|
2000
|
|
|
Aztertu ninduen, eta tuberkulosia neukala esan zidan. Garai hartan heriotza zigorra zen tuberkulosia edukitzea; gaixotasun oso larria zen, sendaezina ia, ez
|
baitzegoen
sendagairik. Eta hala ere, tuberkulosi eta guzti, onartu egin ninduten tailerrean.
|
|
2002
|
|
|
Espainian eskuragarri
|
dauden
sendagai generikoen lehen katalogo birtuala sortu da
|
|
|
Lehen Mailako Arretako Botikarien Espainiako Elkarteak (SEFAP) eta Substantzia eta Espezialitate Generikoen Fabrikatzaileen Espainiako Elkarteak (AESEG) Espainian eskuragarri
|
dauden
sendagai generikoen lehen katalogo birtuala egin dute. Vademecumean, gaur egun, 836 espezialitate farmazeutiko generiko (EFG) daude, 201 talde homogeneori dagozkienak.
|
|
2003
|
|
|
Laborategietako publizitate iragarkien eraginpean
|
dauden
sendagaiak agintzen dituzten medikuek zuhurtasunez jokatu behar dute, konpainia batzuek informazio engainagarria erabiltzen baitute, Valentziako Osasun Ikasketen Eskolako adituek “The Lancet” aldizkariaren azken zenbakian argitaratutako azterlan batek dioenez. Lan horren egileek 1997an hipertentsioa eta kolesterol maila altuak tratatzeko diseinatutako medikamentuei buruzko Espainiako sei aldizkari ospetsutan argitaratutako iragarki guztiak berrikusi zituzten.
|
|
|
gibela eta hestea. Hala ere, kolesterola estatinak kontrolatzeko merkatuan
|
dauden
sendagaiek lehenengo iturrian bakarrik eragiten dute: gibelean.
|
|
|
Industria farmazeutikoaren arabera, Nigerian dabiltzan sendagaien %40 faltsutzen dira; Beninen, berriz, saltzen diren botiken %80 kalitate txarrekoak dira. Txostenaren arabera, ez
|
dago
sendagai horiek Hirugarren Munduko herrialdeetan faltsutzea debekatzen duen araudirik, ez dago osasun kontrolik bermatuta, eta zigor penalen ahultasuna dela eta, sendagai faltsuak agertzen dira.
|
|
2004
|
|
|
Iturri berberek zehaztu zutenez, ordenaren eraginpeko konpainia farmazeutikoen kopurua 45 da. Kasu honetan, botikarien elkargoen arabera, 11 talde terapeutikoren 15 printzipio aktiboren aurkezpenei
|
dagozkie
sendagaiak. Adibidez, zenbait espezialitateren prezioa jaitsi egin da:
|
|
2005
|
|
|
Hala ere, ez
|
dago
sendagai homeopatikoen eraginkortasuna bermatzen duen ikerketa kliniko, epidemiologiko garrantzitsu eta erabakigarririk.
|
|
|
Gainera, Indian egindako dosi finko konbinatuen terapiek edo hiru pilula batean eskura izateak goitik behera aldatu ditu tratamendu horiek. Zehazki, GKEak azaldu du terapia horiek aplikatzea posible izan dela, Indian ez
|
dagoelako
sendagai horiek konprimitu bakar batean konbinatzeko patenteek duten mugarik.
|
|
2006
|
|
|
Abokatuek diotenez, “lehendik dagoen konposatu baten (tenofovir disoproxil) gatz bat (azido fumarikoa) sortzea ohikoa da industria farmazeutikoan, eta ez litzateke patentagarritzat jo behar Indiako legeriaren arabera”. Delhiko GIB/ HIESa duten Pertsonen Sareko Loon Gangte k azaldu zuenez, “gaixo
|
dauden
sendagai berrienak, hala nola “tenofovir” direlakoak, itxaropen berriak dituzte tratamenduarekin aurrera egiteko”. “Patenteek gure bizitza oztopatzen badute, inpugnatu besterik ez zaigu geratzen” esan zuen.
|
|
|
Legeak behartzen du edozein saiakuntza klinikoren emaitzak argitaratzera, positiboak zein negatiboak (egungo legediaren arabera, positiboak bakarrik argitaratzen ziren). Gainera, farmakozaintza sistema indartzen da; horren bidez, farmazia laborategiak behartuta daude merkatuan
|
dauden
sendagaien ebaluazio jarraitua egitera eta erregistratzen den edozein berritasun edo ondorio kaltegarri jakinaraztera. Era berean, sendotzen da medikuaren agindua errespetatzeko printzipio orokorra, eta ezartzen da ezen, salbuespenez, hornidurarik eza edo premia larria dagoenean, botikariak preskribatutako sendagaiaren ordez beste sendagai baliokide bat erabil dezakeela.
|
|
2007
|
|
|
Munduko Medikuak elkarteak larrialdi operazio bat jarri du abian, Gazako Zerrendako ospitale eta osasun zentroetan
|
dauden
sendagaien eta material medikoaren falta arintzeko. GKEak funtsezko botikak emango dizkio Palestinako Osasun Ministerioaren biltegi nagusiari, eta hark, gero, eskualdeko ospitale eta kliniketara banatuko ditu.
|
|
|
Lehenengo informazio euskarria “Preskripzio Terapeutikoaren Gida” izan da. Gida horrek Espainian eskuragarri
|
dauden
sendagai guztiak biltzen ditu, haien ezaugarri nagusiei buruzko informazioarekin, profesionalei erabilera arrazionala errazteko. Espainiako Osasun Ministerioaren mendeko Sendagaien eta Osasun Produktuen Agentziak (AEMPS) gidaren 100.000 ale bidaliko dizkie medikuei postaz.
|
|
|
Larrialdiko kontrazepziora iristeko, emakumeak zentro mediko batera joan behar du, eta han, teorikoki, errezeta bat emango diote farmazia batean eskuratzeko. «Hala ere, ez dira kasu bakanak ospitaleetako larrialdi zerbitzuek sendagaiaren preskripzioa ukatzen dutenean, dela larrialdi egoeratzat hartzen ez dutelako (kasu horretan, erabiltzailea familia plangintzako zentro batera bideratzen dute), dela zenbait medikuk kontzientzia eragozpenera jotzen dutelako eta ez dutelako errazten abortu egoeran
|
dagoen
sendagai bat eskuratzea. Eta historia farmazietan errepikatzen da», azaltzen du Ezequiel Pérez Campos SECeko lehendakariak.
|
|
2008
|
|
|
BEak eragin negatiboa du afektatuen bizi kalitatean; izan ere, askotan tabu gisa bizi dira, eta ez diote arazoa osasun arloko profesionalari transmititzen, hainbat arrazoirengatik: deserosoa delako eta tratamendurako
|
dauden
sendagaiek bihotzeko ondorio kaltegarriak izateko beldur direlako. Arazo hori espezialista batekin kontsultatzea garrantzitsua izan daiteke ebaluatu beharreko arrisku kardiobaskular gehigarririk dagoen jakiteko.
|
|
|
Hala, Kanadako McMaster Unibertsitatean egindako azterlan bat amaitu da, eta “British Medical Journal” aldizkarian argitaratu da. Ikertzaileek azaldu dutenez, erresistentzia horren arrazoiak ez dira ezagutzen, eta ez
|
dago
sendagaiaren eraginekiko sentikorra den edo ez jakiteko modurik. Hori dela eta, irtenbide bakarra da entitate hori kontuan hartzea aspirina plaketen aurkako terapia gisa gomendatzen denean, eta ikerketak zuzentzea nahaste hori identifikatzeko moduaren bila.
|
|
|
Vandenbroecken arabera, oraindik orain, tratamendu aringarriak baino ez daude esklerosiak jotako erientzat. «Gaur egun merkatuan
|
dauden
sendagaiek gaixotasunaren garapena atzeratu baino ez dute egiten, ez dute esklerosi anizkoitza sendatzen». Gainera, pertsona bakoitzak modu desberdinean erantzuten die tratamenduei, eta horrez gain, tratamenduan jarritako gaixo askok eta askok ez dute inolako eraginik nabari.
|
|
2010
|
|
|
Gainera, botika horiek hormona asaldurak ere eragin ditzakete, testosterona eta prolaktina, esaterako, sexu desirarik ezarekin eta sexu disfuntzioarekin zerikusia dutenak. Gizakiarengan nahaste horren atzean
|
dauden
sendagai ohikoenak diuretikoak dira, eta horien artean, tiazidikoak edo espironolaktona. Erekzioa, sexu desira, eiakulazioa eta inpotentzia eragin ditzaketen baskulatzaile adrenergikoak dira.
|
|
|
Sendagaiaren kaxan E letra eta zenbakia bakarrik jarri behar dira. AEMPSen web orrian kontsulta daitezke Espainian baimenduta
|
dauden
sendagaien prospektuak. Hala, zeliakoek jakin dezakete zein diren glutena duten sendagaiak, diabetea edo laktosarekiko intolerantzia duten pazienteek haientzat egokiak diren botikak ezagutzen dituzte, eta fenilzetonuria dutenek, berriz, aspartatoa duten botikak bereizten dituzte.
|
|
|
Dirudienez, xantina oxidasa izeneko entzima bati eragiten dio, eta, horren bidez, miokardioak (bihotz muskuluak) hobeto eusten dio oxigeno gabeziari. Ekintza bide berria da, eta miokardio zelulari berari begiratzen dio, eskura
|
dauden
sendagai gehienek bihotz hodietan edo bihotz maiztasunean eragiten baitute. Jarduteko mekanismoa oraindik ondo ezagutzen ez den arren, epe luzera segurtasunak ematen duen konfiantza (aspalditik erabiltzen den botika da) eta kostu ekonomiko txikia direla eta, azterketa zehatzagoak egiteko hautagai interesgarria da.
|
|
2011
|
|
|
Eskura
|
dauden
sendagai terapeutikoak ezarri ondoren, aknearen eragina arindu egiten da, eta kasurik gehienetan(% 80tan), sei hilabete eta urtebeteren buruan lortzen da kontrolatzea.
|
|
|
Azken horientzat ez
|
dago
sendagai eraginkor eta espezifikorik.
|
|
|
Horretarako, kontuan hartu behar dira arrisku faktoreak eta neurri higieniko dietetikoak (hidratazioa, giro freskoa edo aireztapena). AEMPSen gomendioen artean
|
daude
sendagaien zerrenda berrikustea, sendagai bakoitzaren beharra berriz ebaluatzea, eta gogoratu ez dutela botikarik hartu behar medikuak agintzen ez badu. Osasun Sailak herritarrei esan nahi die beren tratamenduei buruzko edozein zalantza izanez gero, espezialistei galdetu behar dietela.
|
|
|
Banatze pertsonalizatua Gobernuak nabarmendu zuenez, sendagaien erabilera arrazionalaren esparruan, Errege Lege Dekretuak ezartzen du Sendagaien eta Osasun Produktuen Espainiako Agentziak botiken ontzien edukia tratamenduen iraupen errealera egokitzen lan egingo duela, praktika klinikoaren arabera. Ildo beretik, Agentziak urtebeteko epean amaitu du dagoeneko baimenduta
|
dauden
sendagaien berrikuspena. Pazienteek, bereziki kronikoek eta polimedikatuek, sendagaiak hobeki erabiliko dituztela bermatzeko, botikariek medikuek ezarritako jarraibide terapeutikoak betetzen direla zaindu dute, eta tratamenduen jarraipenean lagundu dute.
|
|
|
“Beraz, printzipio aktiboaren araberako preskripzioarekin, orain arte bezala, sendagai guztien segurtasuna, kalitatea eta eraginkortasuna bermatzen dira”, adierazi du Osasun eta Gizarte Politika eta Berdintasun Ministerioak. Gainera, agindutako printzipio aktibo bera, dosifikazio bera eta hartzeko bide bera dituzten botiken artean prezio apalenean
|
dagoen
sendagai bat eman da farmazian. Botikariak agindutako sendagaia aldatu du, baldin eta prezio apalenekoa ez bada eta medikuak sendagai jakin horren behar terapeutikoa justifikatzen ez badu.
|
|
2012
|
|
|
Zenbait elikagai funtzionalek paper garrantzitsua joka dezakete eritasun batzuei aurre hatzeko edo lagundu egin dezakete, adibidez, zenbait baldintzatan
|
daudenek
sendagai gutxiago har dezaten.
|
|
|
25.Aitorturik arrazoizko prezioa, hornitzeko egitura eta osasun sistema bideragarriak dituzten produktu farmazeutikoak ez egotea oztopoa dela herrialde askotan, GIB/ HIESari erantzun eraginkor bat emateko orduan, bereziki, pertsona behartsuenentzat; orobat, gogoratuz premia gorrienean
|
daudenentzat
sendagaiak merke lortzeko egindako ahaleginak;
|
|
|
Sendagaiak eta animalia ekoizpena Kasu batzuetan, albaitaritzako botikak behar bezala erabili behar dira. Modu desegokian egiteak, bai dosifikazioari dagokionez, bai egoera txarrean
|
dauden
sendagaiei dagokienez, bilatutakoaren kontrako ondorioak izan ditzake. Haragia edo esnea bezalako elikagaietan (animalia jatorrikoak) antibiotikoen hondakinak aurki daitezke, eta horien presentzia produktuaren izaeraren, dosiaren, aplikatzeko moduaren eta azken dosiaren eta hiltzeko unearen (erretiro aldia) arteko denboraren araberakoa izango da.
|
|
2013
|
|
|
Infekzio mota bakoitzarentzat
|
badago
sendagai talde egoki bat.
|
|
|
b) Eztula kentzeko
|
dauden
sendagai naturalak ezagutzera ematea.
|
|
|
Gaur egungo terapien artean, gaixotasunari buruzko ariketa moderatua eta egokitua eta aurre egiteko terapiak agertzen dira, psikologiaren ikuspuntutik harekin bizitzen laguntzeko. Ez dago fibromialgiaren bilakaera eta sendagairik ez izatea egiaztatzen duen tratamendurik Baina «ez da frogatu botikek patologia hori nabarmen aldatzen dutenik, ez Espainian, ez Europan, ez
|
dago
sendagai hori tratatzeko espezifikoki onartutako medikamenturik», dio espezialistak. Orain, fibromialgia nerbio sistema zentralean sortzen dela jakiteari esker, baliteke hurrengo urteetan arazoaren sustraiari erasotzera bideratutako tratamendu berriak garatzea, eta, ondorioz, eraginkorragoak izatea.
|
|
2014
|
|
|
intxaurrak eta arrain urdina, berenjena, oloa, okra eta fruta batzuk, EROSKI CONSUMEr en argitaratutako ‘Kolesterola jaisteko hamar elikagai eraginkorrenak’ artikuluan deskribatzen den bezala. Elikadura aukeraketa funtsezkoa da kolesterol mailak erregulatzeko eta ez
|
dago
sendagairik. 5 Nolanahi ere, gibeleko suspertzea errazteko eta organo hori ez ahultzeko, ez narritatzeko, komeni da kafea, tabakoa, edozein edari alkoholiko, ozpin (limoi zukuarekin edo limoi eta lima nahastearekin ontzea) eta gatz gehiegi hartzea.
|
|
2016
|
|
|
Ebolaren kasuan, berdin: laborategi publikoak etengabe txerto berri eraginkor eta seguruen bila aritzea bultzatu beharrean, itxaron egiten dugu epidemia gorenean
|
egon arte
sendagai ekoizpenaren kanon guztiei muzin egin eta konpainiei aukera emateko txertoa arin bai arin egin dezan; denok dakigu txertoak ez direla arinegi egin behar, ez baitago denbora nahikorik haien eraginkortasuna eta segurtasuna neurtzeko. Munduko osasungintza sistema guztiz makurra da, etengabe konpainia farmazeutikoen alde ari da.
|
|
|
eraikina atontzen ari ziren pertsonak, ekintzaileak eta migratzaileak. Atxiloketen ondoren, eraikinetako bat, Orfanotrofeio, eraitsi egin zuten, eta bertan
|
zeuden
sendagai, material eta objektuak hondarren artean gelditu ziren. Estatuaren eta Eliza ortodoxoaren konplizitateari egozten dio errua Molinak.
|
|
2017
|
|
|
Ez
|
dago
sendagai erabat segururik, eta horregatik, botika berri bat merkatura atera nahi duen konpainiak frogatu egin behar du dakarren onura handiagoa dela sor lezakeen kaltea baino; azken hamarkadetan, ordea," lasaitu" egin dira hori ziurtatzeko erabiltzen diren irizpideak. Une honetan mahai gainean dago sendagaien onartze prozedura laburtzeko europar erregulatzaileen proposamen bat, eta horrek ekar dezakeen arriskuaz kezka agertu dute osasungintzaren alorreko ahots askok.
|
|
|
Ez dago sendagai erabat segururik, eta horregatik, botika berri bat merkatura atera nahi duen konpainiak frogatu egin behar du dakarren onura handiagoa dela sor lezakeen kaltea baino; azken hamarkadetan, ordea," lasaitu" egin dira hori ziurtatzeko erabiltzen diren irizpideak. Une honetan mahai gainean
|
dago
sendagaien onartze prozedura laburtzeko europar erregulatzaileen proposamen bat, eta horrek ekar dezakeen arriskuaz kezka agertu dute osasungintzaren alorreko ahots askok.
|
|
2018
|
|
|
Erantzukizun zibil pribatua eta laguntza medikoa poliza guztiek estaltzen dituzten estaldurak dira, eta, gainera, aseguratuaren gaixotasunagatik, istripuagatik edo heriotzagatik aberriratzea ere barne hartzen dute, eta, Mapfre, berriz, pertsona laguntzaile baten lekualdatzea, aberriratzea eta ostatua. Aseguratu gabeko senitarteko baten heriotzagatik etxera itzuli behar badu ikasleak, Aseguratu Erasmus aseguruak ere estaltzen du, baita «Erasmus egiten duen herrialdean ez
|
dauden
sendagaiak berehala bidaltzea» ere, gehitu ahala. Allianz Assistance ren ikasketa aseguruak ere aukera ematen du.
|
|
2020
|
|
|
AGren tratamendurako onartuta
|
dauden
sendagaiek ez dute krisi epileptikoen kontrola okertzen. Sendagai horien eraginkortasuna eta tolerantzia DS ez duten populazioaren berdinak dira.
|
|
2021
|
|
|
Izan ere, Espainiak 5,9 erizain baino ez ditu 1.000 biztanleko; Europar Batasunean, berriz, 8,6 erizain daude batez beste 1.000 biztanleko, eta horrek arreta eskasa eragiten du patologia kronikoen zainketan, hala nola diabetesarenean. Ahozko botikak Gaixoen bizi kalitatea hobetzera bideratutako berrikuntzari eta ikerketari esker, ahotik hartzeko sendagai berriak izan daitezke patologia tratatzeko, eta horrek abantaila handiak ditu diabetesa duten pazienteentzat, duela hamarkada batzuk eskura
|
zeuden
sendagaiekin alderatuta. Hala ere, kasu askotan, autonomia erkidego batean edo bestean bizi den, horren arabera sartzen dira.
|
|
|
Pazientearen behar kliniko konkretu baten aurrean osasun sistema publikoko farmazia prestazioaren barruan ez
|
dagoen
sendagairen baten beharra egon daiteke. Behar hori betetzeko hainbat aukera daude:
|
|
|
Behar hori betetzeko hainbat aukera daude: fitxa teknikoz kanpoko erabilera (FTKE), atzerriko sendagai gisa eskuratzea, ikerketan aztergai
|
dauden
sendagaien erabilera errukiorraedo saiakuntza kliniko batean parte hartzea. Kasu horietan, eskaera berezi bat luzatu behar zaio Sendagai eta Osasun Produktuen Espainiar Agentziari (SOPEA) edo/ eta ospitaleko agintariei.
|
|
|
Batzuetan osasun sistema publikoko farmazia prestazioaren barruan
|
dauden
sendagaiak ez dira nahiko behar kliniko konkretu baten aurrean eta beste aukera bat bilatu da.
|
|
|
3 Ikerketan
|
dauden
sendagaien erabilera errukiorra: saiakuntza klinikoko fasean dagoen edota merkaturatzeko baimen eskaera egina duen sendagaia eskuragarri egon daiteke saiakuntzan sartuta ez dagoen gaixo batentzat oso egoera berezi batean.
|
|
|
Espainiar estatuan lehen hiru kasuak egoera berezietan
|
dauden
sendagaien eskuratze prozeduren barruan sartzen dira eta ekainaren 19ko 1015/ 2009 Errege Dekretuak arautzen ditu (1). Saiakuntza klinikoak, ordea, abenduaren 4ko 1090/ 2015 Errege Dekretuaren arabera arautzen dira (2).
|
|
|
Gaixoak duen egoera klinikoari aurre egiteko baimendutako aukera hobeagorik ez badago, baimena eskatu beharra
|
dago
sendagai hori fitxa teknikoan onartu gabeko indikazioan erabili ahal izateko. Aukera hau betiere salbuespenezkoa izango da baimendutako alternatibarik ez dagoen kasuetara mugatuz.
|
|
|
4 Ikerketan
|
dauden
sendagaien erabilera errukiorra
|
|
|
Ikerketa fasean
|
dagoen
sendagai bat onartua izan aurretik, saiakuntza klinikoan parte hartzen ez duen gaixo batentzat, farmakoa eskuragarri egon daiteke" erabilera errukior" deritzonaren arabera. Aukera honetaz baliatu ahal izango dira gaixotasun kroniko bat edo beren bizitza arriskuan jartzen duen gaitz bat edo gaitz larri ahulgarri bat duten pazienteak, baldin eta ezin bazaie behar bezala tratatu baimendutako sendagai batekin.
|
|
|
Bi prozedura mota aurki genitzake: Banakako eskaera: gaixo konkretu batentzat derrigorrezkoa bada saiakuntza kliniko batean murgilduta
|
dagoen
sendagai bat, baina gaixoa ezin bada saiakuntzan sartu (adibidez, errekrutamendua itxita badago). Egoera honetan baimena indibidualki eskatu beharra dago saiakuntza klinikoa aurrera eramaten ari den promotoreari.
|
|
|
Kasu guztietan bezala tratamendu hauek tramitatzeko ospitaleko aginteen baimena eta gaixoaren onespena derrigorrezkoak dira. Aldi baterako erabilera baimena: denbora murriztu baterako SOPEAk ikerketan
|
dagoen
sendagai baten erabilera baimendu dezake, saiakuntza oso fase aurreratu batean badago edota komertzializaziorako eskaera abiarazita badago. Kasu honetan gaixo kopurua dezente handiagoa izan daiteke eta SOPEAk baimendu dezake sendagai hori erabiltzea denbora murriztu batean (normalean sendagaiak finantzazioa lortu arte).
|
|
2022
|
|
|
Baina ez da erraza iraungitako botika bat saltzea. Izan ere, farmaziek badute» alarma stocka iraungitze datatik hurbil
|
dauden
sendagaien berri ematea», azaldu du María Jesús Escribanok, Madrilgo Farmazialarien Elkargo Ofizialeko (COFM) zuzendari teknikoak. Nolanahi ere, akatsak egon daitezke beti, eta, kasu horretan, erreklamatu egin behar da.
|
|
|
Erantzukizuna laborategia edo botikaria, kasuaren arabera: Sendagaia egoera txarrean
|
dago
Sendagaia egoera txarrean badago, zalantzak sor daitezke. Kasu honetan, erantzukizuna botikariarena izan liteke hotz katea ez errespetatzeagatik, produktua ez kontserbatzeagatik, etab. Edo, formula magistrala bada, zehaztasunez ez egiteagatik.
|
|
|
Eta cohosh beltza hartu (black cohosh)? Alde handiak
|
daude
sendagaiaren eta elikadura osagarriaren artean. Jarraian azalduko dizugu.
|
|
2023
|
|
|
Sendagai horiez gain, Espainian jende askok erabiltzen ditu kalamu prestakin gordinak ofizialki onartu ez diren beste adierazpen batzuetarako, batez ere minbizia eta min kronikoak dituzten gaixotasunak dituzten gaixoetan. Prestakin horiek ez
|
daude
sendagai gisa onartuta, baina herrialde askotan ezarri dira sendabelarren programak, gaixotasun kronikoak eta oso ahulak dituzten pazienteen bizi kalitatea hobetzeko (Europar Batasuneko estatu gehienak, Amerikako, Israelgo, Australiako eta Marokoko parte handi bat). Cannabisa hartzeko moduak Hori hartzeko modu asko daude, baina ikuspegi farmakologikotik bi bide bereizten dira:
|