|
2000
|
|
|
Espainiar Estatuan, euskal gatazkari dagokionez behintzat, botere legegileakez du gaur
|
egun
botere exekutiboa kontrolatzerik, ez eta hori botere judizialetikbereizterik ere. Dena dugu gubernaculum (agintea), eta inola ere ez jurisdictio (estatu boterearen kontrola).
|
|
2002
|
|
|
Oso ariketa interesgarria izan da, komunikabideen jokaera aztertuz, ikustea nola eman duten bi heriotza horien notizia eta, bestalde, ikustea nor joan den, zein jende mota inguratu den hauen hileta elizkizunetara. Camilo Jose Celaren kasuan, jende gehiagoren artean noski, gaur
|
egun
boterean dauden guztiak joan dira etengabe hildakoaren alde hitz politak esanez, intsentsua barreiatuz han hemenka haren fabore. Adolfo Marsillachen hileta elizkizunetara ordea gaur egun boterean dagoen jendea ez da azaldu.
|
|
|
Camilo Jose Celaren kasuan, jende gehiagoren artean noski, gaur egun boterean dauden guztiak joan dira etengabe hildakoaren alde hitz politak esanez, intsentsua barreiatuz han hemenka haren fabore. Adolfo Marsillachen hileta elizkizunetara ordea gaur
|
egun
boterean dagoen jendea ez da azaldu. Azken urteotan Cela oso maila altuetan soilik mugitzen zen, dirua, boterea eta noblezia kokaturik egon ohi den lekuetan beti ere.
|
|
2004
|
|
|
Eta dependentzia, beti bezala, botere politikoekikoa da. Nahiz eta, gaur
|
egun
botere politikoez hitz egitea, nonahi dagoen diruaz aritzea den.
|
|
2005
|
|
|
Manifestuan jasotzen denez, MMEko oraingo negoziazioek dilema faltsuen bidetik daramate mundua. Nahiz eta kontu argia izan garabideko herrialdeek, herrialde aberatsekin eta garatuekin konparatuta, ezberdintasunezko eta desabantailazko posizioan negoziatzen dutela, gorabehera hori bezain argia da garabideko herrialdeek gaur
|
egun
boterezko desorekak konpontzeko egiten dituzten proposamenek ez dietela babesik ematen beren herrialdeetako laborari txikiei, arrantzaleei, langileei eta ekonomikoki ahulenak diren komunitateei. Estatu Batuei eta Europako Batasunari eskatzen diete utz ditzatela presiozko eta oldarrezko taktikak, horien bitartez bermatu nahi baitizkiete enpresa multinazionalei nekazaritzaren kontrola eta munduko produkzioa.
|
|
2009
|
|
|
Barack Obama AEBetako presidentea munduko pertsonarik boteretsuena da, Forbes aldizkariaren azken zerrendaren arabera.
|
Egun
botere gehien duten 67 pertsonen izenak jasotzen ditu zerrenda honek.
|
|
2010
|
|
|
nazio estatuaren esparru kontzeptualean. Gaur
|
egun
botere politiko eta kulturalak sarritan ukatzen duen arren, nazio subiranotasuna etnizitatean dago oinarrituta. Diskurtso nazionalaren erretorikan oso presente dago etnia berezia estatuaz janzteko egon diren pairamen eta sakrifizio handiak, gerlak alegia.
|
|
2011
|
|
|
Oker ez banago, islamistek eserlekuen %30 inguru eskuratuko dituzte, ordezkari laikoek %30, eta erregimenaren ondorengoek beste %30 Litekeena da banaketa horrelakoa izatea, eta aurreikuspenean asmatzen badut, kaltegarria izango litzateke herrialdearentzat.Duela hainbat aste armadako goi agintari batek herrialdea ezegonkortu nahi izateaz akusatu zintuzten iskanbila batzuen harira. Mendebaldeko botereen aginduetara aritzea ere leporatu zizuten... Armadako Kontseilu Gorenaren eskuetan dago
|
egun
boterea, eta militarrek euren planari eusten diote, eta plan hori gurearen oso bestelakoa da. Beraiek trantsizio lasaia nahi dute, aldaketak motelak izan daitezen.
|
|
2012
|
|
|
«Akordioa garbia da, [Traore] 40 egunez egongo da boterean, eta 40 egunbete eta gero, nire batzordea eta Ecowas elkarrekin eseriko gara, eta trantsiziorako organoak zehaztuko ditugu», esan zuen Sanogok boterea Traoreren esku uztean. Berrogei
|
egunen ondoren
boterera itzuliko den galdetu diote, eta halakorik ez duela esan dio militar matxinoen buruak, baina, ez dakiela bueltatuko den edo ez. Tuaregen kontrako borroka Toure iparraldeko tuaregen matxinada gaizki kudeatzen ari zela argudiatuta eman zuten militarrek estatu kolpea, martxoaren 22an.
|
|
2013
|
|
|
Alderdi Independenteak (eskuindarra) eta Alderdi Progresistak (zentro ezkertiarra) bakoitzak 19 jesarleku lortu dituzte,
|
egun
boterean dagoen koalizioari gailenduz.
|
|
|
Beste batzuetan, gizartearen geruza esanguratsu baten nahiak ordezkatzen dituzten eragin taldeak dira. Sindikatuak, patronalak, enpresa sektore jakinak, gizarte mugimenduak, arlokako erakunde taldeak... hainbat eragin taldek bustitzen dute
|
egun
botere publikoen gobernatzeko modua. Lobbyaren definizio apain bat jartzearren, eragin taldea litzateke alderdi politikoen eta erakunde publikoen aurrean politikak baldintzatzen dituena, eta politikak garatzeko bidelagun dena.
|
|
|
Hala jardun izan du, adibidez, Joseba Zulaikak Renotik mezuak bidaltzen: estatuaren boterearekin tematuta gabiltzala euskaldunok, Espainiari eta Frantziari begira behin eta berriz horma beraren aurka buruarekin joz, baina errealitatean estatuak ez duela hainbeste botere gure bizitzako benetako gauzetan, gaur
|
egun
botere gehiena beste guneetan barreiatuta dagoela, eta estatuarekin tematuz oharkabean guk ematen diogula indarra hainbeste ez duenari. Ba ote?
|
|
|
Gaur
|
egun
botereaz ari garelarik hiru esparru aipatzea komeni zaigu. Hiru esparruok oso potentzia desberdinekoak dira, toki hibridoak dituzte, eta banaketa orotan bezala, findu egin behar da kategorizazioan.
|
|
2015
|
|
|
Hilabete bat barru Espainiako Legebiltzarrerako hauteskundeak egingo dira, eta dirudienez,
|
egun
boterean direnek galdu egingo dute gehiengo absolutua. Eta hori gertatuko balitz, LOMCE legea bera ere kinkan legoke.
|
|
|
Bere garaian pertsona ugari eta 100 erakundetik gora elkartu eta egoera sozial bidegabearen aurrean ekiteko izan genituen arrazoiek bere horretan jarraitzen dute. Gaur
|
egun
botere politiko eta ekonomikoek eskaintzen digutena ikusita oso argi dago egoera ez dela aldatu. Nahikoa da indarrean dauden botere politiko eta ekonomikoetatik eskaintzen digutena.
|
|
|
Markoaren nahikotasun ezaren zantzuak hautemanda ere, markoak bere baitan zuen potentzialtasuna garatzea proposatzen zuen aipatu artikuluak," gaur
|
egun
botere zentralaren esku dauden hainbat konpetentziaren transferentzia, edota delegazioaren bidez". Eskumenen handiagotze hori" juridikoki egingarria" zen; gakoa, hortaz, behar adina borondate politiko biltzean zetzan, eta horretarako egin zen borroka.
|
|
2016
|
|
|
Enpresen eta kapitalen arteko gupida gabeko lehian, irabaziak handitzeko zirrikitu guztiak baliatzen dira, erabaki guneetan dauden kargu publikoengan eragitea barne. Gaur
|
egun
botere politikoa eurotan zenbatzen da. Horren zantzuak ikusteko ez dago urrutira joan beharrik, guztiok ezagutzen dugu inguruko udaletan egindako amarru bat edo beste, direla entxufeak, lurren birkalifikatzeak edo adiskidekeriaz egindako lizitazio publikoak.
|
|
|
Mendebaldean gaudenez, okerren daudenak eta diskriminatuenak direnak gure lagunak dira, beste kultura batzuetakoak, hemen bizi direnak. Haien janzkera daramatelako mendebaldeko gizontxoek, gaur
|
egun
boterea dutenek, estigmatizatuak dira.
|
|
|
Eguerdi irian oinezkoen taldea juntatuko da egun hortan Uztaritzen eginen den Lapurtarren Biltzarraren ekitaldiari, hunek eginen baitu egun hortan ohiko karro beztituen ibilaldia herrian barna. Karro horien helburua da aldarrikapenen plazaratzea gaurko
|
egunean
botere publikoekin izaiten diren arazoetan. Ondotik oinezkoek bestan parte hartu eta, berriz hartuko dute Baionarateko bidea Errobi bazterreko zirga bidetik pasatuz, bidean zehar Ur Begik eta Herri Soinuk proposatuko diozkatela ekitaldi kultural eta artistikoak, kontakizun, antzerki, musika eta abar...
|
|
2017
|
|
|
Nafarroan euskal kultura, iragan mendeetan baztertua eta erasotua hain bortizki, gaur
|
egun
botere atzeratu batzuek oraindik etsaitzat hartua eta ihiztatua, pizkunde batean jartzen ari da, linguae navarrorum delakoaren iturria gordez. Juankar poeta idazlearen bideak nabaritzen dira hemen.
|
|
2019
|
|
|
nekazaritza industriala gizonena da, eta emakumeok beraientzat egiten dugu lana; gizonarentzat, enpresarentzat edo sistemarentzat. Zeren gaur
|
egun
boterea diruan datza, eta dirua duenak dauka erabakitzeko ahalmen gehien. Sistema honek dakarrena da, baita ere, lan espazio kolektiboak deuseztatzea eta nekazaritzan indibidualismo handia ezartzea.
|
|
|
Horren ondorioz, barne eta talde boterea landu dute, barne kontzientzia urteen joanean garatuz eta azken hamarkadetan kontzientzia kolektiboa sortuz (Mosedale, 2005).
|
Egun
boterea negoziatzen ari dira bertsogintzaren botereguneetan, agentzia berreskuratzeko bidean (Kabeer, 1999); baina ber denboran, kantuan darraite bertsoaren poetika eta estetika propioa jorratuz, iraganeko aldi androzentrikotik generorik gabeko etorkizunari bertsokera eta pentsaera berri bat luzatuz.
|
|
2020
|
|
|
Agerikoa da proposamen hauek zuzenean egiten dutela talka gaur
|
egun
botere guneetatik bultzatzen den turismo ereduarekin. Helburuak erdiestea zail izango dutela jakitun, herriz herri kanpainak prestatzen ari dira.
|
|
|
Non dago boterea?
|
Egun
boterea oso sakabanatuta dago. Agintea dute elite finantzario eta ekonomikoek, estatua menperatzen duten botere faktikoek, nazioarteko erakundeek, instituzio politikoek baita kaleek ere.
|
|
2021
|
|
|
Gaur
|
egun
boterean den FLN (Nazio Askapenerako Frontea) alderdiak legebiltzarrak irabazi ditu, abstentzio historiko batekin. Hauteskunde hauen boikotatzea" Hirak" mugimenduak eta oro har oposizioko alderdiek galdegina zuten.
|
|
2022
|
|
|
menpeko egoera bat non informazioa eta bere prozesamendua gai diren —algoritmoen eta adimen artifizialaren bidez— gizartean izaten diren prozesu politiko, sozial eta ekonomikoak mugatzeko. Hipotesi horri jarraikiz,
|
egun
boterea lortzeko ekoizpen bideen jabetza izatea ez da giltzarri. Informazioaren sarbideak edukitzea bai, ordea.
|