen lehen
|
egunean
ere dardara berezia sentitu zuen Nadiak sabelean. Zarkok hari zirkuan sartzeko proba egin zion egunean lorik ezin eginda ibili zen Nadia, eta gauerdian karabanatik irtenda emakume eder hark Zarkoren ezetza jaso zezala erregutu zion zeruan dar dar egiten zuen izar bati.
|
|
|
Izugarri gustatzen zitzaizkidan, eta gaur
|
egun
ere atseginez ikusten ditut, noizbehinka.
|
|
|
Lehen esan dut, hala ere, mespretxuz bezala," horrelako neska batez maitemindu nintzela, zoritxarrez", eta oraindik ere madarikatuko ditut mila bider bai Montse eta bai Montse ezagutu nuèn
|
eguna
ere... baina ez ote dut aitortu behar, orobat, bera izan zela ezagutu ditudan emakumeetan lehena eta originalena, eta ez ote nizkioke, alde horretatik, eskerrak eman behar, bakoitzari berea...?
|
|
2005
|
|
|
Eta bere lagun Anek telebistan azaldu behar zuen
|
egunean
ere telebistari begira geratu zen Ines: hantxe bai, Ines, bere minarekin?!
|
|
|
Eta Galesetik heldu eta bigarren
|
egunean
ere, bilatzen jarraitu zuen Simonek Gur. Eta bilatu zuen goizeko hamaiketan eta eguerdiko ordu batean eta bilatu zuen arratsaldeko laurak eta laurdenetan eta iluntzeko zortzietan.
|
|
2006
|
|
|
Gaurko
|
eguna
ere bota dugu, bada
|
|
|
H. Musikak izango du, noski, gaur
|
egun
ere tokia zure bizitzan. Zer gustatzen zaizu?
|
|
|
Hamasei urterekin badaude halako kolpe gogorrak, goitik behera astintzen zaituztenak. Ez duzu uste gai izango zarenik hurrengo
|
egunean
ere arnasa hartzeko baina, bihotza behin eta berriro apurtzen den giharra denez, aurrera zoaz. Eri, hori bai.
|
|
|
Polonia. Tribuaren ikur adierazle gisa arrano zuria hartu zuten, gaur
|
egun
ere Poloniaren ikur den arranoa. Beste bi anaiek aurrera egin zuten, nork bere aldetik:
|
|
|
Gaur
|
egun
ere Britainia Handiko marinelen artean itsas armada aipatu nahi denean" Andrew Miller" deitzen omen diote, edo" The Andrew" besterik gabe," gure Andrex" deituko baliote bezala.
|
|
|
Gaur
|
egun
ere elkarrekin omen daude Sha Jahan eta Muntaz Mahal, justu kupula nagusiaren azpian egokitutako gela ilun eta lasai batean.
|
|
|
Faktoria bat sortu bertan –ehizarako eta salerosketarako herri bat–, eta Thule izena jarri zion herri hari, Goethek idatzitako Thuleko erregea baladaren ohoretan. Inuiten ezpainetan, ordea, Qaannaaq zen herri hura –izen palindromiko ezin ederragoko herria–, eta izen horrekin jarraitzen du gaur
|
egun
ere. Uhartean iparralderantz goien kokatutako hiria da Qaannaaq –badira Qaannaaq baino iparralderago dauden herri txikiagoak, baina ez dute haren garrantzirik:
|
|
|
Hala ere, unatua zen eta lo premian. Hurrengo
|
eguna
ere ez zen eginbeharretan urri izanen. Loa ez etortzen, ordea:
|
|
|
Soinurik atera gabe itxi zuen ahoa. Oroitu nintzen, Orthezera agertu nintzen
|
egunean
ere antzeman zidala agure horrek bertze norbaiten eitea. Istant bat geroago zuzendu zuen bere burua.
|
|
|
Vivere socialiter et collegialiter et moraliter et scholariter dio Sorbonako entseinak. Moralari eta ikasketei dagozkienak gaur
|
egun
ere bere eginen lituzke Agerrek. Ez jendarteari eta erakundeari dagozkienak.
|
|
|
Ez gutitan, oilarra jotzeko zegoela. Inoiz ez ninduen oporrik utzi, ezta emetasunaren zor odoltsua kitatu behar zuen
|
egunetan
ere. Ahalik eta isilen jokatzera entseatzen ginen, baina haragiaren eromenak aise ditu eztarriak lotsagabetzen.
|
|
2007
|
|
|
Zoologiko itxurosoa antola genezakeen, ikusitako piztia guztiak bildu izan bagenitu. Euririk gabeko
|
egunetan
ere hainbestekoa zen han pilatutako hezetasuna, perretxikoak hazten baitziren paretetan, kolore eta itxura guztietakoak. Seguru ez banago ere, uste dut behin baino gehiagotan apaindu zituztela gaueko tortillak.
|
|
|
zuri zuria.
|
Eguna
ere halakoxea zuan, izotz usainekoa eta zuria. Aulkian eserita hengoen, elurrez estalita eta gora begira.
|
|
|
zapuztu zion krudelki? , eta gaur
|
egun
ere ez dakit haien arteko harremana erabat sendatuta ote dagoen.
|
|
2008
|
|
|
Edo oroit zitzakeen, halaber, oroituko ez zituen, bada!?, bere hiru anaiekin jolasean ibilitako umetako
|
egunak
ere, batean lasterka, beste batean borrokan eta hurrengoan harri jaurtika, orain eskuz eta orain habailaz, edo aizkora apustu txikiak eginez?, nahiz eta beraiena bezalako baserri pobre batean nekez egoten zen jolaserako astirik, patuak, halabeharrak edo dena delakoak ongi mugatua baitzuen garaiko baserritarrek ibili beharreko ibilbidea, bi geltokiren arteko joan etorri etengabeak laburbil zezakee...
|
|
|
esan zion markesa andereari?, egin zuen Natividadek beste egun bat gaixo?. Lasai, ama, arduratuko naiz ni ahizpaz? esan zion Nataliak?, baita hurrengo
|
egunak
ere: laugarrena, bosgarrena, egun hartan doña Norma gaixotu zen, Natividadek kutsatuta edo?, seigarrena?
|
|
|
halakoetan, baina, hogeita hamar eguneko hilabetea hogei hogeita bost eguneko bihurtzen zuen sarri, hainbeste nagusitzen zitzaion, antza, bere alabak ikusteko irrika. Joan zèn
|
egunean
ere, halaxe joan zen markes jauna, ohiko erretolika bota ondoren: txintxo ibili, eta portatu ongi amarekin, alabatxoak; eta zu, markesa anderea, zaude lasai, zeren?
|
|
|
Kapitainak, atean, azken aihozkada ikaragarria eman nahi izan zion iheslariari, burua goitik behera erdibituko ziona, baldin eta gure Admiral Benbowko entseina handia tartean egokitu ez balitz. Gaurko
|
egunez
ere ikusten da koska markoaren beheko aldean.
|
|
|
Stevensonek berak ere oso gustukoa zuen, halaxe aitortzen du aipatutako My First Book artikuluan: «John Silverrekin ere harro nengoen; eta gaurko
|
egunean
ere miretsi egiten dut benetan pirata abenturazale zuri eta harrigarri hura».
|
|
|
Beraz, ondorioztatzen zuen pasadizoa kontatu zuen idazleak, ezerezetik Frantzia gobernatzera iritsi zen gizonarendako, hamaika bataila garaitu zituen militarrarendako, Europa osoa bere mende eduki zuen enperadorearendako, bizitzaren mementorik gogoangarriena izaki imajinario bat bere baitan hartu zuen eguna izan zen. Eta ez dago gogorarazi beharrik zenbat gauza egin diren historian eta egiten ari diren gaur
|
egun
ere irudimenezko izaki horren izenean.
|
|
|
Ausazko aberria nahi dut, eta adiskideei bisitan joan lan
|
egunetan
ere. Haragi bizian eduki gorputza, eta beste jantzirik behar ez.
|
|
|
Orduan uste izan genuen ideologia abertzalearen aterpean erdarazko prentsa euskalduntzen joango zela ezarian ezarian. Haatik, ez da halakorik gertatu, eta
|
egun
ere bide beretik segitzen du kazetaritza abertzale elebidunak. Elebitasunaren logika sozialean, erabilera baliorik ez duen hizkuntza eta hizkuntza herria beti galduan atera ohi dira.
|
|
|
–Eta gaur
|
egun
ere, zoritxarrez, nazionalismo espainiarraren eraginez, euskaldun gehienak espainiar sentitzen dira?.
|
|
|
Casablancatik ordu eta erdira heldu gara El Jadidara. Grisa da hiri berria, eta grisa
|
eguna
ere alde zaharrean, lainoa altxatu ezinik. Harresi ikusgarriek antigoaleko hiria inguratzen dute, bai barnealdetik bai kostatik.
|
|
|
Stornowaytik ordu erdi bidera, Lewis irlaren ipar muturrean, bada itsasargi bat. Arrantzaleak harrituta zeuden, konturatu baitziren itsasargiak
|
egunez
ere argi egiten zuela. Beldur ziren farozainari zerbait gertatu ote zitzaion.
|
|
|
Markesa anderea, beraz, bere munduan zegoen, Ama Birjina gora eta Ama Birjina behera, baina jauregiak bazuen beste mundu bat ere, antza, Natividaden gaixotasunak, halako batean, oroitarazi ziona, Natividad gaixotu arren ez baitzuen Natalia kutsatu. Handik aurrera, egin zuen neskak egun bat sukarrak hartuta, etorri zen bigarrenean don Gervasio medikua –" Hotzak harrapatuko zuen, eta..." esan zion markesa andereari–, egin zuen Natividadek beste egun bat gaixo –" Lasai, ama, arduratuko naiz ni ahizpaz" esan zion Nataliak–, baita hurrengo
|
egunak
ere: laugarrena, bosgarrena –egun hartan doña Norma gaixotu zen, Natividadek kutsatuta edo–, seigarrena... hamargarrena, hamaikagarrena...
|
|
|
halakoetan, baina, hogeita hamar eguneko hilabetea hogei hogeita bost eguneko bihurtzen zuen sarri, hainbeste nagusitzen zitzaion, antza, bere alabak ikusteko irrika. Joan zèn
|
egunean
ere, halaxe joan zen markes jauna, ohiko erretolika bota ondoren: txintxo ibili, eta portatu ongi amarekin, alabatxoak; eta zu, markesa anderea, zaude lasai, zeren...
|
|
|
Edo oroit zitzakeen, halaber –oroituko ez zituen, bada! –, bere hiru anaiekin jolasean ibilitako umetako
|
egunak
ere –batean lasterka, beste batean borrokan eta hurrengoan harri jaurtika, orain eskuz eta orain habailaz, edo aizkora apustu txikiak eginez–, nahiz eta beraiena bezalako baserri pobre batean nekez egoten zen jolaserako astirik, patuak, halabeharrak edo dena delakoak ongi mugatua baitzuen garaiko baserritarrek ibili beharreko ibilbidea, bi geltokiren arteko joan etorri etengabeak laburb...
|
|
2009
|
|
|
Hortixe dator, etortzen ari da? euskal kontzientzia (ondo egingo dugu ez ahaztea), mende ilunen barrendik egungo autokontzientzia zail nekagarrira,
|
egun
ere oraindik. Arruti euskal literatura pixka bat ezagutzen (Domingo Agirre), eta Euskal Herria deskubritzen hasi denean, harentzat, zenbait euskaldun menditarrentzat oraindik ere bezala, Nafarroako Hego errea esaterako, hango klima, lurraren kolorea, kale eta etxe tankera, ez da Euskal Herria 25 (eta, bitxiro, Nafarroa hori arrotza ikusten duen berak, ama bezala ikusten dizu Espainia!).
|
|
|
Hori izan da mezurik interesgarriena?. . Aurreko
|
egunean
ere esan nizun ezetz. Norberarena da hori?, Angiek kafearen keari haizea eman zion.
|
|
|
Eta hurrengo
|
egunean
ere berriz bertaratu zen kartelera. Berriz ere deus ez.
|
|
|
Eta hurrengo
|
egunetan
ere berdin. Eta aste bat joana zen.
|
|
|
Eman dio aitzakia polit bat. Azken
|
egunetan
ere bera saihestuz ibili da gizona, eta orain badu arrazoi on bat bere estrategiari eusteko. Kontzientzia txarrik gabe, gainera.
|
|
|
Protokolorik gabeko ospakizuna, ogitarteko onak, izenik gabeko lekuren baten. Hurrengo
|
egunetan
ere, akordatzen den bakoitzean, Elias barreka lehertzen da. Ni bizitoki berrira ohitzen naizen artean?
|
|
|
Orain badakit hiltzen ari zela edo, agian, hilda zegoela jada. Beharbada, hilda egon arren, ahalegintxoa egin, blusa, alkandora eta zapata berrienak jantzi, eta gozotegira etortzen zen azken
|
egunotan
ere, bere aulkia betetzera. Poliki poliki alde egin nahiko zuen, beti izan zen errespetu handiko emakumea.
|
|
|
Abaildua, ia. Xantik koilaratxoa eta azukrea platertxoan ipini eta ebakia ateratzen zion bitartean, sartzerakoan
|
egunonak
ere ez zituela eman konturatu nintzen. Eta bekatu latza izaten zen hura Mielentzat.
|
|
|
Handik aurrera trakestu zen dena erabat. Nahaspilan oroituko nuen hurrengo
|
egunetan
ere ondoren etorri ziren oihu, irain eta mehatxuen katea. Xanti bere onetik irten zen baina Ugarte ez zen berehalakoan uzkurtu.
|
|
|
Mandubiko Exkerranea esaten zaion ardandegian izan zen gero bazkaria. Urrengo
|
egunean
ere artu omen zitekeen beste alako bat?
|
|
|
7 Reginarena, haatik, ez zen garai hartako kasu bakarra, bistan da; are gehiago: gaur
|
egun
ere hamaika eta hamaika kasu aurki daitezke, antz antzekoak, Opuseko katoliko sutsu bezain itsu batek baino gehiagok Erroma entzun orduko usainduko baititu ausaz, ziurki, paradisuko arrosak, musulman batek Meka entzun orduko, Jean Marie Le Penek La France entzun orduko, euskal abertzale batek Euzkadi ala Euskal Herria, edo rockero batek Elvis Prestley.
|
|
|
Gabinok ongi ikusten zuen zer esaten ari zitzaion arreba, ikasi ere, ikasi zuen une hartan, ausaz, esaldi batzuk horma eskalaezin bihur zitezkeela, inork ahoskatu ahala?, baina hargatik, beharbada, are amorru handiagoa sentitzen zuen, haren urduritasunak eta haren ezinegonak ez zuten besterik adierazten?, amaren aurkakoa ez ezik, bere buruaren aurkakoa ere izan zitekeena, lehenengo ezintasunari lotutako beste ezintasun guztiei, bakardadearen hoztasunari, baita lagunari egindako nolabaiteko traizioari ere? aldez aurretik antzeman balie bezala; esan nahi baita bere jarrera hari eutsi ziola Gabinok hurrengo
|
egunean
ere, amarekiko urruntasunean eta gero eta bakardade handiagoan, ia ezer jan gabe; gero, oherakoan, ama bakarrik belaunikatu zen salbea errezatzeko, bezperan bezala; bezperan ez bezala, baina, zeinean semeak guztiz eman baitzion bizkarra amari, begiak itxita zituèn harrizko estatua bat iduri, bi aldiz jiratu zuen Gabinok burua, bazirudien bakardade jasangaitzaren izotzak harriaren harrizkotasuna ... –Ez, aita!
|
|
|
halako moldez, non, hamar egun haiek iraganda gero, bihotzean halako egarri bat geratu baitzitzaion, haurra ukitzeko eta haren azala musuz josteko egarria, esate baterako?, trapuzko panpinekin jada nekez aseko zuena, hainbestekoa zen Adak haurrari hartu zion maitasuna; Adak bazekien hamar eguneko egonaldi hura salbuespena izan zela, Rosiren alabak maiz agertu baitzuen jauregikoen aurrean bere esker ona egin ziotèn faboreagatik: eskerrik asko eta eskerrik asko, doña Regina, haurra egun hauetan berorren etxean hartzeagatik, kostatuko zait, bai, fabore hau berorri ordaintzea?; Adak, baina, ez zuen etsi, eta hala, epea bukatu zèn
|
egunean
ere, afalorduan izan zen, aita ere mahaira bilduta, amari zuzendu zitzaion, epea luzatuko zuen esperantzan.
|
|
|
Biharamunean, haatik, urduri joan zen kanta saiora. Eta hurrengo
|
egunetan
ere halaxe ibili zen. Kaletik joaten zenean, oinezkoen begiek edo tranbietako bidaiarien begiek. Teofilo Mariaren itzalak, azken batean?
|
|
|
Deabruarengandik ez ninduten begiratuko, baina bai, zerbait bederen, hezur haragizko etsaiengandik. Du Guasten hilketaz geroztik, bazen Louvren gauaz ez ezik
|
egunez
ere horrela ibiltzen zenik. Amodio aferak zirela-eta, hamaika joan etorri egina nintzen, destenorez, jauregiko korridore hutsetan barna.
|
|
|
Langarra ari zuen martxoko arratsean. Euripean eginak nituen azken
|
egunak
ere. Orain, neurriz gaineko zigorra zitzaidan oren batez ere geroratu beharra teilatupea eta maite nindutenen goxotasuna.
|
|
|
aspalditik nekien ez zinela ene senarra. Zoritxarreko ezkontza baino zenbait egun lehenago ene senar izatekoaz mozorroturik haren oparia ekartzera etorri zinen
|
egunean
ere lehen behakoan ohartu nintzen ez zinela Henrike. Bigarrenean hobeki egin zenuen zure lana.
|
|
|
Igarle eta astrologo proventzala, Katalina Medicikoaren zerbitzuan ibili zena. Haren iragarpenak sona handikoak dira gaur
|
egun
ere.
|
|
|
Pauen nirekin elkartu zelarik, Ezpondak bi
|
egun
ere ez zituen erregeen jauregian. Biharamunean espero zuten berriz Donapaleun.
|
|
|
Gerra zibilean bezala, gaur
|
egun
ere Espainiako Elizak faxismoari laguntzen dio. Azpezpikuen Batzarrekoek ez dute Jesukristoren mezua zabaltzen, politikari fanatikoak dira.
|
|
|
Aldiz, inguruan dituzten gizonen zati baino ez da izaten. Gaur
|
egun
ere, emakume askok sentitzen du maitasunik gabe bizitzak ez lukeela batere zentzurik.
|
|
|
Biharamunean, haatik, urduri joan zen kanta saiora. Eta hurrengo
|
egunetan
ere halaxe ibili zen. Kaletik joaten zenean, oinezkoen begiek edo tranbietako bidaiarien begiek –Teofilo Mariaren itzalak, azken batean– esesten eta jazartzen zuten; Adak, gainera, beste bi begi zituen, zerrendari erantsi beharrekoak:
|
|
|
Eszena hunkigarria, zinez, Adak haurra magalean hartu eta hura lotaratzen zuenekoa, orain kulun kulun ibiltzen zuela eta orain sehaska kanta bat kantatzen ziola, aingeruen ahotsa baitzuen Adak, ur begiko ura baino zilarragoa eta garbiagoa... halako moldez, non, hamar egun haiek iraganda gero, bihotzean halako egarri bat geratu baitzitzaion –haurra ukitzeko eta haren azala musuz josteko egarria, esate baterako–, trapuzko panpinekin jada nekez aseko zuena, hainbestekoa zen Adak haurrari hartu zion maitasuna; Adak bazekien hamar eguneko egonaldi hura salbuespena izan zela, Rosiren alabak maiz agertu baitzuen jauregikoen aurrean bere esker ona egin ziotèn faboreagatik: eskerrik asko eta eskerrik asko, doña Regina, haurra egun hauetan berorren etxean hartzeagatik, kostatuko zait, bai, fabore hau berorri ordaintzea...; Adak, baina, ez zuen etsi, eta hala, epea bukatu zèn
|
egunean
ere –afalorduan izan zen, aita ere mahaira bilduta– amari zuzendu zitzaion, epea luzatuko zuen esperantzan.
|
|
|
Mandubiko Exkerranea esaten zaion ardandegian izan zen gero bazkaria. Urrengo
|
egunean
ere artu omen zitekeen beste alako bat...
|
|
|
7 Reginarena, haatik, ez zen garai hartako kasu bakarra, bistan da; are gehiago: gaur
|
egun
ere hamaika eta hamaika kasu aurki daitezke, antz antzekoak, Opuseko katoliko sutsu bezain itsu batek baino gehiagok Erroma entzun orduko usainduko baititu ausaz –ziurki– paradisuko arrosak, musulman batek Meka entzun orduko, Jean Marie Le Penek La France entzun orduko, euskal abertzale batek Euzkadi ala Euskal Herria, edo rockero batek Elvis Prestley.
|
|
|
...en –haren urduritasunak eta haren ezinegonak ez zuten besterik adierazten–, amaren aurkakoa ez ezik, bere buruaren aurkakoa ere izan zitekeena, lehenengo ezintasunari lotutako beste ezintasun guztiei –bakardadearen hoztasunari, baita lagunari egindako nolabaiteko traizioari ere– aldez aurretik antzeman balie bezala; esan nahi baita bere jarrera hari eutsi ziola Gabinok hurrengo
|
egunean
ere, amarekiko urruntasunean eta gero eta bakardade handiagoan, ia ezer jan gabe; gero, oherakoan, ama bakarrik belaunikatu zen salbea errezatzeko, bezperan bezala; bezperan ez bezala, baina, zeinean semeak guztiz eman baitzion bizkarra amari, begiak itxita zituèn harrizko estatua bat iduri, bi aldiz jiratu zuen Gabinok burua –bazirudien bakardade jasangaitzaren izotzak harriaren harrizkota... " Ez, aita!
|
|
2010
|
|
|
euskararen egoera bururatzen zaidanean, Martinicoren irudia etortzen baitzait burura, halabeharrez etortzen ere, berehala ulertuko duzu zergatik; izan ere, beste garai batzuk ziren haiek, bai, baina euskararen etsaiek, zure laguntxoek, alegia? argudiorik maltzurrenak erabiltzen dituzte
|
egun
ere, oraindik bada intelektual gezurterorik, euskara ez zutela zapaldu dioenik!, guri aurka egiteko, eta hori ere jakin genuke; beste garai batzuk dira, zinez, gaur egun ez baitago maisurik ikasleei eraztuna jartzen dienik euskaraz egiteagatik, baina ona da iragana ez ahaztea; are gehiago:
|
|
|
–Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori?; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero?. Gezurrak hegoak labur? dio esaera zaharrak?; amak, baina, bide hura hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo
|
egunetan
ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen, gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
|
|
|
Horixe baita kontua, Damaso: munduaren aurrean euskaldun gisa agertu nahi duen euskalduna debekatuta dagoela gaur
|
egun
ere, oraindik ere!?, nire lagun poetak Madrilera egin zuèn bidaia lekuko?. Euskaldunok jende gisa/ atsegin gara Madrilen,/ baina ez euskaldun gisa;/ ta hala haserretu ginen/ euskal arazoz larriki/ mintza bainintzaien. // Harrez gero agurra/ ukatu zidaten/ lehenengo eskuinekoek,/ ezkerrekoek ondoren.
|
|
|
Bonba bat izan zen hitzaldi hura, eta ez nolanahikoa?!, gaur
|
egun
ere ongi entzun baitaitezke eztandaren oihartzunak? 1986an gaude!?, XX. mende hasiera hartan zer esanik ez? 1910ean, 1920an, 1930ean??, are gehiago batzokietan?
|
|
|
Eta biharamunean, eta biharamunaren biharamunean, baita hurrengo
|
egunetan
ere, halaxe aritu zen, operaren bikaintasuna mintzagai, handik astebetera edo ezustekorik ezustekoena izan genuen arte; igande bat zen, eta gurekin genuen jaun kalonjea, bazkaltzen hasi ez beste bere komentarioa egin zuena: –Jakin dut, Regina, operan egon zinela, eta izugarri gustatu zitzaizula L, elisir d, amore, ezta??;. Zer??!?
|
|
|
ikastolak daude, euskaraz emititzen duten irratiak, euskal telebista ere, lau bat urteko haurra!? hortxe, bere ofizioa dakiten idazleak ditugu, kantari apartak?. Ez dok hamahiru, koek gure Herrian egin zutena eta inguruan sortutako mugida,
|
egun
ere bizi bizirik dirauena, berdinik gabeak iruditzen zaizkit?, liburu eta aldizkari duinak ditugu, ongi prestatutako euskaldun karreradunak?: nork sinets dezake gaur egun, Espainiako gobernuko Suárez presidenteak Paris Match en esan zuena:
|