|
2002
|
|
|
Helburua da molekula jakin batzuk erabil daitezen eragoztea. Kasu askotan ez
|
zegoen
molekula horien eragin toxiko errealaren ebidentziarik. Hala ere, arau horiek nabarmen urratu dira, eta, horren ondorioz, intoxikazio koadroak edo osasun alarmak sortu dira.
|
|
2003
|
|
|
|
dagoen
molekula hutsala bezalakoa naiz.
|
|
2004
|
|
|
Eta sortzen dituzten botika berrien bi herenak herrialde horietarako dira. Hemen agertzen diren botika berri gehienak, edo beste izen batekin jadanik
|
badauden
molekulen kopiak dira, edo aldaketa ttiki bat erantsita kaleratzen dira. Aldiz, urtean 500 milioi gizakik jasaten duten malariarentzako 40 urtetan ez da botika berri bat sortu eta 2000.ean bat atera zenean... herrialde tropikaletara joan aurretik hartzeko droga zen, mendebaldeko zazpi milioi turistentzat.
|
|
|
Era berean, industria farmazeutikoa hamar urte luze dira seinale horietan eragina duten molekula espezifikoak aurkitzeko. Hainbat urtetan porrot egin ondoren, horietako batzuk oso soinu handikoak dira sektorean, eta ikerketa, gero eta gehiago, leptinak bezala, norabide horretan
|
dauden
molekuletan oinarritzen da. Gosearen seinaleak kontrolatzeko beste formula batzuk, hala nola psikoestimulatzaile batzuk, gainbehera etorri dira, haien albo ondorioen larritasunagatik.
|
|
|
Karraskari transgenikoekin egindako esperimentuetan, Andrew Tapper ek eta haren laguntzaileek nikotinaren mendekotasun efektua erregulatzen duten molekuletako bat aurkitu dute. Bilaketaren ardatza azetilkolinaren hartzaile nikotinikoak izan ziren, burmuinera iritsi ondoren nikotina akoplatzen zaien neuronen gainazalean
|
dauden
molekulak. Hartzaile horiek bost azpiunitateren konbinazioez osatuta daude.
|
|
|
K Hogg eta D. Bertrand., Genevako Zentro Mediko Unibertsitarioa. Bi espezialistek nabarmendu dute ezen, hartzaileen azpimota asko daudenez eta haien funtzioei buruzko informazio zehatzik ez dagoenez, oso gutxi jakin ahal izan dela nikotinak neuronen estalkian
|
dauden
molekula horiekin nola eragiten duen, tabakoaren mendekotasun efektua eraginez. Komunitate zientifikoak zenbait zantzu zituen, nikotina edo antzeko molekulak erradialki markatu ziren esperimentuei esker, nerbio sistemako nikotina hartzaileen banaketa ezagutzeko.
|
|
2005
|
|
|
Bigarrenik, zientzialariek GIBaren itxura Sindbis birusaren itxura bihurtu zuten, normalean intsektuak eta txoriak kutsatzen baititu. Aldaketa horren bidez, zelulak infektatzen dituen hiesaren birusa birprogramatu zuten, P glikoproteinak (tumore zelula askoren gainazalean
|
dauden
molekulak) aurkitu eta haiekin bat egin dezan. Adituen arabera, P glikoproteinek arazo handiak sortzen dituzte, eta zelula kimioterapiarekiko erresistente bihurtzen dute; izan ere, futbol atezain gisa jokatzen dute, eta botika terapeutikoak minbizi zelulatik kanpo bidaltzen dituzte.
|
|
2006
|
|
|
Prentsaurreko batean, Klinikako Urologia Zerbitzuko Rafael Gutiérrez doktoreak nabarmendu zuen bi esku hartze horiekin frogatu dela “ez dagoela transplante ezinik”; izan ere, “historikoki gaindiezina den oztopo bat” apurtzea lortu da, hots, hartzaile batek berehalako gaitzespen immunologikoa jasaten du, eta hartzaile horri bere odol taldea ez den beste odol talde bat duen norbaiten organo bat transplantatu zaio. ABO immunoxurgapena Multzo desberdinetako koskak nahasten direnean, odol zelulen azalean
|
dauden
molekulek antigeno gisa jokatzen dute eta antigorputzak sortzen dituzte. Horrek odol zelula “inbaditzaileak” suntsitzea eragiten du, eta, ondorioz, hartzailearen odola deskonposatzea.
|
|
2007
|
|
|
Argi
|
dago
molekulak ikustea ez dela detekzio metodo aproposa eta ikusi ahal izateko teknikak badaude; izan ere, kasu horretan, berun atomoak aurkitzeaz gain, jakin litzateke zenbat ur molekula dagozkion bakoitzari.
|
|
|
Zein zen produktu horren abantaila? Ez zuela kolesterolik, animalia jatorriko elikagaietan
|
dagoen
molekula bat. Hori dela eta, kolesterolik gabeko olioa erabiltzeak zerikusia zuen kolesterol maila jaistearekin eta kardio eta garun baskularren gaixotasunekin.
|
|
|
Nanopartikula horien azalean antigorputzak sartzen dira, tumore zeluletako molekula espezifikoak neutralizatu edo ezabatzeko diseinatutako sistema immunearen osagaiak. Minbizia duten zelulei
|
dagozkien
molekula horiek daudenean, nanopartikulak beren inguruan kontzentratzen dira eta burdina edukitzean erresonantzia magnetiko bidez hautematen dira. Sistema hori posible da burdin oxidozko nanopartikulak siliziozko “ontzi” edo edukiontzi mikroskopiko batean sartuta ezartzen direlako.
|
|
|
). Erloju biologikoa aldatuta
|
dagoenean
molekula eta portaera aldaketak identifikatzen ditu ikerketak. Ikertzaileek ez dakite zehatz mehatz nola kontrolatzen duen barne erlojuak jateko ekintza eta metabolismoa, baina emaitzek erakusten dute pisua irabaztea eta asaldura metabolikoak, diabetea barne, agertzen direla erlojuak funtzionatzen ez duenean.
|
|
2008
|
|
|
Modu naturalean dutenak beren osaeraren adierazle onak dira, hau da, naturan badaude pigmentazioa eragiten duten molekulak. Kolorea ikuste hutsarekin jakietan
|
dauden
molekula motak jakin ditzakegu.
|
|
|
Baldintza normaletan, bakterio hori haragira iristen da, manipulazio prozesuan materia fekala kutsatzen delako, eta, ondorioz, haragi xehatua arrisku handienetarikoa da, prozesatze berezitasunengatik. Kaliforniako ikerketak orain erakusten du toxina horrek ahalmen handia duela hesteetako zelulen azalean
|
dagoen
molekula bat “krokatzeko”; molekula hori giza hesteetara iristen da txahalkiaren edo txerriaren bidez. Lotura polemikoa N glikolilaminoko azidoa haragi gorrien bidez xurgatzen da, hala nola arkumearen, txerriaren eta txahalaren bidez. E.coli O157: H7, elikadura intoxikazio ohikoenetako bat zerrendetan, oinarrizko bi transmisio mekanismo ditu: bata, zuzenekoa, pertsona osasuntsu bati kutsatutako pertsona edo animalia bati eragiten diona, eta, bestea, zeharkakoa, kutsatutako elikagai baten bidez kutsatzen dena.
|
|
2009
|
|
|
Jarduera eredu horiek ezagutuz gero, adituek espero dute, urte batzuen buruan, barietate hobetuak garatu ahal izango direla, bai eta konposatu osasungarrien kopurua handitu ere, hala nola likopenoa, tomateei eta beste landare eta fruta batzuei kolorea ematen dien landare pigmentu bat, propietate antioxidatzaile garrantzitsuak dituena. Ikerketaren helburuetako bat da azalean
|
dauden
molekula horiek tomatearen haragira eramatea. Horretarako, 10 ikerketa taldek, erakunde publikoek eta enpresek hartu dute parte, baita hainbat autonomia erkidegotako unibertsitateek eta eskualdeko ikerketa zentroek ere.
|
|
|
Ardoan
|
dagoen
molekula batek oxidazioa ekiditen eta gibeleko gantza gutxitzen laguntzen duela frogatu du arratoiekin Elizabeth Hijona Muruamendiaraz EHUko ikertzaileak (argazkian). Izan ere, esteatosis sinple ez alkoholikoa duten arratoietan resveratrol ak —ardoan eta zenbait fruitutan dagoen landare jatorriko molekula batek— duen eragina aztertu du.
|
|
2010
|
|
|
Resveratrola, mahatsetan eta ardoaren deribatuetan
|
dagoen
molekula bat, “ultzeradun kolitisa tratatzeko eragile eraginkorra dela erakutsi du”, koloneko (heste lodia) eta ondesteko hanturazko gaixotasuna. Halaxe ageri da Sevillako Unibertsitateko Farmazia Fakultateko Farmakologia Sailean egindako azterlan batean.
|
|
2011
|
|
|
Orain, berriz, lehen oztopo garrantzitsua iritsi da, Joseph Ecker genetistaren taldeak Nature n argitaratutako ikerketa dela eta; hark dioenez, IPS zeluletan zati txiki bat geratzen da birprogramazioaren ondoren, zelula helduak zireneko oroimena gordetzen duena. DNAri itsatsita
|
dauden
molekula batzuek gordetzen dute jatorrizko oroimen hori, metilomek. Eckerren taldeak kultiboak egin ditu IPS zelulen metilomak aztertzeko, eta frogatu dute enbrioien zelula amena bezalakoa dela ia osotasunean, baina ez oso osorik.
|
|
|
Hori oso interesgarria da; ekartzen du absolutuaren eta erlatiboaren dikotomia, naturalaren eta artifizialarena bezalakoa. Jendeak erabat sinesten du homeopatian; zuk frogatu diezaiokezu hor ez
|
dagoela
molekula bakar bat ere. Jende askorentzat, propietate bat duen substantzia bat edukitzeak esan nahi du berez substantzia horrek dituen ezaugarriak edo egin ditzakeen kalteak hor azaldu behar direla.
|
|
2012
|
|
|
erabateko txikitasunetik energia mekanikoa ateratzea lortu zuten.
|
Dagoen
molekula txikienak, hidrogenozkoak, mugimendu ia sumaezina, zorizkoa egiten du tenperatura oso hotzetan, bost kelvin kasu honetan?. Bada, eskala nanometriko horretan, molekulari elektroiak bidali zizkioten, eta haren mugimendu kaotiko hori modulatu eta baliatzeko gai izan ziren.
|
|
|
Giza zelula batean
|
dauden
molekulen proportzioa hau da:
|
|
2013
|
|
|
Hartara, molekula guztiak harrapatuta geratzen ziren ibilbidearen amaieran jarritako ur kopuruan», zehaztu du Trebolazabalak. Jatetxeko sukaldean Bigarren prototipoarekin, berriz, uretan harrapatuta
|
dauden
molekulak izotz lehorrarekin kontaktuan lurruntzen dira. Hori eginda, edonon erabil daitezke; kasu honetan janari plateretan erabili zituzten.
|
|
2014
|
|
|
hezurrak, ehunak... Eta duten funtzioa ez
|
dago
molekuletan. Nondik azaltzen da funtzionaltasun hori?
|
|
|
Zer egoeratan
|
daude
molekulak elkarrengandik hurbilago?
|
|
|
c) Zer
|
dago
molekula horien artean?
|
|
2015
|
|
|
3 Molekulak marraztu dituzue, baina zer
|
dago
molekula horien artean?
|
|
|
a) Egoera solidoan
|
dauden
molekulei berotzean zer gertatzen
|
|
|
|
dauden
molekulei. Adierazi tenperatura igo eta jaitsiz
|
|
|
globoaren barruan
|
dauden
molekulak.
|
|
|
nahiko??????
|
daude
molekulak. Molekulen arteko espazioa?????
|
|
|
nahiko urrun
|
daude
molekulak; molekulen arteko distantzia beren diametroa
|
|
|
|
dagozkion
molekulak. Zer egoeratan izango dute molekulek
|
|
|
(zer proportziotan
|
dauden
molekulak).
|
|
|
Ioien artean sortzen da lotura, baina ez
|
dago
molekulen arteko loturarik.
|
|
|
Kapazitazioan zehar, espermatozoidearen mintz plasmatikoakaldaketa biokimikoak jasaten ditu (Yanagimachi, 1994). Hauen artean aipa daitezke, gainazalzelularrean
|
dauden
molekulen berrantolaketatu, mintz plasmatikoaren desantolaketa eta hiperaktibazioespermatikoa. Era horretan, espermatozoidea erreakzio akrosomikoa jasateko prestatzen da (Viscontiet al, 2002).
|
|
|
Erreaktiboetan eta produktuetan
|
dauden
molekulak sinplifika daitezke, kasu honetan hidroxiloak eta ura.
|
|
2016
|
|
|
Ioien artean sortzen da lotura, baina ez
|
dago
molekulen arteko loturarik.
|
|
|
3 Molekulak marraztu dituzue, baina zer
|
dago
molekula horien artean?
|
|
|
a) Egoera solidoan
|
dauden
molekulei berotzean zer gertatzen zaie?
|
|
|
c) Azkenik, zer gertatuko zaie berotzen direnean gas egoeran
|
dauden
molekulei. Adierazi tenperatura
|
|
|
b) Nola irudikatuko zenituzke burdinaren kasuan egoera bakoitzari
|
dagozkion
molekulak. Zer egoeratan
|
|
|
gero, elkarrengandik nahiko?????????
|
daude
molekulak. molekulen arteko
|
|
|
3 Molekulak marraztu dituzue, baina zer
|
dago
molekula horien artean?
|
|
|
a) Egoera solidoan
|
dauden
molekulei berotzean zer gertatzen zaie?
|
|
|
c) Azkenik, zergertatukozaieberotzendireneangas egoeran
|
dauden
molekulei. Adierazi tenperatura igo eta jaitsiz gero zer gertatzen den molekulekin.
|
|
|
Simulazioa erabiliz, irudika itzazu hiru memento horietan globoaren barruan
|
dauden
molekulak.
|
|
|
dauden substantziei dagokienez, beren tamainarekin alderatuz gero, elkarrengandik nahiko
|
daude
molekulak. Molekulen arteko espazioa dago hau da, espazio horretan ez dago ezer.
|
|
|
Gas egoeran dauden substantziei dagokienez, beren tamainarekin alderatuta elkarrengandik nahiko urrun
|
daude
molekulak; molekulen arteko distantzia beren diametroa baino askoz ere handiagoa izaten da.
|
|
|
b) Nola irudikatuko zenituzke burdinaren kasuan egoera bakoitzari
|
dagozkion
molekulak. Zer egoeratan izango dute molekulek kohesio indar handiagoa?
|
|
|
Koefizienteek, berriz, erreakzioan
|
dauden
molekulen kopuruak adierazten dituzte (zer proportziotan dauden molekulak).
|
|
|
Koefizienteek, berriz, erreakzioan dauden molekulen kopuruak adierazten dituzte (zer proportziotan
|
dauden
molekulak).
|
|
|
Ioien artean sortzen da lotura, baina ez
|
dago
molekulen arteko loturarik.
|
|
2017
|
|
|
Teknika hau hainbat alorretan zabaldu egin da, masa molekularrajakitea baimentzen duelako inolako zatiketarik gabe, hau da, molekulen mikroegiturak karakterizatzeabaimentzen du. Aldi berean, ehun batean
|
dauden
molekulen banaketa eta distribuzioa jakitea lordaitezke MALDI Imaging Mass Spectrometry (IMS) edo masa espektrometriaren bidezko irudiaderitzon teknikari esker. Lan honetan, MALDI IMS teknikaren oinarriak eta aplikazioak azaldu etaaztertuko dira.
|
|
|
Bestalde, MALDI Imaging Mass Spectrometry (IMS) edo masa espektrometriaren bidezkoirudi teknikak ehun batean
|
dauden
molekulen banaketa eta distribuzioa jakitea lortzeaahalbidetzen du. IMS teknika, oso teknika bikaina da ehun biologikoetan dauden molekulendistribuzioa aztertzeko molekula mota ezberdinen identifikazioa eta lokalizazioa ahalbidetzenduelako, konposatuaren edota familia kimikoaren aukera egin aurretik.
|
|
|
Entzimak giza gorputzean eta elikagaietan
|
dauden
molekulak dira, eta erreakzio kimikoak bizkortzen dituzte, digestioan gertatzen direnak bezalakoak.
|
|
2019
|
|
|
ApoB (ingelesez, Apolipoprotein B) LDL etan kolesterolarekin batera
|
dagoen
molekula bat da, eta LDLR rekin batzen da barneratua izateko. Kasu honetan ere, proteina honen geneanaldaerarik egotekotan, da barneratu zelulan (ApoB an aldaera daukatenen maiztasuna1: 1000 da).
|
|
2020
|
|
|
Splicing deserregulazioaren eginkizuna aztertzen du lan honek. Prozesu horren bidez,
|
dagokion
molekula (RNA) eratzeko behar den gene baten informazio zehatza “hautatzen” da. Splicing prozesu horren azterketaren helburua da maila klinikoan ezezagunak diren ondoretasunezko alterazio genetiko ezezagunak birsailkatzea, aurrejarrerari eta prebentzioari buruzko ezagutza hobetuz, eta diagnostiko hobeak eta tratamendu pertsonalizatu berriak.
|
|
|
Beraien ohiko posizioa, eta beraz karga, une batez moldatu, eta molekulek elkar erakartzen dute. Baina indar hau nekez izango da elkarrengandik urrunduta
|
dauden
molekuletan. Zer esanik ez elkarrengandik ehunka kilometrotara badaude.
|
|
2021
|
|
|
Eta inguruak ere baldintzatzen du minbizia izateko dugun aukera. Esaterako, erretzen badugu, kean
|
dauden
molekula kimikoak gure biriketako zeluletan sartu eta gure entziklopedia hori apurtzen dute, edo kopiak egitea zaildu. Orduan, errore tasa areagotu egiten da, eta minbizia izateko aukera ere bai.
|
|
|
200 boluntario inguru behar dituzte. Bilketa taldea horiei gaitza atzeman eta hurrengo goizean joango da boluntarioen etxera, lagina laborategira eramateko, esterilizatzeko, eta kutsatuta
|
daudenen
molekula aromatikoak atzemateko. Positiboen usain molekula hori da txakurrak hezteko erabiliko duten osagaia.
|
|
|
Minbiziaren eta hantura prozesuaren arteko erlazioa oso ondo aztertu da, eta horrek agerian uzten du konbertasek minbizian duten papera ikertzeko interesa. Ikusi da furinak eta PACE4ak funtsezko eginkizuna dutela prozesu tumoralean inplikatuta
|
dauden
molekula proinflamatorioen heltzean, hala nola TGF Halaber, furinaren familiako konbertasek berebiziko garrantzia dute hanturak eragindako angiogenesian adierazten diren faktoreei heltzen. Faktore horiek VEGF, PDGF eta IGF dira (12).
|
|
2022
|
|
|
Ondoren giltzurrunak daude, odola iragazi eta hondakin ugari kanporatzen dutenak. Birikek, immunitate sistemak eta hesteek ere gorputzean
|
dauden
molekula arraroak iraizten dituzte. Benetako intoxikazio baten aurrean, adibidez, giltzurrunetan huts egiten digutelako edo botika baten gehiegizko dosia hartu dugulako, detox produktu bat erabat alferrikakoa izango da garbitzeko.
|
|
|
Errekuntzak aski tenperatura apaletan (300 — 400° C) errespetatzen ditu zapore usainak; hortik gora zaporedun partikula batzuk desegin egiten dira. Zelulosaren eta hemizelulosaren azukreak haustean, adibidez, karameluan
|
dauden
molekula berberak askatzen dira: aroma gozoak, lore, fruta eta ogi usainak harrotzen dira.
|