|
2001
|
|
|
Uretan zurrunbiloa entzuten da eta zirimolak, bi kaiman bata bestearekin borrokan. Eta hortxe bertan moilan lotuta
|
dagoen
txalupa buruka ari da enbor ustelduen kontra. Eta badago beste txalupa bat baratua, branka lokatzetan sartua, eta horri ere gora beheraka mugitzen zaio popa.
|
|
2005
|
|
|
Atzamar arina eskuineko lokiraino jaso zuen ginbaletarena eginez Huckek, petrilean branka emanda gilaz gora
|
zegoen
txaluparen azpian ezkutatu baino lehen. Popak gora egin zuen poliki, zangoak azaldu ziren, gero gerria.
|
|
|
" Ez
|
dago
txalupan! Barruan gelditu da urdekumea!".
|
|
|
Musika hasia zen, tristea pasodoble hura. Ibaiko petrilean jesarri zen, putzuak ageri ziren ezker ertzeko eskalari lotua
|
zegoen
txalupan. Plazara helduak ziren neska bakanen inguruan zebiltzan lagunak, bromaka.
|
|
2006
|
|
|
Esnatu eta hantxe
|
nengoan
txalupa baten Europara bidean alboan hamabi herrikide nituala.
|
|
2008
|
|
|
Zubia eta patroia desagertu egin ziren itsasoan. Hantxe
|
zegoen
txalupa, irratirik gabe, balizarik gabe, nora ezean. Zuen aitak aurkitu zuen ontzia eta abisua eman zien salbamendukoei?
|
|
2009
|
|
|
Plazaren ondoko frontoian hiru mutil txiki ari ziren esku pilotan, amona bat puntua egiten ari zen eserleku batean, eta bi gizon pintura poteekin eta trapuekin zihoazen moilarantz, ur handitzen
|
egondako
txalupak pintatzera edo. Gizona plaza erdian geratu zen, puntua egiten ari zen amona begira begira zuela.
|
|
|
Inozoak. Eutimiok gilaz gora iraulita
|
zeuden
txalupak erabiltzen zituen arnasa hartzeko. Urtean behin batela ur handitzen uzten zuten txalupa jabeek, egurrak eman eta oholen arteko pitzadurak itxi zitezen, gero iztupaz errematatu eta pintaketa egiteko, eta, normalean, urte sasoi guztietan egoten zen batelen bat edo beste gilaz gora.
|
|
|
Trantsizio garaian EAJko buru izan zen, eta 1987tik, EAkoa. Venezuelara joan behar izan zuen Francoren diktadurak iraun zuen artean, eta han
|
zegoela
Txalupa irrati klandestinoa sortu zuen eta irrati hartako hizlaria izan zen Euzkadi Irratiak erbestean hartu zuen izena. Diktadura amaituta, Euskal Herrira itzuli zen, eta Altzuzara (Nafarroa) joan zen bizitzera.
|
|
|
Nekeak jota edo ondoezik daudenak baino ezin daitezke modu honetan salbatu, azaldu zitzaien ikusleei bozgorailuetatik. Ibai izeneko boluntarioak bere gorputzera lotu zuen neska, eta sokan behera zubitik uretan
|
zegoen
txaluparaino jeitsi zuen. Horrelako salbamenduak ez dira ohikoenak izaten, azaldu zuen Calvok.
|
|
2010
|
|
|
–Kontatu ez, baieztatu. Antxon Karlistak egin zion iraina gertatu zenean, hire aitarekin eta Xabiertxorekin
|
nengoan
Txalupa Txikin, beraz, gertatutako guztia ondo ezagutzen diat. Nahi al duk zehatz kontatzea egun hartakoa?
|
|
2011
|
|
|
Hauetako batek" inork oroitzen ez zuen detaile polita eman zigun". Badirudi Brunet palazioaren inguruan zegoen grutan, laku txiki bat
|
zegoela
txalupekin eta bertan festak ospatzen zirela. Kobazulo horren barruan ama birjinaren irudia kokatuta zegoen eta gainean orein baten brontzezko figura, Brunetarren logoa" eta gaur egun sorgin dantzako banderan ikusten dena". Datu interesgarri gehiago ikasi nahi badituzu ez galdu hurrengo urteko irteera.
|
|
2012
|
|
|
Ilargia irteteko zegoen, eta zeru sabai urdin ilunean bi izar ttipik soilik distiratzen zuten, bi itsasargi salbatzaile bailiran. Olatu lodiak geldiro eta tarte beti berdinetan lehertzen ziren bata bestearen jarraian, lehorrera estekaturik
|
zegoen
txalupa bakarra leunki kulunkatuz. «Igo gaitezen txalupara», esan zidan bidelagunak; duda mudatan geratu nintzen:
|
|
|
Izan ere, batzuetan sentsazio horixe edukitzen baitut: bizitzak egotzi egin nauela, itsaso zakartuak egin ohi duen bezala, eta itsasertz triste batean
|
nagoela
txalupa zahar bat bezala, oraindik sendoegia hondoratzeko, baina marguldua eta herdoildua uraren eta kresalaren eraginez?. Ez zaizkizu gustatzen ez ardoa, ez ehiza eta ez emakumeak; beraz, ez duzu ezeren faltarik sumatuko.
|
|
2013
|
|
|
Inozoak. Eutimiok gilaz gora iraulita
|
zeuden
txalupak erabiltzen zituen arnasa hartzeko[...] Urpetik egiten zuen igeri iraulitako batelen baten sabelera iritsi arte. Txaluparen sabelean geratzen zen oxigenotik edaten zuen apustuan zehazturiko minutu kopuruan, eta urpean igeri eginez itzultzen zen berriro hasierako lekura.
|
|
2014
|
|
|
Itsasoan zebileneko istorioak gordetzen dituzte argazkiek. " Gran Artibai herrian
|
zegoen
txaluparik handiena zen 60ko hamarkadan. Bost sei urtean egon zen Ondarroan, eta, gero, saldu egin zuten", dio Arrizabalagak.
|
|
|
Hor
|
dago
txalupa.
|
|
2015
|
|
|
Cacolet deitzen zaio tramankulu horri eta Baiona inguruan dago kokatua eszena, XIX. mendearen erdialdera. Hurrena, hiru arrain saltzaile ageri dira, Donibane Lohizunen; saskiak buruan dituzte haietako bik, hirugarrenarenak erakusten digu jeneroa, han barrenean
|
dagoen
txalupatik jaso berria; laster abiatuko dira hirurak, ziztu bizian, kantak dioenez Santurtzitik Bilborako bidea egiten zuten sardineren antzera. Eta hor daude, beste koadro batean, XVII. mendetik hasi eta kanpotik etorritako horrenbeste idazle eta pintoreri arreta piztu zieten Pasaiako emakume batelariak.Kasu honetan, batelariak, arrain saltzaileak eta cacolet eko gidariak Feillet ahizpen eskutik datoz:
|
|
|
Goiko belak astinduak ematen ari ziren. Urak barre txikia egin eta saihetsetan jotzen zuen eguzkitan lo
|
zegoen
txalupa. Noizean behin brisa ahul batek izurtzen zituen belak, baina izurra haien gainetik igaro eta ezkutatzen zen.
|
|
|
Mendiek babestutako fiordo batean dago Pyngeri, ekialdetik iritsi ohi diren ekaitz bortitzen babesean. Arrantza lekua ere bada, bistan denez, portuan
|
dauden
txalupa eta lan tresna ugariak lekuko: sareak, burdinak, arraunak, kakoak...
|
|
|
Izotzak ere ez du mendebaldeko fiordoen ekialdean bezainbesteko trabarik egiten. Hantxe besarkatzen du ozeanoak Groenlandiako itsasoa eta, beraz, korridore zabalagoak
|
daude
txaluparekin irteteko.
|
|
|
Horrek zerikusi gutxi du ustez gizakia bereizten duen horrekin, izaki denok, naturalak eta artifizialak, baita animalia ere, ahalegintzen baikara aurrera egiten. Denok
|
gaude
txalupa berean. Izaki sozialak eta kulturalak gara.
|
|
|
Txikitan Antiguako ermitara joaten ginenean, sabaiko txalupei begira egoten nintzen, jostailuak ematen zuten txalupa haiei begira. Nonbait, ermita barruan
|
bazeuden
txalupen irudiak, itsasoan ere babesturik egongo ziren.
|
|
|
Non arraio
|
daude
txalupak?
|
|
2018
|
|
|
Hurbilen
|
zegoen
txalupatik esku sendo eta irmo batek arpoi zorrotza jaurti eta bihotzean josi zion bale kumeari. Animalia orroka hasi zen heriotzaren hurbiltasuna bere haragian josita sumatzean.
|
|
2019
|
|
|
Abdul Razak Alyusuf ek Turkiatik Greziara doan itsaso zatia plastikozko txalupa baten barruan egin zuen. Itsasoan
|
zeuden bitartean
txalupa hondoratuko balitzaie zein haurri lagunduko ote zion pentsatzen eman zuen bidaia, eta tentsio hori ezin izan du burutik kendu: " Oraindik, Villavesan noala [autobusean], zein haur erreskatatuko ote dudan aukeratzen ibiltzen naiz.
|
|
|
Ekarri bat! Ura sartzen
|
dago
txalupan!
|
|
2020
|
|
|
Toki horretan guztian, ordea, ez
|
zegoen
txalupentzat babeslekurik, eta aldiro lehorrera igotzen ibili behar hori arriskutsua zen arrantzaleentzat. Hori dela eta, 1840 hamarkadan portua eraiki zuten, gaur egun dagoen leku berean.
|
|
|
Ez
|
dago
txaluparik esan zuen.
|
|
|
Barre algaraz hasi ginen biok, baina ilunpetatik amorruzko deiadar bat irten zen eta inguruan zebilen txalupak gurearen txopa jo zuen. Bi gizon
|
zeuden
txalupan. Atzerritarrak ematen zuten, eguzkiak erreta zeukaten azala eta buruan puntuzko txanoak zeuzkaten, marinelen ohiturari jarraiki.
|
|
|
Ofizialeen aginduak ere entzun zituzten, eta orduan txalupa beraiengana abiatu zen arraunketan. Haizea sortu zen eta itsasoa zakarregia
|
zegoen
txalupa arin hura goletaren ondora hurbiltzeko. Baina une egoki bat aprobetxatuz eta soka batzuen bidez, Mary Thomas ontzi gainera igo ziren ofiziale bat eta beste bi gizon.
|
|
|
Tenientea abiatzera zihoala, Bubekin topo egin zuen halabeharrez. Ezer abisatu gabe, besotik heldu zion eta baranda gainetik pasaraziz, zain
|
zegoen
txalupan sartu zuen, eta agur keinu bat eginez, atzetik joan zen bera ere.
|
|
|
Goiko harrituta zegoen eta Mikelek buru keinu bat egin zion makina laga eta handik alde egin zezaten. Goikok ulertu eta, makina lurrean utzirik, Mikel uretarako aldapan
|
zegoen
txalupa bateraino eraman zuen. Han eseri ziren eta Mikeli ez zion luzaro hartu bere susmoen eta ikerketen berri emateak.
|
|
|
Alta, bidean galdutakoak ere badira, arrotz etorri eta arrotz joandakoak, historiaren ur zurrunbiloak betiko irentsitakoak. Zergatik ibili naufrago horien arrasto bila, elkar gurutzatzen direneko bide bihurrietan gora, koordenadarik gabe uretan
|
dagoen
txaluparen antzera, jitoan? " Sorlekura, iturrira laino gisa soilik itzultzen dira urak.
|
|
2021
|
|
|
Une hartan Shannan bere orubean
|
zegoen
txalupa baten azpian ezkutatuta zegoela ohartu zen Coletti, baina handik irten eta ihesaldia jarraitu zuen. Pakek ere bertsio bera berretsi zuen, Colettirekin izandako elkarrizketa, Shannan topatzea, eta autoan sartzea lortuko zuela uste zuela, baina, Colettik esaten zionari adi zegoen bitartean, bere albotik ihesi igaro zitzaiola Shannan ere.
|
|
|
Portutik dabil Sara, inora joateko helbururik ez duen pauso lasaian, itsasertzean baraturik
|
dauden
txalupei begira. Bera ere, tarteka, antzeko bakea sentitzen hasia dela pentsatu du; oso tarteka, itsasoa baretzen zaionean.
|
|
|
Eroen moduan korrika eginez joan ziren Daviden etxeraino. Atzeko patioan
|
zegoen
txalupa. Ikaragarri astuna zen, eta, udaro, ikaragarri kostatzen zitzaien aitari eta Davidi hondartzaraino eramatea.
|
|
|
Bizkitartean, Désiré eta Lazina
|
zeuden
txalupa zalu abiatu zen, Nura eta Jalilena, aldiz, emekiago. Iduri zuen kapitain senegaldarra ez zela hain trebe motorraren lemaren gobernatzen...
|
|
|
Bi arrantzale ziren bazterrean, larru zuriak. Hitzik erran gabe so
|
zeuden
txalupako zorigaiztokoei. Hurbil hurbil zirelarik, bi ur ontzi bota zituzten txalupara erranez:
|
|
2022
|
|
|
kafea zurrutaka hartu eta goazen! Ordubete eskas ibairaino, han
|
zeudek
txalupak. Bete denean, irten duk.
|
|
|
Herenegun ere 11 lagun hartu zituen. Goizaldean jaso zuten abisua, 05:00etan, eta 06:00etan topatu zituzten, hondoratzear
|
zegoen
txalupa batean. Guztiak onik topatu zituzten, baina abisu eman zieten haiekin batera beste hainbat ontzi ere abiatu zirela Libiatik.
|
|
|
Eskaileretan eserita daude, badian amarratuta
|
dauden
txalupa eta txipiroiketarietara jaisten diren mailen goiko aldean.
|
|
|
Batelarien lanaz gain, kargatzaile edo zamaketari gisa egiten zuten lana aipatzen zuen. Hala, hagitz hondatuak
|
zeuden
txalupa edo bateletan aritzen zirela argitzen du Wellington dukeak, eta emakume hauentzako lana ez zela egokiena irizten zion, lan hagitz gogorra zela agertuz. Aitzinetik, baina, Pasaiako batelarien sona nonahi zabaldua zen, eta Espainiako Felipe IV. erregeak 1660an Pasaiarat egindako bisita baten ondotik, hamabi emakume batelari eskatu zituen," Madrilgo Retiroko putzuan erreginarentzat ikuskizun dibertigarri bat eskaintzeko".
|
|
|
" Ni ere aritu izan nintzen, afizioz, baina ibili nintzen. Garai batean ez
|
zegoen
txalupa motordunik, arraunean joan behar izaten zen, batelean. Lagun mina nuen Kontxita Sistiaga.
|
|
2023
|
|
|
Amarruaz ohartzen ez, lehorreko jendea. Eutimiok gilaz gora
|
zeuden
txalupak erabiltzen zituen arnasa hartzeko. Urtean behin, batelak uhanditzen uzten zituzten jabeek tripaz gora jartzen zituzten uretan, egurrak eman eta oholen arteko arrakalak ixteko.
|