|
2000
|
|
|
Guk ideiarik ere ez geneukan, azken aldi honetan nahiko isolaturik bizi izan baikara, baina autobusean zihoan andre batek argitu digu militarren presentzia izugarriaren zergatia:
|
egun
batzuk lehenago IRAk atentatu bat egin omen du Errepublikan, Clare konderrian, eta egileen bila omen dabiltza. Uste dut Clare konderria Lahinch eta inguru hori dela, ez baitakit seguru.
|
|
|
Eiderren asmoak tinkoak ziren, denboraz hausnartutakoak, eta, Txemak hala uste bazuen ere, ez ziren irlandar tankerako pub batean ezustean sortuak izan. Irlandarako benetako gogoak
|
egun
batzuk lehenago sortu zitzaizkion Eiderri.
|
|
|
...tzin izan nuen amesgaiztoa, zeinean bidelapur batzuek osaba, Alessandro de Novara kapitaina eta hirurok akometatzen gintuzten, hain fortuna gaixtoarekin, non tiroz hil baitzuten kapitain italiarra; oroitzen nuelarik, halaber, osaba Joanikoten kontseilua, erran zidanean ezen ametsek ez zutela logikarik, eta logikarik ez duten kontuak ez direla logikoki gertatzen; eta oroitzen nuelarik, finean, ezen
|
egun
batzuk lehenago tigreak gure morroietarik bat atzaparkatu zuela, honek ehiza eskatu zionean; anaia eskutik atxiki eta, esku hartan izerdiaren hotza nabaritzen nuela, erran nion:
|
|
|
Edo, frogari froga eratxikitzen diodala, erranen ote didazu nori burura zekiokeen ideia hura, osabari ez bertze nehori, noiz eta entseiatu baitzen esperimentu haren egiterat, lau ahate arrautzaren gainean oilaloka bat ipintzen zuela, haien txitatzeko asmotan, oilalokaren eta ahattoen arteko harremanen studiatzeko gogoz, Villagrandeko dukea Urbiainerat etorri baino
|
egun
batzuk lehenago?
|
|
|
Izan ere, Alessandro de Novara jauregirat heldu zen egun berean, amesgaizto bat izan nuen gauez, eta amesgaizto hark iratzarri ninduen. Ez dakit amets haren arrazoina ene ezinegona ote zen, bidaiaren kontu harekin urduri nengoelako, edo afalorduan izan genituen konbertsazioneak ote zeuden guztiaren azpian, zeren haietarik batean Alessandroren gidariak aditzerat emaiten baitzigun ezen bazirudiela
|
egun
batzuk lehenago bidelapurrek noble batzuen kotxea akometatu zutela, eta noble haietarik bat hil zutela ez dakit non, eta zeren ene ametsa guztiz haren idurikoa izan baitzen: Urbiaindik Donibanerat gindoazela osaba, Alessandro eta hirurok, bat batean bidelapur batzuk atera zitzaizkigun... eta, zalapartaren erdian tiro baten hotsa entzun, eta Alessandro lurrean ikusi nuen zerraldo, bekokian zulo bat zuela eta zulo hartarik odola zeriola.
|
|
|
Eta osabak dorretxetik alde egin zuen, eta ni Pedroren studiorat joan nintzen, non aurkitu bainuen Ubarnekoa santa Klararen koadro harekin, zeinak erakusten baitzuen, lehen planoan, Asisko santa otoitzean belauniko, koroa eta guzti, eta ondoan, ate ireki bat, nondik begizta baitzitezkeen, gibeleko planoan, sarrazenoak, Asisko murrailak izan zitezkeenetarik ihesi, eta zeina
|
egun
batzuk lehenago Pedroren eta osabaren arteko liskar iturri gertatu baitzen, santaren koroa zela kausa.
|
|
|
Denbora hartan aita Bartolome ez zegoen jauregian, baina Iruñan, zeren iritsi baitzen Urbiainerat
|
egun
batzuk lehenago mandatari bat, jakinarazi ziona ezen gaizki zuela Iruñan bizi zen bere arreba bakarra, eri eta larri.
|
|
|
Eta Elbirarekin inozentziaren ertzetik bizi izan nituèn amoriozko mementu gogoangarri haiek ere, gohaingarri egin zitzaizkidan bat batean, haragikeriazko bekatu zital. Zeren eta berriro etorri baitzitzaizkidan bururat, ez ordea handik alde egiteko, baina bertan errotzeko, aita Bartolomeren hitzak,
|
egun
batzuk lehenago aintzakotzat hartu ez nituenak: " Neskatoak eta emaztekiak bekatu iturri dira, Ama Birjina izan ezik... eta Ama Birjinaren pareko emazteki guti batzuk izan ezik, nola baita zure ama.
|
|
|
Izan ere, irakurria nuen nik nola hartzen zituzten gizon zuriek indiarrak eta beltzak, baita nola hauetarik anitz lehertu eta bizigabetu izan zituzten, tratu ezin gaixtoago eta ezin biolentago baten ondotik; irakurria nuen, eta ikusia nuen, halaber,
|
egun
batzuk lehenago, nola tratatzen zituzten Trinidadeko uhartean utzi genituen itsas lapurrek jende miserable haiek, esklabo eta meneko izaiteko baizik nahi ez zituztenak... non eta ez zen urkaberako, zeren eta han egin nuen hilabete eta erdian neure begiez ikusi bainuen nola Alain Coup d’Œil ek exekutatu zituen bortz beltz eta bi indiar.
|
|
|
Eta ni ere ideia hartakoa nintzen eta, gisa hartan, ez nuen burua gehiegi erabili beharrik, jakin eta ulertzeko ezen mapako paradisuak ez zuela egiazko Paradisuaren existentziarik frogatzen... ...antzen zuloan sartua, bai, baina baita bizitza nehoiz baino seriosago hartzeko gogoarekin ere, zirt edo zart—; nola, bada, deus guti behar bainuen, ipurtargi baten argitik eguzki distiratsu baten egiteko, hala, mapa hura ikusi nuenean, iduritu zitzaidan ezen Jainkoa mapa hartaz mintzatzen ari zitzaidala eta mapa haren bidez seinalatzen ari zitzaidala neure xedea eta etorkizunerako bidea, nola
|
egun
batzuk lehenago mintzatu baitzitzaidan zakil azaleko orban itsusi haien bidez, enegan damua eta onerako mudantza eragiteko...
|
|
|
Ongi nekien nik nahigabe eta oinaze haren berri, zeren eta gogoan bainuen gurasoen isilpeko solasaldi hura —eta solas hartarik, dama damatxoen bertze fabore haiek, bereziki: hiru hitz haiek, bai, burmuinetan ereinikako hiru hazi balira bezala, erein orduko hozituak, bihituak eta landare indartsu bihurtuak—,
|
egun
batzuk lehenago aditu niena! Eta amaren nahigabeak eta oinazeak sutu ninduten berriro eta, isilik iraun banuen ere, guti falta izan zitzaidan bururaturikako lehen hitzek ihes egin ziezadaten:
|
|
|
Eta guardiako guardiak, dorretxearen aitzinean
|
egun
batzuk lehenago eraiki zuten txabolarat joan ziren, eta atarian zegoen morroiak zaldiaren berri eman zigun:
|
|
2001
|
|
|
‘Nik ere alde egin nahi nuke. Nik Simon Bolivarrek hortxe bertan, Barranquillan, hil baino
|
egun
batzuk lehenago idatzitako hitzak sinatuko nituzke. Ameriketan egin daitekeen hoberena alde egitea dela idatzi zuen.
|
|
2002
|
|
|
Drogak ere ematen dizkiete. Borroka eguna baino
|
egun
batzuk lehenago droga kendu eta erotuak jartzen omen dira. Pertsonek bezala drogaren mira izugarria izaten dute.
|
|
|
–Emmanuelez maitemindu baino
|
egun
batzuk lehenago, aita hil zunan...
|
|
|
Leirek hamaika urte bete baino
|
egun
batzuk lehenago izan zen.
|
|
2003
|
|
|
Dena bukatu da. Ez zegoen beste biderik –esan nion eta esaldi hori bera
|
egun
batzuk lehenago esana niola ohartu nintzen, esku bat bere ilaje naro eta nahasian sartu eta burua nire kontra pitin bat estutzen nion bitartean, eta egun batzuk barru berriro errepikatuko niola. Lagun zahar bati edo aspaldiko andregai bati hitz egiten ari nintzaiola ematen zuen, baina izu ezkutu batek estutzen zidan zintzurra.
|
|
2004
|
|
|
Zerbait esateko asmoarekin joan nintzaion, eta Ritxarrek
|
egun
batzuk lehenago esan zizkidàn hitzak bota nizkion:
|
|
2005
|
|
|
Eta pentsatu egin zuen: izan ere, nola esan ziezaiokeen izeba Emilik berari. Inesi?,
|
egun
batzuk lehenago, pertsona ezer ez izatetik irits zitekeela, eta ezer ez izatetik baino ez, zerbait izatera?
|
|
|
Anderrek ez zioan eman, balitekek berak esatea niri eman zidala, eta balitekek, baita ere, X jaunaren morroiak berotu izana eta Ander amildegian behera bota izana. Froga hori gabe jarraitzen dutenez, orain nire bila etorri dituk, agian jatetxeraino segitu ziotean hil baino
|
egun
batzuk lehenago etorri zenean.
|
|
|
Bat batean bisita oroitu nuen. Hil baino
|
egun
batzuk lehenago jatetxean egon zen. Ez zen sekula handik agertzen eta hil baino lehen, egun batzuk lehenago, jatetxean egon zen, nirekin hitz egitera etorrita.
|
|
|
Hil baino egun batzuk lehenago jatetxean egon zen. Ez zen sekula handik agertzen eta hil baino lehen,
|
egun
batzuk lehenago, jatetxean egon zen, nirekin hitz egitera etorrita. Baina zer esan zuen?
|
|
2006
|
|
|
–Gure aitak jarritako segurtasun neurria besterik ez zen izan. Horregatik irten ginen zuek baino
|
egun
batzuk lehenago.
|
|
2008
|
|
|
|
Egun
batzuk lehenago kontu harekin joan izan balitzaio, antzarak ferratzera bidaliko zuen markesa andereak seguruenik, alabaren borondate ahularen ezaugarritzat hartuta. Une hartan, baina, datu gehiago zituen:
|
|
|
bai, hura Gerardoren letra zen, eta irakurri beharra zuen? lehenbailehen irakurri behar zuen, gainera!, zegoèn egoeran ez baitzuen beste ezertarako aukerarik; ez al zuen
|
egun
batzuk lehenago esan, bada, ez zuela ezer egingo Gerardoren albisteak jaso arte. Hantxe zituen, baina, albisteak!
|
|
|
|
Egun
batzuk lehenago kontu harekin joan izan balitzaio, antzarak ferratzera bidaliko zuen markesa andereak seguruenik, alabaren borondate ahularen ezaugarritzat hartuta. Une hartan, baina, datu gehiago zituen:
|
|
|
Gero, ordea, berriro hurbildu zuen bere begietara: bai, hura Gerardoren letra zen, eta irakurri beharra zuen... lehenbailehen irakurri behar zuen, gainera!, zegoèn egoeran ez baitzuen beste ezertarako aukerarik; ez al zuen
|
egun
batzuk lehenago esan, bada, ez zuela ezer egingo Gerardoren albisteak jaso arte. Hantxe zituen, baina, albisteak!
|
|
2009
|
|
|
Nahiz eta boluntario joan, gerra guztia egin nuen beldurtuta, baina beldurra borrokan hasi baino
|
egun
batzuk lehenago areagotu egiten zen.
|
|
|
Iratin emandako ordu haietatik Xabierrek sentipen solte batzuk besterik ez zuen gogoan. Hotza, Goikoetxea
|
egun
batzuk lehenago egondako tokitik hurbil ezkutatu zenean. Anaren motorraren hotsa hurbiltzean sentituriko zirrara.
|
|
|
Noren eskuetan zegoen patua, paturik baldin bazen bederen?
|
Egun
batzuk lehenago bere bizitzak ez zuen ikaraldirik. Orain ziri zorrotzek zulatzen zioten egunerokotasuna.
|
|
|
Eguzki jartze lelaren izpiek Sena ibaia grisatzen zuten. Gure armada
|
egun
batzuk lehenago sartu zen Parisen eta larunbat hartan eman ziguten soldaduoi lehenbiziko arratsaldea libre. Lagun talde bat Bordeaux boulevard ondoan zegoen plazeretxe batera abiatu ginen.
|
|
|
Joan zen, bada, Ada langelara; itxi zuen atea kisketaz, zer gustura ixten zuen, espazio hura, hamabi metro koadro baino gehiago ez zituena, bere askatasunaren arnaslekutzat balu bezala!?, ireki zuen leihoa, eseri zen ehungailuan lan egiteko aulkian, atera zuen poltsatik tabako kaxa?
|
egun
batzuk lehenago egunkari batean irakurri zuen, bakanetan agertzen zirèn tabakoaren aurkako artikulu batean, erretzea osasunarentzat kaltegarria ote zen, baina osasunak eskatzen zion, hain zuzen ere, Adari tabakoa, lur agorrak ura bezala!?, bildu zuen zigarreta bat, piztu zuen, atera zion kea bospasei xurgada ezin luzeagotan, zazpi, zortzi, bederatzi, hamar?; gero, baina, arestian bizi izandako estutasunak eta barruan pilatutako larriminak bat batean bere bide naturala aurkitu balute bezala, beldurraren, lotsaren eta sentimendu zapaldu guztien hormak eta eustormak lehertarazi ondoren, jakina?, negar batean egon zen?. Ai, Ana, ez gaude elkarrengandik hain urruti?!?
|
|
|
Goraldiari, baina, beheraldia jarraitu zitzaion, ardo gozoaren asealdiari ajealdia?; esan nahi baita Ada gero eta edariaren mendekoago egin, eta altxorra gordetzen zuèn armairurako bidaiatxoak aniztu eta ugaritu zituela, zaintzaileen edozein deskuidu aprobetxatuz; hasieran, kontuz ibiltzen zen, izebak igar ez ziezaion, baina izeba, jakina, egun batean ohartu egin zen;
|
egun
batzuk lehenago ere ohartu zen, beharbada, eper errearen saltsari ardo gozoa eransterakoan botilari begiratu. Blanca sukaldaria lagun, eta halako keinua egin baitzuen, mesfidantzazkoa; halere, beste egun hartakoa nabarmena zen:
|
|
|
Izebak bazekien, bai, Blancaren joeratxoaren berri, baina Blancak urte luzeak egin zituen Regina enean eta ez zen behin ere halakorik gertatu, neurri hartan ez bederen; orduan, baina, izebak begirada zorroztu zuen, beste xehetasun bat gogoratu balu bezala; izebak, izan ere, ongi gogoratu behar zuen nola,
|
egun
batzuk lehenago, Adarekin topatu zen, etxeko korridoreetako batean, egongelatik langelarakoan, hain zuzen?, baita nola Adak ia estropezu egin zuen ere.
|
|
|
Handik aurrera, Helena besterik ez nuen izan buruan, hain iruditu zitzaidan neska hura liraina, hain iruditu zitzaidan ederra. Bagenuen etxean entziklopedia bat,
|
egun
batzuk lehenago erabili nuena, Gustavo Adolfo Bécquerri zegokiòn sarreraren bila: alferrik;. H, an begiratu nuenean, ordea, hantxe azaldu zitzaizkidan bi Helena:
|
|
|
haren bisaiari xeheki erreparatuz gero, baina, argibide gehiagori antzemango zizkion datu biltzaile balizko batek, han izan balitz: ...tekeen Ada lotsa zezakeèn lotsa lotsakor bat, haragiarekin lotutako keria edo bekatu hipotetiko bat etorki eta iturburu zuena, Adaren berezko herabetasuna baizik, honek, Benjamin Mariaren itzal luzea gainetik kendu ezin zuenak, ez erabat bederen?, uko egin baitzion bere amatasunari, baita haragizko harremanei ere, ondorioz, kontzienteki ez ezik, ikustekoa izan zen nola erantzun zion Adak Damasori
|
egun
batzuk lehenago, honek emandako aholkuari,, senargaia hartu eta ezkondu egin zenuke?, arrebak ezetz erantzun zionean, era txar bezain minduan erantzun ere, haurren ipurdiak garbitzeko gogorik ez zuela-eta!?, inkontzienteki ere, amets errepikakorra zuen Adak haurdun zegoela: haurdunaldi berezi bezain bitxiak ziren haiek, haatik, epea bete ondoren haizeaz erditzen baitzen beti?; eta, halere, animalia ugaztun bat zen neurrian, pentsatzekoa da ezen Ada, noizean behin, beste gorputz baten beroaren faltan zegoela, neguko gau luzeetan batez ere, baina hain zituen, bestalde, erroetaraino sartuak bere beldur haiek, munstroak noiznahi egin baitzezakeen emetasunik gozoenaren haitzulo abegikorra bere?, non azkenean onartu egiten baitzuen bere egoera:
|
|
|
ideal etikoen mintzo eta estetika berrian?. Munduko langile guztiak, elkar zaitezte!??, ukabil jasoen eta esku lotuen harat honatak bitarteko, bihotzen tinbal ezkutuak ere zuzentasunaren eta solidaritatearen martxa harmonikoarekin bat eginda; Ada, izan ere, beste norbait sentitzen zen? nekez uler baitaitezke, bestela, Domingori
|
egun
batzuk lehenago zuzendu zizkiòn hitzak, egun lasaietakoa izan zen hura, Adari gogoetarako tartea eskaini ziona?, bere gogo aldartearen erakusgarri:
|
|
|
..., beltza eta gorria, paperean bilduta?, baina atzera begiratu eta begiak zabaldu zituen guztiz, edo kezkak eta beldurrak zabaldu ote zizkioten begiak, kezkaren hatzak betazaletatik goraka tiraka eta beldurrarenak beheraka??, hamar bat metrora jarraitzen zitzaiòn gizona, betaurreko beltzak zituena eta gainean gabardina bat zeramana, susmagarritzat jota; zertaz kezkatu behar zuen, baina, baldin eta
|
egun
batzuk lehenago Teofilo Mariak, zorionak ematearekin batera, harako esaldi hura esan bazion: –Hemendik aurrera, beraz, ez zaitut zaindu behar izango??; harekin lasaituta edo, aurrera egin zuen, berriro atzera begiratu gabe, tranbiaren geltokira iritsi eta ilaran jarri zen arte; bere ondoren, elkarrekin zihoazèn beste bi oinezko jarri ziren, eta ondoren, gizon ustez susmagarria, iritsi ahala egunkaria zabaldu eta aurpegia bertan ezkutatu zuena:
|
|
|
Desagertu baino
|
egun
batzuk lehenago, medikuaren kontsultara eraman zuen Sorak Phineas. Kontsultatik atera eta etorbidetik ibiltzen hasi ziren.
|
|
|
Eta istripuaren aurreko abuztuko gau madarikatu hura etorri zitzaidan burura, ezinbestean, nola irten zen Isidro korrika plazarantz, nola heldu zen izerditan gauerdian. Baina, horrekin batera, behin eta berriro gogoratu nuen nire begiek haurdunaldiaren berri izan baino
|
egun
batzuk lehenago ikusi zuten beste zerbait. Aroztegiko bulegoan aurkitu nituen Isidro eta Carmen, ahopeka berbetan.
|
|
|
Duela gutxi gaiari heldu diot berriro. Gogoan dut itzuli baino
|
egun
batzuk lehenago, Cordobatik hots egin zidatela hango desagertutako baten berri emateko. Gogoan dut telefonoz jarri zirela nirekin harremanetan, eta uste dut zuen bidez izan zela, zuk eta Belia Barredok hainbat desagertutakori buruzko informazioa eman zenidatelako.
|
|
|
...ria, paperean bilduta–, baina atzera begiratu eta begiak zabaldu zituen guztiz –edo kezkak eta beldurrak zabaldu ote zizkioten begiak, kezkaren hatzak betazaletatik goraka tiraka eta beldurrarenak beheraka? –, hamar bat metrora jarraitzen zitzaiòn gizona, betaurreko beltzak zituena eta gainean gabardina bat zeramana, susmagarritzat jota; zertaz kezkatu behar zuen, baina, baldin eta
|
egun
batzuk lehenago Teofilo Mariak, zorionak ematearekin batera, harako esaldi hura esan bazion: " Hemendik aurrera, beraz, ez zaitut zaindu behar izango"?; harekin lasaituta edo, aurrera egin zuen, berriro atzera begiratu gabe, tranbiaren geltokira iritsi eta ilaran jarri zen arte; bere ondoren, elkarrekin zihoazèn beste bi oinezko jarri ziren, eta ondoren, gizon ustez susmagarria, iritsi ahala egunkaria zabaldu eta aurpegia bertan ezkutatu zuena:
|
|
|
Goraldiari, baina, beheraldia jarraitu zitzaion –ardo gozoaren asealdiari ajealdia–; esan nahi baita Ada gero eta edariaren mendekoago egin, eta altxorra gordetzen zuèn armairurako bidaiatxoak aniztu eta ugaritu zituela, zaintzaileen edozein deskuidu aprobetxatuz; hasieran, kontuz ibiltzen zen, izebak igar ez ziezaion, baina izeba, jakina, egun batean ohartu egin zen;
|
egun
batzuk lehenago ere ohartu zen, beharbada, eper errearen saltsari ardo gozoa eransterakoan botilari begiratu –Blanca sukaldaria lagun– eta halako keinua egin baitzuen, mesfidantzazkoa; halere, beste egun hartakoa nabarmena zen: nola zitekeen, izan ere, litroko botila astebetean ia hustea?, eta nola zitekeen likorearen maila hondotik bi hatzetara baizik ez egotea, baldin eta izebak ongi oroitzen bazuen berak ireki eta hasi zuela astebete lehenago?; horregatik errepikatu zuen izebak mesfidantzazko keinua; zerbait esatera zihoala zirudienean, baina, Adak, izebari keinua irakurri ziolako edo, aurrea hartu eta honela hitz egin zion, hatzaz ardo gozoaren maila seinalaturik:
|
|
|
Izebak bazekien, bai, Blancaren joeratxoaren berri, baina Blancak urte luzeak egin zituen Regina enean eta ez zen behin ere halakorik gertatu, neurri hartan ez bederen; orduan, baina, izebak begirada zorroztu zuen, beste xehetasun bat gogoratu balu bezala; izebak, izan ere, ongi gogoratu behar zuen nola,
|
egun
batzuk lehenago, Adarekin topatu zen, etxeko korridoreetako batean –egongelatik langelarakoan, hain zuzen–, baita nola Adak ia estropezu egin zuen ere.
|
|
|
Airea eman nahi didazu, baina airea kentzen didazu, azkenean!" –, eta ñabardura hark –bere lehen erasoa zen, baldintza haietan– bere tentsioa areagotu behar zuen; Adak zuèn itxurari erreparatuz gero, haatik –fusilari kementsu eusteaz gain, bere begirada hura zuen, urduritasunaren gainetiko irmotasuna erakusten zuena, kaskoaren presentzia astun bezain zurrunak areagotua, beharbada–, erasoari ekiteko gogoz zegoela baiezta zitekeen –ez gogoak eragindako gogoaz, jakina, baina bai beharrak eragindakoaz–, barne indarraren eta erabakitasunaren jabe; motiboak ere bazituen, antza... eta ez memento txarrak egokitu izan ez zitzaizkiolako –Adak eguneroko ogi zituen bai gabeziak eta bai eguraldiak eragindako nekeak eta oinazeak, gorputzaren goseak eta bakardadearen aldikako aseak, gaueko martxak eta gaueko guardiak, batailoiaren behin behineko desegigoak eta bidean utzitako lagun hilak, baita kide lerde jario baten begirada begirunerik gabeak ere–, baizik eta, memento txar haien parean, memento onak hobesten zituelako: ...desertuak oasia posible egiten duen bezala... ideal etikoen mintzo eta estetika berrian –" Munduko langile guztiak, elkar zaitezte!" –, ukabil jasoen eta esku lotuen harat honatak bitarteko, bihotzen tinbal ezkutuak ere zuzentasunaren eta solidaritatearen martxa harmonikoarekin bat eginda; Ada, izan ere, beste norbait sentitzen zen... nekez uler baitaitezke, bestela, Domingori
|
egun
batzuk lehenago zuzendu zizkiòn hitzak –egun lasaietakoa izan zen hura, Adari gogoetarako tartea eskaini ziona–, bere gogo aldartearen erakusgarri:
|
|
|
haren bisaiari xeheki erreparatuz gero, baina, argibide gehiagori antzemango zizkion datu biltzaile balizko batek, han izan balitz: ...a zezakeèn lotsa lotsakor bat, haragiarekin lotutako keria edo bekatu hipotetiko bat etorki eta iturburu zuena, Adaren berezko herabetasuna baizik, honek, Benjamin Mariaren itzal luzea gainetik kendu ezin zuenak –ez erabat bederen–, uko egin baitzion bere amatasunari, baita haragizko harremanei ere, ondorioz, kontzienteki ez ezik –ikustekoa izan zen nola erantzun zion Adak Damasori
|
egun
batzuk lehenago, honek emandako aholkuari," senargaia hartu eta ezkondu egin zenuke", arrebak ezetz erantzun zionean, era txar bezain minduan erantzun ere, haurren ipurdiak garbitzeko gogorik ez zuela-eta! –, inkontzienteki ere –amets errepikakorra zuen Adak haurdun zegoela: haurdunaldi berezi bezain bitxiak ziren haiek, haatik, epea bete ondoren haizeaz erditzen baitzen beti–; eta, halere, animalia ugaztun bat zen neurrian, pentsatzekoa da ezen Ada, noizean behin, beste gorputz baten beroaren faltan zegoela, neguko gau luzeetan batez ere, baina hain zituen, bestalde, erroetaraino sartuak bere beldur haiek –munstroak noiznahi egin baitzezakeen emetasunik gozoenaren haitzulo abegikorra bere–, non azkenean onartu egiten baitzuen bere egoera:
|
|
|
Handik aurrera, Helena besterik ez nuen izan buruan, hain iruditu zitzaidan neska hura liraina, hain iruditu zitzaidan ederra. Bagenuen etxean entziklopedia bat,
|
egun
batzuk lehenago erabili nuena, Gustavo Adolfo Bécquerri zegokiòn sarreraren bila: alferrik;" H" an begiratu nuenean, ordea, hantxe azaldu zitzaizkidan bi Helena:
|
|
2010
|
|
|
Gogoratzen zara??; gero, nire erantzunaren zain egon gabe, bere jardunaren ondorioa erakutsi zidan: . Nik ere izugarri maite zaitut?; eta orduan, berak uste zuena baino are gehiago maite nuela adierazteko gogoa piztu zitzaidalako edo, Helenaren mihiaren irudia etorri zitzaidan burura, baita mihi harengatik
|
egun
batzuk lehenago sentitua ere, esan ere, halaxe esan bainion:
|
|
|
–Kontuz, infernura joango zara, nork bere burua urkatzea bekatu mortala da-eta!? esan zidan don Anizetorena izan zitekeèn ahotsak; zer axola zitzaidan, baina, Jainkorik ez bazegoen, itxura guztien arabera, hain nituen buruan sartuta zuk
|
egun
batzuk lehenago jaurti zenizkidàn hitzak, Damaso: –Benjamin Maria haragi puska bat zen, gure odola zuena, bai, baina orban bat era bada, etxekoak ez ezik, mundu guztia ere lohitzen duena, Jainkoa bera ere bai?
|
|
|
Handik aurrera, Helena besterik ez nuen izan buruan, hain iruditu zitzaidan neska hura liraina, hain iruditu zitzaidan ederra; bagenuen etxean entziklopedia bat,
|
egun
batzuk lehenago erabili nuena, Gustavo Adolfo Bécquerri zegokiòn sarreraren bila: alferrik;. H, an begiratu nuenean, ordea, hantxe azaldu zitzaizkidan bi Helena:
|
|
|
Mater amabilis, ora pro nobis, Mater amabilis, ora pro nobis, materramabiliska beti?
|
egun
batzuk lehenago ere halaxe aritu baitzitzaidan, biok Regina enean elkarrekin errezatu genuèn arrosarioan.
|
|
|
eta hala, hain serio bizitzea erabaki nuen, gaixotasun larri bat nuen, azken batean, eta garaia nuen neure bizitzari zentzu bat emateko, txorakeriak alde batera utzita?, non aukerarik estuena egin bainuen:
|
egun
batzuk lehenago marrazkitxoen inguruko eztabaida izan nuen aitarekin, bai, eta portaera txar hura hartu nuen neure gaixotasunaren jatorritzat; banekien, bai, mila min eta beste hainbat ezin eragingo zizkidala tuberkulosiak, baina nik, ereduari jarraituz, haiek guztiak neure baitan onartu eta Jainkoari eskainiko nizkion, neure bekatuaren marka ez ezik, bekatari guztiena ere ezabatzeko....
|
|
|
Ederki oroitzen naiz nola egon nintzen arrebarekin, medikuak kolapsoterapia ebakuntza egin baino
|
egun
batzuk lehenago, baita zer esan nion ere gutxi gorabehera: –Urduri nago, Bibi, operatzeko dudan birika lehortu eta hortxe geldituko baitzait aurki, hosto erori bat bezala, eta hosto eroritik ezer ez??, eta nola negar egiteko puntuan bainengoen, Bibik eskuetatik heldu eta honela esan zidan:
|
|
|
|
Egun
batzuk lehenago, komunistek aita eta Teofilo Maria bahitu eta landetxe batean eduki zituzten, badakizu, harik eta, ezkutuko akordio batzuen bidez, Regina enera ekarri zituzten arte.
|
|
|
Romana? hainbesteraino, non doña Gertrudis ere, ama alde batera utzi eta Romanari begira jarri baitzen berriro, urtebete lehenago etxean neskame izan genuenak arrosario bat baitzuen, soinekoaren gerrikoaren inguruan bilduta, berak
|
egun
batzuk lehenago iragarri bezala; bi mirari iragarri zituen Romanak eta, hiru hilabeteko lehortearen ondotik, bitik bi!; bi mirari haiek, gainera, hiru ziren gure kasuan, amari ere Ama Birjina agertu baitzitzaion, antza?
|
|
|
Bera da euskararen lekukotasun idatzi zaharrenak hobekien ezagutzen dituena, eta ostraketan agertutako idazkunak irakurtzen trebatuenetako bat izan zitekeen, beraz. Horregatik, maiatzaren bukaeran bertan, piezak publikoki agertu baino
|
egun
batzuk lehenago, Eliseo Gilek zuzenean Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailera jo zuenean babes eske, Miren Azkarate sailburuak Gorrotxategiri eskatu zion iritzia. –Baietz esan nion Azkarateri, astebete lehenago ikusiak nituela 8 horiek.
|
|
|
Kanpamentuko gazteak hasi baino
|
egun
batzuk lehenago, inguru guztia hondeamakinekin jorratu zuten. Azaleko geruza kentzeko ohiko prozedura da makineria astuna erabiltzea, goldeak irauli duen lur nahasi hori ez delako arkeologikoki baliagarria:
|
|
|
hantxe nuen jarraibidea, eta hantxe eredua!; hantxe nuen, bai, funtsa, eta hantxe bizitza serio hartzeko aukera... eta hala, hain serio bizitzea erabaki nuen —gaixotasun larri bat nuen, azken batean, eta garaia nuen neure bizitzari zentzu bat emateko, txorakeriak alde batera utzita—, non aukerarik estuena egin bainuen:
|
egun
batzuk lehenago marrazkitxoen inguruko eztabaida izan nuen aitarekin, bai, eta portaera txar hura hartu nuen neure gaixotasunaren jatorritzat; banekien, bai, mila min eta beste hainbat ezin eragingo zizkidala tuberkulosiak, baina nik, ereduari jarraituz, haiek guztiak neure baitan onartu eta Jainkoari eskainiko nizkion, neure bekatuaren marka ez ezik, bekatari guztiena ere ezabatzeko....
|
|
|
Ederki oroitzen naiz nola egon nintzen arrebarekin, medikuak kolapsoterapia ebakuntza egin baino
|
egun
batzuk lehenago, baita zer esan nion ere gutxi gorabehera: " Urduri nago, Bibi, operatzeko dudan birika lehortu eta hortxe geldituko baitzait aurki, hosto erori bat bezala, eta hosto eroritik ezer ez...", eta nola negar egiteko puntuan bainengoen, Bibik eskuetatik heldu eta honela esan zidan:
|
|
|
|
Egun
batzuk lehenago, komunistek aita eta Teofilo Maria bahitu eta landetxe batean eduki zituzten, badakizu, harik eta, ezkutuko akordio batzuen bidez, Regina enera ekarri zituzten arte.
|
|
|
" Hara arrosarioa...!", amaren erantzun laburra estali zuena; garbi zegoen, hortaz, zein zen jendearen arretagunea: Romana... hainbesteraino, non doña Gertrudis ere, ama alde batera utzi eta Romanari begira jarri baitzen berriro, urtebete lehenago etxean neskame izan genuenak arrosario bat baitzuen, soinekoaren gerrikoaren inguruan bilduta, berak
|
egun
batzuk lehenago iragarri bezala; bi mirari iragarri zituen Romanak eta, hiru hilabeteko lehortearen ondotik, bitik bi!; bi mirari haiek, gainera, hiru ziren gure kasuan, amari ere Ama Birjina agertu baitzitzaion, antza...
|
|
|
Sancta Maria, Sancta Dei genitrix, Sancta virgo virginum...; ama isilik zegoen, bai, baina ez ezpainak mugitu gabe... ez baitut dudarik ama bere letania berariazkoa errezatzen ari zela, azken bolada hartan jakulatoria bakarrera laburbildu zuena: Mater amabilis, ora pro nobis, Mater amabilis, ora pro nobis, materramabiliska beti...
|
egun
batzuk lehenago ere halaxe aritu baitzitzaidan, biok Regina enean elkarrekin errezatu genuèn arrosarioan.
|
|
|
Handik aurrera, Helena besterik ez nuen izan buruan, hain iruditu zitzaidan neska hura liraina, hain iruditu zitzaidan ederra; bagenuen etxean entziklopedia bat,
|
egun
batzuk lehenago erabili nuena, Gustavo Adolfo Bécquerri zegokiòn sarreraren bila: alferrik;" H" an begiratu nuenean, ordea, hantxe azaldu zitzaizkidan bi Helena:
|
|
|
‘Etxetik alde egingo dut, uzten ez badidate...! ’ Gogoratzen zara?"; gero, nire erantzunaren zain egon gabe, bere jardunaren ondorioa erakutsi zidan: " Nik ere izugarri maite zaitut"; eta orduan, berak uste zuena baino are gehiago maite nuela adierazteko gogoa piztu zitzaidalako edo, Helenaren mihiaren irudia etorri zitzaidan burura, baita mihi harengatik
|
egun
batzuk lehenago sentitua ere... esan ere, halaxe esan bainion: " Zure mihiagatik..."; hasi ez beste, baina, are gehiago maite nuela konturatu, eta zuzendu egin nuen:
|
|
|
Iritsi nintzen, bada, ganbarara, sartu nintzen barrura, aurkitu nuen soka...; ordu arte aski hotz mantendu banintzen ere —ez heriotzak eta ez heriotzaren moduak ez ninduten izutzen ez estutzen, ez burua galtzerainoko estualdian bederen, tuberkulosiak sufrimendu mota orotan zaildu ninduelako, beharbada—, burura mila hots eta beste hainbat ahots heldu zitzaizkidan, soka eskuan hartu ahala: " Kontuz, infernura joango zara, nork bere burua urkatzea bekatu mortala da-eta!" esan zidan don Anizetorena izan zitekeèn ahotsak; zer axola zitzaidan, baina, Jainkorik ez bazegoen, itxura guztien arabera, hain nituen buruan sartuta zuk
|
egun
batzuk lehenago jaurti zenizkidàn hitzak, Damaso: " Benjamin Maria haragi puska bat zen, gure odola zuena, bai, baina orban bat era bada, etxekoak ez ezik, mundu guztia ere lohitzen duena, Jainkoa bera ere bai...
|
|
2011
|
|
|
Urtegiaren aurkako eta ezintasunaren aurkako borrokak, alde batetik, eta berarekin urte luzetan bizi izan zèn izebaren heriotzak?
|
egun
batzuk lehenago gertatu zenak?, bertzetik, erasan egin zioten don Marianori, goibeldu eta kemengabetu; Macario Iraizozen ekintzak, berriz, jota utzi zuen.
|
|
|
Baina don Erasmok, Sanchok egin ziòn galderarekin interpelatua sentitu zelako edo, atera ez zen, bada, bera ere,
|
egun
batzuk lehenago, Saturren teorien alde, errukiz izan arren!?, misiolariari aurrea hartu eta horrela erran zion:
|
|
|
Nik ez dakit zergatik hasi ginen jolas hartan.
|
Egun
batzuk lehenago, izan ere, neskak ez genituen kasik aintzakotzat hartzen, eta egun batzuk geroago bai.
|
|
|
Don Erasmok berak iragarri zien ikasleei,
|
egun
batzuk lehenago, uztailaren 19an?, tragedia baten atarian egon zitezkeela. Zeren egun hartan ere, mutilek udako oporretan behar zutenean, beraz?
|
|
|
|
Egun
batzuk lehenago Estanisek paparretik eseki zizun zuri, Satur, meritu militarraren domina: oroitzen zarea?
|
|
|
zer bertzerik adierazten zuten Onofrek Anastasiari egindako errietak eta hari emandako zaplaztekoak, bere aita Macariok arrazoi zuela baino? Ai, nola bihurtu zitzaion
|
egun
batzuk lehenago Onofreri izan ziòn erruki guztia gorroto bizi?! Eta Leonek, segidan, Anastasiaren bizitza irudikatu zuen, aita anker haren mende, egun batean bai eta hurrengoan ere halatsu.
|
|
|
Espainiako gobernua traizionatua eta deseroso sentitu zen. 500 kg ko lehergailuak Madrilgo aireportuan eztanda egin baino
|
egun
batzuk lehenago, eta benetan hark amaitu zuen Anoetako bake prozesua?, negoziazioak ondo ari zirela aurrera egiten esan zien Zapatero presidenteak espainiarrei. Madrilen ikuspegitik, beso militarreko gogorrenen mende zeuden buruzagi politikoekin ari ziren negoziatzen, eta horrek, euren ikuspegitik, ezinezko bihurtzen zituen negoziazio politikoak; buru atzean pistolak zituztela negoziatzen ari balira bezala zen.
|
|
|
Itxuren arabera, askotan gertatu ohi den eran txikikeria asko elkartu ziren gertakizun ezohiko bat zoritxar bihurtzeko. Juxtu
|
egun
batzuk lehenago erosi zizkioten trepeta berriak eta, haretxek galdu!
|
|
|
Laburpena da goikoa, guztira gaztelaniaz ia 17.000 karaktere (2.900 hitz) dituen eskutitz luzea argitaratu baitzuen Julio Medemek El Mundo egunkari espainiarrean, 2004ko urtarrilaren 29an, urte hartako Goya Sariak baino
|
egun
batzuk lehenago. AVTko kideek manifestazioa antolatu zuten sari banaketaren atarian,?
|
|
|
–Onena da inork ez zuela ikusi filma, Jaialdiko komiteak kopioia deritzona ezagutzen zuen, baina ez kopia bukatua?. Kontua da,
|
egun
batzuk lehenago, Milans del Bosch jeneralak filmaren estreinaldiaren berri izan zuela ABC Espainiako egunkari eskuindarrean eta alarma guztiak piztu zirela. –Inork ez zuen ikusi, inork ez zekien zein eduki zuen, ezta ni nor nintzen ere... eta beldur ziren gaia nola landu ote zuen filmak?.
|
|
|
Gauza bakarra baino ez zuten lortu: La Luna tabernatik ibili omen zen Tuercas eta West ek heroina pozoitua erosi baino
|
egun
batzuk lehenago. Horrela adierazi zioten poliziari taberna horren ingurutik ibili ohi ziren batzuek.
|
|
|
Berak errugabea zela aldarrikatu zuen, baina gasolina aurkitu zioten arropetan eta haren hatz markak itsasontzi osoan zeuden. Gainera, hainbat lekukok adierazi zuten
|
egun
batzuk lehenago liskarra izan zutela Julenek eta yatearen jabeak Hondarribiko portuko taberna batean. Antza denez, Julen eta morroi hura portugaldar galeoi baten bila ibiliak ziren Antilla uharteetan.
|
|
2012
|
|
|
Ez zen soinurik entzuten. Hamarrak aldean, erizain eta medikuen txanda aldaketaren garaian,
|
egun
batzuk lehenago egin zuena errepikatu zuen Anak.
|
|
|
Idazketaren harra indartsuagoa zen, nonbait. Ez zidan ezer aipatu hil baino
|
egun
batzuk lehenago arte; unea hurbil zegoela igarriko zuen, agian. Kontua da bere gauzen artean zeuden paper guztiak erretzeko agindu zidala, hiltzen bazen.
|
|
|
Elena Ugutz Arriolabengoaren laguna da. Eta Ugutzek argazki konplikatu batzuk atera zizkion, justu zureak agertu baino
|
egun
batzuk lehenago.
|
|
|
Ondoren gertatuak kolore pixka bat eman zien Beauvaisengana modu horretan zuzendu ziren susmoei. Neska desagertu baino
|
egun
batzuk lehenago Beauvaisen bulegora joan zen bisitari batek, nagusia kanpoan zela, arrosa bat ikusi omen zuen ateko sarrailan, eta Marie izena sarrailaren ondoan zintzilik zegoen arbel batean idatzirik.
|
|
|
Baina orduan zailtasun izugarria izan nuen esan nahi nuena ulertarazteko. Hark erraz ulertzen zuen houyhnhnm bat ahul eta mugigaitz egoten hastea hil baino
|
egun
batzuk lehenago, edo istripuz gorputz adarren batean min hartzea. Baina Naturak, dena perfekzioz egiten duenak, gure gorputzean inolako minik sortzen uztea ezinezkoa iruditzen zitzaion, eta txarkeria esplikagaitz honen zergatia jakin nahi zuen.
|
|
2013
|
|
|
Zurrumurruak zebiltzan, mota askotakoak, etengabe, baina ezer ez zen segurua. Ezkorrenek zioten Gregori Efimovitx Rasputin hilda zegoela, Tsarskoe Selon eta Neguko Palazioan ia inork ez zuen sinetsi nahi albiste hori; baikorrenek zioten Rasputin
|
egun
batzuk lehenago joan zela Siberiako bere jaioterrira, Prokovskoe herrixkara, horregatik inork ez zuela egun horietan ikusi, Tsarskoe Selon eta Neguko Palazioan ia guztiek nahi zuten aukera hori sinetsi.
|
|
|
–Asmatu egin zenuelako. Hondartzan hilda agertu baino
|
egun
batzuk lehenago, Enrike ostatuan agertu zelako Luisen bila.
|
|
|
Jauregi abandonatua. Hil baino
|
egun
batzuk lehenago Enrike Mirandak kandelabroarekin bisitatu zuena.
|
|
|
Hala, bada, joan zen erakusleihoan eskopetak zituèn dendara, itaundu zion nagusiari nork egiten ote zituen eskopeta eder haiek, eman zion honek Zeledonio Zabalaren lantegiaren helbidea? abiatu zen harantz, iritsi zen, itaundu zuen nor ote zen ugazaba, kontatu zion honi bere historia, zelan liluratu zuten dendako erakusleihoko eskopetek, eta zelan
|
egun
batzuk lehenago geratu zen umezurtz, besteak beste?, eta bere eskaria egin zion:
|
|
|
Erran nahi baita Hamzak
|
egun
batzuk lehenago kontatu ziela ipuin hura, berak osaba Omarrengandik jasotakoa: –Tajar estolda garbitzaile bat omen zen, usain txarretara ohitua zegoena; egun batean, baina, merkatari batzuek auzoan lurrin denda bat jarri eta, dendari zeriòn lurrin haietarik bat usaindu ez bertze, gibelka erori eta kordea galdu omen zuen; era hartan ikusita, auzotarrak ahalegindu omen ziren, gogotik ahalegindu ere, Tajar suspertzen, baina ezin?
|
|
|
Koldo Sarasuak
|
egun
batzuk lehenago esan zion: –Pentsa ezak, Hamza, atentatuaren egunean, puntu bat lehertu eta puntua eguzki bihurtuko dela, gizarte anaikorrago bat argituko duena.
|
|
|
|
Egun
batzuk lehenago hartu zituèn medikuak erran zien:
|
|
|
Garateko igoera sona handiko proba klasiko bat zen, ikusi besterik ez zegoen
|
egun
batzuk lehenago jokatutakoak ere zenbat jende bildu zuen bidearen bi ertzetan?, txirrindulari profesionalen egutegian bere eguna zuena, urtero urtero.
|
|
|
Egun hori izan zen zuek elkarrekin eta ordezkoa bere paperean ikusi zintuztedan aldi bakarra. Herriko kaleetatik barrena ibili nintzen, urrunetik bisitan etorritako udatiar baten itxurarekin, baina pauso bakoitzeko emaztearen oinatzak zapaltzen nituela iruditzen zitzaidan, hark
|
egun
batzuk lehenago egindako bideak errepikatzen nituela. Oskarbi zegoen, iparrak jotzen zuen eta gogoan dut talaia batetik kaioei begira egon nintzela.
|
|
|
bota zidan.
|
Egun
batzuk lehenago Bigarren Mundu Gerra bukatu berritan Trieste ondoko Monfalcone herritik Jugoslaviara komunismoa eraikitzen laguntzera joandako bi mila langileen historiari buruzko saio labur bat argitaratua nuen hedapen urriko aldizkari batean, gure mendea definitzen zuten kontraesanen adierazpena iruditzen zitzaidalako. Monfalconeko langileen historia horren berri Claudio Magrisen pare bat liburutan irakurri nuen, eta ahaztu ezinik ibili nuen aldi batean buruan.
|
|
|
Ni pixka bat moztuta geratu nintzen.
|
Egun
batzuk lehenago bere bulegoan bezala, zakur jostalariak egur zatiaren eske begiratzen duen moduan begiratzen zidan. Beste arazo batzuk izan ditudala amarekin baina horrelakorik ez dudala izan jakinarazi nion, baina alferrik izan zen.
|
|
|
–Ez zenuke zeure burua horrela zigortu behar. Aditu batzuen ustetan, lotsatia izateak eragozpen baino onura gehiago ditu, esan nuen eta esan orduko ohartu nintzen
|
egun
batzuk lehenago aipatu nion ideia bera errepikatzen ari nintzaiola, eta konpondu nahian edo gaiaren inguruan irakurritako ikertzaileen izenak zerrendatzen hasi nintzaion, Alexander Avila, Carl D. Schneider eta uste dut Jung bera ere aipatu niola.
|
|
|
La Gaceta del Norte egunkaria berriro ireki zuteneko ekitalditik bueltan gentozela [Brouard hil baino
|
egun
batzuk lehenago], adierazi zidan nahiko inpresio txarra atera zuela Frantziak Madrilen zuen enbaxadan izandako bilera batetik. Enbaxadorea [Pierre] Guidoni zen, PSFkoa eta Espainiako Alderdi Sozialistaren gertukoa; hau da, Mitterranden gizona zen, eta Felipe Gonzalezengandik oso hurbil zegoen.
|
|
|
Gure oinazea ez da ezusteak ekarria. Ez da oso gauza ohikoa lagunak tartean sartzea eta bere ondasunen jabe bakarra den gizon gazte bat neska bat ahazteko konbentzitzea,
|
egun
batzuk lehenago gazte hori neskarekin maiteminez zoratzen egonda gainera.
|
|
|
Orduan Bennet jaunari gogora etorri zitzaion zelan lotsatu zen Elizabeth
|
egun
batzuk lehenago Collins jaunaren gutuna irakurri zionean; eta, alabaren lepotik aldi batez barre egin eta gero, azkenean joaten utzi zion, Elizabeth gelatik irtetera zihoanean, honelaxe ziotsola:
|
|
|
Erran nahi baita Hamzak
|
egun
batzuk lehenago kontatu ziela ipuin hura, berak osaba Omarrengandik jasotakoa: " Tajar estolda garbitzaile bat omen zen, usain txarretara ohitua zegoena; egun batean, baina, merkatari batzuek auzoan lurrin denda bat jarri eta, dendari zeriòn lurrin haietarik bat usaindu ez bertze, gibelka erori eta kordea galdu omen zuen; era hartan ikusita, auzotarrak ahalegindu omen ziren, gogotik ahalegindu ere, Tajar suspertzen, baina ezin... harik eta Tajarren anaiari bururatu zitzaion arte, Tajarrengana kutxatxo bat kaka eramatea; gero, kutxatxoa haren sudurraren parean paratu, ireki... eta orduan bai jaiki Tajar, baita dantzan hasi ere, pozaren pozez!, hala bazan, hala ez bazan...".
|
|
|
Koldo Sarasuak
|
egun
batzuk lehenago esan zion: " Pentsa ezak, Hamza, atentatuaren egunean, puntu bat lehertu eta puntua eguzki bihurtuko dela, gizarte anaikorrago bat argituko duena.
|
|
|
Hala, bada, joan zen erakusleihoan eskopetak zituèn dendara, itaundu zion nagusiari nork egiten ote zituen eskopeta eder haiek, eman zion honek Zeledonio Zabalaren lantegiaren helbidea... abiatu zen harantz, iritsi zen, itaundu zuen nor ote zen ugazaba, kontatu zion honi bere historia –zelan liluratu zuten dendako erakusleihoko eskopetek, eta zelan
|
egun
batzuk lehenago geratu zen umezurtz, besteak beste–.. eta bere eskaria egin zion:
|