|
2007
|
|
|
Inmarekin txoratuta
|
nengoen
une hartan, Eduren etxeko egongelan, gure aurrean ogitarteko apurrak geneuzkala eta kasetean kantari Xabier Leteren ahots sentikor eta lakarra: –Nik ez dut amets haundirik...?.
|
|
|
Ez. Ageri denez, Birjina hauek oso lanpetuta
|
zeuden
une hartan beste mandatu batzuetan (35). –Errands?
|
|
2008
|
|
|
Markesa andereak ongi oroitzen zuen nola, jauregiko alboetako bat apaindu behar zutela eta, zalantzan egon zen lorezainarekin, arrosak edo jazminak aldatu behar ote zituen. Ama, lorezaina eta bi alabak
|
zeuden
une hartan, amak esan zuenean:
|
|
|
Nazario, baina, Canovasengandik urrun
|
zegoen
une hartan, ikusi berri zuèn irudiak betetzen baitzion burubarrua, itxuraz; egin zuèn aurkikuntzarekin harri eta zur zegoen arren, ordea, oinak lurrean zituèn gizona zen Nazario, eta berehala ohartu zen azaleko emakumearen eta bere emaztegaiaren arteko aldeaz, Reginak ezpainak haragitsuagoak baitzituen eta sudurra luzexeago, besteak beste.
|
|
|
Gosaria bukatu nuenean Squireak ohar bat eman zidan John Silverri Katalexuaren entseinara zuzendutakoa, eta tokia aise aurkituko nuela esan zidan baldin eta moilek osatutako lerroa jarraitzen banuen, entseinatzat letoizko katalexu handi bat zuen tabernatxora heldu arte. Pozik ekin nion bideari itsasontziak eta itsasgizonak hobeto ikusteko aukera berri hura zela-eta, eta jendetzaren artetik, gurdi eta fardel artetik pasatu nintzen, joan etorri handia
|
baitzegoen
une hartan kaian, bilatzen nuen taberna aurkitu arte.
|
|
|
Nazario, baina, Canovasengandik urrun
|
zegoen
une hartan, ikusi berri zuèn irudiak betetzen baitzion burubarrua, itxuraz; egin zuèn aurkikuntzarekin harri eta zur zegoen arren, ordea, oinak lurrean zituèn gizona zen Nazario, eta berehala ohartu zen azaleko emakumearen eta bere emaztegaiaren arteko aldeaz, Reginak ezpainak haragitsuagoak baitzituen eta sudurra luzexeago, besteak beste.
|
|
|
Markesa andereak ongi oroitzen zuen nola, jauregiko alboetako bat apaindu behar zutela eta, zalantzan egon zen lorezainarekin, arrosak edo jazminak aldatu behar ote zituen. Ama, lorezaina eta bi alabak
|
zeuden
une hartan, amak esan zuenean:
|
|
2009
|
|
|
Eta horrek are erakargarriago egiten zuen. Mutil guztion buruetan galdera bera
|
zegoen
une hartan. Elena masturbatu egiten al zen?
|
|
|
bakarrik zegoen, bai, eta ez zuen beste inoren beharrik, antza; gustura baino gusturago zebilen airean hegan, lur guztien eta lurreko arazo guztien gainetik, eta hura nahikoa zitzaion; edo ez zitzaion nahikoa, beharbada, goian zegoenari gorago egitea bururatu, airezko arrainontzi mugagabe bat ote zen, bada, zerua, kolore orotako arrainak zituena??, eta hirugarren kopa hartzea erabaki baitzuen, gaur gaurkoak, bihar biharkoak; gorago egin beharrean, baina, behera egin zuen, hartaz ohartu nahi zuenak begi bistan zituen frogak, Adaren irri dohatsua ez baitzen jada hain dohatsua, arintasunaren biribiltasuna nonbaitetik apurtu balitzaio bezala: esan nahi baita irri hura zurruntzen eta astunagotzen hasi zitzaiola, gorputza ere astunago egiten ari zitzaion seinale; Ada, beraz, beheraldiaren eta bere ezintasunaren errealitatea onartzeko moduan
|
zegoen
une hartan, baina hain zen handia, itxuraz, arestian egindako hegaldiak sorrarazten ziòn malenkonia eta esperientzia berritzeko gogoa, non hegaldiari berrekiteko erabakia hartu baitzuen, laugarren kopa hartuz, gaur gaurkoak, bihar biharkoak; ondorioak, baina, guztiz bestelakoak izan ziren, astuntzen hasia zèn gorputzak berunaren trinkotasuna hartu baitzuen. Adaren irria sorgortasunaren adierazp... berunago egin zuena; ohera joateko ordua zen, beraz; zutitu zenean, ordea, mahai gainean bermatu behar izan zuen eskua, orekari eusteko; eman zuen pauso bat, baina eman orduko joan zitzaion beste oina?
|
|
|
zabaldu orduko, ordea, itxi zuen, baita intziri mingarri bat egin ere, begiak itxi eta eskuak lokietara zeramatzan bitartean, leihotik bat batean sartutako eguzki printzak orratzen gisakoak gertatu balitzaizkio bezala, burmuinak zulatzen zizkiotenak; Adak, beraz, gaizki behar zuen? sekulako biharamuna zuen, egia esan, halako moldez, non ohean eseri eta negar batean hasi baitzen, bat batean; zergatik, bezperan bizitzaren aldeko hautua egin bazuen?; bazirudien, aldiz, Ana Kareninaren tesietatik hurbilago
|
zegoela
une hartan: –Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!?
|
|
|
Lorenzoren egoera, beraz, orekari batena zen, zeina altzairuzko hari ezin estuago baten gainean baitzebilen, erori ez erori. Rodolfok hitzaren makilaz akuilatzen zuen Lorenzo maiztxo?, harik eta bere ateraldi harekin ibilbidea kolpetik egin zuen arte; erakustaldiaren ondorioz, Lorenzok, bere chaise longue an eserita
|
zegoen
une hartan, ez etzanda, bi kontu behar zituen buruan:
|
|
|
behingoz aska zitezen. Baina Feliperen osabak bazekien non
|
zegoen
une hartan, baita noren aurrean ere, eta hala, buruan zeukana inguratzen zuèn errealitatera egokitzen zuela, esan zuen:
|
|
|
Behin komunean, Adak, defentsa sistema psikologikoak eraginda edo, oka egin zuen, baina amak, eroaldi obsesibo batek hartua ote
|
zegoen
une hartan Regina, tokia eta burua maila batean galduta, bai, baina baita bere buruaren jabe ere, ikerketa azkeneraino eramateko gai??
|
|
|
Une hartan, baina, ez zuen, Teofilo Mariak uste bezala, Domingok hitz egin, Damasok baizik; Damaso, izan ere, isilik zihoan, anaien hizkimizkiak entzuten, zetatarren aurkako bataila hartan protagonista bera izan zen arren; berak bazekien, ongi jakin ere, bere balentria kasualitatearen fruitua izan zela maila handi batean, amildegi baten aurrean itsuak bakarrik ematen baitu pauso bat aurrera? eta bera ere, betaurrekorik gabe, itsu
|
baitzegoen
une hartan, gero zorte ikaragarria izan bazuen ere, bere ezusteko erreakzioan Abelardo harrapatu baitzuen, betean harrapatu ere, hura k.o. utziz; bazirudien, beraz, bere ordua iritsia zela, besteen errekonozimendua jasotzekoa, txalo eta zorion, baina ordu hura ere iritsi orduko joan zitzaion, antza, konortea galdu orduko ostu baitzion Abelardok protagonismoa, Damasok handik bizpahiru minutura ber... hura, baina, ez zen jada gauza bera, jantzi berria eta adabakiz josia gauza bera ez diren bezala; bizitza osoan horrelako memento baten zain egon, etxeko bigarrena baitzen Damaso, azken batean:
|
|
|
Ada eta Domingo elkarri begira
|
zeuden
une hartan. Adaren ezker belauna ia Domingoren eskuin belauna ukitzen?, isilune bat sortu zenean, bizpahiru segundokoa, anai arreben artean inolako tentsiorik eragin ez zuena, itxura batean; aitzitik: bizpahiru segundoko hura izan zen, hain zuzen ere, bataren eta bestearen irriek behar izan zuten epea, ezerezetik biribiltasunera egiteko; Adak, gainera, irri egin ez ezik, Domingoren eskuak hartu zituen bereen artean, modurik espontaneoenean, egin behar izan zuèn mugimenduarengatik bere ezker belaunak Domingoren eskuinarekin topo egin bazuen ere; belaunak belauna ukitu arren, Domingok lasai jarraitu zuen, itxura batean, bere irriari eusten zion behinik behin?, harik eta Adak esan zion arte:
|
|
|
Horregatik zegoen Regina ere terrazan, ez, ordea, amona Ursula, kontu haiek adur gaiztokotzat zituena?, bere borondatearen aurka ziurki, esperientzia txar bat bizi izan duenari guztiz joaten baitzaio errepikatzeko gogoa normalki; hala zeuden, bada, orbetarrak? zeruan, bat batean, goiz erdia zen, hamaikak baino minutu gutxi batzuk lehenago?, trumoi hotsak entzun zirenean; hantxe
|
zegoen
une hartan familia osoa. Regina bularra ematen ari zitzaion Adari, eta Rakel neskameak besoetan zuen Gabino?, arrano motorduna, raidaren garaile izango zèn Jules Vedrinesek pilotatua, hurbiltzen eta hurbiltzen hasi zenean ostots jarraitu batean, zenbat eta arranoa hurbilago, orduan eta ostotsago?, harik eta, Regina enea gainetik pasatu zenean, baieztatu ere, baieztatuko zuen inguruan zebilkeèn balizko hegazti adimendun batek aireplanoaren itzalak istant batean zeharkatu zuela Regina eneko teilatua, belabeltz erraldoi baten antzera?, ezin ostotsago bihurtu zen arte.
|
|
|
Orduan, baina, malguki batek katapultaturik bezala, lubakitik ziztuan irten zen Ada, senetik zetorkiòn erreakzio ezin azkarragoan, senak itsututa, itxura batean, baita zuhurtasunari tarterik uzten ez ziòn solidaritatezko jarrera erabateko batek ere, eskua luzatzera bultzatu zuena ondorioei erreparatu gabe, eskua ez ezik burua ere galtzeko arriskuan ipiniz?, sarjentuaren alferrikako oihuen artean: ...enean, berriz, handik hamar hamabost minutura?, sator gela batean aurkitu zuen Adak bere burua, tapaki baten azpian, zauriak benda batzuek lotuak eta estaliak, artatu zuèn erizain gizonezkoak orduantxe bukatu zuen, itxuraz, bere lana?, odol-jario geldiezina geldiarazteko saioan; Domingok, beraz. Domingo eta Chaplin, Ada zauritu zuteneko eszena bertatik bertara jarraitu zutenak, erizainaren ondoan
|
zeuden
une hartan?, bazekien Adaren larritasunaren berri, baina ohartu zenean ezen Adak begiak zabaldu zituela, haren parean jarri eta, kokospetik era ezin samurragoan helduta, honela esan zion, ahots hunkituaz:
|
|
|
Ada tranbia geltokirako bidean zihoan, hamar bat metrora
|
zegoen
une hartan?, zumardi bateko kaleargi piztu berrien artean, atzetik ahots bat entzun zuenean: –Ada!?; edo ezpata hotz baten puntada sentitu ote zuen lepoan, nerbio sistema osoa istantean paralizatu ziona?, zeren Ada halaxe gelditu baitzen, oinak bat batean lurrean iltzatu balitzaizkio bezala, begiak zerumugan galduta.
|
|
|
Domingok. Gonzalo De Lucas eta Chaplinen artean
|
zegoen
une hartan, pistola bat zeraman eta bere lagunek fusila, hamabi presoak hormaren kontra jarri zituztenean, exekuzioa aurrera eramateko prest; Domingok, egia esan, desgogara hartu zuen presoak hiltzeko erabakia, eta hargatik, beharbada, hitz erdirik esan gabe joan zen harainoko bidean, halako moldez, non Gonzalo De Lucasek, lorezaina zenak eta bere burua poetatzat zuenak, harako komentario hura egin zionean, begi bazterraz Domingori so eginik:
|
|
|
bakarrik zegoen, bai, eta ez zuen beste inoren beharrik, antza; gustura baino gusturago zebilen airean hegan, lur guztien eta lurreko arazo guztien gainetik, eta hura nahikoa zitzaion; edo ez zitzaion nahikoa, beharbada, goian zegoenari gorago egitea bururatu –airezko arrainontzi mugagabe bat ote zen, bada, zerua, kolore orotako arrainak zituena? –, eta hirugarren kopa hartzea erabaki baitzuen, gaur gaurkoak, bihar biharkoak; gorago egin beharrean, baina, behera egin zuen, hartaz ohartu nahi zuenak begi bistan zituen frogak, Adaren irri dohatsua ez baitzen jada hain dohatsua, arintasunaren biribiltasuna nonbaitetik apurtu balitzaio bezala: esan nahi baita irri hura zurruntzen eta astunagotzen hasi zitzaiola, gorputza ere astunago egiten ari zitzaion seinale; Ada, beraz, beheraldiaren eta bere ezintasunaren errealitatea onartzeko moduan
|
zegoen
une hartan, baina hain zen handia, itxuraz, arestian egindako hegaldiak sorrarazten ziòn malenkonia eta esperientzia berritzeko gogoa, non hegaldiari berrekiteko erabakia hartu baitzuen, laugarren kopa hartuz, gaur gaurkoak, bihar biharkoak; ondorioak, baina, guztiz bestelakoak izan ziren, astuntzen hasia zèn gorputzak berunaren trinkotasuna hartu baitzuen –Adaren irria sorgortasunaren adi...
|
|
|
hirurak inguruan, hasteko, sekulako goragalearekin jaiki, eta gelak zuen perrail batean egin zuen oka; gero, garbitu zituen ur azpil batean ezpain inguruak, eta berriro oheratu zen; goizeko zortzietan, berriz –katedralekoak izan zitezkeèn kanpai hotsak ere entzuteko moduan iristen zitzaizkion gelara–, berriro esnatu eta jaiki egin zen; logelak leiho bakarra zuen, eta kontraleihoak itxiak zituen, baina ez erabat, atsoak bezperan ez baitzien itxigailuei eragin; hala, bada, leihoen eta kontraleihoen artean bi zirrikitu bertikal zeuden, nondik kanpoko argia sartu eta hedatzen baitzen gelara; Ada, gelako espazio estuak estutzen zuelako edo, leihoa zabaltzera joan zen, espazio arnasgarriago baten bila: ...atzan bitartean, leihotik bat batean sartutako eguzki printzak orratzen gisakoak gertatu balitzaizkio bezala, burmuinak zulatzen zizkiotenak; Adak, beraz, gaizki behar zuen... sekulako biharamuna zuen, egia esan, halako moldez, non ohean eseri eta negar batean hasi baitzen, bat batean; zergatik, bezperan bizitzaren aldeko hautua egin bazuen?; bazirudien, aldiz, Ana Kareninaren tesietatik hurbilago
|
zegoela
une hartan: " Nola botako dut neure burua trenbidera, bizitza oso bat badut aurretik, eguzki ibiltariak eta ilargi beteak zerumugan!" esan zuen bezperan, baina zer eguzki ibiltari eta zer arraio zen hura, baldin eta leihotik sartutako lehen eguzki hark suzko oinazearen zirkulu perfektuaren antza bazuen!;" Nola botako dut neure burua, etxekoei sekulako disgustua emango diet-eta!" esan zuen bezperan, baina ez al zen hobe bizitzarekin bukatu eta disgustu bakar bat eman, bizitzan mila disgustu eman baino?;" Eta egin beharreko urratsa emakume batentzat gehiegizkoa bada, birentzat agian ez..." esan zion Txarok noizbait, baina berak, pausoa bakarrik eman behar zuela eta, bakarrik eman zuen... eta zer?; non geratu ziren bezperako harrokeriak?; zertxobait lasaitu zenean –zigarreta bat ere piztu zuen ahalegin hartan–, gosaltzeko asmotan edo, jangelara jaitsi zen, non bezperako leku eta mahai berean aurkitu baitzuen atsoa, ikusi orduko honela mintzatu zitzaiona:
|
|
|
Ada eta Domingo elkarri begira
|
zeuden
une hartan –Adaren ezker belauna ia Domingoren eskuin belauna ukitzen–, isilune bat sortu zenean, bizpahiru segundokoa, anai arreben artean inolako tentsiorik eragin ez zuena, itxura batean; aitzitik: bizpahiru segundoko hura izan zen, hain zuzen ere, bataren eta bestearen irriek behar izan zuten epea, ezerezetik biribiltasunera egiteko; Adak, gainera, irri egin ez ezik, Domingoren eskuak hartu zituen bereen artean, modurik espontaneoenean, egin behar izan zuèn mugimenduarengatik bere ezker belaunak Domingoren eskuinarekin topo egin bazuen ere; belaunak belauna ukitu arren, Domingok lasai jarraitu zuen, itxura batean –bere irriari eusten zion behinik behin–, harik eta Adak esan zion arte:
|
|
|
Behin komunean, Adak, defentsa sistema psikologikoak eraginda edo, oka egin zuen, baina amak –eroaldi obsesibo batek hartua ote
|
zegoen
une hartan Regina... tokia eta burua maila batean galduta, bai, baina baita bere buruaren jabe ere, ikerketa azkeneraino eramateko gai? – beste zerbait nahi zuen:
|
|
|
...Mariak uste bezala, Domingok hitz egin, Damasok baizik; Damaso, izan ere, isilik zihoan, anaien hizkimizkiak entzuten, zetatarren aurkako bataila hartan protagonista bera izan zen arren; berak bazekien, ongi jakin ere, bere balentria kasualitatearen fruitua izan zela maila handi batean, amildegi baten aurrean itsuak bakarrik ematen baitu pauso bat aurrera... eta bera ere, betaurrekorik gabe, itsu
|
baitzegoen
une hartan, gero zorte ikaragarria izan bazuen ere, bere ezusteko erreakzioan Abelardo harrapatu baitzuen, betean harrapatu ere, hura k.o. utziz; bazirudien, beraz, bere ordua iritsia zela, besteen errekonozimendua jasotzekoa, txalo eta zorion, baina ordu hura ere iritsi orduko joan zitzaion, antza, konortea galdu orduko ostu baitzion Abelardok protagonismoa, Damasok handik bizpahiru minutura ber... hura, baina, ez zen jada gauza bera, jantzi berria eta adabakiz josia gauza bera ez diren bezala; bizitza osoan horrelako memento baten zain egon –etxeko bigarrena baitzen Damaso, azken batean:
|
|
|
1911ko udako egun hura, baina, beste egun bat zen; Nazariok, gainera, jai hartu zuen, eta Reginaren eginbeharra senarraren ondoan egotea zen, hain data seinalatuan. ...rregatik zegoen Regina ere terrazan –ez, ordea, amona Ursula, kontu haiek adur gaiztokotzat zituena–, bere borondatearen aurka ziurki, esperientzia txar bat bizi izan duenari guztiz joaten baitzaio errepikatzeko gogoa normalki; hala zeuden, bada, orbetarrak... zeruan, bat batean –goiz erdia zen, hamaikak baino minutu gutxi batzuk lehenago–, trumoi hotsak entzun zirenean; hantxe
|
zegoen
une hartan familia osoa –Regina bularra ematen ari zitzaion Adari, eta Rakel neskameak besoetan zuen Gabino–, arrano motorduna –raidaren garaile izango zèn Jules Vedrinesek pilotatua– hurbiltzen eta hurbiltzen hasi zenean ostots jarraitu batean –zenbat eta arranoa hurbilago, orduan eta ostotsago–, harik eta, Regina enea gainetik pasatu zenean –baieztatu ere, ba... Zarata eta zalapartaren erdian, Gabino, Ada eta Maria Bibiana negar batean hasi ziren –haurrak babesteko, Rakelek bere besoen artean estutzen zuen Gabino, eta berdin Reginak Ada, Maria Bibianak amaren soinekoari heltzen zion bitartean–, Mendi eta Sasi zaunka bizian hasi zirèn une berean; burrunbak edo izututa, Damaso ziztuan sartu zen etxera, korrika, baita Domingo ere atzetik; Reginak, berriz, ozen esan zuen:
|
|
|
Lorenzoren egoera, beraz, orekari batena zen, zeina altzairuzko hari ezin estuago baten gainean baitzebilen, erori ez erori –Rodolfok hitzaren makilaz akuilatzen zuen Lorenzo maiztxo–, harik eta bere ateraldi harekin ibilbidea kolpetik egin zuen arte; erakustaldiaren ondorioz, Lorenzok –bere chaise longue an eserita
|
zegoen
une hartan, ez etzanda– bi kontu behar zituen buruan: alde batetik, barruan pilatutako ezinegona kanporatzeko ordua zen, edo tentsioaren energia potentzialari atea zabaltzekoa, bestela esanda, beste energia mota bat bihur zedin:
|
|
|
Horixe nahi zuen, ordea, Feliperen osabak, Espainia haustea eta galtzea, katez lotuta zeuzkàn nazioak –Feliperen osaba noiznahi aritzen zen kateak gora eta kateak behera, inperioaren eta inperioak bere mende zituèn nazioen arteko arazoak planteatzeko– behingoz aska zitezen. Baina Feliperen osabak bazekien non
|
zegoen
une hartan, baita noren aurrean ere, eta hala, buruan zeukana inguratzen zuèn errealitatera egokitzen zuela, esan zuen:
|
|
2010
|
|
|
jakin dakidan arren hori esatea eta ezer ez esatea elkarren parekoak direla? geldiarazi gintuen arte; gure ondotik pasatu zenean, eskutik helduta
|
geunden
une hartan Helena eta biok?, zorrotz begiratu zigun, sakristauak bere handinahia zuen, eta une hartan, beharbada, apaizaren parekoa zela iruditu zitzaion?, ikusi ez ezik, ikusiari buruzko epaia ere ematen ariko balitz bezala, kondenazko epaia, alegia?: barre egiten duzue, bai, baina ez al dakizue infernua dela bekatu mortal baten ordaina?; ez zigun onik egin, gizonak bere epaia eman ahala eskuak askatu eta erori egin baitzitzaizkigun, esku bakoitzak bere bakardaderako bidea hartzen zuela; berriro eseri ginen lizardian, bera enbor baten aurka eta ni beste baten aurka, biok aurrez aurre, bi esku banatuen irudia burutik ezin kendu nuela; ustez batzen gintuèn denboraren baitan bi denbora ote zeuden, bada, bata Helenarena eta bestea nirea, bakoitzak bere autonomia zuena, noiznahi har baitzezakeen bakoitzak bere bidea?; biok bat ginen, bai, baina bi ginen une hartan batez ere, gizonaren epaiak gure harremanak kolpetik zapuztu balitu bezala; batasunaren bitasun hura ote zen gure etorkizuneko desadostasun balizkoen sorburu??
|
|
|
galdetu zidan. Aspalditik
|
nengoen
une haren zain, eta iritsi zenean nora ezean gelditu nintzen. Anaiari begiratzen nion, eta zinez ari zitzaidala irakurtzen nuen haren begietan, baina horregatixe, hain zuzen ere, ezetz esateko gogoa piztu zitzaidan, errebantxarako gogoak hartuta.
|
|
|
–Hormaren batek irentsi ote du???; baina, ezer esan beharrean eta armairuari eta hormei begiratu beharrean, nire erreakzioaren zain geratu zen, nire harridurarako; eta ondorioa argi eta garbi azaldu zitzaidan: Adak bazekien, bai, Helenak eta biok elkar ikusten genuela, baina ez zekien Helena gelan
|
zegoela
une hartan: nire lasaitasuna?!; aurkikuntzarekin adoretuta, Adaren akusazioa ukatzea bururatu zitzaidan, baina begi bistakoa ukatzea ez zen nik orduan behar nuena, zerbait burudunagoa baizik;. Arrazoi duzu?, amore eman nuen; artean, ordea, ez nuen Adaren keinuari zeriòn akusazioa ahaztu, eta defendatu egin nintzen:
|
|
|
etorri zitzaigùn egun batean; nik banekien don Anizetoren zuhurtziaz kontu hartan guztian, eta berak bazekien amaren eta bion jokabide inozoaren berri; nik ez dakit don Anizetok amari zerbait esan ote zion bisita hartan? baina ni ikusi ninduenean. Ada eta izeba Ernestinarekin
|
nengoen
une hartan?, bere galdera egin?. Libre al zaude memento batean, Gabino??, eta halaxe hitz egin zidan, gero, etxeko atarian:
|
|
|
" Hor tximeleta bat. ...; esan zidan bat batean, tximeletaren atzetik abiatzen zela, barre algaren artean, eta ni haren atzetik, harik eta gizon baten ezusteko presentziak —ez dakit zergatik, baina, oroitzen dudan bakoitzean, beti hartzen diot sakristau itxura... jakin dakidan arren hori esatea eta ezer ez esatea elkarren parekoak direla— geldiarazi gintuen arte; gure ondotik pasatu zenean —eskutik helduta
|
geunden
une hartan Helena eta biok—, zorrotz begiratu zigun —sakristauak bere handinahia zuen, eta une hartan, beharbada, apaizaren parekoa zela iruditu zitzaion—, ikusi ez ezik, ikusiari buruzko epaia ere ematen ariko balitz bezala —kondenazko epaia, alegia—: barre egiten duzue, bai, baina ez al dakizue infernua dela bekatu mortal baten ordaina?; ez zigun onik egin, gizonak bere epaia eman ahala eskuak askatu eta erori egin baitzitzaizkigun, esku bakoitzak bere bakardaderako bidea hartzen zuela; berriro eseri ginen lizardian, bera enbor baten aurka eta ni beste baten aurka, biok aurrez aurre, bi esku banatuen irudia burutik ezin kendu nuela; ustez batzen gintuèn denboraren baitan bi denbora ote zeuden, bada, bata Helenarena eta bestea nirea, bakoitzak bere autonomia zuena, noiznahi har baitzezakeen bakoitzak bere bidea?; biok bat ginen, bai, baina bi ginen une hartan batez ere, gizonaren epaiak gure harremanak kolpetik zapuztu balitu bezala; batasunaren bitasun hura ote zen gure etorkizuneko desadostasun balizkoen sorburu...?
|
|
|
" Hormaren batek irentsi ote du?"?; baina, ezer esan beharrean eta armairuari eta hormei begiratu beharrean, nire erreakzioaren zain geratu zen, nire harridurarako; eta ondorioa argi eta garbi azaldu zitzaidan: Adak bazekien, bai, Helenak eta biok elkar ikusten genuela, baina ez zekien Helena gelan
|
zegoela
une hartan: nire lasaitasuna...!; aurkikuntzarekin adoretuta, Adaren akusazioa ukatzea bururatu zitzaidan, baina begi bistakoa ukatzea ez zen nik orduan behar nuena, zerbait burudunagoa baizik;" Arrazoi duzu", amore eman nuen; artean, ordea, ez nuen Adaren keinuari zeriòn akusazioa ahaztu, eta defendatu egin nintzen:
|
|
|
‘Jokatuko dugu xake partida bat? ’ galdetu zidan. Aspalditik
|
nengoen
une haren zain, eta iritsi zenean nora ezean gelditu nintzen. Anaiari begiratzen nion, eta zinez ari zitzaidala irakurtzen nuen haren begietan, baina horregatixe, hain zuzen ere, ezetz esateko gogoa piztu zitzaidan, errebantxarako gogoak hartuta.
|
|
2011
|
|
|
Onofre, ordea, gero eta haserreago zegoen: hain haserre
|
zegoen
une hartan, eta hain errabiaturik, non, ukabila berriro luzatu eta garrasika ekin baitzion:
|
|
2013
|
|
|
Yusupoff printzea ez
|
zegoen
une hartan gitarra jotzen hasteko aldarterik onenean. Hala ere, gitarrari heldu eta abesti triste bat hasi zen kantatzen.
|
|
|
Eta Rasputin, non zegoen? Rasputin Moskun
|
zegoen
une hartan, Yar restaurant ospetsuan, jaten eta edaten, abesten eta dantza egiten, Moskuko dama dotore batzuen konpainia onean.
|
|
|
Hala, bada, Loren eta Koldoren bolalumen tirabidean
|
zeuden
une hartan Eduardo eta idazkaria: biak beldurrak hartuta, bai, baina harridurak hartuagoak, beharbada, hain zeuden lekuz kanpo, itxura batean.
|
|
|
aurkitu zuelako. Hain euforiko
|
zegoen
une hartan, hain burua ameslari, bestela esanda, lurrunezko errealitate batek burmuinak hartu balizkio bezala, baita lurruna zeharkatzen zuèn argi izpi batek ere?, non Pankraxik ere begi onez hartu zuela iruditu baitzitzaion. Are gehiago:
|
|
|
Zerbait egin beharra zuen, erotuko ez bazen! Eta orduan, jantzi, ostatutik irten, harrera gelan ez
|
zegoen
une hartan inor?, ostatutik ez oso urrun zegoèn okindegi batean ogi txiker bat erosi, gosari bakartzat hartuko zuena?, eta Bedaibarko mendirik ezagunenaren bidean ipini zen, baita igo eta laster batean jaitsi ere, senak halaxe emanda.
|
|
|
1422ko II. yumada ren 22ko 47 arratsaldeko 16:00ak inguru zirèn hartan, guztiak zeuden eserita. Ibrahim eta Hamza besaulki banatan, eta Raissa eta Xadia sofan? aitona amonen etxean, telebistari begira. Ibrahim eta Xadia lotan
|
zeuden
une hartan, Raissa eta Hamza ez bezala?, noiz eta esatari batek, ematen ari zirèn programa eten. Balad al Xamsko faunari buruzko dokumental bat?, eta albiste sinestezina eman baitzuen: hegazkin batek New Yorkeko Dorre Bikietako bat jo eta sutan zegoen eraikina.
|
|
|
Hala, bada, Loren eta Koldoren bolalumen tirabidean
|
zeuden
une hartan Eduardo eta idazkaria: biak beldurrak hartuta, bai, baina harridurak hartuagoak, beharbada, hain zeuden lekuz kanpo, itxura batean.
|
|
|
pozik zegoen, ugazabaren familiak era abegikor hartan hartu zuelako; pozik zegoen, bazkalorduan hartutako alkoholaren eraginpean zegoelako, artean ere; eta pozik zegoen, batez ere, atsegin zuèn neska bat –Pankraxi– aurkitu zuelako. Hain euforiko
|
zegoen
une hartan –hain burua ameslari, bestela esanda, lurrunezko errealitate batek burmuinak hartu balizkio bezala, baita lurruna zeharkatzen zuèn argi izpi batek ere–, non Pankraxik ere begi onez hartu zuela iruditu baitzitzaion. Are gehiago:
|
|
|
1422ko II. yumada ren 22ko47 arratsaldeko 16:00ak inguru zirèn hartan, guztiak zeuden eserita –Ibrahim eta Hamza besaulki banatan, eta Raissa eta Xadia sofan– aitona amonen etxean, telebistari begira –Ibrahim eta Xadia lotan
|
zeuden
une hartan, Raissa eta Hamza ez bezala–, noiz eta esatari batek, ematen ari zirèn programa eten –Balad al Xamsko faunari buruzko dokumental bat–, eta albiste sinestezina eman baitzuen: hegazkin batek New Yorkeko Dorre Bikietako bat jo eta sutan zegoen eraikina.
|
|
|
Zerbait egin beharra zuen, erotuko ez bazen! Eta orduan, jantzi, ostatutik irten –harrera gelan ez
|
zegoen
une hartan inor–, ostatutik ez oso urrun zegoèn okindegi batean ogi txiker bat erosi –gosari bakartzat hartuko zuena–, eta Bedaibarko mendirik ezagunenaren bidean ipini zen, baita igo eta laster batean jaitsi ere, senak halaxe emanda.
|
|
2014
|
|
|
U eta bion artekoaren bukaera, dena dela, ez zuen traizio parpailatsu batek katalizatu, ziurrenik behin betiko liskar barkaezin bilaka daitezkeen ekintza hutsal sobera handizkatuen arriskua gainditua genuen jadanik gure artekoa hain aurreratua
|
zegoen
une hartan, baina noizbait memelokeriaren batek (memelokeria jakin batek, egia esan) muturtuko ninduen eta hausnarraraziko zidan kontu guztiaren norabideaz eta supituan jabetuko nintzen azken bi urteetan U rekin izandako elkarrizketa oro epaiketa bat izana zela, epaiketa bat non neu nintzen beti auzipetua eta alegaziorako aukerarik gabe kondenatua, ez nielako nire gaitzei buru egin nahi U k ausar... elkarrizketa arketipikoetan, badirudi gehienetan eskolako edo erasmuseko edo unibertsitateko laguntasun iraungipen datadunak eternalki makaldu daitezen baimentzen dugula soka egundo guztiz eten gabe28, baina gurean ezinezkoa zen hala gertatzea, U k ezin zidan utzi beste behin ihesbide erosoena hartzen; izan ere, serioegi hartzen zuen bere burua, ongizatea eta osasuna, ia hamar urteko hartu eman afektibo baten porrota besterik gabe alfonbra azpian ezkutatzeko edo, bestela, urdaileko ultzerari jaten emateko.
|
|
|
Non
|
zegoen
une hartan. Noraino iritsiak ziren haren gerlariak, inbasioaren albistea Moskun hartu zutenean?
|
|
|
Ameskeria besterik ez zen, segur aski, baina hari eutsi zion gogor. Mandatari hori ez zen, bada, gatibu egon, eta Nadia ez zen beharbada hala
|
egongo
une hartan?
|
|
|
Duke handiari ohartarazi zioten, bada, tsarraren mandataria ez
|
zegoela
une hartan jauregian.
|
|
|
Zalantza izpirik gabe, Marfa Strogoffen semea, tsarraren mandataria, Zabedieron
|
zegoen
une hartan, Ivan Ogareffen gatibu ugarien artean!
|
|
|
Felisak, izan ere, ez zuen inolako tripako minik nabaritzen. Felisa, izan ere, ez
|
zegoen
une hartan kili kolo, ultzera baten arriskuan edo helicobacter pilori z osatutako armada baten mehatxupean, helikoptero eta guzti, balizko toxinak eta dioxinak gezi. Aldiz, halako kili kili bat nabaritzen zuen sabel inguru osoan, tximeleta ikusezin batzuek eragindakoa, sentimendu ezin atseginago batean.
|
|
2015
|
|
|
Elkarrekin isilik eta eroso egotearen sentsazio hura. Non ote
|
zegoen
une hartan. Bere moduan gatibu?
|
|
2016
|
|
|
ELAk, EIAk eta DASTek (Debako Abertzale Sozialisten Taldeak) antolatu zuten, eta EIA, DAST, EKE, LAIA, LAB eta ELAko ordezkariak bertaratu ziren. Alderdi eta sindikatu horiek
|
zeuden
une hartan Deban. Arrisku Nuklearraren Aurkako Batzordeko lau kide ere bertaratu ziren.
|
|
|
Behin ere ez zuen atzera begiratu. Asiain seguru
|
zegoen
une hartan haurra autoko maletategian zegoela.
|
|
|
Esplikatuko dizut nik nola ikusten dudan kontu hau, baina aurretik utzidazu beste galdera bat egiten: gogoratzen zara non
|
zeunden
une hartan, Tejero kongresuan sartu zenean?
|
|
2017
|
|
|
Nola bera ere Danielarengandik banatuta bizi izan zen bost urtez. Violeta bera ere, Lunarengandik urrun
|
zegoen
une hartan, amona Graciela zaintzeko Nikaraguaraino joan behar izan zuelako. Nikaraguako emakume guztien patua ote zen seme alabengandik banatuta bizitzea?
|
|
|
Handik hogei miliara
|
zegoen
une hartan. Etxetik atera zenean herrirantz gidatu zuen abaila bizian, aurrea hartuz igande goizeko talde patxadatsuei eta aire urratuak zekartzan kanpai larderiatsuei.
|
|
|
Ezin izan nuen isilik gelditu. Bost axola kalea beterik
|
bazegoen
une hartan. Kristorenak eta bi esan nizkien, eta gehiago esanen Junek, tiraka, hortik erauzi ez banindu.
|
|
|
Auskalo zergatik, baina deia hartzea erabaki nuen. Marta lo
|
zegoen
une hartan, lo urduria, mugitua. Telefonoa hartu eta logelatik irten nintzen.
|
|
|
Langile batzordekook ez joatea nahi zuen, jendea konbentzitu nahi zuen greba uzteko, kaleratzeak izango zirela eta jende askori eragingo zigula esanez. Langile batzordekoak ELAren egoitzan bilduta
|
geunden
une hartan, eta erresidentziatik deitu ziguten lankide batzuek. Han azaldu ginen.
|
|
2018
|
|
|
You Sipo bere logelan
|
zegoen
une hartan, Wu Shuri egin zizkion zapata berriak prestatzen. Pare bakoitza hariaz elkartu eta gero, oihal batean bildu zituen.
|
|
2019
|
|
|
Altsasuko gazteen auzia. Zerbitzuz kanpo zeuden bi guardia zibilekin taberna batean izandako liskar bategatik, 19 eta 22 urte arteko zortzi gazte
|
zeuden
une hartan akusatuen aulkian, besteak beste terrorismoa leporatuta.
|
|
|
Emazteari barne egoera azaltzekotan egon zen, baina malda gora egin zitzaion. Ez
|
baitzegoen
une hartan esplikazioetarako. Eta azkenean, emazteari ezer esan gabe eta gosaldu ere gabe, kalera irten zen, lanera joateko asmotan, sukarra zuela ohartu zen arren.
|
|
|
Idazleak harrituta begiratu zion. Kolaboratzaile gehiegi
|
zeuden
une hartan Albaolan kontu hari buruz hain modu irekian hitz egiteko.
|
|
|
Bulegoan hamabi Hewlett Packard zeuden, hiru lan eremuko lau mahai luzetan banatuta. Hala eta guztiz ere, erdiak libre
|
zeuden
une hartan, txanda hartako gainerako ertzainak patruilan baitzeuden?. Segur aski, hilotza itsas labarretik behera jaurti nahi izan zuen, baina ez zuen nahikoa indar izan haraino eramateko.
|
|
2020
|
|
|
Oso jende gutxi
|
zegoen
une hartan itxarongelan eta Mikelek, harrerako leihatilan zegoen neskari zerbait galdetu ondoren, keinu bat egin zien beste hirurei eskuin eskuaz jarrai ziezaioten.
|
|
2021
|
|
|
Oilasko errearen erretilu handiak mahaietara eraman zituztenean, Raymond parriletara itzuli zen beste batzuk erretzera bigarren edo hirugarren oilasko txikia eska zezaketen gizon jatorrentzat. Raymond bakarrik
|
zegoen
une hartan, haren publikoa mahaien inguruan bildua baitzen. Bert Munroek altxatu zituen begiak platereko haragi xerratik, eta Raymond parrilen ondoan bakarrik zegoela ikusi zuen.
|
|
2022
|
|
|
Ohikoa izaten zen hura, jendeak bere ateak zabaltzen zizkizun, eta han babesten ginen. Ongi gogoan dut non
|
nengoen
une hartan, laugarren pisu batean. Poliziari loreontziak botatzen zizkioten balkoietatik.
|
|
|
Kasu egin eta Kanarietara joan behar genuen elkarrekin". Ulertzen ez zituen gauza bat baino gehiago
|
zeuden
une hartan. Alde batetik, ezin zuen sinetsi Igoneren heriotzak halako mina sortu ziezaiokeenik.
|
|
2023
|
|
|
Bertako geziak, hitz nabarmenduak gogoratu zituen. Itxirik
|
zegoen
une hartan. Noski beste zerbait espero zuela, baina zer esango dio?
|