|
2000
|
|
|
" Tabakoa txarra da osasunerako" ipuinaren kasuan, adibidez, istorioak kontatzen eman nitzakeen urteak eta urteak. Interrelazioak landu nahi nituen, zer eragin izan dezakeen gertakizun batek ondoan
|
dagoen
pertsona batengan. Azkenean, hasierara bueltatzea izan zen aukeratutako bukaera.
|
|
|
San Leongoa da zirkulazio gune sensibleenetakoa, ostiraletan 60.000 ibilgailu pasa daitezke ospitalea dagoen ingurutik. Guztira, Pirinio Atlantiko ko Departamendua osorik hartuta, 0,16 kotxe
|
daude
pertsonako bertan.
|
|
2001
|
|
|
Jatorri bakterianoa duten pneumoniak eta meningitisak borrokatzen dituen txerto hau (ik. ARGIA 1793 alea), adinean aurrera doazen edo arrisku berezian
|
dauden
pertsonen kasuan jarriko litzateke, gripearen kontrako txertoarekin batera, jende multzoak oso antzekoak baitira.
|
|
|
Aspaldiko kontua da, ezkerrak askotan esan du elkartasuna behar dela, baina zentzu askatzaile bat duena. Hirugarren Munduko mugimenduan
|
dagoen
pertsona bat ezkertiartzat jotzeko, helburu askatzaile bat izan behar du eta ez laguntza ekonomiko hutsa eman.
|
|
|
Bestalde, ez nuen espero horren" azkar" ateratzea, baina banekien jakin ere espe txealdiaren arrazoiek ez zutela sostengatuko urtetarako espetxealdia. Kontziente nintzen ez
|
nengoela
pertsona baten bizi tza desegituratzen duen panorama baten aurrean, alegia. Espetxeratzeko modua bera, esaterako, pribilegiatua izan zen, komisaldegian izan nuen tratua erabat lasaia izan zen.
|
|
|
Lehenik eta behin zehaztu li tzateke ea atxilotuta
|
dauden
pertsonak Ekinekoak diren ala ez. Kontuan hartu behar da Garzonen teoria partzialki bada ere bertan behera gelditu dela akusatuta gauden zazpi lagun askatasunean jarri gaituztenean.
|
|
|
Eta alferrik galtzea iruditzen zait bizi eta ez jabetzea nola bizi naizen, zergatik bizi naizen horrela, nola hobetu dezakedan nire existentzia, nola izan naitekeen pertsona oso bat, eta nire zoriontasunak nola eramango nauen sosegu, oreka eta bake egoera batera. Etengabeko bilaketan, eta jakiteko etengabeko irrikan
|
dagoen
pertsona naiz. Bizitzarekiko pasioagatik ikasi nituen karrera hauek, pertsona bezala hobetzeko, zentzu bat emateko errepikatu ezina den bizitzari.
|
|
|
Orain artekoak gazteleraz idatzi dituzte baina euskaraz, frantsesez edota ingelesez ere egin dezakete. Rosetekin batera, lau kolaboratzaile ari dira honetan, filologoak denak; eta etorkizunerako asmo jakinik ez duten arren, bizirik
|
dagoen
pertsona ospetsu baten biografia idaztea gustatuko litzaioke Roseti. Bitartean, Matahariren biografia prestatzen ari da, eta laster beste eleberri bat amaituko du:
|
|
2002
|
|
|
E. MAJUELO. Ez nago hemengo mugimendu eta jarduera guztien gainean, baina ikusten dira nahi batzuk, eta horien atzean
|
dauden
pertsonak. Pista bat ematen digu duela hiru urte gertatu zenak.
|
|
2003
|
|
|
Baditu elementu teorikoak eta esperientzia praktikoak. Badira erakunde batzuk bidea egin dutenak,
|
badaude
pertsona asko sinesgarritasuna dutenak, eta ikuspegi egokiagoen oinarri izan daitezkeenak. Badugu potentzial hori euskalgintzan, baina poliki doa.
|
|
|
Hau da, analisiak ikusi eta" tira, ez zaude gaizki, analitika ez da txarra" esaten dizute. Ez, ez da txarra eserita egon behar baldin baduzu, edo besterik gabe bizitza normala egin behar baldin baduzu, baina aktibitateak egiteko dudan jartzen dut ongi ote
|
dagoen
pertsona hori. Arazoa aktibitate fisikoa egiteko preskripzio baten beharra sortzen denean etortzen da.
|
|
|
Liburu batek ez du mundua aldatuko. Esan bezala, poeta ez da herriaren gidaria, jende konkretu eta bakan batzuen aldamenean
|
dagoen
pertsona da, beste pertsona batzuen ondoan hitz egiten duena, besterik ez. Kasurik onenean hausnarketa interesgarri bat, berea, egingo du testu batean.
|
|
|
Iñaki Egaña historialari eta idazleak plazaratu duen" 1936 Aquella soledad" nobelan ikerketa lanak bazterrean uztera behartzen dizkion hainbat gai ukitu ditu, sentimenduen munduan murgilduz. Gerraren zurrunbilo krudelean harrapaturik
|
dauden
pertsonak dira bere idazlanean agertzen dituenak, milizianoak gehienak, baina baita beste aldera lerratutakoak ere: jende gazte xumea, etorkizunetik zerbait espero eta nola edo hala bizirik iraun nahi duena, gerrak berarekin dakarren ankerkeriatik ihes eginez.
|
|
2004
|
|
|
100 familia berritara iritsiko da aurten. Horrela, aurten 60 herritako 1.000 familia izango dira trebakuntza eta laguntza psikologikoko ikastaroak jasoko dituztenak eta dementziak jota
|
dauden
pertsonentzat jarritako opor programa berezia disfrutatu ahal izango dutenak.
|
|
|
Zer dakigu emakume horien buru eta bihotzean gertatzen denaz, halako gizonen kontrako zigorrak gehituz lasai gelditzen garenean? Pentsatu gabe hala konpondu beharrean zama handiagoa botatzen badiegu hain zarpailduta
|
dagoen
pertsonarengan. Zer jakingo dugu guk, ez jakiteagatik, Enduranceri ez badiogu abizenik ere eman.
|
|
|
Fantasian edo errealitatean beraiek edo beste inork larrua jo zuten lehenengo aldi hartako sentsazioak edo bizitzan zehar sexu harremanei
|
dagokienean
pertsona batek izan dezakeen unerik gogoangarrienari buruzko gogoetak azaltzen dira maiz umore izugarriarekin, Txalaparta argitaletxeak hala eskaturik, Lander Garrok, Paddy Rekaldek, Diego Martiartuk, Aitor Aranak, Carmen Gisasolak, Edorta Jimenezek, Patxi Zubizarretak, Juan Ramon Madariagak, Sonia Gonzalezek, Joxean Agirrek, Xabier Mendiguren Elizegik eta Itxaro Bordak burutu dituzten ipuin haue... Idazle bakoitzak berari dagokion doinu eta neurrian egin ditu plazerra ardatz duten lan hauek, eta jakina, aldi tragikoak algara sorrarazten dutenekin tartekatzen dira liburuan.
|
|
2005
|
|
|
ETAz berriz, honela mintzatu zaigu: «ETAn
|
dauden
pertsonek kezka eta ardura politikoa dute, ez dira mertzenarioak. Nolanahi den ere, Aralarren proposamen politikoak etorkizuneko ezker abertzaleak jokatu dituenak ETAko kide askori zer pentsarazi eman dizkio nonbait».
|
|
|
Herriek autodeterminatu behar dutela uste dut nik. Nola hitz egingo dugu pertsonen askatasunaz herrietan elkartuta
|
dauden
pertsonek ezin badute askatasun hori izan. Beren ahotsa entzuna izan dadin eskubidea dute.
|
|
|
literatur kritikari batzuk gaur egun, XXI. mendean, oraindik ere parametro horietan mugitzea; hau da, mundua (literatura, beraz) on eta gaiztoetan banatzea, manikeismo xalo horretatik ez irtetea. Munduan ez
|
dago
pertsona on edo txarrik. Jendeak bizi nahi du, eta bizitzeko ahalegin horretan pertsona batzuk, une jakin batzuetan, egoistagoak dira, eta beste batzuk inuzenteagoak, beste momentu batzuetan.
|
|
2006
|
|
|
Independentzia estrategiaren menpean gauden bitartean beste edozein akordio politikok frustrazioa besterik ez du ekarriko independentzia lortu arte. Printze ederrari itxaroten
|
dauden
pertsona horiek bezala, ez dute nahi harremanik beste inorekin benetako printzea azaldu arte. Baina urteak pasatzen joaten dira eta printzea ez da azaltzen eta bitartean bizitza agortzen joaten da.
|
|
|
Gaixorik
|
dauden
pertsona gehienek sei urte behar izaten dituzte, batez beste, erabat sendatzeko.
|
|
|
Formazio profesionala eman behar zaio langileari, baina baita pertsona bezala aseta sentitu dadin beste formazio bat ere, askoz ludikoagoa. Hori pertsonetan egiten den inbertsioa da, ez lanpostuan bakarrik, baina lanpostuan
|
dagoena
pertsona da. Gure kasuan, gainera, soldatapeko langileak ditugu, baina soldatapeko langile horiek borondatezko ordu mordoa sartzen ari dira.
|
|
|
Museo hau aita hil ondoren guk egin bagenu, dudarik gabe ez zen berdina izango eta hori jendeak hautematen du, denak sentimendu berezia duela». Azken finean, Chillida artista bezala erakusteaz gain, jaioterrira lotua
|
dagoen
pertsona islatzen du museoak.
|
|
|
Hain zuzen, gizarte dualizazioa ikusten ez duelako, dualizazioa ukatzen duen indibidualismoarekin; Euskal Herrian pobrezia dagoela ukatzen du, ez duelako ulertzen lanean egonik pobre izan daitekeenik; ez du ulertzen gazte, emakume eta etorkin askoren soldatak pobrezia atalasearen azpitik daudela; laneko istripuak langileen errua direla uste dute, ez dutelako babesteko behar beste neurri hartzen. Egoera ezegonkorrean
|
egon arren
pertsonen porrotaren emaitza dela uste duelako ezegonkortasuna ukatzen eta ezkutatzen duen indibidualismoaren aurka ere badago Elkartzen.
|
|
|
Etxerik gabe eta bazterkeria larrian
|
dauden
pertsonen...
|
|
|
Gure gizartean okerren bizi direnen behar gorriak izan ditu kontuan Arartekoak Etxerik gabe eta bazterkeria larrian
|
dauden
pertsonen premiei emandako erantzuna izenburua duen txostena osatzerakoan. Eta erantzun horretan ahulezia askotxo aurkitu dituela esan behar da.
|
|
|
Gomendioei eskainitako atalean ahalegintzen da konponbidea aurkitzen ahulezia horiei. Etxerik gabe, lanik gabe, gizartean parte hartu gabe, hau da, sistematik kanpo
|
dauden
pertsonak hazteak arduratzen du Arartekoa, eta baita gizarte dualizazioak gora egiteak ere. Eta honela dio Iñigo Lamarcak:
|
|
2007
|
|
|
Lan horretan ibilita, oso konklusio berezia atera nuen heriotzari buruz. Konbentzituta
|
nago
pertsona bat berak nahi duenean hiltzen dela. Oso nabarmena zen, familia etortzen zen asteburu batean, eta han egon ondoren gaixoarekin, igande gauean joaten zen.
|
|
|
Loditasuna ikertzeko Elkartearen arabera, GMI indizearen barruan hainbat maila bereiz daitezke: 18,5etik behera
|
dagoenean
pertsona horren pisua ez da aski; 18,5etik 24,9ra bitarteko GMIek pisu normala adierazten dute. 25etik 26,9ra bitartean, GMI indizeak lehen mailako gainpisua adierazten du, eta 27tik 29,9ra bitartean, berriz, bigarren mailako gainpisua; 30etik gorako indizeak loditasuna adieraziko luke.
|
|
|
Ez da kasualitatea Mikel Kazalisekin Fidelenean grabatu izana, ezta? Estudioaz gain, atzean
|
dagoen
pertsona lehenetsi duzue?
|
|
|
Bai, izugarri laguntzen du musika munduan horren sartuta
|
dagoen
pertsona batekin lan egiteak. Haren esperientzia oso lagungarria izan zaigu grabatzerako orduan.
|
|
|
Bitxikeria batekin amaituko dut: bizirik
|
zeuden
pertsonengandik 100dik gora giltzurrun lortu ziren 2006 urtean; emaitza guztien% 4,6, beraz. Aurreneko aldiz gainditu da zifra biribil hori.
|
|
|
Imazen aukera desgastatuta etorri da Ibarretxe. Amortizatua
|
zegoen
pertsona kapitalizatu nahi dute berriz ere. Zer egiteko baina?
|
|
2008
|
|
|
Behin nerabetasuna pasata norbanakoen arteko aldea askoz handiagoa da. Horregatik nerabetasuna igarota
|
badaude
pertsonak erraztasun ikaragarria dutenak hizkuntzak ikasteko, eta beste batzuk ezinezkoa dutenak hizkuntza gehiago ikastea; topera heldu direnak.
|
|
|
Raquel Rincon, emakumearen abokatuaren esanetan, epaitegiaren sententzia epaia irmoa da jadanik aurrerapauso garrantzitsua da fibromialgiak jota
|
dauden
pertsonen eskubideak onartu eta errespetatzeko, eta arlo horretako jurisprudentzia sendotu eta zabaltzeko balio du.
|
|
|
Euskal gay mugimendua sortu zenetik, nire taldean beti aldarrikatu dugu egon
|
badaudela
pertsona batzuk gure kulturan tradizioz gizonezkoari atxiki zaizkion ezaugarri biologiko, psikiko zein portaerazkoak dituzten modu berean emakumezkoari omen dagozkion ezaugarriak ere badituztenak; edota grina homosexualak dituzten bezala, grina heterosexualak ere badituztenak... Are gehiago, agian gomendagarriena tartean egotea dela ere aldarrikatu dugu, berezkoagoa, naturalagoa, aberasgarriagoa... delakoan.
|
|
2009
|
|
|
Zure kudeaketa ereduak pertsonak ditu ardatz eta oinarri, han eta hemen hamaikatan adierazi duzunez. Ez ote
|
dago
pertsonak beste faktorerik?
|
|
|
II HErekin (Iniziatiba Internazionalista Herrien Elkartasuna) aukera erreala
|
dago
pertsona bat Estrasburgon izateko, indarrean den eredu sozio-ekonomikoaren kontra aritzeaz gain euskal gatazkaren konponbidea handik ere zabaltzeko. Bai, Europako laguntza beharrezkoa da konponbide horretan, ezker abertzaleak sarri gogoratu legez, baina laguntza horrek ezinbestean eskatzen du etxe barruko lanak ondo egitea, ez dadin gertatu kanpoko saiakerak behar adinakoa ez topatzea barruan.
|
|
2010
|
|
|
Europako, AEBetako eta beste herrialde askotako ekonomiak jada ez dira industrian, kontsumoan, produkzioan… oinarritutako ekonomiak, jakintzan baizik. Eta jakintza da ordenagailu aurrean
|
dagoen
pertsona bat, energia gehiegi kontsumitzen ez duena, leku batetik bestera mugitzen ez dena eta konektatuta dagoena Internet bidez.
|
|
|
Historikoki, pertsona jakin batzuek erabaki dute zer den ona eta zer txarra norberaren moralari dagokionez. Jainkoarengandik hurbil
|
dauden
pertsonak dira, hau da, abadeak. Gainerakoek hari obeditu beste ardurarik ez zeukaten.
|
|
2011
|
|
|
Eta oraindik gehiago dira" diabetesaren aurreko" esaten zaion egoeran daudela ez dakitenak. Azken egoera horretan
|
dagoen
pertsona ez dago gaixo oraindik modu kronikoan, baina odoleko azukre mailak normala baino pixka bat goraxeago daude. Hori gertatzen denean, litekeena da une horretan gehikuntza txikia dena luzarora diabetes kliniko bilakatzea.
|
|
|
Udaleko Kultura eta Gazteria saila saiatzen ari da musikarekin orokorrean dagoen arazoa konpontzen, baina Biurrunek dioenez," Udala da legeak erregulatzen dituena eta argi
|
dago
pertsonen askatasuna urratzen duten legeak aspaldi aldatu behar zirela".
|
|
|
osasunean arreta hobetzeko modu bakarra dago, baliabide ekonomiko eta langile gehiago jartzea. Pribatizazio saiakera hau salatzen dugu, gainera kargu publikoetan
|
dauden
pertsonek bultzatutakoa delako. Osasuna denok ordaintzen dugu, eta inork ez die politikariei baimenik eman pribatizatzeko.
|
|
|
Baina izen bat, ohar bat, argazki bat, aipu bat... ematen dituen ehunka erreferentziak bide berriei ekiteko gonbidapenak dira. Kapituluetan tartekatuta
|
dauden
pertsona ezberdinen biografiek kolorea ematen diote lanari, eta askotan lotura zuzenik ez badute ere, orokorrean deskribatzen ari den argazkia osatzen laguntzen dute testuok. Izan Pedro H. Sarrionandia frantziskanoaren bizitza, Primo de Rivera diktadorearena, Abd el Krim buruzagi arrifiarena edo Felix Urtubi bere hegazkina etsaiaren gainera bota zuen aretxabaletarrarena.
|
|
|
Datu orokorren itzalean igaro ohi den beste informazio esanguratsu bat ere egin zuen publiko Espainiako Lan Ministerioak: langabezia saririk gabe
|
dauden
pertsonen kopurua. Hala, 112.362 lagunek dute gaur egun dagokien" paroa" bukatuta, langabetu guztien %61a.
|
|
|
Portzentaje horren bilakaera goranzkoa izan da azken urteetan (ikusi beheko grafikoa), epe luzeko langabetuak gero eta gehiago baitira. Ondorioz, handitzen ari dira esklusio soziala jasateko arriskuan
|
dauden
pertsonen kopurua eta oinarrizko laguntza ekonomikoa behar dutenena. LAB sindikatuak berriki egindako kalkulu baten arabera, hego euskal herritarren %19a pobrezian eta sozialki baztertua egoteko zorian legoke, Europar Estrategia 2020 programaren baitan harturiko datuak kontuan izan da behin behin.
|
|
|
" I' m sure 100%" itzultzeko" Estoy seguro al 100%" diote, baina hori gaztelaniaz ez da behin ere esan, eta euskaraz ere" %100ean ziur nago" jartzeari buruzko eztabaida izan dugu, baina hemen" erabat, guztiz ziur", halakoak erabili izan ditugu beti. Kontrol faseetan
|
dauden
pertsonek zein joera duten itzulpenak jatorrizko bertsioari ahalik eta leialen lotzea ala euskara garbia lehenestea, horren araberako bertsioak entzuten ditugu telebistan.
|
|
2012
|
|
|
Euren burua prozesu dinamiko moduan ikusten dute, ez hasiera eta amaiera bat duen prozesu gisa. " Prozesu honetan, une bakoitzean
|
gauden
pertsonak gara honi kolorea eta bizia ematen diogunak. Garatzen goaz, baina hasierako ideologia bera mantentzen dugu eta egunero sortzen den errealitate berrira egokituko ditugu gure ideiak", diote.
|
|
|
Guk faseez hitz egin beharrean doluan
|
dauden
pertsonaren betebeharrez mintzo gara. Honekin erran nahi dugu haiek paper aktiboa dutela bere prozesuan, Worden adituaren teorian oinarrituta.
|
|
|
Txikiak ginenean norbait hiltzen zenean familiakoak beltzez janzten ziren. Adierazgarri batzuk
|
zeuden
pertsona horiek nola zeuden erraten zutenak. Baina gaur egun, onerako edo txarrerako, hori galdu egin da.
|
|
|
Bi helburu nagusi ditugu: alde batetik, halako egoera batean
|
dagoen
pertsonari laguntzea, eta bertze aldetik, sentsibilizazio mezuak zabaltzea jendeari ikusarazteko dolua lantzen ahal dela, ez dela zergatik bakarka bizitu beharra. Bada jendea laguntzarik gabe gainditzen duena eta badira bertze batzuk laguntza behar dutenak.
|
|
|
Guk behar batzuk ditugu eta zuk beste batzuk izango dituzu, kontua da gureak agerikoak direla eta zureak beharbada ez direla ikusten. Baina ez
|
dago
pertsona normalik, inor ez da' normala', denok ditugulako gure berezitasunak".
|
|
|
Hona hemen sistema politikoaren porrota: krisiaren kausak ez aldatzea; egoera larrian
|
dauden
pertsonen eskubideak murriztea, eta batez ere, sistema ekonomikoaren aurrean etsitzea eta bere ezintasuna onartzea.
|
|
|
Zerrenda beltzak dituzte, eta ez garela izan jakinda ere leporatzen dizkigute gertakariak; hori baino gauza injustuagorik ez dago munduan.
|
Badaude
pertsonak isunak ordaintzera derrigortu edota etxean atxilotuak izatera kondenatu dituztenak, ekintzetan izan ez diren arren.
|
|
2013
|
|
|
Auzokideak eta batik bat Sefanitroko eta Befesako langileak dira filmaren atzean
|
dauden
pertsonak. Lantegiaren eraisteak batu eta banatu egin ditu Lutxana auzoko biztanleak.
|
|
|
Bileretako partaide izatetik kudeatzaile izatera pasa nintzenean nire barneko zalantzak areagotu egin ziren, batez ere, Eusenor osatzen genuen enpresen atzean
|
zegoen
pertsona asko gure proiektutik urrun eta batzuetan mesfidati azaltzen zitzaizkigunean. Bestela esanda, Eusenorreko bileretan parte hartzen genuenon euforia zazpi edo zortzi lagunena ez zen euforia kolektibo bilakatu.
|
|
|
Zergatik? Bera bertan zutik besterik ez
|
dagoen
pertsona da. Beraz, bakarrik utzi?
|
|
|
Hala, ez da kasualitatea Euskal Herrian azken hiru asteetan lan istripuetan zortzi langile hil izana, bestalde, langabezian
|
zegoen
pertsona batek bere buruaz beste egin du. Bistan da murrizketen ondorioz gehiago eta segurtasun gutxiagorekin lan egiten dela, jende asko prekarietateak harrapatuta baitago.
|
|
|
Orain, Auzitegi Nazionalak dauka aukera ezin hobea irizpide arruntak eta ez salbuespenezkoak jarraitzeko: ondo hasi zen Ines del Rio eta Juan Manuel Piriz aske utzi zituztenean; espero dezagun bide horretatik jarraitzea eta doktrina horren aplikazioagatik oraindik espetxeratuta
|
dauden
pertsona guztiak berehala askatzea eta ez luzatzea oinarrizko eskubideen urraketa beste bultzada politiko bati erantzunez.
|
|
2014
|
|
|
Zaindu ahoko higienea. Harvardeko Unibertsitateko (AEB) Osasun Publikoko Eskolak argitaratu berri duen ikerketa baten arabera, gaixotasun periodontalak jota
|
dauden
pertsonek, bestela esanda hortzoiak gaizki zaintzen dituztenek, pankreako minbizia izateko arrisku handiagoa dute, %60 handiagoa hain zuzen ere. Itxura batean, ez hortzoietan bakarrik, gorputz osoan gertatzen den inflamazioa izango litzateke tumorea jasateko arriskua dakarrena.
|
|
|
Otsailaren amaieran Hego Euskal Herrian 229.118 pertsona zeuden lanik gabe, batez ere emakumeak eta gazteak. Paroan
|
dauden
pertsonen ia erdiak ez du inolako langabezia saririk jasotzen. Prekarietatea gero eta larriagoa da.
|
|
|
Gaur egun, ustez ETArekin edo ezker abertzaleko beste erakunde batzuekin zerikusia izan dutelako beren herrietatik ihes eginda
|
dauden
pertsonen %20k iragarritako kontua da, legalki Espainiako justiziaren aurrean erantzukizunik ez duen taldea. Egia esan, tantaka izan bada ere eta ahalik eta zarata gutxiena eginez, iheslari asko itzuli izan da lehenago ere edo bere sorterrira edo Hegoaldeko beste herriren batera.
|
|
|
Areago, migratzaileen artean Hego Amerikako jendea da prestazio gehien jasotzen duena, ez magrebtarra. Kontuak kontu, Lanbideko Juan Ibarretxeren hitzak gogoratuz," jatorrietatik harago, sistemaren baitan
|
dauden
pertsonak hartzen dira kontuan, eta legez dagokie laguntza kobratzea".
|
|
2015
|
|
|
Bere hitzetan abusu horiek jendea pobretzen dute eta lehentasunak markatu behar izaten dituzte: "
|
Badaude
pertsonak ezer ordaindu ezin dutenak, eta kalean geratzen dira, horiek dira telebistan ateratzen direnak. Beste askok hipoteka ordaintzen segitzen dute bankuen abusuen ondorioz gehiegi baloratuta dauden arren baina ez dute afaltzen edo bazkaltzen.
|
|
|
Miren Peña, 43 urteko emakume langile nafarra, sistema kapitalista honen azken biktima da oraingoz. Sistema honi berdin zaio bere zerbitzura
|
dauden
pertsona hauen egoera humanoa, etekinak baizik ez ditu bilatzen. Miren bakarrik bizi zen eta 20 urteko alaba zuen.
|
|
2016
|
|
|
Bidean zein giza baldintzatan sortu eta zenbat kutsatzen duen ez da begiez ikusten, baina sentitzen den gauza da. Guk zuzenean agian ez, baina, ziurrenik sorkuntza prozesuaren inguruan
|
dauden
pertsonek eta tokiek beste zerbait esango zuketen.
|
|
|
" Euskal Herrian PSOEtik ezkerrera
|
gauden
pertsonak soziologikoki jende bera garela uste dugu Ezkerraldean askok", dio Kimetz Aranak. Oroitzen du orain zortzi urte politikoki hazi nahi zutela eta borroka nazionala indartzeko, auzoetako borroka sozialetan sartu behar zirela ondorioztatu zutela Trapagaranen.
|
|
|
Oso litekeena da LARRUN hau argitaratu eta egun gutxira, ekainaren 30ean, Eusko Legebiltzarrak heriotza duinari buruzko lege berria onartzea, EAEn egongo den mota horretako lehena eta Hego Euskal Herriko bigarrena; Nafarroak 2011n onartu zuen berea, geroztik gutxi garatu bada ere. Arau biek, hala nola Espainiako Estatuan indarrean dagoen gaixoaren autonomiaren legeak eta Frantziakoak berriki onartu duen bizitzaren amaierari buruzkoak, hilurrenean
|
dauden
pertsonen duintasuna bermatzeko xedea dute, euren borondatea beste ezeren gainetik jarriz. Praktikan, ordea, legeok ez dute funtzionatzen, heriotza duinaren alde diharduten elkarteen esanetan.
|
|
|
Jende askori galdetu diot zein izan den hurbilean egokitu zaien azken heriotzaren ezaugarririk nabarmenena, eta ia kasu guztietan esan didate hildakoaren azken egunak alferrikakoak izan zirela. Bi egun, bost, hamar, kasuren batean hilabete bat… Eta kasu horietako askotan, gatazka sortu da trantze horretan
|
dagoen
pertsonaren borondatearekiko errespetuaren nire ustez, hori da eztabaida honetan dagoen alderik sakratuena eta medikuei eman zaien boterearen artean.
|
|
|
Gaixoaren borondatea errespetatzen ikasi behar genuke denok. Badakit ere egoera terminalean
|
dauden
pertsonen eta medikuntzako profesionalen arteko gatazka batzuetan, eutanasia delitua izatea dela arazoa. Badakit hesi legal bat dugula, eta horregatik gainditu nahi nuke.
|
|
|
Kortxoenea barnean
|
zeuden
pertsonak kanporatu eta minutu gutxira iritsi zen Donostiako Udaleko teknikaria. Eraikina hutsa zegoenez eta hesiak jarrita zeudenez, baietz, eraisketa has zitekeela adierazi zuen.
|
|
|
Bestelakoa da. Donostiako Udalean ari nintzela, bazterkeria arriskuan
|
dauden
pertsonentzako laneratze programa batean aritu nintzen. Haraxe joan nintzen, alai, berdintasun formazioak ematera, eta soldadura ikasten ari ziren gizonez beteta zegoen, sekulako motxilekin eta sekulako zailtasunekin denak ere.
|
|
2017
|
|
|
Oso gutxitan lehertzen gara.
|
Badaude
pertsona konbustibleak, baina denok pentsatu dugu noizean behin pikutara bidali nahi genukeela dena, eta azkenean ez dugu egin eta geunden tokian gelditu gara fideltasunaren ondorioz. Beldurra diogu aldaketari.
|
|
|
Baratzeek ere bidea egin dute. Bazterketa arriskuan
|
dauden
pertsonekin lan egiten duen elkarte bat hurbildu zitzaien orain pare bat urte eta geroztik haientzat da ortuetako bat. Pertsona bat dago erroldatuta Tosuko landako etxolan, eta atean itsatsita daukate beste baten etxebizitzan bortxaz sartzea galarazten duen legearen pasartea, polizia doanerako.
|
|
2018
|
|
|
Pairatzen duen pertsona orok 24 orduz zainduko duen norbait behar du. Begoña Rodriguez da gaixoaren alboan
|
dagoen
pertsonetako bat.
|
|
|
Edonor hurbildu daitekeela nabarmendu du, eta zerbitzua doakoa dela. Gaixotasunaren nondik norakoak ikasi eta lantzen dituzte psikologo eta gizarte langileekin batera, eta nork bere burua edota gaixo
|
dagoen
pertsona zaintzeko tresnak eskaintzen dituzte: " Gauzak ahazten dituztela bai, baina hori bakarrik izango balitz...
|
|
|
Hala ere, nik pertsonarengana hurbiltzeko izan ditudan errekurtsoak irudimenezkoak dira: besteen oroitzapenak eta nire harremana jada hilda
|
dagoen
pertsona batekin. Hori forman ere nabaritzen da.
|
|
|
Azken urteetan aholkularitza eta dinamizaio teknikoa dira euren jardunaren atalik garrantzitsuenak. " Teknikaria daukagu elkartean, jada ekoizpenean
|
dauden
pertsonak laguntzeko edo hasi nahi duten ekoizle berriei aholkularitza egiteko". Nekazaritza ekologikoan jardun nahi duten horiei lanak erraztea da helburua.
|
|
2019
|
|
|
Bien bitartean, emakume eta neskatoak gero eta sexualizatuago daude (gizonen disfruterako, jakina, ez geure sexualitatearen jabe garelako). Ikuspegi libertariotik argi
|
dago
pertsonen benetako askatasunerako, sexu, desira eta gorputzak askatu eta normalizatu behar direla. Ikuspegi feministatik bezalaxe, feminismoa emakumeen (eta gizonen) askapenerako mugimendua den heinean.
|
|
|
Ez du horrekin zerikusirik. Bi (edo hiru edo lau) pertsonak gozatu lezaketen jardun batez ari gara, baina prostituzioan beti
|
dago
pertsona bat gozatzen ez duena. Eta arazoa zein da, orduan?
|
|
|
Hori da benetan jendarte sanoa lortzeko modua". Ahaztu gabe, sufrimendu oro ez dela gaixotasun; autoezagutza eta terapia ez direla ezinbestean edo bakarrik psikoterapiatik pasatzen; bizitzaren zauriekin edo norbere mamuekin elkar bizi ahal izateko, lagunak direla adituak baino beharrezkoagoak; gutasun eta kidetasun sendo eta malgurik gabe ez
|
dagoela
pertsonen minak arintzerik; eta alderantziz, pertsona sendo eta malgurik gabe ez dagoela min kolektiboak gainditzerik.
|
|
|
Pertsona osoak behar dira ikusi, Joseba Argintxonak eta Inma Agirre mediku homeopatak nabarmendu dutenez: " Unibertsitatean ez digute gaixo
|
dagoen
pertsonarekin hitz egiten erakusten, gaixotasuna eta tratamendua soilik ikasten ditugu. Adibidez, depresioarentzat antidepresiboa.
|
|
|
Gaixo
|
dauden
pertsonei nolako ariketa fisikoa eskaintzen zaie. Bada ospitaletako programa bereziak izaten dituzte, adibidez fisioterapeutekin, esfortzu probak egiten dituzte, entrenamenduak prestatu eta gainbegiratzen dizkiete… Guk kalean beren kabuz egiteko entrenamendu metodologia eskaini diegu, oso sinplea.
|
|
|
Oso kirol gogorra da: uda guztiak galtzen dituzu, opor guztiak galtzen dituzu, ez daukazu bizitza sozialerako tarterik… Baina hori guztia egiteko prest
|
dauden
pertsonekin topatzen zarenean, badago zerbait, atxikimendu estu bat, lotzen zaituena bai konpromisora, bai taldekide sentimendura eta denak helburu berarekin lanean aritzeko grina horretara. Hori dauka.
|
|
|
Hemen, Pride aren atzean Ortzadar dago soilik, eta LGBT+ mugimendua aurka. Elkarte horretan
|
dauden
pertsonak dira parlamentariak, dira zinegotziak Bilboko Udaletxean… Lotura zuzena dago, eta bueno, badakigu herri honetan zer bultzatzen duen EAJk, ze hiri mota nahi duen.
|
|
2020
|
|
|
Birusa etorri baino lehen ere esaten genuen: tamalez zahar egoitzetan
|
dauden
pertsonen bizitzek, bizimoduak, eta etorkizunak ez dute gainerako jendartearenak bezainbesteko balioa. Tamalez, instituzioek eta enpresek onartzen dute horrelako egoera batean hainbat hildako egon daitezkeela egoitza batean eta hori onartzea oso larria da.
|
|
|
Idazkaritza lanak egiten ditut eta soldatapean
|
dagoen
pertsona bakarra naiz. Orain dela urtebete pasa hasi nintzen beharrean elkarteari bizitza eta ikusgarritasuna eman nahian.
|
|
|
Munduko herrialde gehienetan debekatuta dagoelarik ez bakarrik eutanasia aktiboa baizik eta baita laguntzea ere minak behingoz amaitzeko bere burua hiltzea erabaki duenari, eskubide hori lege eta araudietan sartzeko kanpaina luzean ari dira hainbat elkarte, Hego Euskal Herrian DHE Duintasunez Hiltzeko Eskubidea, Espainiako DMDren barne dena. Baina trantze larrian
|
dagoen
pertsonak zer egin dezake urtetik urtera atzeratzen doan lege berria erabaki bitartean, edo heriotza duina errazteko jadanik dauden aukera legalen muga zurrunetan baimenik ez duenak?
|
|
2021
|
|
|
Hortik aurrera, ideia gorpuzten hasi nintzen, gutxiengoak anitz direlako, eta ikuspuntu egokia bilatu nahi nuen. Baztertuta eta estigmatizatuta
|
dauden
pertsona taldeen bizipenak ikusarazteko helburuz egin dut lan hau.
|
|
|
ez diezaiegun eskaini egunean pare bat minutu baino gehiago halako galdera handiei, jaitsi gaitezen geure eskuetan kabitzen denaren tamainara. Segi lanean, segi sinesten, segi lo hartzen eta esnatzen, ezer gutxik du zentzua, Marten 100 km orduko abiaduran dabil haizea inork grabatzen ez duenean ere, Ameriketan orain gaua da, zu hemen ez
|
dagoen
pertsona baten ahotsa entzuten ari zara aspaldiko bideo batean, gehiago entzungo ez den ahots bat, halako forma duen ahots kordarik ez delako sortuko mundura berriro. Zorteduna zu, zure alboan sortu zelako.
|
|
|
Kritika batzuetan transfobia agerikoa da, baina onartzen dugu galdera eta eztabaida asko egon behar lukeela feminismoaren barruan, sexu genero edota identitate subjektibitateaz. Esaterako, transfobiatik urrun
|
dauden
pertsona batzuek azaldu duten kezka hor dago: non daude haur maritxu eta marimutilak?
|
|
|
Eutanasia legezkoa den munduko beste herrialdeetan ez dago halakorik. Eta noski, erabakiak batzorde horietan
|
dauden
pertsonen araberakoak izango dira. Autonomia erkidegoetako gobernuei dagokie batzordeak izendatzea; pentsa, legea ekainetik dago indarrean, eta Andaluziak [PP dago agintean] oraindik ez du batzordea izendatu.
|
|
2022
|
|
|
Berria da gaia eta azaldu du egoera horretan
|
dagoen
pertsonak ere bere denbora behar duela gertatzen ari zaiona onartzen eta plazaratzen: " Uste dut beldur puntu bat ere badaukagula.
|
|
|
Behar den denbora hartuta, baina aurrera begira beharrezko ikusten du antzeko egoeran
|
dauden
pertsonak elkartzea eta erantzukizunak eskatzea: " Uste dut farmakobijilantziak bere erantzukizuna hartu lukeela.
|
|
|
Mundu guztia elkartzen ari da, nolabait; elkartasuna hazten ari da. Orain garrantzitsua da Errusian benetan arriskuan
|
dauden
pertsonak salbatzea. Polizia atzetik dutenak orain erreskatatu behar dira, bisak lortu behar zaizkie, diruz lagundu eta etxean hartu, etxebizitzak alokatu, eta abar.
|
|
|
Batetik, ezjakintasuna aipatu behar da, nigandik hasita. Agian ez diogu garrantziarik ematen, edo" beti" egon diren estatua, plaza edo kale horiek hor egon dira eta kito, eta ez diegu buelta handirik ematen, baina nahikoa da plaza eta estatua horietan
|
dauden
pertsonen inguruan zerbait aipatzea, haien defentsan ateratzeko norbait.
|
|
|
Elkarteko kideentzat, pdf a entzunez ulertzea eta behar den bezala betetzea lan oso konplexua da eta laguntza eskatu behar diote hirugarren bati. Bazterkeria digital egoeran
|
dagoen
pertsona askorekin egiten dut lan, eta eurek ere arazoak izan ohi dituzte pdf bat deskargatu, bete eta bidaltzeko. Itsu elkartearen kasuan, pdf hori online galdetegi bihurtzeko proposamena egingo diogu erakundeari, itsuentzako egokia izango den online galdetegia.
|
|
2023
|
|
|
Batzuek pribilegio hori dugu, baina beste askok ez. Begirada feminista ezinbesteko perspektiba dugun bezala, argi eduki behar genuke arrazializatuta
|
dauden
pertsonen, pobrezia egoeran daudenen edo errefuxiatuen begiekin ere begiratu behar dugula mundua.
|
|
|
Arteriak ek eta Paris 365ek sortutako ekimena da. Paris 365ek pobrezia edo gizarte bazterketa egoeran
|
dauden
pertsonen elikadura duina bermatzen du batez ere, baina zer gertatzen da haien kultura nahiekin. Nola bermatu behar zaio kulturarako sarbidea bere behar fisikoak asetzeko zailtasunak dituenari?
|
|
|
Pertsona horien larruan sartzen gara. Horrela azaldu nahi dugu ez
|
daudela
pertsona batzuk oso onak direnak eta beste batzuk oso gaiztoak, baizik eta pertsona guztiak oso konplexuak garela, egoera desberdinak bizitzen ditugula eta egoera horiek ere moldatzen gaituztela. Ulertzen saiatzen gara.
|