|
2000
|
|
|
Merezita ere bagenuen, alajainkoa! Deabru txiki horiekin batera hamar bat
|
egun
bizi ondoren, dudarik ez zen aitzakiarik txikiena perfektua zela zintzurrak bustitzeko.
|
|
2004
|
|
|
Gauza jakina da eskizofrenia dela euskaldunon habitat naturala eta bertan igeri egiten ongi ikasiak gaudela, hiru fasetako prozesuan: lehenengoan, gauzak buruz pentsatzen eta idealizatzen ditugu; bigarrenean, errealitate gordina datorkigu, oinak lur gainean jarrarazten dizkiguna; eta hirugarren eta azken fasean, pentsamendua gure interesetara birmoldatuz, oinen zerbitzura eta esanetara jartzen dugu burua –total, bi
|
egun
bizi behar eta! – Hala eta guztiz ere, aitortu beharrean nago barne haustura hura ez zela hain handia izan nire kasuan, zeren eta, sortzez eta lortzez futbolaria izanik, aspalditik ohitua bainengoen burua zangoen aginduetara jartzen eta, alde horretatik, ia hasiera hasieratik hirugarren fasean sartua nintzela esan baitezaket: hots, nik futbolari profesionala izan nahi nuen beste ezeren gainetik eta, asmo horretatik zetorkidàn poza gainerako minak eta saminak baino handiagoa zenez, poza sentitu nuen batez ere, Espainiako selekzioko entrenatzailearen deia jaso nuenean.
|
|
2005
|
|
|
Harritzekoa zenbat gauza dagoen egiteko urtebete galdu eta gero. Ia bost
|
egun
bizirik eta lagun gehienek ez dakite ezer! Errazagoa ligan egunean jartzea, ea aurten Athleticek ganorazko zerbait egiten duen.
|
|
2009
|
|
|
Iragaiten den egun bakoitzeko marratxo bat egingo dugu. Horrela, beti jakingo dugu zein
|
egunetan
bizi garen.
|
|
|
Are gutxiago Narzisori.
|
Egunean
bizitzea nahiago. Batez ere bulegoan gauzak nola dauden ikusita.
|
|
|
ez marrazkitxo bat. Gabinoren psikeak, gainera, bere anai arreben psikeak bezalaxe, beste osagai bat behar zuen, zeren oztopoei aurre egiten ohitua dagoen haurra. Benjamin Mariarena ez zen nolanahiko amesgaiztoa izan, orbetarrek egunez
|
egun
bizi behar izan zutena, urte erdian!?, edo hausten da barrutik, edo behar baino lehenago heltzen da heldutasunera. Zer egin zuen berak, baina. Gabinok?, Benjamin Maria jaio eta bizi izan zen artean, bere burbuilan ezkutatu baizik?
|
|
|
–¡ Qué maravilla de niños!? esaten zien gure amei; gaur
|
egun
biziko balitz? ¡ Qué maravilla de niños y niñas!, esango lieke.
|
|
|
marrazki eder bat, alegia, eta artelan bat... ez marrazkitxo bat. Gabinoren psikeak, gainera, bere anai arreben psikeak bezalaxe, beste osagai bat behar zuen, zeren oztopoei aurre egiten ohitua dagoen haurra –Benjamin Mariarena ez zen nolanahiko amesgaiztoa izan, orbetarrek egunez
|
egun
bizi behar izan zutena, urte erdian! –, edo hausten da barrutik, edo behar baino lehenago heltzen da heldutasunera. Zer egin zuen berak, baina –Gabinok–, Benjamin Maria jaio eta bizi izan zen artean, bere burbuilan ezkutatu baizik?
|
|
2010
|
|
|
Gero, egongelako bi besaulkitan eseri, hizketan hasi, eta halaxe jakin nuen Ildefonso Esparza izeneko gizona zela lekukoa, Chaplin ezizenekoa, hiltzera kondenatua izan ondoren Valle de los Caídos en gatibu lanetan aritutakoa hainbat urtetan? eta halaxe jakin nuen, halaber, zer nolakoak izan ziren anai arrebek beren azken
|
egunetan
bizi izan zituztèn gorabeherak.
|
|
|
" Gogorra izan da, baita ederra ere...!". Gero, egongelako bi besaulkitan eseri, hizketan hasi, eta halaxe jakin nuen Ildefonso Esparza izeneko gizona zela lekukoa, Chaplin ezizenekoa, hiltzera kondenatua izan ondoren Valle de los Caídos en gatibu lanetan aritutakoa hainbat urtetan... eta halaxe jakin nuen, halaber, zer nolakoak izan ziren anai arrebek beren azken
|
egunetan
bizi izan zituztèn gorabeherak.
|
|
2011
|
|
|
Azken batean, derrota bera liberazio bihurtzen da. Erreflexio hauek ez daude erabat lekuz kanpo gaur
|
egunean
bizi dugun aro politiko berriaren aurrean. Garaipenaren euforian erortzea ez dagokio inori, ezkerrari batik bat.
|
|
|
|
Egun
bizi bizia da, erdi eguzki, erdi haize. Eguzkia joan eta itzala hedatzen da; berriro argitzen duenean zakar jotzen du.
|
|
2012
|
|
|
Ez dakizu zehatz zenbat. Ez lehen bisita egin zizun egunaz oroitzen ez zarelako (hori zizelarekin grabatua duzu burmuinean), zein
|
egunetan
bizi zaren ez dakizulako baizik.
|
|
|
Kapibara gaur
|
egun
bizi den karraskarik handiena da, metrotik gorako luzera izan dezakeena eta 50tik 65 kiloko pisua. Gorputza biribila eta barrika baten irudikoa du, hanka labur samarrak, mintz laburrak hatz artean, buru txiki laukizuzen eitekoa eta bai bai begi belarriak goiko aldean kokatuak.
|
|
2014
|
|
|
Zertarako? Zure dekadentziaren azken
|
eguna
bizi duzu. Ezeren hasiera ez dena.
|
|
|
136 Etzazu gaurko
|
eguna
bizi zure bizialdiko azkena balitz bezala, akojonatuta biziko zara-eta.
|
|
|
Orain grazia ematen dit: nire bizitzako azken
|
eguna
bizitzen nagoela jakingo banu, larrutan edo jaten pasatuko nukeelako denbora; edo agian mozkortuta, herioaren hurbiltasunak kikilduta.
|
|
2015
|
|
|
Hori hala izan dadin, zentauroak lege batzuk bete behar ditu (gainerako gizaki guztiok bezalaxe), beretzat propio idatzi direnak; errespetatzen ez baditu, gizaki gisa izango da epaitua, gizakien artean bizitzea hautatu duenez. Batik bat, beraz, behiala zituen ohitura eta atabismo hainbatekin kontu handiz ibil dadila gaztigatu zaio; izan ere,
|
egun
bizi den gizarte zibilean, bestialismo izugarritzat hartuak izan daitezkeelako, eta hein berean zigortuak.
|
|
|
Argitzen txostena, adibidez, garaipenaz mintzo da: . Gaur
|
egun
bizi dugun egoera azken hogeita hamar urteotan lortutako garaipen nagusi baten ondorio dela nabarmendu behar dugu: Francoren osteko erreforma eta hortik eratorritako amaraun juridikoa eta politikoa (Euskal Herria irenstea eta asimilatzea helburu zuena) ez dute egonkortzea lortu, eta beraz, sakoneko aldaketa demokratikoaren aukerari eutsi diogu.
|
|
|
A ver, Jesús, ¿ qué día es hoy??. Nola jakingo dik ba ze
|
egunetan
bizi den! Hi oporretan hagoenean konturatzen al haiz noiz den astelehena eta noiz asteazkena, Xabi?
|
|
|
–Egunez
|
egun
bizi beharra dago, esana zion zirujauak berak orduko hartan, eta ez zuen ahaztua, ezta ahazteko ere.
|
|
|
–Egunez
|
egun
bizi beharra dago, entzun du, ozen, haren gogoeta?; deus hoberik ezin aholka niezaieke gaixoei.
|
|
|
–Egunez
|
egun
bizi beharra dago, laburtu zuen, irakaspen gisara.
|
|
|
–Egunez
|
egun
bizi beharra dago.
|
|
|
Lehenago ere ohartua zen bera horretaz; esate baterako, Las Heras doktoreak biopsiaren emaitzen berri eman eta. Sarako erretorearen gisa? egunez
|
egun
bizi beharra zegoela esan zion egun hartan. Irrikatzen egon zen, koinata noiz iritsiko, nahigabea harekin partekatzeko, elkar besarkaturik malko batzuk isuri eta aurrera egiteko adorea biltzeko.
|
|
|
–Egunez
|
egun
bizi beharra dago.
|
|
|
lagundu egin behar diote, ahal duten guztian lagundu, zoriontsu izan dadin bizi den artean. Egunez
|
egun
bizi, ezin baita ibili gerotik gerora.
|
|
|
Egunez
|
egun
bizi beharra zeukatela esana zion doktoreak; antzera mintzo zen Sarako erretorea.
|
|
|
120
|
egunez
bizi dira, eta barean deuseztatzen dira. Baina organismoa ez da ehun talde
|
|
|
gaur
|
egun
bizi diren eremutik asko urruntzeko ere. Ikuspegi kronologikotik, ez daukagu
|
|
|
antzinako akitanieraz gain, ez eta euskararen jatorria euskaldunak gaur
|
egun
bizi diren eremutik asko urruntzeko ere.
|
|
|
5 Eskola liburuetan indigenei buruz lehenaldian hitz egiten da beti,
|
egun
biziko ez balira bezala.
|
|
2016
|
|
|
Bidaian ikusirik bezala, gizakiak egunez
|
egun
bizi izan dira, luzaz, eguneroko bizia baizik gogoan ez edukirik. Sekulan ez diote haien buruari galdegin nondik zetozen ala nora zihoazen, aski zutelako elikadura lortzeko ihizian aritzea eta orduko eginbeharrak betetzea.
|
|
|
Bera gaueko biztanlea da, iraganeko hondar bat, betiko itzalitako garai bateko hondakina. Eguna ez da beretzat egina; ez luke asmatuko
|
egunez
bizitzen, edo, zehatzago esanda, ez luke asmatuko bizitzen. Bere mundua igaroa da, eta badaki mundu berrian ez duela tokirik izango.
|
|
|
Ez leku hura tabernetako gaua zen. Eta ni,
|
egunez
bizitzera kondenatutako gautxori bat.
|
|
|
Porrot hura normaltasunez hartzeak zapuztu ninduen, zuk berriz ere amore ematea normala zitzaidala sentitzeak, eta beste porrot askoren aurrekoa izango zen sentipenak. Marmotaren
|
egunean
bizitzea iruditu zitzaidan, eta déjà vu moduko bat izan nuen bota zenidan hurrengoarekin: «Baina lasai nabil; behar dudanean besterik ez dut sartuko.
|
|
|
Horiek izan ziren duela kasik 30 urte izandako hauteskundeen ondoko adierazpenak, eta esan beharrik ez dago zein adierazgarriak gertatzen diren, zer nolako kontrastea marrazten duten
|
egun
bizi dugun egoera politikoarekin alderaturik.
|
|
|
Kontakizun ia osoa oroitzapen gisa antolatuta dago, iragana orain bilakatuz, berreraikitze lan baten antzera. Ferrarako Finzi Contini familia judu aberatsa agertzen zaigu, bere historiako azken
|
egunak
bizitzen ari dela dakielarik, eta gertaleku nagusia haien etxe handiko lorategi erraldoia da: denbora geldirik dagoela dirudien lekua, bere murruen barruan familiaren bakartasun harroari aparteko babesa ematen diona, babes hauskorra, ordea, hura ere suntsitua izango delako haiekin batera, protagonistek ongi dakiten bezala.
|
|
|
Etxeko beharrak urratsez urrats egiten ari gara,
|
eguna
bizi dugu pauso bakoitzean, eta horrela segituko dugu itsaso handiko urak zeharkatu behar dituen ontziaren oihalak josteko moduan egon arte.
|
|
|
zeharo «birloratua» aurkitu nuen, burua erabat hartua, ezin nuen, honetaz, Lege bideko ikasketara iragoarazi, ikasbide hauxe nion nik harrarazi nahi?, eta ezin ere ikasbide guztien errege den Teologiara bideratu. Bere odolaren lore, etorkiaren koroa izan zedila nahi nuen, gaur egungo erregeek hizki lanetako dohain eta ederbide onak ongi sariztatzen dituzten
|
egunetan
bizi garelako; izan ere, eder eta onerako biderik erakusten ez duen hizki lantzea goroztegiko bitxia bezalakoa da. Bada, egun osoa, Iliadako hain neurtitz edo Homerok ongi ala gaizki moldatu ote zuen azter eta azter joaiten zaio; ulain, epigramatan?
|
|
|
alegia, etengabe aldatu da gure planetako biziaren itxura. Gaur
|
egun
bizi diren espezieak
|
|
|
Gau eta
|
egun
bizi,
|
|
|
Zonbat aldiz ez daukat bihotza Maitasunez gainditua? Espantagarri zaut agertzen orduan
|
Egun
bizi dutan mundua!
|
|
2017
|
|
|
Guk egindakorik gabe, inok ez zituen itsaso horiek nabigatuko, eta lur emankor horiek basamortu izango lirateke. Guk hazarazi eta ugaldu eta garbitu eta hezi egin ditugu, beharbada sei edo zazpi urte bete bitartean, estatistiken arabera gaur
|
egun
bizi diren mila seiehun eta hogeita hiru milioi gizaki, eta horretarako, batzuek laguntza izan badute ere, denbora behar da.? (Woolf, 1929:
|
|
|
Ez dut lan finkorik, ateratzen zaizkidan lanekin eta laguntzarekin egiten dut aurrera. Egunez
|
egun
bizi naiz orain, eta egunerokotasun horri lotutakoak dira jada nire buruhausteak, ea hilabete horretan argindarra ordaintzerik izango dudan eta halakoak.
|
|
|
zerbak, azaloreak, brokoliak, aurugulak, kipulak, baratxuriak, eta gatza, piperrautsa eta hirugiharra erantsi zien. Trumpen
|
egunetan
bizi gara, eta ez gaude hain urrun haren urrezko dorretik.
|
|
|
emakume,
|
egun
bizi direnak,
|
|
2018
|
|
|
Eta, jakina, lord Darlingtonen garaian etengabe izaten genuenez jendea bisitan zenbait egunez, harreman ona sor zitekeen kide bisitariekin. Izan ere,
|
egun
bizi haietan, Ingalaterrako profesional bikainenak zerbitzarien jangelan elkartzen ziren, gau berandura arte, hizketan, suaren epelean. Eta, kasu, gau haietako edozeinetan zerbitzarien jangelara sartuz gero, ez ziren txutxu mutxuak soilik entzuten; aitzitik, bestelako iritzi trukeak ere izaten ziren, zeren goiko solairuan gure nagusiek kezkagai zituzten afera garrantzitsuak edo, bestela, berripaperek zabaldutako muntako auziak izaten baitziren hizpide gurean ere; eta, noski, maila guztietako ofiziokideak elkartzen direlarik gertatu ohi denez, gure lanbideari buruzko edozein ertzez ere aritzen ginen.
|
|
|
–Zenbat
|
egunez
bizi daiteke gizaki bat belarrez elikatuz?
|
|
2019
|
|
|
Edo, hobeto esanda, idazle lizentziaz baliaturik, marko berria ezarri diot margolan zahar bati, gure artera ekarri eta beste begi batzuekin ikusteko asmoarekin. Ez dakidana da zer iritziko liokeen gure izeko nobelazaleak, gaur
|
egun
biziko balitz eta irakurtzeko aukera izango balu. Edonola ere, hona hemen haren bizitzako pasarte batez apailaturiko kontakizuna.
|
|
|
–Egia, astelehena da! Zein
|
egunetan
bizi garen ere ahaztu egiten zait. Ados.
|
|
|
Eta ezinikusi haiek erretzen zuten Txefe, baita bere buruari galdera zorrotzak eragin ere: . Zertarako sartu naiz ni saltsa honetan, bi
|
egun
bizi behar eta?, zertarako konpromiso akigarri hau, maiz baino maizago itobeharrean uzten nauena?, zertarako hori??, eta zertarako hura???. Egun batean, gainera, bere sindikatukide batekin sekulako errieta izan zuen:
|
|
|
Gaizki sentitzen da. Labezomorro bati burua kenduz gero hamar bat
|
egunez
bizirik iraun dezakeela irakurrita dauka. Eztanda nuklearrek ere ez diete minik ematen.
|
|
2020
|
|
|
Basoetan bizi dira; irlaren hegoaldean. Orojaleak dira eta
|
egunez
bizi dira. Azeriaren antzeko muturra dute, aurrera luzatua.
|
|
|
|
Egunez
bizi garenok gorputzeko zentzumenak erabiltzera mugatzen omen gara. –Eta arimako zentzumenak, zer??, galdetu zidan eta ez dakidala zein diren zentzumen horiek erantzun nion gogo txarrez.
|
|
|
Lurreko klima orokorraren aldaketa adierazten duen kontzeptua. Lurraren historian hainbat klima aldaketa izan dira, baina, aurrekoen bereizgarri,
|
egun
bizi dugunak gizakiaren jardueran du jatorria, erregai fosilen errekuntza berotegi gasak pilatzen ari baita atmosferan.
|
|
|
Zearretaren iritziz," badira desagertze handi baten zantzuak", baina" goizegi" da zertan gauzatuko den asmatzeko. "
|
Egun
bizi ditugun aldaketen abiadura eta intentsitatea ehun edo mila urtera proiektatzen baditugu, garbi dago seigarren desagertze bat gerta daitekeela. Denbora behar dugu, baina Azelerazio Handian oinarritu zen parametro bakar bat ere ez da hobetu orain arte:
|
|
|
Gizateriak gure planetako ekosistemei, biodibertsitateari eta klimari berari ezarritako inpaktu globalaren erakusle,
|
egun
bizi dugun aro geologikoari Antropozeno izena ematea proposatu da, eragin horien guztien arrastoa hain nabarmena baita erregistro estratigrafikoan; batzuen iritziz, nekazaritza sortu zenetik gertatu da, duela 12.000 urte inguru, baina batez ere industrializazioaren garaitik, eta are abiadura handiagoz II. Mundu Gerra amaitu osteko garapen ekonomiko esponentzialaren ondorioz. Eragin horien guztien artean azpimarratzekoak dira, besteak beste, biodibertsitatearen galera (aurretiko desagertze tasak 100 aldiz biderkatu ei dira azken hamarkadotan, VI. Iraungipenean sartuta gaudenaren erakusle), ekosistemen galera edota haien hedapena eta ekoizpenaren murrizketa (deforestazioa, koralezko arrezifeen gainbehera...), aldaketa eta homogeneizazio biogeografikoa (klima aldaketaren eta gizakiak eragindako animalia eta landareen translokazio zuzenen ondorioz), bai eta makina bat espezieren jokabidea eta ekologiaren aldaketak ere (bai habitat ezberdinetara egokitu eta mugitu direlako, bai egun argiko bizimodutik gautarrera aldatu behar izan dutelako giza presioa ekiditeko).
|
|
|
Lehenik eta behin, eskerrak helarazi nahi dizkiet Telesforo Monzon Laborategiko lagunei. Eskerrak, noski, ekarpena egiteko egin didaten gonbidapenarengatik, baina are gehiago,
|
egun
bizi dugun testuinguruak utzi dituen ondorioetako gakoetan hizkuntza gutxituaren gaia ere kokatzeagatik. Izan ere, askotan, gehiegitan akaso, gizarteak egiturazko arazoak bizi dituenean eta etorkizuneko lehentasunak ezarri behar direnean, hizkuntzaren gaia elementu folkloriko eta apaingarrien kaxan uzteko joera dago.
|
|
|
Lehen kontsiderazio gisa, interesgarria litzateke ikusmira zertxobait igo eta, nazioartean azken hamarkadotan hizkuntza gutxituen garapena zein elementuk baldintzatu edo ardaztu duten ikustea. Eta, noski,
|
egun
bizi dugun testuinguruak elementu horietan zer nolako eragina izango duen aztertzea:
|
|
|
Hark azaldu bezala, zenbait politika ekonomikok garrantzia lortu zuten, ez popularrak zirelako, baizik eta hondamendietatik edo kontingentzietatik abiatuta psikologia sozialean eragindako inpaktuak baliatu zituztelako. Eta, beraz,
|
egun
bizi dugun katastrofea baliatuz, gizartearen ahultasuna eta izua baliatuz, testuinguru arruntean onartezinak ziratekeen erreformak abian jartzeko tentazioa hor egongo da. Esan gabe doa, aipatu erreformen izaera globalizatzaileak eta ekonomizistak albo batean utziko dutela geurea bezalako hizkuntza komunitateen biziraupena, nazioarteko erakundeen oniritziarekin.
|
|
|
Euskararen ezagutzaren unibertsalizazioa erdiesteko bi iturri nagusitan utziko du arrastoa
|
egun
bizi dugun egoerak.
|
|
|
Garai hartan euskal autonomiak (Nafarroa Garaikoa zein EAEkoa) bazirudien lurraldearen gaineko kontrol eraginkorragoa bermatzen zuela.
|
Egun
bizi izan duguna ikusita, inork uste al du hori. Lurraldearen gaineko kontrol eraginkorra nahi duen kataluniar soberanista batentzat aski al da egungo euskal autogobernu maila, nafar eran zein EAEko eran?
|
|
|
Nahikoa denbora izan ohi da zakur baten portaera aldatzeko, non sakatu behar den baldin badakizu. Eta hogeita bat
|
egunez
bizirik irautea lortzen baduzu, noski.
|
|
|
–Bai. Bideoa erakutsi nizuen atzo edo gaur gauean –neskak temati baina oraingoan apalago– Dagoeneko ez dakit zein
|
egunetan
bizi naizen ere.
|
|
2021
|
|
|
–Ez dakit, ez dirudi
|
egunik
biziena, ezta. Sasoi txarrean etorri ote naiz?
|
|
|
Kafea hartu dut, goizak gaztetasunaren lilura eraman du, eta
|
egunak
bizi izandako urteen pisua ekarriko dit, gauean mirabeari depresiotik aterako nauen pilula eskatu arte, amesgaiztorik gabe lo egingo badut. Inbidia ematen dit Erasmusek.
|
|
|
Edonola ere, titulua ez dut
|
egun
bizi dugun egoeragatik hautatu, Bilboko karmelitetan Nikolek bizi izan zuenagatik baino. Hura denboraldi bat infernuan izan zela defenditu behar ote dut?
|
|
|
Eta ez hori bakarrik, baita pandemiaren kontu hau guztia ere... ...nbulu traketsak, goragoko dimentsio bateko zenbait pribilegiaturentzat lan egiten duten" bizitza zuzendari" batzuen eskuetan gauden txorimalo irrigarriak, elite horien asperdura eramangarriago bihurtzeko soilik existitzen garen panpina ezdeusak, komedia krudel honetan hil arte bizirautera kondenatutako pailazo manipulatuak, beste norbaiten ametseko figuranteak, gezur berdadero hau egunez
|
egun
bizitzera behartutako mozoloak. Nola ostia ulertzen da bestela Twitterren sartzeko erabakia hartzea nik, noiz eta gaur, noiz eta orain, hemen, Esterren zain nagoen bitartean, eta justu txio honen gainean pausatzea begiratua, baina zer txantxa klase da hau!
|
|
|
Une batez isilik iraun genuen. Zein
|
egunetan
bizi ginen galdetzeko baliatu nuen aukera.
|
|
2022
|
|
|
Juliak hasperen egin du. Ez da erraza azken
|
egunotan
bizi izan dutena asimilatzea, eta zauri batzuk sekula ez dira guztiz orbainduko.
|
|
|
Horrez gain, salatu du feminismo hegemoniko zuriak emakume txirotuen jaiotza kontrola bultzatu duela. Ijito feministek, Europako historian gertatu diren esterilizazio behartuen erreparazioa exijitzeaz gain, ikusgai egin dute tronpen lotura egiteko edo antisorgailuak erabiltzeko
|
egun
bizi duten presioa. Feminismoa deskolonizatzeko bidean, ezinbestekoa dugu amatasunaren diskurtsoa berrikustea.
|
|
|
Bizitza osoa ardura bakar bat ere hartu gabe pasa, eta, bat batean, unibertso osoaren etorkizuna bere eskuetan zegoen. Azken
|
egunetan
bizitakoak asko pentsarazi zion. Amak esan bezala, jaio zenetik aritu zen bizitzaren korronteari jarraitzen, igeri egiten saiatu ere egin gabe.
|