|
2010
|
|
|
EUSKNELA H TAULAKO OSAGARRIRIK GARRANTZIZKOENEN IRUDIA (bariantza azaldua %29, 3) euskarari buruzko eztabaidan gaur
|
egun
bizi dugun politizazioak Frantziak iparraldean eta espainiak hegoaldean aplikatu izan duten estatu nazionalismoaren marka dute oraindik ere. Frantsesa edo gaztelera ezarri nahi izana euskotarren hizkuntza nazional bakartzat, euskaldunei beren jatorrizko hizkuntza erabiltzeko hamaika eragozpen ezarriz historikoki. erabaki politikoak eta beren kontrako ekimenak ere politikoak direnez, arazo politikoa gertatu da geroztik euskararena. eta hizkuntzaren aukeran berdintasun politikorik ziurtatzen ez den bitartean, hala izaten jarraituko duela dirudi. horren adierazle da prentsari dagokion ikerketa hau. gaur eguneko gaztetxoek, ez dute prentsak erakusten duen politizazio mailarik azaltzen beren euskarari buruzko hizpidean:
|
|
2011
|
|
|
zergatik dago euskarazko bizimodu arrunta Azkoititik zumaiara bitarteko urola modernizatuan Nafarroa Beherean baino nabarmenki biziago? Modernizazio ekonoteknikoa (urbanizazioa eta industrializazioa lagun dituela) lehenago eta bortitzago iritsitako lekuetan daukagu euskara, kasu horietan eta beste zenbaitetan, egungo
|
egunean
bizi (ago). Leku" osasuntsu" horietariko gehienetan ere ahul dago euskara:
|
|
2012
|
|
|
Barne kontsumorako eskaintza: Identifikatuta dagoen euskaldun multzoa, euskarazko kultura kontsumitzeko ohitura duena, euskara elkartearen ingurukoa, euskalduntze prozesuan dagoen multzoa. euskarazko kultura
|
egunean
bizi dutenak dira, euskarazko kulturaren adierazpideak bilatzen dituztenak, gozatzen dutenak, aisia horretan ematen dutenak... eta era berean kritiko bezain exigenteenak izan daitezkeenak dira, euskarazko kulturgintza jorratu gura duenarentzat ezinbestekoak. egoera soziolinguistikoa dena delakoa dela, ohikoak diren hartzaileon iritzia etenbarik jasotzeko bideak jarri lituzkeela uste dugu, berriz ...
|
|
|
Identifikatuta dagoen euskaldun multzoa, euskarazko kultura kontsumitzeko ohitura duena, euskara elkartearen ingurukoa, euskalduntze prozesuan dagoen multzoa. Euskarazko kultura
|
egunean
bizi dutenak dira, euskarazko kulturaren adierazpideak bilatzen dituztenak, gozatzen dutenak, aisia horretan ematen dutenak... eta era berean kritiko bezain exigenteenak izan daitezkeenak dira, euskarazko kulturgintza jorratu gura duenarentzat ezinbestekoak.
|
|
2014
|
|
|
Eragile sozio-ekonomikoen artean sindikatuak jarrita, sindikatuek, eta batez ere eremu euskaldunetan, bultzatu izan dituzte sakonera handiagoko edo txikiagoko prozesuak, baina hauen kasuan baita ere beraien jarduera eremu klasikotik, langileen interesen defentsatik, irteteko zailtasunak erakutsi dituzte, izan ere, eta batez ere gaur
|
egun
bizi dugun egoeran, nahiko lan edukitzen ari dira beraien funtsezko zeregina duten arlo horrexetan.
|
|
2016
|
|
|
2016). Labur bilduz, a) gero eta udalerriedo auzo tamainatik hurbilago daude arnasguneak; urrun gelditzen ari dira arnasgune hutsez osaturiko eskualde zabalak, orain dela ehun eta berrogeita hamar urte Gipuzkoa gehienean, Nafarroako euskal eremuan eta Bizkaiko zenbait eskualdetan salbuespen ez baina arau sendo zirenak. b) udalerri horien txikitasun demografikoa176 da, bestalde, gaur
|
egun
bizirik dirauten arnasguneen (eta, beste neurri batean, udalerri euskaldunen) ezaugarri demografiko argienetako bat; c) lan esparrua gero eta arnasgunetik aparteago dago: aparte kilometroz, eta aparteago lan-leku hori kokaturik dagoen ingurumenean euskara erdarek ageri duten nagusitasun moldaeraz177..; d) saldu erosia ere, aisialdiko hainbat ekimen bezala, herritik gero eta urrunago egiten da:
|
|
2019
|
|
|
Izan ere, Jakilearen trauma larriena 5 urtetan xuxen koka dezakegu, iraganean, hots. haatik, handik eratorritako ondorioei gehitu behar zaizkie oraingo
|
egunean
bizitzen dituen eguneroko trauma komunikatibo ttipiak euskaraz bizi nahi izateari lotuak, zeina estres linguistiko hutsa baita. honetan datza kasu honek, hain xuxen ere, komunitate osoarekin duen lotura. hala, zinezko erresilientzia bat egiteko, euskal hiztun komunitateak bizi duen zapalketa gainditua luke dagoeneko. eta urrun gaude hortik. hau erranik, gure eriari ibiltzen laguntzeko, sorkuntzak...
|
|
2020
|
|
|
Era berean, gero eta ikus entzunezko gehiago saretik hedatuko direla jakiteak kezka eragiten du hizkuntza gutxiagotuak ditugun komunitateetan,
|
egun
bizi dugun desoreka are nabarmenagoa bilaka daitekeelako. Orain komunitate autonomoek ikus entzunezkoen eremuan duten arautzeko eskumen urria (irratia, telebista...) ezerezean gera liteke, espazio radio elektrikoaren gaineko eskumena estatuen esku dagoelako eta
|
|
|
Webguneetako edukiak erabiltzailearen esperientziara egokituz joan dira.
|
Egun
bizi dugun, eta posibleki trantsizioa izango den egoerari egokituta, papererako eta webgunerako idazten dituen testuen egokitasuna bilatzen du kazetariak. Webguneek aukerak eskaintzen dizkiote erabiltzaileari:
|
|
2021
|
|
|
Halere, behin betikotasun hori alde batera utzita, pentsatzen dugu orain arte egindako bideak euskal soziolinguistikaren zenbait betebehar eta erronka seinalatzen dituela. Lerro hauetan azaldu dugun moduan,
|
egun
bizi dugun (hizkuntza)
|
|
2022
|
|
|
Gogoeta eta diskurtso sendo baten faltan, gazteak aurreiritziez baliatzen dira
|
egunean zehar
bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko, ahal duten moduan.
|
|
|
edo bai, baina" kontsumitzaile" gisa eta, gehienbat, ekimenek jai edo ospakizun itxura hartzen badute" (Hernández, 2020: 105). Gauzak honela, Hernándezek (2020) ondorioztatzen du diagnostiko, gogoeta eta diskurtso sendo baten faltan, gazteak aurreiritziez baliatzen dira
|
egunean zehar
bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko, ahal duten moduan, eta," orokorrean sentsazio gogaikarri batekin: jakin badakite euskara gehiago erabili luketela.
|
|
|
Dakigun bezala, eskoletan eredua nagusi den garai honetan gazteen ezagutza maila" bermatuta" 1 dago, ez ordea erabilera. Gainera, gazteek
|
egunean zehar
bizi dituzten hizkuntza egoerak kudeatzeko aurreiritziak dituzte helduleku. Jarraian (3.2 atalean), soziolinguistika eta hizkuntza ekologia terminoen inguruan jardungo dugu, hitz bakoitzaren definizioak emanez eta adituek horien inguruan esandakoak azalduz.
|