|
2008
|
|
|
Halaber, «kontsulta erabat gizarteratua» dagoela uste du GBBko presidenteak, eta PSOE eta PPko buruzagiek ohartarazi die «atzera bueltarik» ez dagoela, «bakearen helburua eta erabakitzeko eskubidea lehenago edo beranduago gauzatu behar direla, martxan
|
dagoen
prozesua delako. Duela bost urte inork ez zezakeen halakorik aurreikusi».
|
|
|
Era berean, uste osoa dut gobernu jardueraren eta hobekuntza iraunkorraren artean barru barruko lotura egon behar duela; izan ere, begi bistakoa da kudeaketa publikoaren prozesuek etengabeko berrikuntzaren bultzada iraunkorra behar dutela, tartean pertsonak eta kudeaketarako egiturak
|
dauden
prozesu dinamikoak izaki, beti hobetu daitezkeelako. Finean, ni neu eta nire lan-taldeak horretan saiatzen gara eta erabat konprometituta gaude etengabeko hobekuntzaren jarrera horrekin; uste dut halaxe erakusten dutela, beti gure gizarteko erakundeekin eta kultur eragileekin elkarrizketa eta elkarlanean, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailetik sustatu eta babesten ditugun ekintzen eraginkortasunak eta sendotasunak.
|
|
2009
|
|
|
Argazkigintzaren artea ez da une batean egiten; argazkigintza klik egin aurretik eta ondoren
|
dagoen
prozesu osoa da. Baina hain eskura egonik, eskuko telefonoekin ere argazkiak egin ditzakegunez, badirudi ez dela artea.
|
|
|
EHU Euskal Herriko Unibertsitateak 75 gradu inguru izango ditu, NUP Nafarroako Unibertsitate Publikoak 15 artean, NU Nafarroako Unibertsitateak 32, DU Deustuko Unibertsitateak 21, MU Mondragon Unibertsitateak 13; Paue eta Atturriko Unibertsitateak (Frantzia) Baionan duen fakultateak bost. Ipar Euskal Herrian 2004tik martxan daude titulu berriak; Hego Euskal Herrian, berriz, puri purian
|
dago
prozesua.
|
|
|
Hala uste du Arnaldo Otegi ezker abertzaleko bozeramaileak eta ezker abertzalea horretarako prest dagoela adierazi du Loiolan (Azpeitia, Gipuzkoa). . Ezker abertzalea prest
|
dago
prozesu demokratiko zabal bat martxan jartzeko, prest dago berriro ere negoziazio prozesuari ekiteko eta bake prozesua martxan jartzeko. Ezker abertzalea prest dago Loiolan amaitu gabe geratu zen partidaren bigarren zatia jokatzeko?.
|
|
|
–Duela urtebete baino aukera gutxiago
|
daude
prozesu bati ekiteko?, dio Paul Rios Lokarriko koordinatzaileak
|
|
|
Barajasko T4 ko bonbek bide bat amaitu zuten. Denok itxaropentsu
|
geunden
prozesu horrekin, eta benetan sinesten genuen ongi amaituko zela, baina ez zen hori gertatu. Dagoeneko ikasi dugu, prozesu guztiak gaizki amaitu direlako.
|
|
|
Baina ETAk borroka armatua utziko balu, Eusko Jaurlaritza prest
|
legoke
prozesu bat abiatzeko?
|
|
|
Erronka zaila da, baina aurrera egiteko bide bakarra da, bai behintzat prozesuaren protagonismoa gizarte osoarengan ipini nahi bada. Aurkakoa gertatuz gero, hau da, gizarteak prozesuan protagonismorik ez badu, oinarri sendoak behar dituen prozesu hori herritarrek eurei ez
|
dagokien
prozesu gisara ulertuko luketela deritzo Gipuzkoako ahaldun nagusiak.
|
|
2010
|
|
|
ETAk onartua dauka lan politikoaren garaian gaudela, eta baztertu egin beharra duela lehen mailako ekintzetatik. Hortik aurrera egin daitezke beste gogoeta eta irakurketa batzuk Euskal Herriaren egoera politikoaren inguruan, baina nondik gatozen ikusi behar da.Dena dela, Euskal Herritik Atzerakorik ez duen prozesu bat ikusten den bezala, interes handiak
|
daude
prozesua atzerakoa izan dadin. Desprestigio kanpaina handia abiatu dute dagoeneko hainbatek, eta aurrerantzean areagotu egingo dira horiek.
|
|
|
Espainiako Gobernuaren, PSOEren edo PPren jarrera ikusita, nola
|
dago
prozesua. Posible izango da denak mahai baten inguruan esertzea?
|
|
|
Nik ikusten dudana garbi gauzak diferente direla, erabat desberdinak direla, ezker abertzaleak propio hartu duelako erabakia. Eta ez
|
dagoela
prozesu baten menpe, ez akordio baten menpe, baizik eta urratsak eta bidea egiteko erabakia hartu duela.
|
|
|
Josebak aipatu du bere alderdiak ekarpenak egin edo ez. Argi
|
dago
prozesu honetan eta dokumentu honetan bakoitzaren ekarpenak positiboak zirela. Filtrazioen bitartez prozesu guztia publikoa izan da.
|
|
|
Espainian lan egiten duten 45 kutxetatik 30 inguru geratuko dira abian dauden bat egite, eskuratze edo taldeak osatzeko prozesuek aurrera eginez gero. Ofizialki, publikoki, 45 kutxa horietatik 25 inguru
|
daude
prozesu horien barruan; baina ia denak aipatzen dituzte finantza ezkontza posibleen barruan. Berregituratze prozesua 2009an abiatu zen eta 2010ean jarraituko du.
|
|
2011
|
|
|
Baina honako eskaera hauek ere egin dituzte: «Sortuk legala izan behar du, eta Espainiako Auzitegi Konstituzionalak hori bera berretsi behar du bizkor eta argi; eta Euskal Herriko edozein antolakunde politiko edo sozialeko kide izateagatik pertsonak auzibidean jartzeko mekanismoak indargabetu behar dira».Eleak mugimenduaren esanetan, «urrats horiek eta beste askok abian
|
dagoen
prozesua sendotu eta atzeraezin bihurtu behar dute, alde guztiek indarkeria betiko alboratuz, eta herritarren borondatea errespetatzeko konpromisoak publikoki hartuz».Bestalde, Agirrek esan du«salbuespenik gabe, aurkari politikoari begiratzeko eta kontuan hartzeko modua elkarrenganako errepestuan mantendu» behar dela, «nahiz eta hamarkadetan gatazkaren erdigunearen ondorioz gainditu beharreko... Gainera, Juan Mari Jauregi Fernando Mujikaren omenezko oroitarrien aurkako erasoak gaitzetsi ditu Eleak ek, eta hau adierazi dute:
|
|
|
Baina honako eskaera hauek ere egin dituzte: ...odua elkarrenganako errepestuan mantendu» behar dela, «nahiz eta hamarkadetan gatazkaren erdigunearen ondorioz gainditu beharreko etsaia izan berau».«Inoiz ez bada egon demokraziaren aurkako gehiegikeriak arrazoitzeko arrazoirik, garai politiko berriaren markoan horiek ez dute zentzurik», esan du bozeramaileak; eta «urratsen eta konpromiso multilateralen segida batek finkatu behar du martxan
|
dagoen
prozesua, eta atzera bueltarik gabekoa bihurtu, alde guztien indarkeriaren erabilerari uko eginez bereziki eta betiko».Biktimak eta memoriaEleak bozeramailearen ustezz, azken egunetan «momentu oro» biktimen inguruan hitz egiten da, eta «merezi eta piztu behar duten errespetuaz». Gainera, Juan Mari Jauregi Fernando Mujikaren omenezko oroitarrien aurkako erasoak gaitzetsi ditu Eleak ek, eta hau adierazi dute:
|
|
2012
|
|
|
Garai hartan galdetu izan balidate gatazkak konponbiderik ote zuen, ezetz erantzungo nuke. Gaur egunetik ikusita, argi
|
dago
prozesuaren hastapena borroka hartan kokatu zela. Bobby Sands diputatu hautatu izanak bidea erakutsi zuen.
|
|
|
«Orain edo inoiz ez», esan zuen Jimenezek. Sei hilabete falta dira epemuga horretara iristeko, baina oraindik eztabaidaren lehen fasean
|
dago
prozesua. Nafarroako Gobernuak ez du oraindik lege proiektuaren inguruko edukirik aurreratu.
|
|
|
1996ko otsailaz geroztik Euskal Herriratzeko etenik gabeko dinamikan murgilduak gara.Orain, euskal jendartearen eta eragile sozial, politiko eta instituzionalekin batera urrats erabakigarriak egiteko garaian gaude. Jokoan duguna ez da gure egoera hobetzea, jokoan
|
dagoena
prozesuaren bideragarritasuna da, etsaiak temati eta arduragabeki zapuztu nahi duena eta lor dezan inork permititu ezin duguna. Agiri honen bidez, 2013ari begira dinamika berritua iragartzera gatoz:
|
|
2013
|
|
|
Hortik aurrera, prozesua abiatu liteke. Baina oraingoz ez
|
dago
prozesurik. BDP alderdi kurduak prest du Konstituzio berri baterako zirriborroa, eta ezinbestean jaso lituzkeen oinarriak.
|
|
2014
|
|
|
Prozesuaz hitz egin daiteke ustez alde batek bakarrik egiten baditu urratsak? Ba al
|
dago
prozesurik negoziaziorik gabe. Prozesuari nola begiratzen diogun, badirudi hala izaten ari dela.
|
|
|
Giza eskubideen funtsezko printzipioak oinarrizko erreferentzia dira adierazpena aplikatzean, hain zuzen: ...a eskubideak bereizkeriarik gabe ziurtatu behar dira; printzipio hori bereizkeriazko eragina izan ditzaketen politiketara eta jardunetara ere hedatzen da); kontuak ematea (kontuak emateko mekanismoak sortu behar dira, eskubideak gauzatzea eraginkor bihurtzeko); eta gardentasuna (administrazioek argi eta garbi zabaldu behar dituzte eskubideekin zerikusia duten erabakiak hartzeko informazio osoa eta
|
dagozkion
prozesuak). Zenbait gizarte kolektibok nazioartean diseinatutako parametro jakin batzuk abiapuntutzat hartuta, eta erakunde politikoak hurrengo hauteskundeetarako hautagaien aurpegiak aurkeztu eta dagozkion programak prestatzen ari diren honetan, Argituz ek proposatzen du erakundeok beheko irizpide sorta aplikatzea programetan; izan ere, sorta horrek gure gizarteak giza eskubideen inguruan dituen gutxieneko itxaropenak egituratu ez ezik, tresna paregabea ere izan daiteke, programa horiek pertsona guztientzako giza eskubideekin dituzten konpromisoak objektiboki ebaluatze aldera.
|
|
|
Urtarrilaren 24an formalizatuko dute alderdiaren antolaketa, printzipioz udaberriko udal hauteskundeetara begira. Aurkezpeneko ekitaldian azaldu dutenez, «Katalunia subjektu politiko eta burujabea» izan dadin nahi du MESek, eta «erabat konprometituta»
|
dago
prozesu subiranistarekin. Artur Mas presidenteak proposatutako zerrenda bakarrarekin bat egiteko prest ote leudeken galdetuta, «aukera guztiak aztertzen» ari direla erantzun du Magda Casamitjana NECateko presidenteak:
|
|
2017
|
|
|
bi biktimena eta apezpikuarena.Gotzaindegia ikertzen ari da bi gazteek eskutitzean aipatutako hirugarren kasu hori. Abian
|
dago
prozesua, eta Mendizabal Euskal Herritik kanpora joan da, «ikerketa egin bitarterako». Ez dute xehetasun gehiago oraingoz:
|
|
2018
|
|
|
elkar zaintzeko sareak egotea, parte hartzeko aukera, errespetua...». 56 proiektu Euskal HerrianDiagnostikoarekin jartzen da martxan proiektua:
|
badago
prozesua gidatzen duen talde bat eta badaude talde fokalak, parte hartzaileen soslaiaren arabera osatuak. «Adina kontuan hartuz egiten dira, baita generoa ere:
|
|
2019
|
|
|
Baliabide espezializatuak dira, egunero 24 orduz zabalik egon behar dutenak, diziplina arteko profesional talde batek osatuta, eta telefono bidez etengabeko arreta emango dutenak, ez soilik larrialdietarako, baizik eta lagun egite emozionalerako ere, deitzen duten andre asko ez baitira erraz iritsiko zentro fisikora. Baliabide horietan arreta psikologikoa eskaini behar dute, bakarka zein taldeka, eta lantalde bat egon behar da emakumeen alboan
|
egoteko
prozesu osoan, erakunde eta instantzia guztietan. Izan ere, lagun egite hori giza eskubideen ikuspegitik egin behar da:
|
|
2020
|
|
|
Irailean, Ibarretxek jakinarazi zuen proiektua urtebete barru aurkeztuko zuela Legebiltzarrean, eta lege proiektu gisa aurkeztuko zuela. Testu artikulatua landu zutenen izen abizenak ez dira jakinarazi, baina Jaurlaritzak bere gain hartu zuen estatutu proposamena idazteko ardura, eta hori izan da indarrean
|
dagoen
prozesuarekiko aldeetako bat. 2003ko urriaren 25eko gobernu kontseiluan onartu zuten testua, eta urtebete pasara heldu zen Eusko Legebiltzarraren osoko bilkurara, behin betiko onarpenari buruzko eztabaidara.
|
|
|
Pozak, hala ere, uste du ez
|
dagoela
prozesu mingarririk, «deserosoak» baizik. «Ez diegu minik egiten, gaur egungo teknikekin ez dago mina egin beharrik», jarraitu du Abaituak.
|
|
2021
|
|
|
Hezkuntzaren inguruko eztabaidaren ardura denok dugu, herriko okinetik hasita, guraso izan ala ez, azken artistara arte. Ardura politikoetan
|
daudenak
prozesuaren erraztaileak besterik ez dira izan behar; sakoneko aldaketak nahi baditugu Herri hausnarketa erraldoia izan behar du. Bestela, inork irakurtzen ez dituen Curriculum dekretuak, legeak eta bestelako testu ulertezinak sortuko dituzte, baina betiko gabeziek gure ikastetxe eta kaleen paradisu izaten jarraituko dute eta kritika suntsitzaile sistematikoek irakasle geletan, okindegian eta gurasoen whatsapp taldeetan jarraituko dute.
|
|
|
Aspaldi esan zuen Voxek hutsaren truk emango zizkiola bere botoak Illari, 10 inguruan ibiliko da, independentziazaleak gobernutik ateratzeko balio bazuten. Estatu operazio bat egon liteke, lehendik oso osasuntsu ez
|
dagoen
prozesuari sekulako kaltea ekarriko liokeelako gobernua galtzeak. Ada Colaurekin egin zuten operazioaren telesailaren bigarren kapitulua izango litzateke.
|
|
|
Rozalenen kasuan, esate baterako, guk ez genuen espero baiezkoa ematerik, kolaborazio eskaera asko jasotzen baititu egunean, baina aukeratu ninduen, eta, ondorioz, esan daiteke elkar aukeratu genuela. Gainerako kolaborazioei dagokienez ere, bakoitzak bere istorioa dauka atzean, eta oso pozik
|
gaude
prozesu guztiekin eta lortutako emaitzarekin.
|
|
|
Palentziako (Espainia) herrixka bateko lagun talde bat filmatuko du bost urtez, atzetik aurrera kontatzeko gero, nerabezarotik haurtzarora eginez. «Fikzioari eta ez fikzioari oso lotuta
|
dagoen
prozesu bat interesatzen zait, ezusteko ugari gerta daitekeen prozesu bat».
|
|
|
AEBek azken egunetan iragarri dute bisa bereziak emango dizkietela herrialdeko albiste agentzia eta giza laguntzarako erakundeentzat lan egin duten afganiarrei, baina zehaztuta, lehenik eta behin, herrialdetik irten dutela, eta hirugarren estatu batean
|
egon
prozesua amaitu arte —urtebete inguru—; bitarte horretan ez dute Washingtonen laguntzarik izango. Etxe Zuriak berak aitortu du «zaila» izango dela afganiarrentzat baldintza horiek betetzea, eta eskatu dio Pakistani utz diezaiela iheslariei herrialdean sartzen.
|
|
|
Hori lortzeko, garrantzitsua da fiskaltzak errekurtsoak jartzea ere. Ibilbide horretan parte hartzen duten eragileen artean, espetxe zaintzari
|
dagokio
prozesuaren analisi kritikoagoa egitea, normalean; epaileek, aldiz, presoen eskubideak bermatzeko jarrera positiboagoa izan behar lukete. Hemen, alderantziz gertatzen da.
|
|
|
CELROM Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutunak, Europako Kontseiluak 1998an onartu eta ordudanik indarrean dagoenak, estatu sinatzaileei konpromisoa harrarazten die herri administrazioan, justizian eta komunikabideetan hizkuntza horiek erabiltzeko eskubidea bermatzeko, bai eta haien irakaskuntza bultzatzeko ere. Hogei urte geroago, laguntza eman behar zaie ikerketari eta esku hartze estrategikoari, bai hiztun dentsitate handiko eremuak babesteko, bai, beste muturrean, arrisku sozialari aurre egiteko, hau da, higaduratik babesteko, baita hizkuntzen desagerpenetik babesteko ere, kasu batzuetan oso aurreratuta
|
baitago
prozesu hori.
|
|
2022
|
|
|
Eta, horrekin batera, estatuz estatu
|
dauden
prozesuak daude, alderdi errepublikanoaren monopolioa sortzeko helburuz. Ez boto gehiago lortuko dituztelako, hauteskunde prozesua kontrolatzen dutelako baizik.
|
|
|
Jakitun
|
dago
prozesuak oraindik luze joko duela: “Hau amaitzen ez den lan bat da, oraindik jende asko dagoelako ehortzita, eta nortzuk diren ere ez dakigun jende askoren erreferentziak ditugu.
|
|
|
Mimenza: «Sinetsita
|
gaude
prozesu independentista eraldatzailea feminista izan behar eta izango dela. Finean, proiektu politiko feminista erradikal baten alde berresten gara».
|
|
|
Afera horretan, «burujabetzaren eta estatu propio baten aldeko» borroka da estaturik gabeko herrien ekarpena, Rodriguezen hitzetan: «Ez
|
dago
prozesu independentista baino egitasmo iraultzaileagorik». Izan ere, azaldu du Euskal Herrian «borroka askatzaile oro» nazio askapenetik igarotzen dela.
|
|
|
Afera horretan, «burujabetzaren eta estatu propio baten aldeko» borroka da estaturik gabeko herrien ekarpena, Rodriguezen hitzetan: «Ez
|
dago
prozesu independentista baino egitasmo iraultzaileagorik». Izan ere, azaldu du Euskal Herrian «borroka askatzaile oro» nazio askapenetik igarotzen dela.
|
|
|
Azter dezagun hemen
|
dagoen
prozesu subjektiboa. Amaiur defendatu zutenen adorea gure subjektibitateari deika ari da konkistatzailearen arauarekin apurtzeko, hots, superego hispano galoarekiko menderakuntzatik atera, angustia egoeratik atera (estatu espainiar eta frantsesaren errepresaliak sortzen duen beldurretik libratzea) eta adorera pasatzea justizia lortzeko (bi estatuekiko EH independentea).
|
|
|
Horretan sakonduko dugu hemendik aurrera. Artelanaren atzean
|
dagoen
prozesu osoa azaldu nahi dugu, eta zergatik ez den artelan edo pieza hori arte sorkuntzaren helburu.
|
|
2023
|
|
|
7/ 2014 lege organikoa ere aipatu du Oiartzabalek. «Europako Batasuneko aurrekari penalen informazioen eta ebazpen judizial penalen gogoeten trukaketaren inguruko» legeak dio Espainiak ez dituela kontuan hartuko beste estatu batzuetan betetako zigor urteak «beste estatu kideetako auzitegiek zigor epaia eman aurretik egindako delituengatik» irekita
|
zeuden
prozesuen kasuan, nahiz eta delituek oinarri bera izan. Hau da, presoei ez zaizkie kontuan hartzen Frantzian betetako urteak.
|
|
|
Helburuen artean
|
dago
prozesuari genero ikuspegia eta ikuspegi intersekzionala txertatzea ere, «genero, adin, jatorri eta autonomia mailaren araberako bereizketa egoerak atzemateko eta horiei aurre egiteko».
|
|
|
konponbide politiko orokorren alde ari gara lanean, konponbide kolektiboen alde. Beldurtzekoa da zenbat pertsona
|
dauden
prozesu judizialetan: 4.000 baino gehiago dira.
|
|
|
Apirilean, Nafarroako foru hauteskundeen kanpaina eta ondorengo agertoki politikoa irudikatzean, argi
|
zegoen
prozesu guztia abuztu hasieran edo burutuko zela. Gero, Pedro Sanchezek Espainiako Gorteetako bozak uztailaren 23ra aurreratu zituenean, kinieletan epeak are gehiago atzeratu ziren:
|
|
|
Aldaketak egiteko, errege dekretu bat prestatzen ari ziren, eta otsailean aurkeztu zuten zirriborro bat. Berez, hastear den 2023 ikasturtean ezartzen hasteko asmoa zeukaten, baina maiatzetik geldirik
|
dago
prozesua, uztailaren 23ko hauteskundeengatik.
|
|
|
«Sinetsita gaude estrategia zabal baten parte dela hau. Orain bi prozesuren aurka egin dute, hau da, sektore feminizatuei eta maila apaleko lanpostuei
|
dagozkien
prozesuei. Zergatik?», galdetu zuen Lizasok.
|
|
|
«Lege hau estrategikoa da, herri kohesiorako oinarrizkoa, eta eskatzen dugu eztabaida hezkuntza gaiei atxikitzeko». Otxandianoren esanetan, interes asko
|
daude
prozesu honek ez dezan arrakastarik izan, eta, legealdi honetan ateratzen ez bada, ez du uste bermerik dagoenik hurrengo legealdian utzitako toki berean heltzeko legeari.
|
|
|
Zuzendaritzak, baina, ukatu egin du: «Auzitegi Gorenaren ebazpenak egun indarrean ez
|
dagoen
prozesu bati egiten dio erreferentzia».
|