|
2000
|
|
|
Nolanahi dela, ia etxe guztietan
|
dagoen
telebista hargailuan sintonizatzen direnkanalak ez dira beti berberak izaten herrialde guztietan. Alegia, probintziakakoazterketa egitea komenigarria da, nolako kontsumo pautak erakusten dituzten jakiteko.
|
|
|
Baina oraingoan asmatu zuen: interesgarri
|
dago
telebista ala. Hasiera borobila izan zuen, antologikoa.
|
|
2001
|
|
|
Seguru zekien Mariak Lucas ez
|
zegoela
telebistari adi. Egongelako txokoei begira zegoen, sitsei eta.
|
|
|
Maria bera ere ez
|
zegoen
telebista ikusten, artilezko zerbait zeukalako esku artean ziurrenik. Burua Lisboan zeukan edo Lisboako errepideetan edo hango hotel batean edo hoteleko piszinan edo Lisboako itsasoan bertan.
|
|
|
Kate katean, 1985 urtea da eta Hendayais tabernan
|
gaude
telebista espainolari begira eta nire lagun ohia trajez agertu da, konstituzio espainolaren aldeko deklarazioak egiten.
|
|
|
Gogoan dut Pako Aristik Sautre la ETBko literatur saioko aurreneko denboraldiko" Solasa" sailari zuzendu zion komentario adeitsua (Gar a, VI): horrela —zioen— ez da (euskarazko) irakurzaletasunik bultzatzen;" jendeari irakurtzeko gogoak kentzeko edo zer ez duen irakurri behar esateko ez
|
zegoela
telebista programa bat sortu beharrik". Ez nago ados:
|
|
|
Barruan langile batzuk zeuden kafea eta kopa hartzen. Paretari erantsita
|
zegoen
telebista handi batean film pornografikoa eskaintzen ari ziren. Barraren kontra zeuden gehienek noizbehinka bakarrik –plazerezko txilioak areagotzen zirenean– begiratzen zuten zeharka telebistara; beste bi, berriz, aurre aurrean zeuden eserita begira, barre antzean.
|
|
2002
|
|
|
Afaltzen
|
daudenean
telebistaren bitartez beraien etxeetan sartzen diren pertsona horien berri jakin nahi izatea logikoa dirudi, bai. Baina niri hain zaila egiten zait...
|
|
|
Alemaniako gaitzespena, tabako industriaren eraginari ez ezik, Alemaniako argitalpen industria indartsuari ere eragin diezaioke. Herrialde honetan debekatuta
|
dago
telebistan eta irratian publizitatea egitea. «Eragozpen handia» Espainiako Osasun eta Kontsumo ministroak, Celia Villalobos Osasun Kontseiluko buru denak, «eragozpen handia» zela esan zuen, Espainiaren lehendakaritzapean arteztaraua onartu ezin izan zela eta Europako Parlamentuaren jarrera erakutsi zuela.
|
|
|
Sukaldetik irten zen mutila. Besteak, gehienak behintzat, egongelan
|
zeuden
telebista ikusten. Haritz apal bateko liburuak aztertzen; Alex balkoian, bertan zegoen teleskopio batekin kuxkuxean...
|
|
|
Etxean topatu zuen giroak ez zion askorik lagundu lasaitzen. Aita salan
|
zegoen
telebista ikusten. Semea atean sumatu zuenean, oihu egin zion besaulkitik:
|
|
|
Ordu ttikietan ere pizturik
|
daude
telebistak;
|
|
2004
|
|
|
Bi aukera daude. LTD jasotzeko bereziki prestatuta
|
dagoen
telebista aparailu bat erosi, »ohikoak baino 300 euro inguru garestiagoa» edo daukagunari deskodetzaile bat gehitu »150 euro inguru balio du».
|
|
|
Zuriz jantzita daude biak, egongela argi hartan krema koloreko sofan eserita, ortozik alfonbraren leuntasuna sentituz. Ez dago lurrean tximurtutako tabako paketerik, ez dago jausitako koñakak utzitako orbanik, ez
|
dago
telebista gainean banderillaz jositako zezenik. Egin berria den kafearen usaina dago.
|
|
|
Orduko asmoak eta zurrumurruak ziren, prentsan ere ateratzen zirenak. Azkenean, Diputazioko Kulturaren inguruko jendea hartu nuen, Imanol Olaizola buru zela, eta Euskaltzaindiko Juan San Martin ere bai, eta beste pare bat diputatu, eta Italiara joan ginen, han
|
zeuden
telebista pirata pila ikustera. Zein kostu zuen ikustera, Diputazioaren eta Euskaltzaindiaren bidetik gindoazen.
|
|
|
talde honen estrategiaprobintzia edo erregio mailako multimedia taldeak osatzea izan da, haietako bakoitzak bere baitan euskarri ezberdinak biltzen dituelarik —egunkariak, irratia, doakoprentsa eta publizitate komertzializatzailea— Euskal Herriko kasuan, Bilbovision eta Alava 7 El Correo egunkariari lotuta daude, zeinak %80aren inguruko ehunekoare kinparte hartzen duen haien kapitaletan; bietan Pausoka produkzio etxeak parte hartzen du, %10 inguruko kapitalarekin, baita tokian tokiko bazkideek ere —Saski Baskonia... — kapital ehuneko txikiagoarekin. Teledonosti, berriz, El Diario Vasco ri lotuta dago, zeinak ordea, ehuneko txikiagoan parte hartzen duen telebistaren kapitalean, %50; bertan akziodun lokal gehiago dago, izan ere, Teledonosti lehenagotik martxan
|
zegoen
telebista baita, baina Bilbo eta Gasteizkoa sortu berriak dira. Programazioari dagokionean, Une zerbitzua da katearen ardatza, nahiz eta, esan bezala, Vocentok berak ere aparteko programak eskaintzen dizkien bere bazkideei.
|
|
|
Ekonomia aldetik ere ezberdintasun handiak
|
daude
telebista batzuetatik bestetara, ia beltzetik zurirainokoa, ezbaka rrik hiriburuko eta hiriburu ez diren udalerrietakoen artean, baita antzeko eremu geografikoetan dihardutenen artean ere. Badira elementu batzuk distortsionatu egin dezaketenak errealitate ekonomiko horretaz eskainiko dugun irudia.
|
|
|
Euskara hutsean diharduten kanaletan, euskara sustatzeko eta euskararen normalkuntzarako tresna gisa jaio ziren telebistetan du, hain zuzen ere, nola ez, lekua euskarak. Kanal ertainetan, ordea, oso txikia da euskararen lekua, %10ekoa batez beste, nahiz eta ezberdintasun inportanteak
|
dauden
telebista batzuetatik bestetara, %60tik gora euskaraz emititzen duen Urdaibai TBtik, adibidez, %15era baino heltzen ez den Durango TBra, hain zuzen ere —nahiz eta azken hauek ere ahalegin handiak egiten ari diren euskarari leku zabaltzeko— Handietan eta katean jarduten duten ertainetan, berriz, ia ikusezina, edo hobeto esanda, entzunezina da euskara. Batzuetan euskara ez da aintzat hartua izan ere egin, hala nola, Vocento Correo taldearen telebistetan edota Local Mediarenetan (ez bada hamaikagarren aldiz Bai horixe aspaldiko saioa emateko).
|
|
|
Euskarazko telebistetan ere ezberdintasun handiak
|
daude
telebista batzuetatik bestetara. Alde batera utzitaka rrusela, zeinak garrantzia handia duen telebista hauetan, GoiTB nabarmentzen da, telebista handien adinako produkzio mailarekin.
|
|
|
• Finantzaketa eta gestio publikoak sustatu: diru eskasia dela-eta biziraupen mugan
|
daude
telebista lokaletako asko, aurrera jo ezinda, ez kalitatean ez garapenean. Euskal Herriko telebista lokalaren finantzaketa publikoa oso txikia da.
|
|
|
7 Nafarroako kasua berezia da alderdi honetatik begiratuta, bertan ez
|
baitago
telebista autonomikorik. Aspaldiko kontua da Iruñeko Canal 4 telebista lokalaren ahalegina Nafarroa osora hedatzeko, eta hain zuzen ere Gobernuak berak oztopatu zuen ahalegin hura baimenik gabe eraikitako emisoreak ixtera behartuz.
|
|
|
Halaber, estu kontrolatu ditu kanalen eskualdaketak, Espainiako komunikazio taldeen sarrera galaraziz (Localiak telebista bakar bat du; Vocentok edo Local Mediak batere ez). Orain ere, xedapen hari eutsiz, digitalizazioa ezarri bitartean egun martxan
|
dauden
telebista lokalei babes legala eta administratiboa eskaintzeko legedia eman eta baimen prozedura abiatu ditu Kataluniako Generalitateak.
|
|
|
Gurean ordea, legeak garrantzi txikia izan du eta xedapen hark, dagoeneko, ez du ezta ere Euskal Herriko telebista lokalak araupetzeko edo babesteko balio birtualik gordetzen. Hain zuzen ere, gaur egun martxan
|
dauden
telebistetatik %35 baino ez dira 1995 baino lehen sortutakoak.
|
|
|
Lehenengo begiratuan, zerrenda luzea dirudi aurrekoak, eta bat baino gehiago harrituta ere geratuko da jakitean halako telebista lokal kopurua dagoela Hego Euskal Herrian. Baina estatu mailan edo beste autonomia erkidego batzuetan
|
dagoen
telebista kopuruarekin alderatuta, alderantziz, laburtzat ere jo daiteke. Izan ere, AIMC elkarteak 2002ko urrian argitara emandako erroldan, 897 telebista jaso zituen estatu osorako:
|
|
|
Taula horren arabera, Hego Euskal Herrian dauden 522 udalerrietatik 42tan bakarrik, alegia %8an,
|
dago
telebista lokalik; edo, bestela esanda, Hego Euskal Herrikoudalerrietatik %92an ez dago oraindik telebista lokalik. Asko ala gutxi dira, orduan, Euskal Herriko telebista lokalak?
|
|
|
Ha rtara, mila biztanletik beherako herrietan telebistarik ez dagoela ikus daiteke. Aldiz, 50.000 eta 100.000 biztanle bitartekoetan, udalerrietatik erdietan
|
dago
telebista lokalpropioa, eta 100.000 biztanletik gorakoetan, berriz, guztietan. Are gehiago, hiriburu ez diren herrietatik bitan bakarrik dago telebista bat baino gehiago.
|
|
|
Aldiz, 50.000 eta 100.000 biztanle bitartekoetan, udalerrietatik erdietan dago telebista lokalpropioa, eta 100.000 biztanletik gorakoetan, berriz, guztietan. Are gehiago, hiriburu ez diren herrietatik bitan bakarrik
|
dago
telebista bat baino gehiago. Hiriburuetan, aldiz, guztietan daude bi edo hiru telebista lokal.
|
|
|
• Pluraltasuna, zentzu ezberdinetan ulertu litzatekeena. Batetik, ez
|
dago
telebista lokal mota edo eredu bakar bat, handi edo txiki, komertzial edo gestio publikokoa. Denetarik dago eta seguruenik denetarik egon behar da telebistagintza lokalean.
|
|
|
Zuen esperientziatik abiatuta, ba al dago lekurik horren eskaintza zabalerako? Nola eragingo du digitalizazioak gaur egun indarrean
|
dauden
telebista lokaletan?
|
|
|
Digitalizazioaren arazoak, emisoreei ere eragiten dien arren, gehiago jotzen die hartzaileei. Telebista digitalaren planen inguruan legeak eta legeak eginda ere, ez
|
badago
telebista digitalik prezio lehiakorretan (trantsizio garaian, hobe dualak), edo dekodetzaile merkerik ez badago, epe laburrean telebista lokal digitalak ezin izango du azkar garatzeko itxaropen handirik eduki.
|
|
|
1. Euskal telebista lokalen panoramari dagokionez, datu esanguratsua da Euskal Herrian
|
dauden
telebista lokalen kopurua txikiagoa dela Andaluzian eta Katalunian baino, non askoz ere garatuago dauden, kalitateari dagokionez ez bada, bai behintzat kopuruari dagokionez.
|
|
|
2. Komunikazio talde handiak bi arrazoirengatik hasi ziren -telebista lokalen aldeko jarrera hartzen: batetik, ikus entzule kopuruagatik, eta, bestetik, ihes egiten ari zitzaien publizitate merkatuagatik, herritar eta iragarle lokalengandik hurbilago
|
dauden
telebista lokalek hartzen baitzuten. Talde handiak (Localia, Vocento eta beste) telebista lokalen sareak sortzen hasi dira, kalitate eta ekonomia terminotan oinarritutako asoziazio erlazioa justifikatuz.
|
|
2005
|
|
|
–Baina hori ez da auzia, Boni Bon. Auzia da noren esku
|
dagoen
telebista. Eta noren esku dago hemengoa?
|
|
|
Holan ikasi dut nik errugbia. Osaba Simon ez delako isilik
|
egoten
telebistaren aurrean. " Marrazaina dabil txarto, marrazaina" esaten du.
|
|
|
koadroak, lanpara zaharrak, altzariak..., Ali Babaren kobazuloa zirudien. Txoko batean
|
zegoen
telebista itzali eta sofan eseri zen.
|
|
|
Guk ahoa zabalik entzuten genion. Jakina, gure ume denboran ez
|
zegoen
telebistarik. Te be oak (komikiak) bai, ordea.
|
|
2006
|
|
|
Beste garai batzuk ziren. Gaur egun gizartea aldatu egin da eta jendeak nahiago du etxean
|
egon
telebista ikusten edo dena delakoa egiten. Zentzu horretan europeizatu egin garela esan daiteke, horrek dakarren guztiarekin.•
|
|
|
PLOren 8 artikuluaren 5 atalak besteak baino debeku zorrotzagoa jasotzen du, telebistan ezin izango baita 20 gradutik gorako edari alkoholdunen eta taba koaren publizitatea hedatu. Produktu bi horien publizitatea debekatuta
|
dago
telebistan; publizitate debekatua bada, publizitate jarduera osoa debekatuta dago (De la Cuesta, 1995: 135; Santaella, 2003:
|
|
|
Ama ospitalean duenetik noizbehinka etorri da, amarentzako zerbaiten bila eta landareak ureztatzera, baina gaur arte ez dio horrelako itxi usainik hartu. Egongelara sartu eta itzalita
|
dagoen
telebistari begira geratu da. Orduan gogoratu du han zegoela lehen Telephunken zaharra, eta honen gainean argazki bat.
|
|
|
Goizeko bostetan itzarri naiz eta film pare bat ikusi dut telebistaz. Baina nekatuta
|
nago
telebista ikusteaz, eta hori oso zinezalea naizela. Ez dago besterik Renon?
|
|
|
Besaulkian eserita zaudete, egunkaria eskuetan, lasai arraio, piz  tuta
|
dagoen
telebistari begira. Bat batean etxeko atea zabaldu da eta zuen alaba gaztea sartu da etxera:
|
|
|
Inork ez dio azalpenik eman behar. Euskara bermatuta omen
|
dago
telebistaren sasoi berri honetan. Beraz, mandoa hartu eta teklatxoak zapaltzeari baino ez diogu ekin behar.
|
|
2007
|
|
|
Eta guretzat, arrain gorriak ikustea sekulakoa zen! Orduan ez
|
zegoen
telebistarik ez antzekorik, eta balizko arrain gorriak ikusteak, pentsatze hutsak, liluratu egiten gintuen. Hautsa eta zikina zen inguru hura, industri giro latza, eta han, putzu hura, arrain gorriak omen zituena.
|
|
|
besteak beste, bakarkakonahiz taldeko irakurketa, jolasa, elkarrizketak izatea, musika entzutea, eskulanakegitea, eta abar. Bestetik, arriskua ere
|
badago
telebistaren aurrean jatera, eskolakolanak egitera, jolastera eta antzeko jarduerak egitera ohitzeko. Bestalde, telebistaren bidez zabaltzen diren informazioak direla-eta, garatu daitezke gizarte munduaren inguruko ikuskera estereotipatuak, balio jakin batzuk, zenbait talderekikoaurreiritziak, eta abar.
|
|
|
BBVAren azterlanaren beste datu interesgarri bat da ikasleen %36k egunkaria egunero irakurtzen duela eta %82k gutxienez astean behin. Egunero irratian
|
egotea
telebistaren eraginpean egotea baino txikiagoa da. %27k ez du ia inoiz irratia entzuten, eta entzuleen artean, eguneko orduen batezbestekoa 2,6 da.
|
|
|
Erosketen poltsak sukaldean utzi eta egongelara joan naiz. Pedro sofan eserita
|
dago
telebistari adi begira. Kosta egin zaio ni sartu naizela jabetzea, baina ikusi nauenean harridura aurpegia jarri du, nahiz eta beti iristen naizen ordu honetan.
|
|
2008
|
|
|
Hau da, ohiko uhina ohiko antena bidez zabaldua, baina teknologia digitala aplikatuz. Gaur egun ia etxe guztietan
|
dagoen
telebista analogiko arruntarekin alderatuta, LTDak hainbat abantaila du: kate gehiago ikusteko aukera, eta irudi eta soinu hobeak, besteak beste.
|
|
|
Gaua datorrela lasaiago dago dena, jendeak kalean jarraitzen du, helduak kartetan, umeak futbolean, etxebizitza askotan
|
dagoen
telebista bakarra bideraino jaitsi eta dozenaka lagun biltzen dira kaxa txikiaren aldamenean. Futbola darie arrastiko lehen ordutik kaleei, azoketako futbol taldeen kamisetak, telebista bakarraren bueltan Afrikako kopa sutsu jarraitzen ari diren herritarrak, eta umeak kale erdian baloiari eta baloiari ez bada, plastikozko botilari ostikoka.
|
|
|
Autoa ezin izan dugu atariraino eroan, hogeita hamarren bat gizon emakume daudelako sarreran jesarrita, soineko dotoreekin eta futbola ikusten. Afrikako kopa final laurdenetan dago, eta denak adi adi
|
daude
telebistara begira.
|
|
|
«foto guztietan, bonberoenean, eskolan, nekazarien elkartean... txuriak besterik ez zeuden! Begietan malkoak izan nituen», esaten digu; egia da guk ez dugula begietan malkorik izaten, ikusten dugulako kolore askotako jendea telebistan, ez garelako ohartzen txuriak besterik ez
|
daudela
telebistan, edo berdin zaigulako hori guzti hori. Arretaz begiratzera ordea ohartuko gara ez dagoela jende sinplerik telebistan, jende sinple gutxi dagoela telebistan, jende isilantza edo jende sinple eta argi mintzo den jenderik, arretaz adi daitekeen jenderik apenas dagoela telebistan.
|
|
|
Begietan malkoak izan nituen», esaten digu; egia da guk ez dugula begietan malkorik izaten, ikusten dugulako kolore askotako jendea telebistan, ez garelako ohartzen txuriak besterik ez daudela telebistan, edo berdin zaigulako hori guzti hori. Arretaz begiratzera ordea ohartuko gara ez dagoela jende sinplerik telebistan, jende sinple gutxi
|
dagoela
telebistan, jende isilantza edo jende sinple eta argi mintzo den jenderik, arretaz adi daitekeen jenderik apenas dagoela telebistan. Jende askijakina dago telebistan, badago jende askijakin eta zitala eta badago jende askijakin eta zintzoa telebistan, zitalak dira telebistan diru bat egite aldera munduko kaosaz eta munduko miseriez aprobetxatzen direnak, diru bat egite aldera; zintzoak dira zitaltzeari uko egiten diotenak, ahal dutena egiten dutenak, esaten den bezala, telebistan; baina jende zitalaz eta jende zintzoaz hara telebista bera da zitala, zitala izan behar du telebistak, jendea nahitara ergeldu, jendea nahitara beldurtu, nahitara nahastu, jendea gutxietsi, nahitara zitaltzen duelako jendea telebistak.
|
|
|
Begietan malkoak izan nituen», esaten digu; egia da guk ez dugula begietan malkorik izaten, ikusten dugulako kolore askotako jendea telebistan, ez garelako ohartzen txuriak besterik ez daudela telebistan, edo berdin zaigulako hori guzti hori. Arretaz begiratzera ordea ohartuko gara ez dagoela jende sinplerik telebistan, jende sinple gutxi dagoela telebistan, jende isilantza edo jende sinple eta argi mintzo den jenderik, arretaz adi daitekeen jenderik apenas
|
dagoela
telebistan. Jende askijakina dago telebistan, badago jende askijakin eta zitala eta badago jende askijakin eta zintzoa telebistan, zitalak dira telebistan diru bat egite aldera munduko kaosaz eta munduko miseriez aprobetxatzen direnak, diru bat egite aldera; zintzoak dira zitaltzeari uko egiten diotenak, ahal dutena egiten dutenak, esaten den bezala, telebistan; baina jende zitalaz eta jende zintzoaz hara telebista bera da zitala, zitala izan behar du telebistak, jendea nahitara ergeldu, jendea nahitara beldurtu, nahitara nahastu, jendea gutxietsi, nahitara zitaltzen duelako jendea telebistak.
|
|
|
Arretaz begiratzera ordea ohartuko gara ez dagoela jende sinplerik telebistan, jende sinple gutxi dagoela telebistan, jende isilantza edo jende sinple eta argi mintzo den jenderik, arretaz adi daitekeen jenderik apenas dagoela telebistan. Jende askijakina
|
dago
telebistan, badago jende askijakin eta zitala eta badago jende askijakin eta zintzoa telebistan, zitalak dira telebistan diru bat egite aldera munduko kaosaz eta munduko miseriez aprobetxatzen direnak, diru bat egite aldera; zintzoak dira zitaltzeari uko egiten diotenak, ahal dutena egiten dutenak, esaten den bezala, telebistan; baina jende zitalaz eta jende zintzoaz hara telebista bera da zitala... Ez dago jende sinplerik telebistan, oro har jende askijakina, jende ikasia edo jende ikasi ustea, jende berritsua dago, berritsua ez dena ez da sartzen telebistan, zeren berritsua ez dena, hitz gehienak sobran direla jakin eta, isildu egiten da.
|
|
|
Ez dago jende sinplerik telebistan, oro har jende askijakina, jende ikasia edo jende ikasi ustea, jende berritsua dago, berritsua ez dena ez da sartzen telebistan, zeren berritsua ez dena, hitz gehienak sobran direla jakin eta, isildu egiten da. Ona da jende isila eta jende sinplea ez
|
egotea
telebistan, ona da tipo guztietako jendea ez izatea telebistan, ona da ideia guztiak telebistan ez izatea, ideia batzuk telebistatik aparteantza edo apartesamar izatea. Aspaldi ez dut neure burua imajinatzen telebistan, kutxa horretan, hain bizitzatik aparte, programa baten barruan eseria, liburuez ari adibidez, nire min erradikala adierazi ezinik, nire motza eta nire gutxijakina, artista naizen ustez, zerbait naizen ustez inbitatua, ez zaidana egokia iruditzen.
|
|
|
Gauza asko. Adibidez, denon ahotan
|
dagoen
telebista digitala moldatzea. Izan ere, horren menua oso korapilatsua da ezintasunen bat dutenentzat.
|
|
|
Prisaren erabakiak Localiak Euskal Herrian dituen kateei «ez diela eragingo» adierazi du Localia Gipuzkoako zuzendari Mikel Martinezek: «Urtebeteren buruan, programazio orokorra eta hainbat telesail eta dokumental bitarteko propioekin EAEn
|
gauden
telebista taldearen bidez eskuratu ditugu. Gainontzean, tokiko emisio eta LTDaren zabalkunde planei dagokienez, gauzek bide beretik jarraituko dute, akziodunek ikus entzunezko prozesu honekin aurrera jarraitzea erabaki baitute».
|
|
|
Inprobisazio handiagoa al
|
dago
telebistan antzerkian baino?
|
|
|
Antzerkian agertokiari eta publikoari bakarrik jarri behar diezu arreta. Muga gehiago
|
daude
telebistan, eta horiek apurtu behar dituzu interpretazio on bat ateratzeko.
|
|
2009
|
|
|
Baina bada garaia norberaren esperientziatik abiatutako kontaketa guztiontzat aldarrikatzeko, zentzumenen bidezko ezagutza plazaratzeko eta barruan gordetzen ditugun duda eta kontraesanak erakusteko. Azken finean denok sentitzen dugu eta pentsatzen dugu, denok daukagu, Arrietaren zutabeetan azaltzen den bezala, etxe aurrean udaberria datorrela esaten digun mimosa landare bat; eta denoi gustatuko litzaiguke euskaraz publiko guztientzako ganorazko programazioa
|
egotea
telebistan.
|
|
|
Albacete eta Menkes bikoteak egin dituzte zuzendari lanak. Aktoreen zerrendan
|
daude
telebistako aurpegi ezagunetako batzuk: Hugo Silva, Yon Gonzalez, Ana de Armas, Ana Polvorosa edota Alejo Sauras, besteak beste.
|
|
|
Iragarkiek kontsumo ohituretan duten eragina ikusita, agintariei neurriak hartzeko eskatzen diete aditu askok. Leku batzuetan, dagoeneko ari dira horretan; adibidez, Eskandinavian, debekatuta
|
dago
telebistaz janarien iragarkiak ematea haurren ordutegian.
|
|
|
Taberna txiki bat aurkitu genuen irekita ibai ondoan, San Antongo zubitik gertu. Eskailera batzuk jaitsi behar ziren bertan sartzeko, eta barra ostean berrogei urte inguruko emakumea
|
zegoen
telebistari adi. Paulak xanpaina eskatu zuen eta nik kafe hutsa.
|
|
|
–errepikatu zuen?. Afaldu bitartean Ana askotan saiatzen zen egunean egindakoak kontatzen, baina ni lanpetuegi
|
nengoen
telebista ikusten, edo nire ustezko nobelaz pentsatzen!
|
|
|
Haren ondoan etzan. Gaur ere mutu
|
dagoen
telebista ikusi dute. Betiko publizitate hori.
|
|
|
HAIZEA sofan
|
dago
telebista ikusten. KEVIN sartzen da.
|
|
|
KOLDO sofan
|
dago
telebista ikusten. LEO sartzen da haserre bizian eta ez du agurtzen; zuzenean hozkailura joaten da ura edatera.
|
|
|
Aurrena etxeko lanak egin behar dituzu. Bestela ez
|
dago
telebistarik.
|
|
|
LEO etxean
|
dago
telebistari begira. Bere elkarrizketa noiz aterako zain dago.
|
|
|
ABEL sofan
|
dago
telebista ikusten eta txirrina jotzen dute. Zutitu eta atea irekitzen du. KLAUDIA da, tarta bat dauka eskuetan.
|
|
|
AITOR sofan etzanda
|
dago
telebista ikusten. Bat batean bere telefonoa joka hasten da. Erantzun egiten du.
|
|
|
Itzalaldi analogikoaren ondorioz sorturiko katea da hau. Izan ere, seinale digitalera pasatzearekin batera, multiplex digital bat
|
dagokio
telebista bakoitzari, eta lau katerentzako lekua dago multiplex bakoitzean. Lehendik zeuden ETB1 eta ETB2z gain, beraz, beste kate bi pentsatu, diseinatu eta martxan jarri beharrean izan ziren EITBko arduradunak, teknologiak zabaldutako esparru berria betetze aldera.
|
|
|
Jendea telebistarekin harremanetan jartzeko modua aldatu nahi dugu. Familiak egongelan eta telebistaren inguruan bizi dira, eta ikusi dugu tarte bat
|
dagoela
telebista adimentsuagoa eta garrantzitsuagoa egingo duen etxetresna elektrikoa sortzeko. Telebista, distantziak gordez, Internetekin alderatuz gero 1,0 da.
|
|
|
bereizmen handiko bideoa hainbat gailutatik, aldi berean, Interneten arazorik gabe nabiga daiteke banda zabalera. Aisialdi digitalaren alorrean, altan
|
dauden
telebista zerbitzuak izateko Internet bidezko definizioa (IPTV) gomendagarria da gutxienez 50 Mb/ s ko konexioa kontratatzea. Bestetik zati bat, film streaming zerbitzuetatik deskargatzea goi definizioan, ezaugarri horietako banda zabalera duten minutuak.
|
|
|
Espainiako aginduei men eginez ezker abertzaleak jasaten duen ilegalizazio eta apartheid politiko mediatikoa de facto bete arazten dute. Herri mugimenduarentzat, independentismoarentzat eta disidentziarentzat ez
|
dago
telebista publikorik, ez irrati publikorik... EiTBn, ETA eta bere militanteak egunero terrorista izendatzen diren bitartean, tortura latzaren bidez polizia eta guardia zibilaren kasernetan euskal militanteei bortxaren bidez egin arazitako deklarazioak informazio iturri zilegitzat hartzen dira. Aurretik Ertzaintzarekin egin zuten bezala, Sabin Etxeko teknokratek ezker abertzalea mediatikoki jipoitzeko tresnan bilakatu dute EiTB.Kontseilaritza autonomikoak EiTBko erredakzioetan duen eragina zuzena eta boteretsua da.
|
|
|
Batek daki etorkizunean telebistan jarraituko dudan. Egia da gustura
|
nagoela
telebistan, eta alde ederra dagoela kobratzeko orduan.
|
|
|
Anna Homek BBC utzi zuen Umeen Telebista eta Zine Fundazioa sortzeko. Biziki kezkatuta
|
dago
telebista publikoaren etorkizunarekin: Haurrek telebistan kalitatezko edukiak ikusteko eskubidea daukate.
|
|
|
izango dela, baina ez zaio eskatu behar neguko saioei eskatzen zaien ikusle kuota: . Udan askoz jende gutxiago
|
dago
telebistaren aurrean, eta ez dago konparatzerik. Ikusle datuak baino, kalitatezko saio bat egiteari begiratuko diogu gehiago?.
|
|
|
Egunen batean munduan
|
dauden
telebista guztien zuzendariak bilduko balira, gurea izango litzateke bakarretakoa ardurapeko produktuak ulertuko ez lituzkeena. Eta anormaltasun horretatik, eta beste batzuetatik, irteteko ordua da.
|
|
|
Bideoak bere presentzia badu ere, aurkezpenari kritikak egin behar zaizkio. Balkoitxoan
|
dagoen
telebista batean loop moduan pasatzen dira lau egile desberdinen bideoak. Ines Bermejorenak performance batean egindako interbentzio testuala agertzen du, baina telebistaren tamaina eta kokapenarengatik letrak ez dira antzematen; galdua, tamalez, performatibitatea eta emakumearen gorputzaren uztartzea gaitzat zituen lan bakarra.
|
|
|
Orain arte
|
zeuden
telebista musikaletatik desberdindu nahi dute. Alde batetik, Mtv eta antzeko kateak daude, Lopezen hitzetan,, bideoklipetan oinarritzen direnak?.
|
|
|
Hori dela eta hasiera batean telesailaren iragarkietan urakanari eman zioten garrantzia estralurtarrengana bideratu zen, nahikoa alarma baitzegoen fenomeno klimatologiko honen inguruan. Gainera, telesailean gezurrezko urakanak agertzen zirela iragartzen zuten; beti
|
dago
telebistan agertzen den guztia (edo ia guztia) sinisten duenik, eta ia inoiz urakanik igaro ez den estatu bateko baten batek bere leihoak egurrez josiko zituzten beldurrez edo... Azken atalak eman dituzte egunotan, eta oroimen ederrak dakarzkit; ez telesailak berak, telesaila ikusi nueneko garaia.
|
|
|
Gauza jakina denez, bi bide
|
daude
telebista ikusteko: analogikoa eta digitala.
|
|
|
Utopia estetiko nartzisisten aroan bizi gara, ikusi besterik ez
|
dago
telebistan norbere burua zenbatek bihurtzen duen merkantzia, pare bat minutuko loriaren truke. Aro honetan, edozein identitate kolektibok norbanakoaren behar espresiboei erantzun behar die.
|
|
2010
|
|
|
Horrek berekin ekarriko du sakelako telefonoen operadoreek frekuentzia batzuk hartzea. Eta, ondorioz, egun martxan
|
dauden
telebista kateek beste frekuentzia batzuetara mugitu dute.
|
|
|
Gozo
|
geunden
telebistaren epelean, egunari joaten uztea beste asmorik gabe. Edozein leku da ederra, euririk egiten ez duenean.
|
|
|
Gozo
|
geunden
telebistaren epelean, iragarkiak asmatzera jokatzen, opilak janez. Harik eta telesaileko pertsonaia batek galdetu zuen arte:
|
|
|
Alde ederki
|
geunden
telebistaren epelean, jan eta jan.
|
|
|
Agintariak, bai lehen, bai orain, zirkoa eskaintzen saiatzen zaizkigu, gehiegi pentsa ez dezagun edo, bederen, gehiegi kexa ez gaitezen... Ez
|
dago
telebista ikustea besterik. Edo eta beraien adierazpenak entzun, barrabaskeriarik handiena egin eta esandako egunean ere, konbentzitu nahian, gauza ororen alderdi baikorra saldu beharrean...
|
|
|
Suriaren ustez, orotariko telebista publiko baten alde gaude, ikusle guztientzako zabalik
|
dagoen
telebista baten alde, gehiengoaren interesa pizten duen programazio esparruak dauzkana, herritarren gizarte oinarri handiarena.
|
|
|
Bukatzeko, Suriok adierazi du, finantzaketa tresna egonkor horri esker, aurre egin zaiola telebista autonomiko publikoaren errealitate berriari, hau da, telebista konektatuaren eta multipantailaren garai berriari, non kontsumo ohiturek gizarte sare garrantzitsuak sortzen baitituzte, tresna eta eduki egokiekin, garapen horizonte bat ziurtatzeko eta ikus entzunezkoaren merkatu lehiakorrean presentzia garrantzitsua lortzeko. Hartara, herritarrarekiko hurbila den baina mundura, teknologia berrietara, konektibitatera eta etorkizuneko garapenera irekita
|
dagoen
telebista autonomiko bat eraiki da, gaineratu du.
|
|
|
GERMAN etxera iristen da eta LUKAS sofan etzanda
|
dago
telebista ikusten. GERMAN berarengana hurbiltzen da serio.
|
|
|
NAROA eta NEKANE sofan
|
daude
telebista ikusten. Atzealdean TXUS dago telefonoz hizketan.
|
|
|
AITOR sofan eserita
|
dago
telebista ikusten. Halako batean, KLAUDIA sartzen da etxera seriotxo.
|
|
|
Uste dut jeloskortasun kontua izan zela: ni
|
nengoen
telebistan, kontaktuak egiten nituen, diskoetxea nirekin zegoen... Hasieran, taldea aurrera atera arte, bakoitzak bere rola onartu zuen:
|
|
|
Non
|
dago
telebistaren berezitasuna?
|
|
|
eskopeten gainean zibilen kaperak jartzen zituen Torresek edozein etxe arruntarena izan zitekeen salako altzari baten aurrean. Horretan
|
zegoen
telebistan elurra ikusten zen soilik, hau da, irudirik gabeko emankizuna, instalazioaren beste aldean, pantaila handian, etengabeko su baten irudia agertzen zen bitartean. Horrela, armazko gatazka baten aurrean zibilon erantzukizuna gogorarazi nahi zuen, gerra sufritzen duen herriarekiko distantzia fisikoak eta telebistako irudien distantzia mentalak bultzatzen duten konpromiso falta salatuz.
|
|
|
Konturatzen zara barruan ez
|
daudela
telebistan ikusten dituzun pertsonaia horiek. Nire auzokideak zeuden, gizarteko sektore txiroenetatik bildutako jendea zen, eta ez guk irudikatutako hiltzaile eta bortxatzaileak.
|
|
|
Haren zurrumurruak baizik ez zitzaizkizun gero iritsiko. Ez
|
zegoen
telebista kamerarik kontzentrazio eremuetan, Josif Stalinen gulagetan edo Hiroshima eta Nagasakin. Gaur egun, telebista medio, gertaerak zuzenki eta ia aldez aurretik ikus daitezke.
|
|
|
Ez zirudien bereziki asaldatuta: lo
|
zegoen
telebistaren gainean. Hortzik gabeko lagunak ukitu egin zuen, bizirik ote zen jakiteko.
|
|
|
Duela 40 urte sartu zen telebista etxe txiroenetan, guztietan. Frankismoan gogoratzen dut ez
|
zegoela
telebistarik. Gero, 1980ko hamarkadan ugaritu ziren pantailak eta emisio orduak.
|