|
2000
|
|
|
Berriro ere Martxoak 8ko eguna datorkigula jakinik, eta bereziki hainbat alderdi politikok egun honekiko izango duen jarrera erabiltzailea aurreikusirik, zenbait burutapen plazaratzea guztiz beharrezkoa iruditu zait. Lehenik eta behin,
|
egun
bizi dugun errealitate birtuala salatzea izango litzateke nire helburua, hots, gizartean dagoen «berdintasun» sentsazioa eta instituzioetatik bideratzen dituzten mezu eta politikak nahikoak direlaren ikuspegia hain zuzen ere.
|
|
|
Badira hogeita hamar urte Arantzazun euskara batua jaio zenetik, eta sorreran hainbat aldek enoratu ostean, onarpen maila handiena bizi du egun. Beharbada horrexegatik, oinarri sendoa hartu duelako, egindako bidea egokia izan ote den eta erdialdeko euskalkiek emandakoa bizkaiera edo mendebalekoaren kalte ez ote den izan eztabaida interesgarria dabil hitzetik hortzera azken urteotan. Orriotan euskalki hau berrindartzeko hainbat esparrutatik egin den lana,
|
egun
bizi duen bultzada eta normalizaziorako ematen ari diren urratsak eta dauden kezkak bildu nahi izan ditugu.
|
|
2001
|
|
|
Unibertsitateko Euskal Irakasleen Elkarteak (EIRE) Euskal Herriko sei unibertsitateetan euskarak
|
egun
bizi duen egoera aztertu du. Txostenaren arabera, goi mailako irakaskuntzan euskararen egoerak 15 urteko atzerapena dauka.
|
|
|
" Garaian hogeita bost urte aurreratuago bizi izandako gizona izan zen Gabriel Aresti poeta". Gaur egun,"
|
Egun
biziko balitz, non egongo litzateke Gabriel Aresti?", galdetu ohi dugu. Ideologikoki, politikoki edota literaturegile gisa, alegia.
|
|
|
Gaur
|
egun
bizi ditugun egoera zehatzak kontuan hartuta, bai sozialki, bai politikagintzan, zeintzuk izan daitezke euskal gizarteko ezkertiar guztien gutxieneko helburuak. Zer izan dezake ezkerrak modu bateratu batean egiteko?
|
|
|
Noski, baztertu baztertzen ditugu gauzatxoak baina normalean sortzen zaizun aukera sorta oso murritza izaten da eta gehienetan egokitzen zaizuna egin behar izaten duzu. Oso
|
egunean
bizi gara eta hemen bizi garen aktoreok ez dugu perspektiba luzeekin lan egiteko aukerarik izaten. Inork ez du bere etxean libreto edo gidoi pila bat mahai gainean noiz irakurri eta aukeratu zain.
|
|
2002
|
|
|
Jakina, alderdi bakoitzak bere ohiko lekuetan ospatuko du Aberri Eguna, baina, argazki orokor bakarra Garazin emango da. Inportanteena ez da jakitea ABk zein arrakasta lortu duen ez dugu geure ekimen gisa hartzen baizik eta gaur
|
egun
bizi dugun egoeran, une batez, EAJ eta ELAtik Batasuna eta LAB bitarteko indar guztiak biltzeko gauza izan garela.
|
|
|
Aberri Eguna eta Lizarra eta Garazi herriak aukeratu dituzte beren egitasmoa azaltzeko. Gaurko
|
egunean
bizi dugun errealitate bat da, espresio mota bat da. Ona da espresio guztiak ateratzea.
|
|
|
Gainera ez ziguten hurrengo egunekoa irakurtzen uzten, egunean egunekoa. Zein
|
egunetan
bizi ginen ere hark esaten baitzuen.
|
|
2003
|
|
|
«Euskarak inoiz ere izan duen presentzia du gizartean», dio lehenak, adibidez. Presentzia hori lortu bide du,
|
egun
bizi dugun gizarte modernoak ez duelako, oraingoz behintzat, euskara hil, bereziki Euskal Autonomia Erkidegoan, non, Salabururentzat," hainbatean dago gure hizkuntza". Zoritxarrez, ordea, ezin du euskaltzain honek gauza bera esan Nafarroan edo Iparraldean dugun egoeraz.
|
|
|
Bere iritziz, hobea da pisu batean lan egitea, «pisua oso lasaia da. 24 orduko pisu horietakoa bada,
|
egunean zehar
bizi normala egiten da: telebista ikusi, arropa txukundu eta eginbehar ohikoak dituzte.
|
|
|
Bigarren aterabidea akordio politiko sozial zabalarena da, eta zenbat eta zabalago are eta eraginkorrago. Zeresanik ez, honek gaur
|
egun
bizi den gatazka bortitza geldiarazi luke, hainbatetan aipatutako konfrontazio demokratikoari paso emanez. ETA desagertzeak edo gelditzeak ere eraso hauei aitzakia kenduko liekeela esan izan da, ez arrazoi faltarik gabe gainera.
|
|
|
Ibarretxe planarekin gertatzen ari den guztia da horren adierazle esanguratsuena; ETArekiko gaitzespenetik eginda badago ere, espainiar nazionalismo handi eta berrituaren argudioetan argi ikus liteke arazoaren muina espainiar eta euskal gehiengoen artekoa dela, haien ikuspegian behintzat. Baina egia da, halaber, ETArik gabe, eta Europan bereziki, Espainiak ere korapilatsuago izango lukeela urteotan eta
|
egunotan
bizi diren tankerako jokaerak justifikatzea.
|
|
2004
|
|
|
Urko Aiartza abokatuaren ustez, gaur
|
egun
bizitzen ari garen globalizazioa inperialismoaren fase berri bat da, historikoki kapitalaren prozesuarekin lotu beharrekoa. Estatu nazioen sorrera kapitalaren/ burgesiaren sorrerak ekarri zuen, eta burgesiak behar zuen merkatal marko eta marko juridiko politiko horrek hainbat eta hainbat komunitateren desagerpena ekarri zuen, hain zuzen ere burgesiak estatu nazio bakoitzean beti ere hizkuntza bakarra erabili zuelako.
|
|
2005
|
|
|
PPren baitan
|
egun
bizi den norgehiagokak aurrera jarraitzen badu, etorkizun hurbilean Espainiako eskuina batu zuen alderdia lehertu egingo dela diote zurrumurruek gero eta indar handiz. Zentzu eskuinaren posizioa ordezkatuko lukeen Mariano Rajoi lehendakariak ez ei daki nola eutsi Angel Acebesen eta eskuin gogorrenean kokatzen direnen oposizio molde gogorrari, eta egoerak horrela jarraitzen badu, ez da baztertzen frankismoaren ondorengo lehen eskuin zatikatura itzultzearena.
|
|
|
Nondik begiratzen zaion. Eta begiratzen bazaio integrazioaren aldeko agintariek
|
egunotan
bizi duten urduritasunari, esango nuke baietz, esango nuke hil ala biziko lehia baten aurrean dagoela Europa: Frantziako emaitzek berebiziko garrantzia izango dute bai berez bai erreferendum frantsesaren atzetik etorriko direnetan.
|
|
|
Ia edozein kasutan litzateke berri ona ETAk kargu politikoak bere jarduera armatutik salbu uzten dituela jakitea, eta are hobeagoa da
|
egun
bizi den egoeran. Are hobeagoa litzateke edozein kolektibo edo pertsona bere jarduera armatutik salbu dagoen iragarpena, horrek beste egoera politiko batean geundekeela iragarriko lukeelako, baina gauden egoeran gaude eta errealitate gordina adierazpen politikoki zuzen eta ederren gainetik dago.
|
|
|
Ez naiz Euskal Herritik kanpo bizi. Euskalduntzat dut nire burua eta euskal politika egunean
|
egunean
bizi dut.
|
|
2006
|
|
|
Manex Goienetxe historialariak Baxenabarrei buruz utzi zigun ikuspegi historikoa biziki baliosa da. Gaur
|
egun
bizi dugun egoerara iristeko mekanismoak zein izan diren azaldu zuen, bereziki, XVIII. eta XIX. mendetan laborantzako lurraren jabeen eta alokatzaileen arteko harremanak nolakoak ziren. Laborarien emantzipazio borrokak eta hauek zergatik nahi zuten lurren jabetza biziki ongi azaldu zuen.
|
|
|
Xabier Agirre Txalo antzerki taldeko zuzendariak adierazpenok egin zizkion Noticias de Gipuzkoari: «Duela urte batzuk askoz gogorragoa zen antzerkiaz bizitzea, gaur
|
egun
bizi daiteke honetaz, ni horretaz bizi naiz eta posible dela ohartu naiz».
|
|
2008
|
|
|
Irabazi fiskalak, 1.500 milioi euro ingurukoak izan dira azken urteetan eta azpikontratazioak, 1.600 milioi euro ingurukoak. Errealitateak adieraziko digu, ordea,
|
egun
bizi dugun ekonomia kapitalistan, etorkizuna multinazionalen kapitalean egongo dela eta horrek erabakiko du. Ondorioz, enpresa elektrikoko akziodunek, handi batzuek izan ezik, Eusko Legebiltzarrak bezalaxe, ezer gutxi egin ahal izango dute.
|
|
2009
|
|
|
Gaur
|
egun
bizi dugun soinu espektroa ikaragarri zabala da, eta gero eta zailagoa da frekuentzia horiek banatzea eta denek batera gugan zein eragin duten aztertzea. Orain dela gutxi Venezian izan ginenean, kalean soinu zoli desatsegin bat entzun genuen.
|
|
|
|
Egun
bizi dugun aro
|
|
|
Neguan, iluntzen zuenetik eguna argitu arte lo egiteko denbora nahikoa zuten, gauean zehar hainbat tarte esna emateko adina ere. Kontatu gabe orain
|
egunez
bizi gaituen erritmo lasterrak trabak sortzen ahal dizkigula gaueko loan.
|
|
|
Gauari esker bizi da baina
|
egunez
bizitzea gustatzen zaio.
|
|
2010
|
|
|
Guk gune subiranista eraiki egin behar dela diogu, eta subiranista izateko garbi izan behar dugula zein den helburua.
|
Egun
bizi dugun egoera politikoa gainditzeko soilik gune horrek gaitasuna izan dezakeela uste dugu. Alegia, alderdi bakar batek ez du gaitasunik oraingo egoera gainditzeko, gune horrek bai, gehiengoa atzean izan dezakeelako.
|
|
|
\ Lander Arbelaitz kazetaria Hegoafrikara joango da eta bertan egunez
|
egun
bizi eta ikusitakoaz idatziko du.
|
|
|
Esan izan duzu ezkerrak historian izan duen bekaturik handiena galtzeko gogoa izan dela. Desira horrek esplika dezake
|
egun
bizi dugun alternatiba falta?
|
|
|
Apirilak 16: zer
|
egunetan
bizi garen ez dakit. Zer egunetan hiltzen ere ez.
|
|
2011
|
|
|
Gero eta gehiago entzuten da petrolioaren gailurraren gaia, eta apurka joango da zehaztuz gainera. Oraindik ez da gizarteratu energiaren krisia nola kateatuko zaion
|
egun
bizi dugun krisiari, baina hori ere badator edo gurean da jada. Horregatik, 27ko greban ezin gara pentsioei begira bakarrik geratu, eredu oso bat da dantzan dagoena...
|
|
|
Auzitegi Nazionalak Udalbiltzako auziari emandako absoluzioak interpretazio ugari izan ditzake. Askok
|
egun
bizi dugun momentu politiko bereziaren parametroetan kokatu du. Iraganari begiratzen badiogu, badago arrazoirik hori pentsatzeko, eta logikak ere hori dio:
|
|
|
Estresa oso hitz arrunta eta ohikoa da gure inguruan. Gaur
|
egun
bizi dugun eguneroko erritmo azkarra dela-eta, biztanleen %84k aitortzen du bere bizitzan pasatu duela estres aldiren bat edo gehiago. Gizonezkoen kasuan %28k diote gertakari horiek aldian behin errepikatzen direla; kezkagarriagoa da emakumeen %40 inguruk bere egoera naturaltzat definitzen dituztela estres egoerak.
|
|
|
2008an sortu zen," hirian politikoki esku hartzeko asmoz eta
|
egun
bizi ditugun eztabaidak sendotzeko itxaropenez. Kolektibo gisara gure lanaren bidez honakoak jorratzen ditugu:
|
|
|
Eta eromena iritsi zen. Gaur
|
egun
bizi dugun krisi ekonomikoa gauzek (etxeek, diruek, zorrek…) balio dutena baino askoz gehiago balioztatzetik datorren eran, XVII. mendean gauza bera gertatu zen idi bihotzekin. Lore haiek eromena sortu zuten eta bera ematen zuten erraboilak ekoitzi aurretik salduta zituzten.
|
|
|
Murrizketez gain, gaur
|
egun
bizi dugun egoera ekonomikoa ere kontuan hartu behar da bisitari kopuruari erreparatzean. Etxeko gastuak murrizteko unea iristen denean aisian sartzen dira artaziak aurrena eta horrek museoen bisitari kopuruari eragiten dio zuzen zuzenean.
|
|
|
Beraz, biztanleriaren erroldetan indigenen presentzia ezkutatzen saiatu ziren eta ez dago indigena kopuruaren inguruko daturik. Historia ofizialak indigenak ezabatu nahi izan ditu, eskola liburuetan haiei buruz lehenaldian hitz egiten da beti,
|
egun
biziko ez bailiran.
|
|
2012
|
|
|
Tuaregek Malin azken
|
egunetan
bizitzen ari den egoera politiko nahasia baliatu dute zonaldea kontrolatu eta Azawad herrialdea, de facto bada ere, sortzeko. Izan ere, Afrikar Batasunak eta Europar Batasunak ez dute aldarrikapen hau onartu.
|
|
|
|
Egun
bizi ditugun murrizketa eta erreskate guztien helburua ez da gizartea salbatzea. Neurriek, erreskateek eta Europak kapital handien lehentasuna bermatzen dute, eta gure bizitza kapital neoliberalen zerbitzura jartzen dute.
|
|
|
Gaur
|
egun
bizi dugun egoeran eta etorkizunean, Gipuzkoako eredua, herrikako hedabideak izatea, ez dakit Euskal Herri osora zabal daitekeen eta ez dakit efizientea den euskara biziberritzearen ikuspegitik. Irakurriko duzu debalde etortzen zaizun hori, baina hori baino garrantzitsuagoa da jendea euskaraz bizi izaten ohitzea.
|
|
|
Banku ahulenak ere, Bankiak adibidez, PPk 23.000 milioi eurorekin erreskatatu duena, Egañaren heriotzatik bi egunera, Maria Cumbicus bere etxetik botatzeko agindua aztertu zuen Iruñeko epaitegietan. Eta hogei
|
egunez
bizia barkatu dio Zizur Nagusiko herritarrari.
|
|
|
Eta ez naiz batere damutzen. Agian oso egoista naiz, baina lau
|
egun
bizi behar badugu nik ez dut seme alaben menpe eta haien zerbitzura bizi nahi. Ez dakit nondik etorriko zaidan ideia hau.
|
|
2013
|
|
|
Bestela ahaztu egiten zaizkit gauzak! Eta horrela badakit zein
|
egunetan
bizi naizen. Pastilletarako trikimailua ere badaukat.
|
|
2014
|
|
|
Epailearen erabakia, liburua kaleratzea galarazi nahi izatea, neurriz kanpokoa izan zen. Zalapartak Ekuadorren
|
egun
bizi den egoerarekin dauka zerikusia: lehenengo aldia da gizartearen eta Gobernuaren artean tentsio moduko bat sentitzen dena.
|
|
|
Gainera, ezinezkoa da aitonaren larruan sartzea. Guk gaurko
|
eguna
bizi dugu, onerako eta txarrerako, eta Hobe isilik da nik neure buruari neure buruari lehenengo, esplikatu behar niona. Ondoren dator nire barruko kezka eta pentsamenduak sozializatzea, nolabait.
|
|
|
Ispiluaren arrakasta eta publikoaren harrera ona aprobetxatuz, antzezlan berri bat estreinatu berri dute oraintsu, Amets Zirkoa Salgai, klownetik asko duena. " Gaur
|
egun
bizi dugun egoera zirkora eraman nahi izan dugu. Azken finean, zirkoa beti dago krisian, baldintzan gogorretan lan egin behar baita.
|
|
|
Ukraina konplexua da, baina
|
egun
bizi dugun egoera azaltzea ez da hain zaila. Kieven estatu kolpe biolento bat gertatu zen otsailean.
|
|
2015
|
|
|
Erabaki hori Nafarroako Herritarren Batzarrak hartuko luke, baina eztabaida hori gaurdanik plazaratu behar da eta gure proposamena da gure helburuekin bat egiten duten indarrekin aldaketa gauzatzea. UPN, PSN eta PPN behingoz alboratzearen alde gaude, haiek ekarri baikaituzte
|
egun
bizi dugun egoera tamalgarrira.
|
|
|
Kanpandegiren iritziz sentsibilitate ezberdinak biltzen dituen" aterkia" da: " Badira' sozial' hori soilik marketing estrategia gisa erabiltzen dutenak; gure abiapuntua beste bat da eta' ekintzailetasun soziala' gaur
|
egun
bizi ditugun gizarte erronken baitan kokatzen dugu, besteak beste erronka energetiko anbientala eta gizarte orekatu eta justuagorako premia".
|
|
|
Palestinan poliziaren aurrean labana ateratzen baduzu, badakizu ez zarela onik aterako.
|
Egun
bizitzen ari garena biolentziaren pertsonalizazioa da. Halere, azpimarratu nahi dut uste baino gutxiago izan direla erasoak.
|
|
2016
|
|
|
Greba eta mobilizazio
|
eguna
biziko da ostera ere apirilaren 28an Frantzia osoan. Helburua:
|
|
|
Haren hitzetan" gainontzeko animaliekiko elkartasun jarrera" da beganismoa. Berak ere argi du beganoa eta aktibista maila berean direla; arazoa gainontzeko animaliek
|
egun
bizi duten egoera dela dio," oso larria", haien ustez, egunerokotasunean objektu edo baliabide bat bailiran erabiltzen ditugulako. Tomate edo egur zati bat bezala erabiltzen ditugula uste du berak.
|
|
2018
|
|
|
Urteko 350 egun horrela lanean, dirua batu eta hamabost egunez zoriontsu izan ahal izateko. Eta hamabost egun horietan gu urteko 365
|
egunez
bizi garen tokira etortzea erabakitzen dute. Hala bada, gu oporretan bizi ginen, horrela ulertzen genuen.
|
|
|
Gazte biolentoen banda bat da nobelaren ardatza, 1960ko hamarkadan agertzen hasiak ziren gang etatik gaur egun arte asko ugaritu den fenomenoa mundu aberatseko hirietan. " Gazteek egin dezaketen indarkeria itxuraz zentzugabea gazteek sentitzen duten frustrazioari lotua, estatuak egiten duen biolentzia legezkoa poliziaren, kartzelaren eta zientziaren aplikazio konkretu baten bitartez … Gaur
|
egun
bizi dugun egoera ere horrelakoa da, eta horren aurrean pizten den eztabaidak bizirik jarraitzen du", Olanoren ustez.
|
|
2019
|
|
|
Beldurra nagusitu zen. Halere,
|
egun
bizi dugun krisia ekonomiaz harago doa; gizarte zibila itzali egin da. Duela urte batzuk oso arrunta zen arima desberdinetako herritarrez osaturiko asanblada handiak egitea.
|
|
|
Gainera, kontratuak lege iruzurrean egindakoak izaten dira, jardun partzialekoak gehienak. Lan merkatuan denbora gutxi daramaten eta 50 urtetik gora duten emakumeen kolektibo batean jardunaldi partzialak zera esan nahi du, erretirora kotizazio minimoekin iritsiko direla eta gaur
|
egun
bizi duten prekarietate berbera pairatuko dutela etorkizunean ere. Bestalde, pertsonal faltagatik gainkarga fisiko eta psikiko handiko sektorea dugu, eta ordutegiak eta txandek ikaragarri zailtzen dute lana eta familiaren arteko kontziliazioa.
|
|
|
Nekazaritza sektore maskulinizatua da, ez feminizatua. Guk uste dugu gaur
|
egun
bizi dugun era anitzetako zapalkuntza patriarkatuak eta kapitalismoak bat egiten duten puntutik datorrela, eta gure kasuan hori ematen da sistema agroindustriala martxan jartzean, eta gerora inposatzen denean. Sistema industrial horrek lanarekiko ditugun harremanen aldaketa sakona eragin du:
|
|
2022
|
|
|
|
Egun
bizi dugun ziurgabetasun ekonomikoak eta etorkizunarekiko ditugun kezkek oinarrizko errentaren aldeko jarrera bultzatzen ari dira.
|
|
|
Lagun batzuk beren baliozko objektuak eramaten ari dira hiritik hurbil dauden beste leku batzuetara, Moskun lapurretak egongo direla uste dutelako. Horixe da
|
egunotan
bizitzen ari garen giroa.
|
|
|
Bideo lana konplexua da, ñabarduratan aberatsa, behin baino gehiagotan ikustekoa, izan ere testuak daukan potentzialitatea izugarria da. Halaber, interesgarria da ikustea Erausok XVII. mendean hasi zuen ibilbideak nolako jarraitasuna daukan egun. Bideoak historiako bi garai elkarrekin solasean jartzeko gaitasuna du, eta Erauso
|
egun
biziko balitz, nolakoa izango litzatekeen espekulatzera gonbidatzen gaitu.
|
|
|
elkar babestuz, elkarri lagunduz eta antolatuz egingo dugu aurrera, ala etsai komun bat sortuz eta arazoen kudeaketa estatuaren eta segurtasun indarren esku utziz? Uste dut bi korronteak presente egon zirela pandemian, eta gaur
|
egun
bizi dugun tentsioaren isla direla.
|
|
2023
|
|
|
Esan genezake zaintzaren krisia eta krisi klimatikoa sorrarazi dituzten faktoreak berberak direla. Gaur
|
egun
bizi garen gizarte kapitalista, kontsumista eta heteropatriarkal honek ekonomia, politika eta kultura ulertzeko modu bat sortu du zeinak bizkarra ematen dion (eta guztiz ikusezin egiten duen) gizakiok gure artean eta naturarekiko dugun kodependentziari eta interdependentziari. Hori lurraren baliabide naturalen ustiaketan eta" behe mailakoak" kontsideratzen dituen bizitzen bortxaketan dago oinarrituta.
|