|
2001
|
|
|
Ito beharrean egin zuen barre, aurpegia gorritu eta begiak erabat busti arte. Ziur
|
nengoen
une hartan arras errukarri nintzaiola. Pixka bat lasaitu zenean, poltsikotik ondo tolestutako muki-zapia atera, goiko bi izkinetatik txukunki heldu, astindu bortitz batez zabaldu eta malkoak xukatzeari ekin zion trakeski.
|
|
2002
|
|
|
Fionak zain dagoenaren begiratu urduriaz erantzun du. Bistan da ez
|
dagoela
une honetan zure musuekin arduraturik. ETA guerrillas eta King Juan Carlosen premia handiagoa bide da haiena baino.
|
|
|
arrabalak galdurik
|
zeuden
unean.
|
|
2003
|
|
|
Ziur
|
nago
une hartan gizonari bere urteak etorri zitzaizkiola gogora. Berrogei betetzekoa zen.
|
|
|
Ez
|
zegoen
une klaberik,
|
|
2004
|
|
|
" Bentzuturik zeundeten" esanen zion Marckek, legearekin inoiz arazorik izan gabeak; baina Bazterrek, egia beharrez, ezetza esanen zion, bentzuturik ez zela hitza, edo bentzuturik ere
|
bazegoela
une hartan, baina beste zerbait nabaritu zuela: " Ordura arteko euskaldun edo basko edo dena delakoa ginela izatea ez zen jada niretzat ofizio bat, apaizgo bat, edo nahi baduzu patu astun bat.
|
|
2005
|
|
|
Edozein soinu bereizten genuen: fusilak kargatzen zirenekoa, granaden txistuak parabolaren goiengo puntuan
|
zeudeneko
une mutua, eta batez ere, bazkaria prest zegoela adierazten zuen zintzarri hura. Usaimena aldiz, erabat galdua genuen harrezkero, bolboraren eta kearen erruz, ziur aski.
|
|
2010
|
|
|
Eta borroka latz horren ostean ahitzear nituen azken indarrekin atzera egitea lortu nuen. Erditzearen unerik zailenean burua guztiz kanpora ateratzear nuela, emaginaren hatzek indarraren indarrez itxura gabetzen ari zitzaidan kaskezurra heltzekotan
|
zeuden
une horretantxe, berriro ere umetokira sartzea lortu nuen. Amaren sabelera itzuli nintzen, jadanik ez zegoen itsaso galduaren bila!
|
|
|
Ez dakit komeni zaidan malda honetan behera abiatzea. Isilik
|
nago
une batez, uzkur, beldur. Bere hasperena entzuten dut entzungailuan, lasaitze hasperen bat dela iruditzen zait.
|
|
2011
|
|
|
Berak esaten zuen dena, ez
|
zegoen
une haietan Gloriak esandakoari ezer askorik eransterik, lantzean behin, idazle mexikar hark Jorge Luis Borges bisitatu ostean bezala," isilune esanguratsuren bat" tartekatu besterik ezin zuen egin Lazkanok, gehienera jota.
|
|
2012
|
|
|
Astiro doa denbora. Ohe gainean
|
dago
une honetan Herrerak behar duen guztia. Gosaltzen bukatu duenean, Etxeberen ondoan etzan da.
|
|
|
–Ikertutakoaren arabera, oraingoz ezin dugu erabat baztertu garai batean amiantoa erabili zutela, baina ez dugu uste hala izan zenik eta, gainera, oso ziur
|
gaude
une zehatzen batean erabili bazuten, inork ez zekiela kaltegarria izan zitekeela. Agian baten batek okerrena opa die bere lankideei, baina inork ez du bere buruaz beste egin nahi lanean, eta badakizu tailerreko arduradunek, ingeniariek eta horrelakoek ere gainerakoekin lan egiten dutela.
|
|
|
“pertsona bakartia izatearen fama duzu”. Cortazarren begiratua infinituan iltzaturik
|
dago
une horretan, eta erantzun aurretik irribarre triste bat marrazten du bere aurpegi bizardunak. “Bai, ados nago”, erantzuten du, “tristezia apur bat ematen dit aitortzeak, baina hala da”.
|
|
2014
|
|
|
Etxeetako argi piztuek baizik ez zuten han inor bizi zen zantzurik adierazten, bestela dena zen mortu. Aita geltokitik aldentzen ikusi zuten, Peugeotaren atzeko argietako bat itzalita zeramala, eta denak eskua altxatuta geratu ziren, autoa bistatik galdu zuten arte, nor bere pentsamenduetan murgilduta, trenaren zain
|
egoteko
uneak ematen baitzuen nor bere baitan biltzeko tenorea, nork bere etorkizunaren nondik norakoez gogoeta egitekoa. Horregatik zihoazen isilik txarteldegirako bidean, ama poltsak eskuetan hartuta, Nagore bere kuxinari helduta, eta beste biak aurretik oinez, elkarren aldamenean, ezer esan gabe.
|
|
|
Baina Martinen etxean bospasei egun zeramatzala, auzoak bere ordutegiak bazituela ohartu zen,
|
bazeudela
une bakan batzuk kalera irten eta jendea ikusteko, eguerdietan eta afalaurretik kasu. Ez zen, zehazki, bere sorterriko Pontika bezalako auzo normala, horretarako gozoki denda, arrandegia, harategia eta taberna falta zituen, baina zertxobait hurbiltzen zen.
|
|
|
Pentsamendu bitxia zen: denak
|
zeuden
une hartan, aita bezala seme alabak, zigor egoki baten bila. Krimena txikia zen, ordea, eta seguruen aita madarikazioak botaz baretuko zen.
|
|
|
Etien letra hori izkiriatzen hasi den oren berean Arnegitik Craonnerateko bidean abiatu da Luro. Etxean ikusi, entzun eta egin dituenak oro –Maitenarekin
|
egondako
une gozoak batez ere: ezkontzeko elkarri hitza ematea, gurasoen oniritzia jasotzea, gordeka elkarri lehen pott herabea ematea– nori erran behar ote dizkion pentsatuz abiatu da Luro, hain justu Etien Limogesen letra horren idazten hasi den oren berean.
|
|
|
Tentsio horrekin beti, azken bihotzekoak noiz joko. Baina hori guztia pentsatzen zuen, paradoxa badirudi ere, gorputza eternoa dela sinetsita
|
zegoen
une batean eta Sartre, Txillardegi eta Salinger irakurtzen ari zela.
|
|
|
Eta une horretan bertan, Irene Arrias treneko leihotik itsasadar bazterreko zikinkeriari begira
|
zegoen
unean bertan, Janvier Munyaneza umeak eskuko makila mugitu eta zaintzen zuen behietako bati jo zion kolpea konturatu barik. Ezkerreko begitik sartu zion egur muturra ia, marka txiki bat ere utzi zion ilajean.
|
|
2015
|
|
|
–
|
Hago
une batez –bota dio Madariagak, Errazkin kotxera itzuli denean– Sakelako telefonoa ahaztu diat. Segituan natorrek.
|
|
2016
|
|
|
Baina
|
balego
une bat,
|
|
|
Baina, kemenez, pentsamendu haiek uxatu eta orainera itzuli da, bertan preso baitauka semea, zain, eta Caracasen adio esan zionetik ez dute berriz elkar ikusi. Txomin oso pozik dago ama ikusteaz, nola ez, nahiz eta pentsatu ez dela hau berriz batera
|
egoteko
une eta toki aproposena, kartzelako bisita gela hotz eta zikin batean, eta ama hain urduri, larrituta, asalduzko garai horretan bizi den giro gaiztoarengatik.
|
|
|
Ziegara itzuli zenean, amaren oroitzapena lausotzen joan zen eta Nekanerena argitzen; eta pentsatu zuen orduan berak ez zuela nahi gurasoei gertatutakoa beraiei jazotzea, horrenbeste urte aldendurik, horrenbeste urte bakarrik. ...teko bakardadea edo Italo Calvinoren Baroi arranpalaria nobelez mintzo zitzaion neska harekin, Sartre eta Beauvoirren harremanaz aditu baten ziurtasunarekin hitz egiten zion emakume harekin, esaten ziona “bizitzari den dena eskatu behar zaio, eta bete betean bizi”; eta betiereko maitasunik sekula ere aginduko ez zion arren, maitasun handia ematen zion bueltan ezer eskatu gabe, elkarrekin
|
zeuden
une hori infinitua bihurtuko balu bezala, borondate eta askatasunari lotutako maitasuna. Eta akordatu zitzaion, jarraian, nola joan ziren mendira ekaineko arratsalde batez, eta ikusi zituzten belaze zabalak, inoizko berdeenak, belarra hazita zegoela, eta hantxe oinekin zapaldu eta ohantze bat atondu zuten, eta bertan etzan ziren elkarrekin, han belar luzearen babesean, gorderik, ohantze natural hartan, eta elkar maitatu zuten libre, animaliatxoak balira bezala, naturaren hots txikiak entzuten; eta gero belar izpi bat ahoan sartu eta zeru urdinera begira geratu zen Txomin, eta zeru eskergak eta lur hezeak legez beraiek ere bat egiten zutela sentitu zuen, une batez bada ere...
|
|
2017
|
|
|
Axik adarra jotzen dio Landerri, Euskal Gatazka noiz bukatuko eta krisi garaian, adiskidetzea, erreparazioa aurrera eramateko –antzezteko, kongresuak egiteko, nahi balitz Landerrek Axirekin eztabaidatu ondoren horren inguruko telebista programa bat egiteko– dirurik ez
|
dagoen
une bertsuan. “Euskaldunok beti horren egoki” ihes egin dio, ironiari ezin eutsirik.
|
|
|
“Erria, Nagore! ”, esan nion neure buruari, “lasaitu... ”. Nekatuta
|
nengoen
une oro dena kontrolpean eduki beharraz. Beti atezuan, beti erne.
|
|
2020
|
|
|
MERLINE: Akaso zeure buruarekin
|
egoteko
uneak ziren horiek.
|
|
2021
|
|
|
Gogoan zuen, zenbait hilabete lehenago, komunera eraman zuten batez, zaintzarik gabe
|
zegoen
uneaz profitatu zuela, kotxe erraldoiak zeuden garajera ausartzeko. Zakurrak zaunka larriari eman ziren orduan eta gainera erori zitzaizkion:
|
|
|
Argi zirrinta herabea pizten ari zen pinuen artetik, Piteier baserria zelatatzeko enbor meta baten gibelean kuzkur
|
geunden
unean. Ez zen mugimendu bitxirik.
|
|
|
Vivaldiren Gloria entzuten zen, DJ Saguxarrek nahasten zuena Kraftwerken Radioactivity puska heroikoarekin. Soinu bereziak adimena gatibatu zidan, justu Joana amoroski begira
|
zegokidan
unean:
|
|
|
Folio hori karpeta baten barruan dago. Karpeta hori nire mahaiaren gainean
|
dago
une honetan. Nire gelan.
|
|
|
Mozkorraldi Handia amaituta, eszenatoki berria eskatzen zuen etorkizunak. Hormetatik latigoa eta maskara afrikarrak desagertu ziren, airezkoak ziruditen altzariek ordezkatu zituzten egongelako ilun handiak, barra eraistearekin batera joan zen baltsa bilakaturiko besaulkia betiko, eta alaba ez zen han
|
egon
une historiko hura, Garaipenaren Eguna, bere begiez ikusi eta hondakinen gainean tu egiteko. Aurrerantzean egongelan sartzean parez pare ikusiko zintuen, ez lehen bezala eskortzoan.
|
|
|
Elkarrekin
|
geunden
une hartan behinik behin libreak ginen.
|
|
|
Baina momentu batean lehortu egiten direla, idazlea konturatu gabe, bat batean liburuak berak esaten du, bukatu da, eta lehortzen hasten da, ixten, sendatzen ari den zauri bat bezala. Gero eta gertuago
|
zegoen
une hura.
|
|
2023
|
|
|
Zaharraren arnasak hurrengo olatu orroa dakar, gero eta luzeagoa da gailurrean
|
dagoen
unea, apnea hori, beti azkena dirudiena. Biratu eta etorri den bidetik alde egingo luke.
|
|
|
Baina, jende askorekin bildu ondoren, ez genuen erantzun gogobetegarririk jaso. Batzuek esan ziguten ez zutela beren burua lan horretarako prestatuta ikusten; beste batzuek eskaintza interesgarria zela, eta eskertzen zutela, baina oso gustura
|
zeudela
une hartan zuten lana egiten; eta izan zen gure eskaintza entzunda algara betean barre egin zuenik, burutik gaizki ote zegoen uste al genuen galdetu aurretik. Ez baita, izan ere, nornahirentzako moduko lanbidea editorearena, are gutxiago, gure kasuan bezala, baliabide ekonomiko urriko argitaletxe apal batean lan egin behar denean.
|