|
2008
|
|
|
Herritar arruntak, aldiz, irakurketaz, eskolan dituen seme alabei entzunda, hedabideen eraginez eta, pixkanaka eredu jaso eta aberatsagoaz jabetuz doa, horiek aldizka, berak ere zerbait badakiela erakutsi nahi duenean, hobekixeago mintzatzeko era biliz. Eta fenomeno hau gero eta nabarmenagoa da gazte jendearen artean, gaur
|
egun
bere euskalki hutsean berba egiteko gai direnak ia ia erabateko analfabetoak izanik, hots, testu ida tziekin eta komunikabideekin inolako harremanik izan gabeak.
|
|
|
Jose Antonio Arana Martijak diruzaintza kargua, Jeanek euskaltzainburutza hartu zuen
|
egun
berean hartu zuen eta hala segituko zuen gaixotasunagatik utzi behar izan ez balu, 2003ko azaroan, nahiz eta hiru hilabete geroago nik hartu behar izan nuelarik kargu hori. Hamalau urte pasa izan ziren elkarrekin Zuzendaritzan Jean eta Jose Antonio eta uste dut, desadostasun gutxi batzuk gorabehera, elkarren errespetu osoz ihardun zutela, bai bakoitzaren eginbideetan, baita ere gobernamenduko amankomunetan, beti ere Akademiaren mesedetan.
|
|
|
66 Cf. 1922.12.29ko batzar agiria (in ABA EUS, 1922), eta
|
egun
bereko batzarraren akta in Euskera, 1925, VI.2 zb., 54 orr.
|
|
|
Baina Azkuerentzat «publicación vasca»euskarazko aldizkaria izanik (vasca ri adiera horixe ematen baitzion), eta hizkuntza honetan, politikoa, eta Azkueren ikasle ohi bati lotua (eta hura nazionalista), EuzkoDeya baino ezin zen izan zitekeen. Beraz, eskaini egin zioten baina Azkuek ez zuen onartu aldizkari nabarmenki sabindar hartan parte hartzea, haren sustatzaileekin gonbite
|
egun
berean izanik eztabaidatxo bat («separatismoa» zela eta).
|
|
|
Hola bada, 1901eko irailaren 16an Hendaian elkartu ziren 35 bat euskaltzale (Arana Goiri, HiriartUrruti, Broussain, Azkue, Txomin Agirre, Campion, Arbelbide, Daranatz, etab.). Guilbeauren asmoa euskal ortografiaren batasuna (zehazki grafia eta fonetikari zegokionean)
|
egunean
bertan erabakitzea zen. Baina biltzarrean zegoen Sabino Aranak proposamen alternatibo bat zekarren idatzita eta kongresukideei irakurri zien:
|
|
|
Ez zegoen aurreikusita inor txosten idatzi batekin agertuko zenik, eta dauden datuen arabera Arana Goiri izan zen halako plan bat eraman zuen bakarra. Ondorioz, esku hutsik zetozen gainerako kongresukideen aurrean, eta Guilbeauk
|
egunean
bertan ortografia ebazteko zeukan itsumustuko asmoaren aurrean, Arana Goiriren aukera ganorazkoena gertatu zen. Gauzak hobeto prestatu izan balira, gainerako gonbidatuei ere beren txostenak egiteko aukera emango zitzaien, edo gutxienez Arana Goirik ekarritakoa sakon aztertzeko, behar bezala itzultzeko, komentatzeko, zalantzak argitzeko, eta eztabaidatu ondoren zuzenketak egiteko.
|
|
|
363 Azkueren 1925.10.31ko gutuna Gregorio Muxikari (in ABAEUS 1925). Antzera mintzo da Azkue
|
egun
berean Bitor Garitaonaindiari idatzitako gutunean.
|
|
|
oinordekoa zen. Izatez
|
egun
berean Bizkai Buru Batzarrak berak sartu zuen eskua auzian:
|
|
|
artikulua agertu eta hurrengo egunean bertan (beraz. Lauaxeta? eta BBBk beren testuak argitaratzen zituzten
|
egun
berean),. Orixek, testu ofizioso bat igorri zuen Euskaltzainditik gauzak gaizki ulertu zirela eta Akademia ez zihoala izendegirik sortzera zehaztuz.
|
|
|
Dena dela, eten latz hura tarteko izan ezean ere, ezin segurta daiteke Azkueren Akademia autoritate ofizial bihurtuko zenik, Bizkai aldeko sabindarren aurkakotasuna hor baitzegoen. Hauen jarrera milimetro bat ere ez zela malgutu frogatzeko hona Euzkadi egunkarian, 1936ko uztailaren 18an, hau da, Gerra Zibila hasi zen
|
egun
berean (albiste hura oraindik zabaldu aurretik) agertu zen gutun bat, «Sobre unificación del euzkera» izenburuarekin:
|
|
2009
|
|
|
Hala gertatu zen.
|
Egun
berean ere hartu zuten Jean Diharce, Xabier Iratzeder.
|
|
2010
|
|
|
Beraz, Bizkaian 1978an bertan jaio zen Ibilaldia, herrialdeko ikastolen aldeko festa. Urte hartako urrian egin zen, Getxon, Kilometroak en
|
egun
berean. Baina milaka lagun bildu ziren jai batean zein bestean.
|
|
|
Izan ere, Oliveriren Hezkuntza Sailarekin akordioa lortu zen
|
egun
berean hautsi baitzen EAJk, EAk eta EEk osaturiko hirukoa. EAJk eta EEk gobernutik kanporatu zuten EA, honek independentziaren aldeko mozioak aurkeztu zituelako udaletan.
|
|
2013
|
|
|
Egoera hartan, bitxikeriak ere gertatzen ziren tarteka. Lubakietan alemanek hil soldadu baten aldeko meza eskatu zion norbaitek Zerbitzari ri behin, baina honek erantzun zion goizeko meza jadanik errana zuela eta beste bat ezin zuela erran
|
egun
berean. Soldadu hark katixima jakin balu apaiz batek egun berean bi meza ezin zituela erran jakinen zuela gehitu zuen.
|
|
|
Lubakietan alemanek hil soldadu baten aldeko meza eskatu zion norbaitek Zerbitzari ri behin, baina honek erantzun zion goizeko meza jadanik errana zuela eta beste bat ezin zuela erran egun berean. Soldadu hark katixima jakin balu apaiz batek
|
egun
berean bi meza ezin zituela erran jakinen zuela gehitu zuen. Artikulu hartan, idatzi zuen bezala, emantzat jo zuen Eskualduna ren irakurleek hori bazekitela, berez.
|
|
2016
|
|
|
|
Egun
beraz eskerrak zor diozkat tipitan ukan dudan herriko errientari (Jainkoak bere lorian duela). Hainbertze zanpaldi hartu izan ditut haren ganik, hainbeste aldiz entzun «avec ton sale basque...
|
|
2017
|
|
|
Euskararen politika publikoak zilegitasuna irabazi du, bai, baina gaur
|
egun
bere hazkundeari loturiko zailtasunei aurre egin eta egokitu behar zaie.
|
|
2019
|
|
|
Arantzazutik mundu zabalera() jardunaldi akademikoaren barruan, webgune berria aurkeztu zuen Euskaltzaindiak, eta baita Euskara Batuaren Eskuliburua ere, paperean zein euskarri informatikoan, arauak, gomendioak eta irizpenak liburuan zein webgunean kontsultatzeko gida praktikoa. Webgune berritua ere aurkeztu zuen Euskaltzaindiak
|
egun
berean.
|
|
2021
|
|
|
IV.
|
Egun
bereko alharguntsa Egün berreko alargüntsa
|
|
|
—
|
Egun
bereko alharguntsa Egün berreko alargüntsa
|
|
|
6.4
|
Egun
bereko alharguntsa
|
|
|
IV.
|
Egun
bereko alharguntsa Egün berreko alargüntsa 56
|
|
|
6.4
|
Egun
bereko alharguntsa 78
|
|
|
alegia, kontakizunaren harirako garrantzitsua den daturen bat gehitzen du: Hala ere, sarjentuak luzaz galdekatu zituen bi zerbitzari bakarrak (Rosannaren salbuespena eginda) etxekoandrearen neskamea eta etxeko neskame burua izan ziren, beren lankide dohakabea etxera iritsi zen
|
egunetik
bertatik hura zirikatzen jardun zuten bi emakume haiek, hain zuzen (Olano). g) Bai birformulakizuna eta bai atal birformulatzailea perpaus beregainak direnean, lehen perpausean esandakoa berresten du, oro har, birformulazioak (argudioak emanaz, batzuetan): Herri gogoak dinamikoak dira, zalantzarik gabe; hain zuzen, beraiek dira dinamismoaren iturriak historian, kulturan (Azurmendi).
|
|
|
Eta hainbertzenarekin haren arima saindua hegaldakatu zen Jesus jaunaren besoetarat (Joanategi); Aldeko iturrian xurga xurga edanik, badut uste lo kuluxka bat ere egina nuela, noiz eta ere iruditu baitzitzaidan, burrunba mutu ilun bat, urrun urrundik heldu, entzuten nuela. Xutitu nintzen, eta, hainbertzenarekin, burrunba sumatu nuen nireganik hurbilago (Barbier);
|
Egun
berean bost mitin eman zituen eta hainbestenarekin ahotsik gabe geratu zen.
|
|
|
Areago, sintagma osoa —determinatzaile sintagma nahiz aditz sintagma— ere izan daiteke mugakizun: astiro ibilizale; bere burua erakustezale; kontuak garbi, txukun eta
|
egunean
berean eramanzale; guztiak galdu zale; esaldiari hitz alferrak inausi zale; izen handi bat irabazi zale; bidera zitzaizkion nahaste guztietan murgilduzale; ondo bizizale; arraultza jarri zale; gogaiak etorri ahala jaulkitzezale. Moneten inpresionismoko lauko zale (Bitaño); Alkandora eder, samur edo bigun zale (Mogel); Teoria handi eta solemne zale (Azurmendi); Joko zuzena egin zale (Berria); Ahariei adarrak kendu zale (Aristi); Barbuilaz barbuila ibili zale (Lertxundi); Beti azkena ibili zale (J.
|
|
|
Lehenengo
|
egunetik
bertatik errezelak egin behar izan genituen; egia esan, ez dute izen hori merezi, trapu zati batzuk baizik ez baitira, ez formaz, ez kalitatez ez marrazkiz elkarren antzik ez dutenak (J. Zabaleta).
|
|
|
Ondorengo testuan, adibidez, bi aukera aurkezten dira lehen atalean(
|
egunean
bertan egitea ekografia edo beste egun batean egitea), baina edozein kasutan birformulatzaileak aukera horien garrantzirik eza azpimarratzen du eta atal birformulatzaileko ideia nabarmentzen (aukeratzen dutena aukeratzen dutela, haiena izango da erabakia).
|
|
|
31.4.6.8b Batzuetan egitura hori aurkitzen da izenordain anaforikoa isildua izanik ere, hala nola Axularren adibide honetan: Beraz hunelatan,[...] behar dugu
|
egun
beretik, geroko begira egon gabe, geure konzientziatik, zer ere notha, falta, eta narrio baitugu, khentzera enseiatu: eta halatan bakean eta soseguan egon, iarri eta pausatu (Axular).
|
|
|
35.2.3g"[{ Erlatiboa+ denbora izena]+ n" edo" [gertakari izena(+ en)}+ denbora izena]+ n" egiturako osagarriek sintagman berean aipatzen den gertakaria dute erreferentzia: Zu jaio zinen urtean erosi genuen etxe berria; Gida baimena lortzen dudan
|
egunean
berean erosiko dut autoa; Garaipenaren egunean ospakizun handiak egin ziren; Gerra garaian gaizki bizi ginen —‘jaiotza’, ‘gida baimenaren lortzea’, ‘garaipena’ eta ‘gerra’ dira erreferentzia adibideotan— Data baten gainean eginiko osagarriek ere hura dute erreferentzia: 1789an hasi zen Frantziako iraultza; 2040an ehun urte beteko ditu gure elkarteak.
|
|
|
13.6b Gaur
|
egun
bertan formak tokia hartzen dio han aldaera soilari, eta askoz ere gehiago erabiltzen da. Berdin bertatik, bertara aldaerak maizago ikusiko ditugu handik eta hara baino.
|