|
2010
|
|
|
Herritarren arteko berdintasuna eta aniztasunaren ondarea aldarrikatzen duen Europak ezin du beste albo batera begiratu kide diren hainbat Estatuk hizkuntzagutxiagotuetako kolektiboekin agertzen duten jarrera erasokorretan. esan genuke azken taldean aurkitzen direla estatu gehienak, 22 hain zuzen ere. eTa orduan, zer? ...o elementuak. gurea bezalako hizkuntzen normalizazioa ez du europak ahalbidetuko, hori argi izan behar dugula iruditzen zaigu. dena den, europak lagun dezake bide horretan. herritarren arteko berdintasuna eta aniztasunaren ondarea aldarrikatzen duen europak ezin du beste albo batera begiratu kide diren hainbat estatuk hizkuntza gutxiagotuetako kolektiboekin agertzen duten jarrera erasokorretan. ez
|
dago
onartzerik europako batasuneko kide izan nahi duen turkiari nazioarteko oinarrizko estandarrak bere egin behar dituela agintzea, eta egun batasuneko estatu batzuek estandar horiek sinatzeari edota berresteari muzin egitea. hala ere, esan behar dugu gizarte zibila pixkanaka pixkanaka esnatuz doala. herri mugimenduek gero eta tresna gehiago jartzen dituzte beren hizkuntzen normalizazioa ahalbidetze... bretainia, Frisia, okzitania, euskal herria, gales, herrialde katalanak, Sardinia... are gehiago, herrien arteko elkarlana inoiz baino gehiago sustatu da azken urteotan. horrek erakusten digu hizkuntza gutxiagotuen berreskurapenaren aldeko masa sozial aktiboa gero eta handiagoa dela, eta beraz itxaropenez ikusten dugu etorkizuna. hona ekarri nahiko nuke berriki Fernand de Varennes irakasle eta adituak lorienten (bretainian) Partnership for Diversity delako foroan egindako hausnarketa:
|
|
2012
|
|
|
Lau urtetik lau urtera instituzio publikoetan agintean daudenek proposatzen dituzten foroetan parte hartzeari utzi egin behar diogu. Foro horietako kide izanik, hizkuntza politika zein kultura politika gure esku ez
|
daudela
onartzen dugu, inoren gidaritza onartzen dugu.
|
|
|
Lau urtetik lau urtera instituzio publikoetan agintean daudenek proposatzen dituzten foroetan parte hartzeari utzi egin behar diogu. Foro horietako kide izanik, hizkuntzapolitika zein kultura politika gure esku ez
|
daudela
onartzen dugu, inoren gidaritza onartzen dugu. eragile horien helburuetan. zergatik onartzen dugu euren gidaritza, zergatik uzten dugu hizkuntza eta kultura politika euren esku?
|
|
2013
|
|
|
Responsibility jokabidea hautatuz gero, berriz, erabakia guri
|
dagokigula
onartu behar dugu; guk hautatzen dugula euskaraz edo gaztelaniaz hitz egingo dugun. Egoera soziolinguistikoek ez dute erabaki hori gure ordez hartuko, eta, gehienetan, ezta legediak edo hezkuntza sistemak ere.
|
|
2016
|
|
|
Maila honen logika arau pragmatikoena da eta, idealki, logika horren helburua truke egitura bera eta erreal komuna partekatzea izango litzateke. Hemen
|
daude
onartu diren hizkuntza moduak, eta egokitasunaren printzipioa da nagusi. Baina egokitasuna irizteko hainbat bide daude, esaterako, euskaraz adierazkortasuna lortze aldera askotan egokitzat jotzen da erdarazko adierazpideak erabiltzea.
|
|
2019
|
|
|
Bourhis eta d.m. taylor ek Bizindar etnolinguistikoaren inguruan euren artikulu ospetsua argitaratu zutenetik(" towards a theory of Language in ethnic group relations", Language, Ethnicity and Intergroup Relations, 1977) munduko hizkuntzen egoera soziala aztertzeko bizindar etnolinguistikoarena erabiltzen den kontzeptu ohikoena da. Ibilbide luze eta egokitzapen asko dituen adiera horretan oinarritu ditu bere iragarpenak, esate baterako, uNeSCok, arriskupeko hizkuntzak identifikatzeko eta" galtzeko arriskuaren" araberako sailkapena egiteko. horren arabera, eta egileen artean iritziek ñabardurak izan ohi dituzten arren, munduko hizkuntzen erdia inguru galtzeko arriskuan
|
dagoela
onartu ohi da, nahiz eta, arrisku hori ez den kasu guztietan maila berekoa. aktibitate digitala aztertzen dutenek, ordea, ingurune hori hizkuntza gutxituetako hiztunengan bereziki eragiten ari den aldaketekin kezkaturik, iragarpen ezkorragoak egin dituzte: euren azterketen arabera, esparru digitalean bizitzarik ez duten hizkuntzek diote aurre egin etorkizun hurbileko hizkuntzen arteko lehiari. eta, horrela, komunitateen bizindar linguistikoaren kontzeptutik hizkuntzen bizindar digitalera jauzi egin dute, etorkizunaren iragarle zorrotzagoa delakoan. esate baterako, andras kornairen ustetan, hizkuntza aniztasunaren etorkizuna oso kolokan dago kontuan izanda %5ak soilik egin duela jauzi mundu digitalera. hungariako ikertzaile horrek munduko hizkuntzen heriotza masiboaren aurrean gaudela baieztatzen du, bizindar linguistikoaren inguruko neurketarako ohiko metodoa eremu honetara egokituz.
|