|
2010
|
|
|
Eguzkia zeruaren erdian
|
zegoen
unea ardatz moduan hartzen hasi zen, eta haren inguruan taxutzen gainerako une guztiak; jatekoak, etzanda deskantsatzekoak, lo egitekoak, Juanek agindutako gimnasia egitekoak. Ez ziren, dena den, une berdinak.
|
|
|
Erreakzio hari lasaialdia jarraitu zitzaion, eta damutu egin nintzen pentsatzen ari nintzenagatik. Konprenitzekoa ere bazen Martinek inolako ahaleginik ez egitea klasean, Hipo bere onetik aterata
|
zegoen
unean; baina argituko zuen auzia. Litekeena zen orduantxe bertan prefektuari eta kolegioko zuzendariari azalpenak ematen egotea, bere hitz egiteko modu harekin, ezpainak elkarri erantsita balitu bezala:
|
|
|
Gainera, inoiz gorde beharra badaukak, errazago sartuko haiz zuloan." Amak esaten zuen osaba Juan" kopeta jarrita" ibiltzen zela batzuetan. Halaxe
|
zegoen
une hartan.
|
|
|
Zergatik aipatu zuen Donibane Lohitzune Irantzuk? Saiatu nintzen gogora ekartzen kafe makinaren aurrean
|
geundeneko
unea, gure hiru enkontruetako bigarrena. Zein negargarri jardun nuen orduan, txiki eta itsusi azalduz.
|
|
2011
|
|
|
Garbi zegoen oso urduri
|
geundela
une haietan, eta jendeak edozein tontakeria esaten zuela bere urduritasuna estaltzearren.
|
|
|
Nonbait errepidea ari zen pasatzen, alde batetik bestera, ez dakit nik, agian, bertan zegoen geldirik, jakina baita suge horiei errepideak ematen duen berotasuna gustatzen zaiela. Ni ere bere ondotik pasatu naiz, geldirik
|
zegoen
une horretan.
|
|
|
Hau isil isilik geratu da, ume txikia bailitzan, ezer esan gabe, protesta izpirik altxa gabe. Eta eskerrak bere alabak, hau da, Jeanne etxekoandreak ez duen eszena penagarri hau ikusi, komunean
|
baitzegoen
une horretan.
|
|
|
Modako taberna bat zen eta jende artean ardo bat hartzeko lekurik hoberena iruditu zitzaion. Jende ugari
|
zegoen
une hartan. Mutil batzuek barra defendatzen zuten gogorki eta beren gotorleku horretatik erradiografia egiten zieten tabernara sartzen ziren neska guztiei.
|
|
|
Goizeko hamarretako albistegia hasi berria
|
zegoen
une hartan.
|
|
|
Nik neuk ere, aspaldidanik, Herman Melvilleren laguntzarekin, balea zuriaren arrastoa jarraitu izan dut eta, azkenik, topatu dudala esan dezaket. Gainera, gure itsasontzia hondoratzeko prest
|
zegoen
une berean... Giovanniren hitzak marinel zahar batek kontatuko lukeen ipuin misteriotsu bat bezala zabaltzen ziren liburu dendako sotoan.
|
|
2012
|
|
|
Chrysostome ez
|
zegoen
une hartan klubean, eta Van Thiegelek nahiko lasai hitz egin zuen. Arraroa zen, bere ustez, sasoi sasoian zegoen gizon hura emakumeekin sekula ez ibiltzea non eta, Force Publiqueko guztiek ondo zekitenez, horretarako bideak zabal zabalik zeuden leku batean.
|
|
2013
|
|
|
Elurra ari zuen orduan ere, baina izpika, ikusmira galarazi gabe. Reno betiere isila are isilago
|
zegoen
une hartan; ilargi erdizka beteak ez zeukan indarrik mendi zurituak argitzeko. Kasinoko kolorinek ukitu triste bat zeukaten.
|
|
|
Eta, hori baino gehiago, oso epe laburrean, misioa bere buruari eusteko gai izatea lortu zuen. 1707ko ekainean, bere lanak hasi zituenetik sei urte eskasera, Nueva España gehiena lehorteak eta goseteak jota
|
zegoen
unean, Aita Ugartek hitz hauek idatzi ahal izan zituen bere misiotik:
|
|
|
Urte irekiak: herritarren masa handiak norabide berrietara joateko aski ameslari, inkontziente, haserre edo despistatuta
|
dauden
uneak. Une horietan prozesu bateratuak martxan jartzeko adina adimen politiko behar izaten da.
|
|
|
Medikuntzarekiko analogia egitea apur bat urrun geratzen da, nahiz eta hizkuntza baten diagnostiko eta sendabideak medikuntzatik ere zerbait baduen. Hizkuntzen dinamikei buruzko jakintza ahulagoa da, eta beste estadio batean
|
dago
une honetan. Analogia hurbilagoa da, adibidez, ekonomiarena.
|
|
2014
|
|
|
Ahotsaren kristalak horman du talka. Ez
|
dago
unearen itzala. Ez zu eta ez ni ez gaude harriaren hutsean.
|
|
|
Solasaldiaren alteritatean. Zenbat ni
|
daude
une horretan Bordaberriko sukaldeko mahaian. Zenbat ni zeuden" Ama gaixoen umeak oinutsik" esanean Xamuiok abestu zuenean.
|
|
2015
|
|
|
Poesia idaztean
|
badaude
une batzuk, poesia irakurle ez direnek uste duten baino hagitzez urriagoak, zeinetan idazleak nolabaiteko asaldura sumatzen duen. Uste duzu ideia on bat edo irudi egoki bat aurkitu duzula, eta hari mehe horretatik tiratzeari ekin diozu.
|
|
|
Garaipen hau ikusteak, europar txapelketa zela jakiteak, are gehiago hondoratu zuen Gaztañaga, bere animo eta gogo guztiak ezin beherago murgilduta
|
zeuden
une larri hartan.
|
|
|
—Ladis Goiti doktorea ez
|
dago
une honetan neskaerizainak hitz totelka hitz egiten zuen izuak harrapatuta.
|
|
|
Agintaritza militarrak manatzen zuen zein ofizial ariko zen esparru bakoitzean, eta Urmenetak ez zezakeen inolaz ere uka, bere familiaren egoera kolokan
|
zegoen
une haietan. Bere bizitzaren pasarte hau isildu eginen zuen betirako, eta ez zien sekula aipatu adiskideei, ez eta ahaideei ere.
|
|
|
Promotoreen eta Konstruktoreen Elkarteak, aldiz, alegazioa aurkeztu zuen, baizik eta ikerketa finantzarioetan zehaztasun falta zela, baina alegazioa ez zen onartua. Foru Diputazioak onetsi zuen Zoru Industrial eta Etxebizitzarako Udal Promotora abenduan, Kontsistorioa bere krisi politikoan murgildurik
|
zegoen
unean, eta aria horretaz gibelatuko zen 1978ko hondarrera arte, Urmeneta ordurako Udaletik kanpo zela.
|
|
|
Bestetik, Correak ere ez ditu guztiak berekin. Petrolioaren beherakadak baliabideak kendu dizkio politika publikoetan aurreratzeko, zerga batzuk igo behar izan ditu, eta ez
|
dago
une onenean. Bi agintaldi agortzen ditu laster, eta Konstituzioak ez du uzten hirugarrenera aurkezteko aukerarik.
|
|
2016
|
|
|
Istant batez, bere pentsamendua izen haren inguruan mugitu zen. Non ote
|
zegoen
une hartan. Stefanok hitz egin ote zuen berarekin?
|
|
|
Eguzki loreak etxeko ateari josita egon ohi ziren (eta egon ohi dira oraindik) etxearen babesgarri, gerora kristautasunaren zabaltzearekin gurutze txikiak josi izan zaizkion bezalaxe funtzio berberaz. Hilarrietan ikusten ditugun eguzki disko eta svastikak ere babes helburu berdinaz grabatzen ziren, hildakoa lurperaturik
|
dagoen
unea sinbolikoki eguzkiak ukitua gera zedin. Eta sinkretismo harrigarri batek paganismoaren ezaugarri hau eliza eta katedralen hormetaraino eramaten du, bertan ikusten ditugun rosetoiak hori bera baino ez baitira:
|
|
|
Gizarte eta nazioarte demokratikoak iritsiko baditugu, gizarte eta nazioarte desmilitarizatuak izango dira, eta hori lortze aldera, honaino aipatu ditugun neurriekin batera bortizkeriaren lilurarekin amaitzea da lehen urratsa. Gizarte zibilaren eta hezkuntzaren esku ez
|
dago
une honetan munduko armak deuseztatzea, baina bai,, ordea bortizkeriaren lilura deuseztatzen saiatzea. Bortizkeria zilegitasun iturri izan da indoeuropar kulturetan, eta arestian esan dugun bezala, guztiaren gakoa zilegitasuna denez, bortizkeriaren zilegitasuna eztabaidan jarri behar da.
|
|
2017
|
|
|
Harrezkero, isilune luzea, batzuek elkarri zerbait esaten zioten ahopean, alde edo kontra izanik entzundakoarekin. Ofizial frantsesak ez zuen hitzik ere ulertzen, baina bazekien bere bizitza eta soldaduena jokoan
|
zeudela
une hartan. Goñi lehena, Krutxaga hurrena, Txolin geroago, banan banan hasi ziren Xabierren ondoan paratzen.
|
|
|
Hidrogeno leherketa nuklear batean gertatzen denaren antzekoa da Eguzkian energia sortzen duena. Mugatua baina etengabea den leherketa honek 400 milioi tona hidrogeno helio bihurtzen ditu segundo bakoitzeko; kontuan hartzen badugu Eguzkian helio baino lau aldiz hidrogeno gehiago
|
dagoela
une honetan, beste 5.000 edo 10.000 milioi urte gehiago iraungo duela kalkulatzen da, gutxi gorabehera, orain arte bizi izan den bezainbat.
|
|
2018
|
|
|
Leku horretan Arga ibaiaren alboanegokitu ziren XIII. mendean zehar Barañaingo Jabeak deituak, beren ibilbide espirituala Barañaindik oso gertu hasi zuten serorak, San Agustinen arauak beren egin zituztenak 1244 urtean Pedro Ximenez Gazolazko gotzainaren ekimen bati jarraiki. Seroraren irudi erdierlijiosoa Erdi Aroan zehar azaldu zen Euskal Herriko testuinguru geografikoan, elizaren egitura artean sendo finkatuta ez
|
zegoen
unean, hain zuzen ere. Trentoko Kontzilioa egin ondoren, 1563an, mugatu egin zen emakume horien esku hartzea Elizaren egituran, eta haien lekuan sakristauak jartzeko ahaleginak egin zituzten, baita gure gizartean sakon errotuta zegoen eredu hori kontrolpean edukitzeko ahaleginak ere.
|
|
|
Azken bost urteetan, beraz, zehaztu eta eguneratu egin dira orain dela hogeita hamar urte aipatu obra argitaratu zenean oker idatzitako abizenak, atxilotze eta erailketa datak, jaiotze datak, familiei buruzko datuak, lanbideak, adskripzio ideologikoak eta erreferentziazko artxibo, bibliografia eta ahozko iturriak. Datu base bizia denez, ikerlan berriei eta beste ikerketa proiektuen emaitzei esker etengabe elikatzen baita, eguneratuta
|
dago
une honetan, eta beraz, ahal zen zehaztasun mailarik handienarekin aurkeztu ahal izan dugu txosten honetan azaldutako informazio guztia. Nafarroan izandako errepresioari buruzko proiektu orokorrean jasotako informazio hori kontrastatu egin dugu Iruñeko hirian gertatutako errepresioari begira espezifikoki jasotako informazioarekin.
|
|
|
Hala ere, gazteek bazekiten beren aiton amonen mundua aldatzear zegoela, edo bukatzear. Aldaketa zehatzak baino, zetozen aldaketei buruzko pertzepzioa iruditzen zait garrantzitsuena, aldaketak ez ezik, horien aurrean jokatzeko modu ezberdinak, politikoak barne, jokoan
|
baitzeuden
une horretan.
|
|
|
Botere publikoen jarrerari
|
dagokionez
une egokia zelakoan, J. Estornes Lasa eta J. R. Sarasa, ikastolaren legalizazioa helburu zutela, gobernadore zibilarekin bildu ziren.
|
|
|
Handik urte gutira, ETB Iruñerrian ikus zitekeen Aralarren bere babesean izkutuan jarria zuten antenari esker, gobernadorearen isunak eta guardien mehatxuak pairatzea erakarri ziona. Ez
|
zegoen
unerik hoberenean, lau hilabete eskas lehenago santutegiko esmaltez osaturiko erretablo famatua baitzuen eramana Erik Belgikarra arte ebasleak; afaltzerakoan, aferaz galdegin geniolarik, malkoak ageri zitzaizkion begitartean. Sei urte geroago erretabloa Italian berreskuratu zuten.
|
|
2019
|
|
|
Etxera gonbidatuko du ondoren eta Stefanek irudikatu bezala, gau luzeari solasaldi batek emango dio amaiera. Laguna lo utzita zigarroa leihoan erretzera altxatuko da Moritz, eta film batean
|
balego
une horri zein soinu banda jarriko liokeen pentsatzen arituko da zigarreta bukatu eta maindire artera itzuli bitartean.
|
|
|
—Badago zerbait oso bitxia zintzilikatuta
|
zauden
une horietan, une jakin batzuetan behintzat; izan ere, zuk egun hartan urrutitik ikusten zenuena, distantzia hartatik ikusteko zeneukan ahalmena, Dafne, indar hori oso berezia zen, bazirudien une hartan ahalmen magikoak, efektu bereziak, fantastikoak zeneuzkala zeure baitan, edo antzeko zerbait.
|
|
|
Euskaztelera ez dut oraingoan lagungarri, ez bai naiz gogoratzen izen hauekin erabili izanaz. Zerrendan,
|
dagokien
unean, aztertuko ditut banan bana. d) Mordokoak: vamos a Aizkibel, a Aizkibel zelai, a Algorrikogain, a Arrubi, a Bistako harri, a Erron gaztainaldi, a Kanbiogain, a Lizardi, a Lizardiko txabal, a Urdinbideko txelai, a..., a..., a...
|
|
2020
|
|
|
Bi kirolariak ziren, basoan zebiltzan korrikalariak. Bakarrik
|
nengoen
une hartan bidean, Arratibel eta Satrustegi aurreraxeago baitzihoazen.
|
|
|
Bitartean, itxarop pazientzia eta adorea ditugu denok.
|
Zaude
une oro Carlos eta Jaimerekin harremanetan. Haiek urratuko dute bidea.
|
|
|
Sendotuta
|
zegoen
uneetan poema argitsuagoak idatzi zituen, baita umorezko kantak abestu ere. Gainera, antzerkirako zuen berezko joerarekin, keinuen bidez eta ahotsarekin jolastuz parodia gehitzen zien kanta batzuei.
|
|
2021
|
|
|
Gogoan dut haustura ez zela izan kolpetikoa, ez
|
dagoela
une fundazional bat, kontzientzia hartze mailakako bat baizik.
|
|
2023
|
|
|
Begi beltzeko presoa Marierengana joanda zegoen, kontsultaren bat egitera, eta Andrerekin
|
nengoen
une hartan. Zorionez, bera arduratu zen azalpenak emateaz, eta leiho ondoko gaztearengana hurbildu nintzen ni.
|
|
|
Bestelako irakurketak ere ahalbidera ditzakeen arren burmuinak bermugimenduan jarraitzen zuen eta ahapeka oihukatzen ere hasi zelakoan
|
dago
une guneren batean esanez errealitateak ez zuela mundu harago eramanen eta harago joatea zela bere xedea esanez munduak ez zuela errealismoa harago eramanen eta harago joatea zela bere ametsa.
|