|
2009
|
|
|
Egunaren lehen zatian zerua tarteka hodeitsu mantenduko da, bigarren partean hodeiguneekin geratzeko joera izango du. Mendebaldeko haize ahul bizia ibiliko da,
|
egunean zehar
ekialdera egingo du, ipar ekialdeko norabidea nagusituz. Tenperatura beroak apur bat igoko dira.
|
|
|
Egunaren lehen partean zerua tarteka hodeitsu mantenduko da, bigarren partean hodeiguneekin geratzeko joera izango du. Mendebaldeko haize ahul bizia ibiliko da,
|
egunean zehar
ekialdera egingo du, ipar ekialdeko norabidea nagusituz. Tenperatura beroak apur bat igoko dira.
|
|
|
Aurretik, Ekialde Hurbilean bisita ofizialean ibiliko den Nicolas Sarkozy Frantziako presidenteari harrera egingo dio astelehenean, Ramalan (Zisjordania). Estatuburu frantziarraz gainerat, Europako Batasuneko diplomazialari andana joango da
|
egunotan
Ekialde Hurbilera, Israelgo, PANeko eta herrialde arabiarretako agintariekin bakerako irtenbideak bilatzeko asmoz. Abbasek, berriz, Gazaren aurkako oldarraldia berehala amaitzea eskatzeaz gain, lurralde palestinarrari jarritako blokeoa bertan behera uzteko eskatuko dio Israeli, Segurtasun Kontseiluan egingo duen hitzaldian.
|
|
|
Bertan, Egipto eta Gaza arteko mugan, segurtasuna bermatzeko, EBk zelako esku hartzea izan lezakeen aztertuko dute. Bestetik,
|
egunotan
Ekialde Hurbiletik ibilki den NBE Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusi Ban Ki moon Gazara joan liteke gaur bertan.
|
|
|
Metekoa da Arimen maisua eleberriko heroia. Haren deitura, Asfar, kartagoarra jatorriz, zabaldua dago oraindik gaur
|
egun
Ekialde Hurbilean. Arabieraz" bidaiari" esan nahi du, baina beste figura unibertsal hura ere badakarkigu gogora:
|
|
2014
|
|
|
|
Egun
ekialdeko ordainlekutik sartu ohi dira ibilgailuak, eta mendebaldean biltzen da zirkulazio dentsitate handiena, Alde Zaharra, Salbide eta Azken Portu inguruan. Mendebaldeko ordaintoki berriarekin, zirkulazio arazoak murriztuko dituela aurreikusi dute.
|
|
|
Hemendik aurrera, hori bai, hitzarmenak mantentzea gehiago kostako da. Orain arte Europako dirua iristen zen, baina
|
egun
Ekialdeko herrialdeetara ere bidali behar denez, hori bukatu egin da. EAEn eta Nafarroan diru moltsa oso interesgarria da eta eskatuko dute kupoa handitzea, agian gure sistemaren mantentzea bera ere arriskuan jartzeraino.
|
|
|
Islama VII. mendean banatu zen bitan, Mahoma profeta hil berritan. Duela 1.300 urte baino gehiagoko gertakariek, ordea, gaur
|
egun
Ekialde Hurbilean garrantzi erabakigarria daukate. Banaketa geopolitiko baten oinarria bihurtu da zisma, eta bi lider handi bereizi litezke alde banatan:
|
|
2015
|
|
|
oro, guzti?. Gaur
|
egun
ekialdean erabiltzen da, baina zabalduago zegoen antzina. Lazarragaren izkribuetan agertzen da.
|
|
|
oroitu, gogoratu?. Gaur
|
egun
ekialdean erabiltzen da, baina zabalduago zegoen antzina. Lazarragaren izkribuetan jarri zen behin, akordatu eta mendebaleko gumutatu lehiakide zituela.
|
|
|
solas egin, hizketan egon?. Gaur
|
egun
ekialdeko alderdi batzuetan erabiltzen da. Lazarragaren izkribuetan jarri zen behin, baina, bestela, mendebaleko berba egin baliatu zen.
|
|
|
gauenara, saguzar?. Gaur
|
egun
ekialdean erabiltzen da. Landucciren hiztegian jarri zen.
|
|
|
hobi. Hitz orokorra antzina, baina gaur
|
egun
ekialdean baizik ez da erabiltzen. Lazarragaren izkribuetan agertzen da, obi itxurapean.
|
|
|
Gaur
|
egun
ekialdeko hizkeretan baizik ez da erabiltzen hurrenkera hori, baina antzina zabalduago zegoen. Lazarragaren izkribuetan dago horren lekukotasuna.
|
|
|
ene, nire?. Euskal Herri osoan erabiltzen zen antzina; gaur
|
egun
ekialdean dirau bizirik. Landuccik, Lazarragak, Gamarrak, Martinez Otsoak eta Gamizek erabili zuten.
|
|
|
anitz, asko?. Gaur
|
egun
ekialdean erabiltzen da. Gamizek baliatu zuen.
|
|
|
Arabako toponimian ere eguzki eta iguzki biak agertzen dira. Aldaera horri dagokionez, gaur
|
egun
ekialdean agertzen da, gehienbat, i berria (iguzki/ iduzki/ iruzki); Nafarroan eta Ipar Euskal Herrian. Antzina, beraz, mendebalerago ere bazen, Araban barrena.
|
|
2018
|
|
|
Hiztegiz euskara batuaren antzekoa dela ikusiko dugu, ekialdeko ukitu handiarekin". ...dugula bizkaierazko 1596 urteko Refranes y sentencias errefrau bilduman (239 Quibelecachari, bularaldi onari ‘Gibel ekaitzari, bular aldi onari’, apud Lakarra, 1996, 306), Jaizkibel mendiaren (Gipuzkoa) izenean eta Araban Larragibel baserri izenean, besteak beste; beraz, ezaugarrien oraingo hedadurak eta testuak idatzi zirenean zutenak ez dute zertan bat etorri, eta, ondorioz, agian gaur
|
egun
ekialdekotzat duguna ez zen Amenduzen garaian horren ekialdekoa.
|
|
|
Hasteko, bi ezaugarri horietako bakoitzaren hedadura historikoa ez da gaur egun dutena. Lehena Zuberoatik kanpoko hizkeretan egon zela (eta oraindik badela) badakigu, are penintsulako mintzoetan ere, Iruñean ere bai inoiz, eta
|
egun
ekialde euskaldun horretan baizik gordetzen ez dela, gero eta eremu urriagoan. Bigarren ezaugarria, ordea, berrikiago iritsi da Zuberoara (eta inguruko eremura), baina bestelako jatorria du, eta ez du ematen Tafallan, esaterako, inoiz egon denik.
|