|
2017
|
|
|
Apaizaren babespean zegoen eta zurgin ofizioa ikasi zuen Puskasekin.
|
Egunak
eta asteak pasatu ahala herriko jendeak kasu gutxiago egiten zion ijitoari eta hau etorri aurreko bizitza egiten jarraitu zuten jatorri ezezaguneko pertsona hura herrian ez balego bezala. Ijitoa bakardadean bizi zen, baina zoriontsua zen non lo egin bazeukalako.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi iraganari begira eta erroetara begira bakarrik dagoenik bertsolaria, eta berriz ere hau da nik uste dut gaur eguneko bertsolaritzaren ezaugarri interesgarrienetako bat: oso lurrari errotuta egonagatik oso gaur
|
egunari
eta munduari irekita dagoela. Eta benetan behar bada superbibentzi instinto bategatik ausartzen garela probatzen, bestelako disziplinekin nahasten, bestelako bertso formak bilatzen, bestelako espresio moduak, bestelako doinukerak.
|
|
|
Horrez gain, emakume batek lehengo aldiz txapela irabazi duela, horrek ere duen esanahiarekin. Pentsamentu hoiek denak nahasten zaikitz nere oroimenean, eta gero jendearen emozioa, ta jenderaren esker ona saio horren ondoren, jendea pasatu zuen
|
eguna
eta sentimendu horiek denak piztu ezanak esan nahi duena ere.
|
|
|
emakume, beltz eta komunista (eta homosexuala). Euskal Herrira dator
|
egunotan
eta harengan ezagunenak diren borroken artean, bat hartu nahi dut hizpide: espetxeen aurka egiten duen aldarria.
|
|
|
Lantzean behin halako keinuak egiteko ohitura duen patuak bat eginarazi zituen Gudari
|
eguna
eta Kataluniako hauteskundeak. Gudari eguna ez da azkenean Gerra egun bihurtu, eta lekukoek diotenez Katalunian atzo gauzak ibili bazebiltzan, normal antzean, kataklismorik gabe.
|
|
|
Hemen poliziei ere maiz gertatzen zaie. Delitua egin den
|
egun
eta ordu horretan beste nonbait dagoen gaztea identifikatzeko ezinago gai eta espezialista diren horiexei.
|
|
|
Aldi hartan loak ez ninduen gatibatu eta eguna altxatzen miretsi nuen geltokiaren gaineko sasietan. Egia, bazterrak, jendeen buruak eta bihotzak, El Khomri legearekin
|
egunen
eta bizitzen antolaketak erabat suntsitzeko desio totalitario bat nabaritzen dela eta zorigaitzez hau ez da fikzioa. ARTE katean ikusi nuen ongi sorturiko emazte gazte bat Emmanuelle Duez... hatsa hartzeko betarik gabe, prediku neoliberal pozoitsua destilatzen:
|
|
|
Gainera, zerbait argitaratzerako orduan,
|
eguna
eta ordua programatzeko aukera ere ematen du. Hori benetan lagungarri suerta dakiguke lan askorekin gabiltzanean, asteburuan, oporretan eta, orokorrean, sare sozialei kasu egiteko denborarik ez dugunean.
|
|
|
eskua lekale artean hondoratzea, zineman atzera begiratzea eta ilunpean ikusleen aurpegiak ikustea, harriak ur gainean saltoka jartzea, eta antzekoak. Horrelakoek alaitzen dute
|
eguna
eta bizitza.
|
|
|
bake ederrean
|
egun
eta gau;
|
|
|
Ezin dut imajinatu nire bizitza muxurik gabe. Ez esan berdinak direnik muxurik gabeko
|
egunak
eta muxudunak. Bai, badakit muxu guztiak ez direla berdinak eta derrigorrean ematen direla asko, baina euskaldunok gure arteko distantziak apurtzeko ariketa egin behar dugu.
|
|
|
Badira oharkabean pasatzen diren efemerideak,
|
egunak
eta orduak norbaitek gure memoriatik ezabatu balitu bezala. Badirudi gauza batzuk orain diren modukoak izan direla beti, inork ez duela ezer egin hala izan daitezen.
|
|
|
Vigilate itaque, quia nescitis diem neque horam. Zaudete prestik eta iratzarririk, zeren ez dakizue
|
eguna
eta ez orena.
|
|
|
Hala faboratu zuen Jonas profeta hiru
|
egunez
eta gauez baleak sabelean bizirik erabili zuenean.
|
|
|
Nork esan zukeen gizon bat hiru
|
egunez
eta gauez balearen sabelean ibiliz gero bizirik lehorrera irtengo zela. Nork sinetsi zukeen Israeleko semeak, itsasbazterrean, hain herstura handian izan zirenak faraonen eskuetatik itzuriko zirela?
|
|
|
Nola nahi dituzu, bada, zuk hainbat
|
egunetako
eta denboratako gaztetasun guztiko bekatuak, zorrak eta egitekoak elkargana bildu eta guztiak zahar denborarako begiratu eta eduki. Ez dakusazu zahartzeko maneiua maneiu apurra dela?
|
|
|
Betiere, lehen deus iragan ez balitz bezala hasten zaie bere pena. Ehun mila mila urteren buruan, hain urrun egongo dira ordaintzetik nola lehenbiziko sartu ziren
|
egunean
eta orduan.
|
|
|
etxeko telefono beretik,
|
egun
eta ordu berdinetan.
|
|
|
Azkenean ideki nituen hiru egun epaiketa aitzin. Gelditu gabe lan egin nuen bi
|
egunez
eta bi gauez audientziaren bezpera arte.
|
|
|
Begira Pitxu, zure lana bukatu da, pizti halakoa! Orain segurki gose izango zara, ez baituzu ezer jan azken bi
|
egunotan
eta! Gizajoa!!.
|
|
|
Baina jakin daiteke zertarako egon garen
|
egunak
eta egunak hemen sartuta, orain zaldi eder hau akatu eta sutara botatzeko?
|
|
|
Ekaitza benetan beldurgarria izan zen, hegaztiaren hegoak baino indartsuagoa, edozein gauza baino indartsuagoa.
|
Egun
eta gauetan zehar, ekaitzak ez zion atsedenik eman, eta hari aurre eginez hegan egitea baino ez zuen izan hegaztiak. Azkenean, ekaitzak indarra galdu zuenean, hegaztiaren sen fidagarriak hegoaldera eraman zuen berriro.
|
|
|
Itsasadarrak eta itsasaldiek egiten zituzten errekak atzean utzi, eta itsasora joaten zen,
|
egunak
eta egunak pasatzera. Hegazti espezie berrien bila joaten zen, haiei argazkiak ateratzeko edo haiek marrazteko.
|
|
|
Scudderrek bazekien gizon horien ezkutalekua zein zen, bazekien nondik aterako ziren herrialdetik, baina izena beretzat gorde zuen. Bihar da
|
eguna
eta, leku horretan, 22: 17ean izango da itsasgora.
|
|
2018
|
|
|
MALENEN AHOTSA. Aitak etxetik alde egin zuen egunean, herrian etengabe egin zuen euria, hogeita hamar
|
egun
eta hogeita hamar gauetan zehar.
|
|
|
Haurtxo babesgabeak ez du gaitasunik bere kasa elikatzeko, eta amarik gabe ezin du iraun. Lehenengo
|
egun
eta hilabeteetan haurrek negarra dute adierazpide eta, hizkuntza ikasteko gaitasuna garatu ahala, esan ohi duten lehenengo hitza munduko hizkuntza guztietan ia berbera da: " ama".
|
|
|
Haurtxo babesgabeak ez du gaitasunik bere kasa elikatzeko eta amarik gabe ezin du iraun. Lehenengo
|
egun
eta hilabeteetan haurrek negarra dute adierazbide eta, hizkuntza ikasteko gaitasuna garatu ahala, esan ohi duten lehenengo hitza munduko hizkuntza guztietan ia berbera da: " ama".
|
|
|
Zeuk egiten duzun bezala, zilegi da geure buruari itauntzea ea euskara bigarren hizkuntza izatea nahi dugun, alegia, ez ama hizkuntza bat, edo lehen hizkuntza. Bestela esanda, ea nahi dugun euskaldunak hiztun herria bigarren mailako gizarte jarduera batzuetarako bildutako erkidegoa izatea, adibidez, Euskararen
|
Eguna
eta zenbait kultur ekitaldi erdi erritualizatu batzuetarako. Nire iritziz, euskarak bigarren edo hirugarren hizkuntza gisa ez du etorkizunik, ezin baita herri edo erkidego izan, ez behintzat horren gaineko lotura sendoagorik ez badago, esate baterako, erlijiozkoa (juduak), kulturazkoa (ijitoak) eta horien eratorriak eta nahasketak.
|
|
|
Nire begiek dagoenekoz ez dute
|
egunaren
eta gauaren artean bereizten. Nire belarriek ez dute entzuten.
|
|
|
Etsaiaren erantzuna kapera hesitzea eta erasotzea izan zen. Bi
|
egunez
eta bi gauez defentsari eutsi genion, baina azken erasoaldia hurbil genuela sumatzean, gutun bat idazteari ekin genion. Bertan erresuman gertatzen ari ziren bidegabekeria guztien berri eman nahi genion Aita Sainduari.
|
|
|
Lau horma zuri haien artean egoteak ez ninduen batere alaitzen are gutxiago kable eta makina haiek inguruan nituelarik.
|
Egunak
eta gauak igarotzen nituen egindakoaren azterketa sakona egiten, buruan mareatu arteko jira-birak emanez. Egoera hura nuela gainditu iruditzen zitzaidan, eta lotsa sentitzen nuen nire gurasoen aurrean.
|
|
|
Abrahamek zioenez, itsasoan hondoratu gabe ibiltzeko asmatutako tresna bat omen zen batel hura. Morroiak itsasoa zer zen galdetu zion batean, itsasoa handik berrehun kilometrora zegoela, baina behin bere etxeko atea bustitzeraino iritsi omen zen mila
|
egun
eta mila gau euritan bizi izan ziren batean, eta batel hura urak ekarri omen zuen. Morroiaren amonaren bizkarrak bi gizaldien pisua zeukan, baina ez zuen horrelakorik gogoratzen.
|
|
|
Ginekokrazia hori sinbolikoki uztartua da gauari, hilargiari, ezkerrari, amazonismoari eta lurraren sakontasunari. Preseski, Amazonismoari ihardukitzeko ezarri zen gero aitaren legea, ondorioztatu zuen Bachofen ek, haren sinboloak direla eguzkia, eskuina,
|
eguna
eta izpiritua; eta iraultza hori Greziako mitologian ongi islaturik atzematen du, aita mendekatzeko ama hil zuen Orestes heroiaren ihardueran bereziki, haren krimenak erakusten baitu Olinpoko Zeusen eskubidea nagusitu zaiela lurreko aginteei, eta printzipio metafisikoa fisikoari. Bachofen en lana eta Morgan antropologo eboluzionistarena (Antzinako jendartea, 1877) baliatu zituen Engels filosofoak, eta biak integratu bere liburu ospetsuan (Familiaren, jabego pribatuaren eta estatuaren jatorria, 1884), matriarkalismoari komunismo primitiboa lotuz eta patriarkalismoari jabego pribatua.
|
|
|
igandean lan egin behar zuten bi gizonetarik batek baimena eskatu zion apezari, besteak ez; Etxeberrik jakin zuen eta sumindu zen: izugarrizko euria egin zuen bi
|
egunez
eta baimena eskatu ez zuenaren uzta guztia galdu zen; apezaren mendekua izan omen zen, besteen soroetan ez baitzen batere kalterik gertatu.
|
|
|
Eta, berrehun urtez euskara hilik izan eta gero, azken 40 urteotan herritarren ekimen soilarekin eta gobernuaren inolako laguntzarik gabe, ez sinesteko emaitzak lortu dituzte Trebiñuko barrendegian: euskaraz mintzatzeko gaitasuna duten herritarrak% 22 dira gaur
|
egun
eta euskara ulertzen dutenak, berriz,% 17 Trebiñuk, euskara berreskuratzeko bide horretan, Gaztela eta Leongo agintarien aldetik laguntzarik txikiena izan ez badu ere, Nafarroak pairatzen duen hizkuntzakeriarik ez du izan; ez, behintzat, neurri eta dimentsio horretan.
|
|
2019
|
|
|
Azkenik, laugarren egunean eraitsi zuen bere ehiza.
|
Egun
eta gau osoa egon zen bere harrapakin haren ondoan. Gero berriro ere, kanpamendu aldera, bere nagusiarengana itzultzea erabaki zuen.
|
|
|
Bai ehizan, bai beste eginkizunetan.
|
Egunak
eta egunak geldirik egon behar baldin bada, hura egiteko gauza dira. Hori bera zuen Buckek.
|
|
|
Hantxe joan zen tren hura bi
|
egun
eta bi gauen buruan, lokomotora zaratatsu batzuk garraiatua. Ez zuen ez jan eta ez edan.
|
|
|
... mundua azkarrago mugituko balitz pentsa ezazu zer nolako nahaspila sortuko litzatekeen
|
egunaren
eta gauaren artean. Zuk badakizu lurrak hogeita lau ordutan ematen duela jira bat...
|
|
|
Eta horrela hiru
|
egun
eta gau, lan aspergarri eta itxaropenik gabekoan. Inork ez zuen bila jarraitzeko gogorik.
|
|
|
guztia piztuta,
|
egunez
eta gauez,
|
|
|
Hilketa lekutik urrundu izana hiltzailearen mesederako da, orain konturatu da Martxelo horretaz,
|
egun
eta inguru berean bi amildu izatea arraroa baina posible baita; bi istripu toki berean, ordea, edonoren susmo txarra pizteko modukoa. Ez da pentsamendu lasaia Martxelorentzat.
|
|
|
Amaitu dezadan aipatuz urteko zenbait egun berezi izendatzeko darabilzkigun izen bereziak. URTEBERRI edo URTATS urtearen lehen eguna, URTEZAHAR edo urtearen azken eguna, OLENTZERO abenduaren 24a badirudi OLES egiteko AROA esan nahi duela, AGURTZEKO GARAIA alegia, bera baita jentilen sinismen zaharren oroimena eta fede kristaua uztartzen dituen
|
eguna
eta EGUBERRI (Eguzki berria jaiotzen den eguna) abenduaren 25a Ikusi ahal dugunez, nahasmen handiak, lokarri korapilatsuak gure egutegian erabilitako lexikoan errepikatzen zaizkigunak, baina denbora berean, bertan zerbait bitxia eta berezia dagoela argi eta garbi adierazten digutenak.
|
|
|
Aro zahar ilunetan euskal jentilek jai erritual handiak burutzen zituzten eguzkia gurtzeko. Nekazaritza edo laborantzatik bizi zirenez gero, urtearen zikloa, lau urtaroak,
|
egunaren
eta gauaren txandatzea, ilargiaren aldiak, naturaren gurpila... aztertzen zituzten, eta eguzkiaren beharraz konturaturik, urtaroen arteko banatzaile diren solstizio eta ekinozioetan jai handiak antolatzen zituzten.
|
|
|
Horretaz gain, gogoeta handiak egin zituzten bizi gurpilaz, ama lurraren zikloaz, emankortasunaz,
|
egunaren
eta gauaren txandatzeaz, eguzkiaren inguruko lurraren mugimenduaz, urtaroez, ilargiaren aldiez, denboraren mugagabetasunaz, naturaren indarra menperatzen zuten jainko eta jainkosez, gizakiaren bizitza laburraz... Eta hori dela eta, naturaren aldaketekin zer ikusirik zuten jai eta erritoak antolatu zituzten, horietako garrantzitsuenak solstizio, ekinozio edota ilargiaren aldiekin loturikoak.
|
|
|
Errito horien bidez, lurraren emankortasuna, uzta oparoak, narotasuna... bilatzen zituzten, eta horretarako haien aztiek lurra bedeinkatzen zuten edota ur eta su garbitzaileak erabiltzen zituzten. Hasieratik urtearen solstizio eta ekinozioen inguruan burutu zituzten erritualak,
|
egunarekin
eta gauarekin, eguzkiarekin eta ilargiarekin, lau urtaroekin, uzta eta emankortasunarekin erlazionaturik zeuden, halanola: Ekihotz gurtzen zuen Olentzero edo neguko zuhaitza neguko solstizioan, udaberriko ekinozioarekin eta ama lurraren berpiztearekin loturiko inotea (In o+ te, Ine do Inko jainkoaren garaia, hainbat ikertzaileren ustez) eta Eki gurtzen zuen jai handia udako solstizioaren inguruan.
|
|
|
Udaberriko ekinozioaren inguruan inaute bestak ziren Europa osoan sustraiturik. Kristauek Garizumaren aitzineko aste horretan kokatu zuten inauteri berria, besta zaharraren esanahia ezabatuz eta Hausterre
|
egunarekin
eta Garizumarekin uztartuz. Udaburuan (udako solstizioan) eguzki ahalguztiduna gurtzen zuten, su metak plaza eta mendietan piztuz.
|
|
|
Pasatu ziren zortzi
|
egun
eta bertze hainbertze gau. Paratu zizkidan izeba Joanak belarritakoak.
|
|
|
Bizia bikoiztu izan balitzaio bezala sentitzen hasi zen. Bere lehen ekintza prest zegoen, lehergailua egina, objektiboa zehaztua,
|
eguna
eta ordua adostea gelditzen zen. Aukera izan balu ez zukeen eginen, baina, bazekien ezin zuela gibelat egin.
|
|
|
Talde kide biek objektiboa artatua zuten; gauero zelatari motoan joaten baitziren.
|
Eguna
eta ordua adostua zutela, Josetxok lehergailua motxilan sartu zuen, eta garajean konpontzen ari zen bezero baten kotxean sartu. Arratsaldeko zortziak ziren.
|
|
|
Segur aski dena prest izango du. Orain,
|
eguna
eta ordua noiz helduko egongo da. Orduetako kontua izan daiteke.
|
|
|
Hondarribitik Bozienira (Moldavia), kotxez, 34 ordu baino gehiago daude.
|
Egun
eta ia erdi gidatu litzateke ia gelditu gabe, baina bidaia bi edo hiru egun luzatzen da, beharrezkoak diren geldialdiak eginez. Euskal Herritik abiatu ostean, Frantzia, Italia, Eslovenia, Hungaria eta Errumania zeharkatu behar dira, Moldaviara iristeko.
|
|
|
Ez ziren errazak izan lehendabiziko
|
egun
eta hilabeteak sorterria utzi zuten ama eta bi gazteentzat. Kultura ezberdina, komunikatzeko zailtasunak, eta ingurua ezagutzea oztopo izan ziren hasiera haietan.
|
|
|
156 Mamuak bezala bizi gara bata bestearen ondoan, egunez
|
egun
eta bizitza osoan zehar, ez baitiogu elkarri heldu egiten inoiz edo behin baino eta maiz berandu denean, bat joan denean eta dagoeneko erantzungo ez duenean deitzen badiogu. Bata bestearen ondoan isilik edo garrantzirik gabeko gauzez hizketan, isilik egoteko beste modu bat dena, eta gertuko bat egiatan betirako isiltzen zaigunean, orduan bai, deika hasten gara, alferrik.
|
|
|
udaberrian?, ebanjelioek kontatzen dutenaren arabera gertatu zenean? Ez ba, Erromako festa nagusian, Saturnalietan, Solis invictus ospatzeko senitarteak biltzen, oturuntzak egiten eta elkarri opariak ematen zizkioten
|
egunetan
eta kalean jaiak antolatzen ziren sasoian, halabeharrez une hartan bertan jaioa baitzen Jesus.
|
|
|
Beharrezkoa zen, ordea. Bai, beharrezkoa zen bere aberria saltzeko prest zegoenen bat, zeren, gaur egun gaur
|
egun
eta luzaroan oraindik, Frantzia ezin etor daiteke gure besoetara bere begietarako duintasuna galdu gabe. Estalgilerik doilorrena izaten da askotan ezkontzarik zoriontsuenen oinarrian.
|
|
2020
|
|
|
Georges Bushek Irak bonbardatzeko hartutako deliberoa zela medio, Irakeko Golkoaren I. Gerratea hastear zegoen, eta Frantzian hala gobernua nola iritzi publiko osoa erabaki horren kontra zegoenez, itxialdiak eta manifestaldiak konbokaturik zeuden ni bertan nengoen
|
egunetan
eta, egia esanda, izugarri handiak izan zirenez, museoak, tabernak, dendak eta abar hustu eta kaleak bete ziren.
|
|
|
" Batez ere, nobelaren kontra. Badago ispilu literatura dei dezakeguna, Hiponako Agustinekin, Senekarekin, Balzacekin... garatu zen hura, eta gaur
|
egunera
eta gure ingurunera etorriz, Patria (Fernando Aranburu) edo Martutene (Ramon Saizarbitoria) bera izan daitezke nobela eredu horretakoak, bakoitzaren digresioak eta guzti. Bistan da nik egin nahi dudan literaturarako ez idatz estiloa ezta egitura ere ez zaizkidala baliagarriak.
|
|
|
Esango nuke Espainiako botere faktikoen arantza mingarrienetako bat Puigdemontek jarraitzen duela izaten. Zenbat
|
egun
eta une larri iraganarazi zizkien Rajoy, Saenz de Santamaria, Felipe VI.a eta enparauei, 2017ko irailetik urrira bereziki, alde bakarreko independentzia deklarazioa egingo zuela bai baitzirudien (deklarazio itxura ere egin zuen, berehala eteteko!), hots, Espainiaren batasun sakrosantua ia ia haustera heldu zenez gero. Urte mordo baterako espetxean kaiolatua nahi zutena Bruselan dabil, Europar Batasunaren hiriburu politiko administratiboan, sinbolikoki Espainiari aditzera emanez ez dela demokrata, hautetsontzien bidez, bide demokratiko baketsuen bitartez Kataluniaren independentzia lortu nahi izan duena hango Justiziak aratz aurkitzen baitu, Espainiakoak ez bezala.
|
|
|
Eddie Sedwigen beraren lagun egin zela kontatzen zuen, Londresen ikasten egon zenean. Eta honekin New Yorkera bidaiatu zuenean Warholen" The Factory" ren hasierako
|
egunak
eta egun emankorrenak ezagutu zituela. Guzti honetaz inork ez daki ziur zer den egia eta zer Markok, hirira itzulitakoan, bere lagunak harritzeko asmatutako edo ederturiko gezurra.
|
|
|
Hurrengo
|
egun
eta asteetan bakea izan zen Errekaxilon. Bazirudien Sugaar alde egina zela, bederen, horrela pentsatu nahi zuen Ainarak.
|
|
|
Paxkalen bizimodua biziki lasaia da, etxetik ospitalera eta ospitaletik etxera. Horrela igarotzen ditu
|
egunak
eta asteak. Hori dela eta, Genevièven konpainia izugarri estimatzen du.
|
|
|
Mendiz mendi, ibarrez ibar, baserriz baserri aritu ziren borroka bizian bertako zelai berdeak odolaren gorritasunaz tindatzen. Atsedenik gabe borrokatzen ziren,
|
egunez
eta gauez, barkamenik gabe, aurrez aurre, gizonez gizon, baionetaz baioneta.
|
|
|
Beste arlo batzuetan hainbestetan aipatzen den benetako borondate politikoa euskararen arloan ere izan balitz, modua bilatuko zuten liburu hori euskaraz argitaratzeko lehenik. Edo, besterik ez bada ere, bi (edo hiru) hizkuntzatan, leku,
|
egun
eta ordu berean. Harrigarria da 2012an, Euskal Herrian ilusio politikoa hedatzen ari den aroan, ezker abertzaleak kasu honetan hizkuntza praxi politikoaren ardatzean jarri ez izana.
|
|
|
Gehienetan, Barakaldoko herriko plazaraino heltzen dira eta han kafesne beroa hartzen dute mahai libre bat ikusten badute inguruko tabernaren batean. Solek gustura entzuten ditu Lolaren gorabeherak, alaitzen diotelako
|
eguna
eta ezagutu ez zituen kontuz eta pasadizoz hornitzen diolako memoriaren kutxa hutsa. Ia ia egunero aipatzen dio Sefanitro erraldoia hango orube paretik pasatzen direnean, hango langile piloa, hango mugimendua, hango zarata, hango kamioi ilarak, hango tximinien altuera, hango kea, hango ke lodia, hango ke lodi horixka... Antoniok hogeita hamar urte egin omen zituen bertan lanean, Ecijatik etorri zirenetik beste lantegi batean proba egin gabe, pozik izan zuten zortearekin.
|
|
|
Iluntzeak hartzen dituzte kontu kontari jarduteko. ...ten zuen berotasuna ekarriko lituzkeela bertara, geranioak ere erkinduta gelditzen zaizkiola negu luzeetan, itota hilko zaizkiola pentsatzen duela negu guztietan, lore gorri ederrik ez dutela aterako udaberri uda bitartean... Lolak, behin baino gehiagotan, luzatzen dizkio Soleri txikitako eta gazte zeneko argazki mordoa, eta banan banan azaltzen dio nor den bakoitza, zein tokitan atera zuten, zein
|
egunetan
eta egun hartako pasadizoren bat. Erretratu gehienetan ama, aita, neba arrebak, amama eta lehengusu lehengusina irribarretsuren bat agertzen da Lolaren ondoan.
|
|
|
Argik etorri behar izan zuen Bartzelonatik. Bere etxera eraman zituen nire puskak, eta, doan oparitu zidan
|
egunetako
eta asteetako goxotasuna hartuta ere, estuegi lotu omen ziren nire ahultasunaren zatiak. Ez nuen jakin beste modu batean egiten, eta Jone berri bat bueltatu zen Bilbora, aurrekoa baino gogorragoa eta hotzagoa.
|
|
|
Ez zuten sinetsi nahi. Ziortzak negarrez ematen zituen
|
egunak
eta gauak. Ez zitzaion begitantzen nire haurdunaldia bidezkoa zenik.
|
|
|
Ordubete egongo ginen guztien begiradapean; berandutu zitzaigunean Luis Marik ordaindu zuen biona, eta, Land Roverrean sartuta, eraman ninduen etxera. Hurrengo asterako hitzordua
|
egun
eta toki berean jarri genuen, biok genuelako barrua askatu beharra, hitz egin beharra. Konturatu gabe, oso era naturalean, hasi ginen eroso egoten elkarrekin.
|
|
|
Osaba Pembak ere horrela aitortu zion behin oihanean 3
|
egun
eta gau oso beste aldean eman ondoren. Zuhaitzak, ur jauziak, haizea, anaia arrebak, arbasoak aurrez aurre eta norbere baitara sartzen ziren beste alde hartan sartu eta irteten zen Pemba, eta bere hitza izan ohi zen azkena Tendirentzat:
|
|
|
Hurrengo egunean Zaragozara iritsi ziren. Bertan eman zuten
|
eguna
eta Ebro aurreko hostal batean aterbetu ziren gaua pasatzeko. Hurrengo egunean Andorraraino joan ziren.
|
|
|
Larunbat arratsalde batean bilduko ziren Alainen etxearen atarian, hau bahituta eramateko. Bada, ospakizunaren
|
eguna
eta ordua heldu zirenean, Alainen zain bildu zen jendilajea ikusita, etsipen sentimendua izan zuen Jurdanek. Antolatutako guztiak porrot egin behar zuen talde haren eskuetan.
|
|
2021
|
|
|
bat nire koinatarekin nire nebari gorazarrean egotea oso mesedegarria izango zaiolakoan, ikus dezan nola aspaldian hitza ere ukatzen zigutenek orain biotako bat omentzen dute ezer gertatu ez balitz bezala, hau da, dominak berak joandako urteotan jasandako isiltasuna eta gutxiespena berehala ezabatuko balitu bezala. Zoritxarrez, dagoeneko nire nebak hain gogoko duen purrustada luze batez garbi eta argi erantzun badit ez duela inolako gogorik niri Luzaroraino laguntzeko, berdin diola arestian gutaz ezer jakin nahi ez duen udaletik hots egin didaten ala ez, hau da, gure aitaren hileta
|
egunean
eta ondokoetan inolako doluminik jaso ez genuen udal petraletik, nire neba kalean, herri osoaren aurrean, gogotik jipoituta izan eta gero inolako babesik eskaini ez zion udaletik, gure aitaren lantegia saltzerakoan mota guztietako erraztasunak eman zizkigun udaletik, gure gurasoen etxea modu onean mantentzeko mota guztietako eragozpenak ipini zizkigun aldi berean. Hau dela eta, onartu beharrean nago gorazarrean egongo diren luzarotar prestu eta orain hain bakezaleak nire koinatak esan badit ere udaletxeko balkoi nagusian ETA EZ leloa duen pankarta zuri handi bat zintzilikatu egin dutela direnen begiradei bakar bakarrik aurre egin behar izango diedala.
|
|
|
Goiko pisuko mairuak hasiera hasieratik eta inolako oinarrizko motibo barik nire etsai berriak egin nituela leporatu egin zidaten, banuela Afrikatik ekarrita edo mairuekiko zenbait aurreritzi traumatiko, Bartolotarren aurka lortutako onespenari nola edo hala eutsi nahi niola edota are iraingarri eta zentzugabekoago, nire gainean ez nuela ijitorik, ez mairurik, ez kristaurik bizirik nahi. Egunetik
|
egunera
eta auzo batzarrean lortutako ospe guztia aienatu egin zitzaien, bat batean auzoko elementurik gaitzesgarriena eta arriskutsuena bilakatu egin nintzen, doi doi Manolotarren pareko. Jakina, niri bost gainontzekoen ustea, baina benetan kezkatu eta batez ere ikaragarri mindu egin ninduena nire etxekoena izan zen.
|
|
|
Ilazki ederra zen, sentsibilitate handikoa.
|
Eguna
eta gaua zituen gustuko. Aita eta amarekin planak egiten disfrutatzen zuen.
|
|
|
Goiz zen eta etxean atseden hartu zuen. Arratsaldean ez zen lanera joan, nahikoa egingo zuen hurrengo
|
egunean
eta ordu batzuetan ahaztu nahi zituen lan kontuak. Ahaztu edo alboratu behintzat.
|
|
|
Lagun hauek gonbidatu ditut festara. Berehala, galdera batzuk erantzuten badizkidazu, ez diet zurekin jolasten utziko eta gehiegi sufritu gabe hilko zara; bestela,
|
egunik
eta hilzoririk luzeena eta minena izango dituzu. Zuk erabaki.
|
|
|
orduko, Frantziako presidentzialetarako bigarren itzulirako Macron eta Le Penen emaitzak eta posibilitateak ziren mintzagai. Iruñeko erdigunean liburu azoka jarri zen aurreko
|
egunetan
eta bertan saltzaileek loreak oparitzen zituzten. Liburu aurkezpenak eta zenbait lekutan, institutuetan besteak beste, irakurketak antolatzen ari ziren astean zehar ospatzeko.
|
|
|
Astelehenean ordenagailuak piztean jakinen zuten dena pasatua izanen zen ala ez. Eguneko beste berriak Herri Urrats
|
eguna
eta presoen aldeko mobilizazioak ziren.
|
|
|
ahospez, bi
|
egun
eta bi gau.
|
|
|
Astelehena zen zaldiek ihes egin zuten
|
eguna
eta eguerdirako Zawik ehun bat zaldun bidali zituen zaldiak ekartzera. Mutilei janaria eta abisua bidali zieten.
|
|
|
Berbereak Guadalmellatora erretiratzean, beren familiak erasotuak izan ziren, bortxaketak eta hilketak tartean. Sanhayarrek aldez aurretik aurreikusi zuten erasotuak izango zirela eta egoera okerragotuko zela pentsatuz,
|
egun
eta gau bakar batean auzoa osoki hustu eta denak, emakumeak eta haurrak barne Guadalmellatotik hurbileko herri baten ondoan antolatu zuten kanpamentu gotortu bat. Erasotuak eta hildakoak beste talde berbere batzuetakoak izan ziren.
|
|
|
zalditan ibiltzea eta borrokarako praktikak faltan sentitzen zituen.
|
Egunak
eta egunak pasa zituen horrela. Momentu desberdinetan priorearen begirada erreparatu zuen berarengan.
|
|
|
Hiru egun kostatu zitzaien Ebrora hurbiltzea. Mendekatzaileak atzetik zituztela nabaritu zuten azken
|
egunean
eta horregatik jarraitu zuten egun argiz. Arratsaldean, mendi batetik urrunean hogei bat gerlari saldoa segika ikusi zuten.
|
|
|
Hala ere, astebetean informazio interesgarri gehiago atera zuten. Festa
|
egunetan
eta noizean behin ibai portuaren ondoko etxe batera joaten zen. Tentuz joaten zen eta ongi pasatzeaz gain gizon susmagarri batzuekin aritzen zen hizketan itxurak eginez.
|
|
|
Behin baino gehiagotan harrapatu nuen horiekin eta beste hamaikarekin musuka eta zirriz egiten, baina berak esaten zidanez hori lagunen arteko harremanak, besterik ez ziren. Euskaldunok oso estuak eta tradizionalak omen gara, eta horregatik nahasten ditugu
|
eguna
eta gaua adiskidetasunaren kontuetan. Jokaera horiek lagunekin eta ezagunekin normalak omen ziren, eta kontrakoa esaten zutenak estu eta atzerakoi samarrak.
|
|
|
Egunez eguzki handi batek bazterrak kiskaltzen zituen, eta gauez animaliek sortutako zurrumurru ozen batek belarriak gortzen zizkien. Horrela egin zituzten lau
|
egun
eta lau gau. Azkenean erdi euskaldunen herrixkara iritsi ziren.
|
|
|
Ama lurra ez da beti isilik egongo. Goiz ala berant iritsiko da gizakiaz aspertuko den
|
eguna
eta orduan denok larrutik ordainduko ditugu diruzale horiek egindako balentriak.
|
|
|
Hemendik urruti ez dela bada mendi bat, eta hantxe brahman bat,
|
egunak
eta egunak bertsoak irakurri eta sutara botatzen ematen dituena. Horrexek du gure printzea erasan duen gaitzaren errua; abere guztiak, beren larreetatik alde gin, eta inguruan bildu zaizkio, eta bertatik mugitu ere egin gabe egoten zaizkio entzuten; horregatik dute horren maskala haragia, goseak makaldu dituelako.
|
|
|
|
Egunetan
eta egunetan ibili ondoren, Uretako Izpiritua eta haren alaba bizi ziren lekura iritsi zen. Uretako Izpirituaren alabak Mabungu ikusi zuen bezain laster, amarengana jo zuen, esanez zuen gizona ikusi zuela, eta hil egingo zela harekin ezkontzen ez bazen.
|
|
|
Ik ondo iakin bear don. Iru
|
egun
eta Arnoldo etxera agertu ez dala, eta bildur naz, guda barriren bat or beeko prankotarren kontra asmauta, eure aita euskaldun gudarien buru eta zuzentzaille ipiñiko ez ete daben. Eta ez da gaur orain ogetamar urteko gizona.
|
|
2022
|
|
|
Osasunbideak psikologo baten laguntza proposatu zidanean, berme eta baldintza gisa, negoziazioen bidea itxiko ez bazuten, besterik gabe onartu nuen. Asteko
|
eguna
eta ordua adostu, eta hurrengo astean ekin nion Iruñeko joan etorrien errutinari, hutsik egin gabe. Nafarroako Ospitale Gunera ez, Buruko Osasuneko Unitatera, hiri erdian, trafiko handiko eta aparkaleku urriko inguru batean.
|
|
|
Alferrekoa zen kexatzea, oheak neurri berekoak ziren mundu osoan, eta Makinan aldaketa handiak egin lirateke beste neurri bateko ohea edukitzeko. Vashti isolatu egin zen beharrezkoa zen,
|
eguna
eta gaua ez baitziren existitzen lurpean eta ohea azkenekoz eskatu zuenetik gertatu zen guztia errepasatu zuen. Ideiak?
|
|
|
|
egun
eta gau
|
|
|
|
egun
eta gau bakoitza buru dezagun
|
|
|
Bazkaldu ondoren, eta beren ganberetan atsedena hartu eta gero, adostu orduan itzuli ziren pentzera, non iduri baitzuen
|
eguna
eta aroa aldeko zituztela beren zereginerako. Eta guziak belarrezko jarleku naturalean jarri zirelarik, Parlamentek erran zuen:
|
|
|
Elur gutxi egin zuenez ibilaldiarekin jarraitu ahal izan zuten. Oka bailaratik aritu ziren hurrengo
|
egunean
eta gazteluan egin zuten lo. Azenari Okako jauna zen, aitaginarrebarengandik jasotako funtzioa.
|
|
|
Bi egunen buruan abiatuko ziren gudariak Agesera.
|
Eguna
eta gaua han egin ondorenean izan behar zen borroka. Familiarekin egon nahi zuen Agesera joan baino lehen.
|
|
|
Barkatu Azenari, baina badaezpada ere mendian botatako enborrak eta adarrak garraiatzen hasi behar genuke herriko egurtegia ia hutsik dagoelako. Hotzaldia izan dezakegu edozein
|
egunetan
eta zaharrek eta gaixoek gure laguntza behar dute. Noiz bidal ditzakegu gizonak eta gurdiak mendira?
|
|
|
Gaia inoiz atera gabe, Orosio, kapitainaren laguna zen. Txaku arrantzalea, Antxon errementaria, Albo eta Andres Munoz anaiak ziren beste lagunak, festa
|
egunetan
eta arrats batzuetan elkartzen zirenak. Behin edo behin udazkenetan Txakurekin itsasoratzen ziren edo mendialdera joaten ziren ehiza egitera.
|