|
2000
|
|
|
Berriro ere Martxoak 8ko eguna datorkigula jakinik, eta bereziki hainbat alderdi politikok egun honekiko izango duen jarrera erabiltzailea aurreikusirik, zenbait burutapen plazaratzea guztiz beharrezkoa iruditu zait. Lehenik eta behin,
|
egun
bizi dugun errealitate birtuala salatzea izango litzateke nire helburua, hots, gizartean dagoen «berdintasun» sentsazioa eta instituzioetatik bideratzen dituzten mezu eta politikak nahikoak direlaren ikuspegia hain zuzen ere.
|
|
|
Badira hogeita hamar urte Arantzazun euskara batua jaio zenetik, eta sorreran hainbat aldek enoratu ostean, onarpen maila handiena bizi du egun. Beharbada horrexegatik, oinarri sendoa hartu duelako, egindako bidea egokia izan ote den eta erdialdeko euskalkiek emandakoa bizkaiera edo mendebalekoaren kalte ez ote den izan eztabaida interesgarria dabil hitzetik hortzera azken urteotan. Orriotan euskalki hau berrindartzeko hainbat esparrutatik egin den lana,
|
egun
bizi duen bultzada eta normalizaziorako ematen ari diren urratsak eta dauden kezkak bildu nahi izan ditugu.
|
|
2001
|
|
|
Unibertsitateko Euskal Irakasleen Elkarteak (EIRE) Euskal Herriko sei unibertsitateetan euskarak
|
egun
bizi duen egoera aztertu du. Txostenaren arabera, goi mailako irakaskuntzan euskararen egoerak 15 urteko atzerapena dauka.
|
|
|
Gaur
|
egun
bizi ditugun egoera zehatzak kontuan hartuta, bai sozialki, bai politikagintzan, zeintzuk izan daitezke euskal gizarteko ezkertiar guztien gutxieneko helburuak. Zer izan dezake ezkerrak modu bateratu batean egiteko?
|
|
2002
|
|
|
Jakina, alderdi bakoitzak bere ohiko lekuetan ospatuko du Aberri Eguna, baina, argazki orokor bakarra Garazin emango da. Inportanteena ez da jakitea ABk zein arrakasta lortu duen ez dugu geure ekimen gisa hartzen baizik eta gaur
|
egun
bizi dugun egoeran, une batez, EAJ eta ELAtik Batasuna eta LAB bitarteko indar guztiak biltzeko gauza izan garela.
|
|
|
Aberri Eguna eta Lizarra eta Garazi herriak aukeratu dituzte beren egitasmoa azaltzeko. Gaurko
|
egunean
bizi dugun errealitate bat da, espresio mota bat da. Ona da espresio guztiak ateratzea.
|
|
2003
|
|
|
«Euskarak inoiz ere izan duen presentzia du gizartean», dio lehenak, adibidez. Presentzia hori lortu bide du,
|
egun
bizi dugun gizarte modernoak ez duelako, oraingoz behintzat, euskara hil, bereziki Euskal Autonomia Erkidegoan, non, Salabururentzat," hainbatean dago gure hizkuntza". Zoritxarrez, ordea, ezin du euskaltzain honek gauza bera esan Nafarroan edo Iparraldean dugun egoeraz.
|
|
2005
|
|
|
Nondik begiratzen zaion. Eta begiratzen bazaio integrazioaren aldeko agintariek
|
egunotan
bizi duten urduritasunari, esango nuke baietz, esango nuke hil ala biziko lehia baten aurrean dagoela Europa: Frantziako emaitzek berebiziko garrantzia izango dute bai berez bai erreferendum frantsesaren atzetik etorriko direnetan.
|
|
|
Ez naiz Euskal Herritik kanpo bizi. Euskalduntzat dut nire burua eta euskal politika egunean
|
egunean
bizi dut.
|
|
2006
|
|
|
Manex Goienetxe historialariak Baxenabarrei buruz utzi zigun ikuspegi historikoa biziki baliosa da. Gaur
|
egun
bizi dugun egoerara iristeko mekanismoak zein izan diren azaldu zuen, bereziki, XVIII. eta XIX. mendetan laborantzako lurraren jabeen eta alokatzaileen arteko harremanak nolakoak ziren. Laborarien emantzipazio borrokak eta hauek zergatik nahi zuten lurren jabetza biziki ongi azaldu zuen.
|
|
2008
|
|
|
Irabazi fiskalak, 1.500 milioi euro ingurukoak izan dira azken urteetan eta azpikontratazioak, 1.600 milioi euro ingurukoak. Errealitateak adieraziko digu, ordea,
|
egun
bizi dugun ekonomia kapitalistan, etorkizuna multinazionalen kapitalean egongo dela eta horrek erabakiko du. Ondorioz, enpresa elektrikoko akziodunek, handi batzuek izan ezik, Eusko Legebiltzarrak bezalaxe, ezer gutxi egin ahal izango dute.
|
|
2009
|
|
|
Gaur
|
egun
bizi dugun soinu espektroa ikaragarri zabala da, eta gero eta zailagoa da frekuentzia horiek banatzea eta denek batera gugan zein eragin duten aztertzea. Orain dela gutxi Venezian izan ginenean, kalean soinu zoli desatsegin bat entzun genuen.
|
|
|
|
Egun
bizi dugun aro
|
|
2010
|
|
|
Guk gune subiranista eraiki egin behar dela diogu, eta subiranista izateko garbi izan behar dugula zein den helburua.
|
Egun
bizi dugun egoera politikoa gainditzeko soilik gune horrek gaitasuna izan dezakeela uste dugu. Alegia, alderdi bakar batek ez du gaitasunik oraingo egoera gainditzeko, gune horrek bai, gehiengoa atzean izan dezakeelako.
|
|
|
Esan izan duzu ezkerrak historian izan duen bekaturik handiena galtzeko gogoa izan dela. Desira horrek esplika dezake
|
egun
bizi dugun alternatiba falta?
|
|
2011
|
|
|
Gero eta gehiago entzuten da petrolioaren gailurraren gaia, eta apurka joango da zehaztuz gainera. Oraindik ez da gizarteratu energiaren krisia nola kateatuko zaion
|
egun
bizi dugun krisiari, baina hori ere badator edo gurean da jada. Horregatik, 27ko greban ezin gara pentsioei begira bakarrik geratu, eredu oso bat da dantzan dagoena...
|
|
|
Auzitegi Nazionalak Udalbiltzako auziari emandako absoluzioak interpretazio ugari izan ditzake. Askok
|
egun
bizi dugun momentu politiko bereziaren parametroetan kokatu du. Iraganari begiratzen badiogu, badago arrazoirik hori pentsatzeko, eta logikak ere hori dio:
|
|
|
Estresa oso hitz arrunta eta ohikoa da gure inguruan. Gaur
|
egun
bizi dugun eguneroko erritmo azkarra dela-eta, biztanleen %84k aitortzen du bere bizitzan pasatu duela estres aldiren bat edo gehiago. Gizonezkoen kasuan %28k diote gertakari horiek aldian behin errepikatzen direla; kezkagarriagoa da emakumeen %40 inguruk bere egoera naturaltzat definitzen dituztela estres egoerak.
|
|
|
2008an sortu zen," hirian politikoki esku hartzeko asmoz eta
|
egun
bizi ditugun eztabaidak sendotzeko itxaropenez. Kolektibo gisara gure lanaren bidez honakoak jorratzen ditugu:
|
|
|
Eta eromena iritsi zen. Gaur
|
egun
bizi dugun krisi ekonomikoa gauzek (etxeek, diruek, zorrek…) balio dutena baino askoz gehiago balioztatzetik datorren eran, XVII. mendean gauza bera gertatu zen idi bihotzekin. Lore haiek eromena sortu zuten eta bera ematen zuten erraboilak ekoitzi aurretik salduta zituzten.
|
|
|
Murrizketez gain, gaur
|
egun
bizi dugun egoera ekonomikoa ere kontuan hartu behar da bisitari kopuruari erreparatzean. Etxeko gastuak murrizteko unea iristen denean aisian sartzen dira artaziak aurrena eta horrek museoen bisitari kopuruari eragiten dio zuzen zuzenean.
|
|
2012
|
|
|
|
Egun
bizi ditugun murrizketa eta erreskate guztien helburua ez da gizartea salbatzea. Neurriek, erreskateek eta Europak kapital handien lehentasuna bermatzen dute, eta gure bizitza kapital neoliberalen zerbitzura jartzen dute.
|
|
|
Gaur
|
egun
bizi dugun egoeran eta etorkizunean, Gipuzkoako eredua, herrikako hedabideak izatea, ez dakit Euskal Herri osora zabal daitekeen eta ez dakit efizientea den euskara biziberritzearen ikuspegitik. Irakurriko duzu debalde etortzen zaizun hori, baina hori baino garrantzitsuagoa da jendea euskaraz bizi izaten ohitzea.
|
|
2014
|
|
|
Gainera, ezinezkoa da aitonaren larruan sartzea. Guk gaurko
|
eguna
bizi dugu, onerako eta txarrerako, eta Hobe isilik da nik neure buruari neure buruari lehenengo, esplikatu behar niona. Ondoren dator nire barruko kezka eta pentsamenduak sozializatzea, nolabait.
|
|
|
Ispiluaren arrakasta eta publikoaren harrera ona aprobetxatuz, antzezlan berri bat estreinatu berri dute oraintsu, Amets Zirkoa Salgai, klownetik asko duena. " Gaur
|
egun
bizi dugun egoera zirkora eraman nahi izan dugu. Azken finean, zirkoa beti dago krisian, baldintzan gogorretan lan egin behar baita.
|
|
|
Ukraina konplexua da, baina
|
egun
bizi dugun egoera azaltzea ez da hain zaila. Kieven estatu kolpe biolento bat gertatu zen otsailean.
|
|
2015
|
|
|
Erabaki hori Nafarroako Herritarren Batzarrak hartuko luke, baina eztabaida hori gaurdanik plazaratu behar da eta gure proposamena da gure helburuekin bat egiten duten indarrekin aldaketa gauzatzea. UPN, PSN eta PPN behingoz alboratzearen alde gaude, haiek ekarri baikaituzte
|
egun
bizi dugun egoera tamalgarrira.
|
|
|
Kanpandegiren iritziz sentsibilitate ezberdinak biltzen dituen" aterkia" da: " Badira' sozial' hori soilik marketing estrategia gisa erabiltzen dutenak; gure abiapuntua beste bat da eta' ekintzailetasun soziala' gaur
|
egun
bizi ditugun gizarte erronken baitan kokatzen dugu, besteak beste erronka energetiko anbientala eta gizarte orekatu eta justuagorako premia".
|
|
2016
|
|
|
Haren hitzetan" gainontzeko animaliekiko elkartasun jarrera" da beganismoa. Berak ere argi du beganoa eta aktibista maila berean direla; arazoa gainontzeko animaliek
|
egun
bizi duten egoera dela dio," oso larria", haien ustez, egunerokotasunean objektu edo baliabide bat bailiran erabiltzen ditugulako. Tomate edo egur zati bat bezala erabiltzen ditugula uste du berak.
|
|
2018
|
|
|
Gazte biolentoen banda bat da nobelaren ardatza, 1960ko hamarkadan agertzen hasiak ziren gang etatik gaur egun arte asko ugaritu den fenomenoa mundu aberatseko hirietan. " Gazteek egin dezaketen indarkeria itxuraz zentzugabea gazteek sentitzen duten frustrazioari lotua, estatuak egiten duen biolentzia legezkoa poliziaren, kartzelaren eta zientziaren aplikazio konkretu baten bitartez … Gaur
|
egun
bizi dugun egoera ere horrelakoa da, eta horren aurrean pizten den eztabaidak bizirik jarraitzen du", Olanoren ustez.
|
|
2019
|
|
|
Beldurra nagusitu zen. Halere,
|
egun
bizi dugun krisia ekonomiaz harago doa; gizarte zibila itzali egin da. Duela urte batzuk oso arrunta zen arima desberdinetako herritarrez osaturiko asanblada handiak egitea.
|
|
|
Gainera, kontratuak lege iruzurrean egindakoak izaten dira, jardun partzialekoak gehienak. Lan merkatuan denbora gutxi daramaten eta 50 urtetik gora duten emakumeen kolektibo batean jardunaldi partzialak zera esan nahi du, erretirora kotizazio minimoekin iritsiko direla eta gaur
|
egun
bizi duten prekarietate berbera pairatuko dutela etorkizunean ere. Bestalde, pertsonal faltagatik gainkarga fisiko eta psikiko handiko sektorea dugu, eta ordutegiak eta txandek ikaragarri zailtzen dute lana eta familiaren arteko kontziliazioa.
|
|
|
Nekazaritza sektore maskulinizatua da, ez feminizatua. Guk uste dugu gaur
|
egun
bizi dugun era anitzetako zapalkuntza patriarkatuak eta kapitalismoak bat egiten duten puntutik datorrela, eta gure kasuan hori ematen da sistema agroindustriala martxan jartzean, eta gerora inposatzen denean. Sistema industrial horrek lanarekiko ditugun harremanen aldaketa sakona eragin du:
|
|
2022
|
|
|
|
Egun
bizi dugun ziurgabetasun ekonomikoak eta etorkizunarekiko ditugun kezkek oinarrizko errentaren aldeko jarrera bultzatzen ari dira.
|
|
|
elkar babestuz, elkarri lagunduz eta antolatuz egingo dugu aurrera, ala etsai komun bat sortuz eta arazoen kudeaketa estatuaren eta segurtasun indarren esku utziz? Uste dut bi korronteak presente egon zirela pandemian, eta gaur
|
egun
bizi dugun tentsioaren isla direla.
|