|
2008
|
|
|
Batzordeak hartutako neurrietako batzuk eragina izango dute urtegiaren inguruan
|
dauden
laborariengan; urtegietako ura laborea ureztatzeko erabiltzen dutenengan, alegia. Ura hartzeko erabiltzen duten azpiegitura ezin izango dute beste ibai edo erreketan erabili, azpiegitura horiek kutsatzaileak izan daitezke eta.
|
|
|
Gainera, oilategi eta untxitegietan janari bilatzea ez zen pentsatzekorik ere: lurrak ezin lantuz etxetan
|
zauden
laborariak eta ohointzaz laster oharturik ehizatzeko zalu prest zitezkeen, negu hotz honetan hain bakan den josteta baten kausitzeaz kontent.
|
|
2010
|
|
|
Askotan industrialariak baino hiruetan gehiago. Ikasleen kopurua erdigune batean
|
dago
laborarien eta industrialarien artean.
|
|
|
Hortxetan baitira. Gainera, biologikoan
|
dagoen
laborari bat ere ari da lanean museoaren ondoan. Eta txorien behatoki bat ere emana dute hurbil.
|
|
|
Horretan zirelarik, Ansolabehere hurbildu zitzaien. AHT xedeak eragina duen herrietan, horren kontra
|
dauden
laborarien zerrenda osatzeko eskatu zien bildutakoei. AHTrik nahi ez duten laborarien izenpetzeak bil itzazue, erakusteko AHTaren aurkako jarrera irmoa dagoela herri horietan, azaldu zuen Ansolabeherek.
|
|
|
AHTaren aurka
|
dauden
laborarien izenpetzeak biltzea proposatu die Paueko Laborantza Ganberak
|
|
|
Lapurdiko AHT abiadura handiko handiko tren xedeak hunkitzen dituen Biriatu, Ziburu eta Urruñako laborariak haserre gorrian sartu ziren atzo Urruñako Herriko Etxera. Bide berriaren ibilbidean eta horren inguruko 500 metroko zabaleran hunkituak
|
dauden
laborariak bilkura batera deitu zituen Jean Michel Ansolabehere Paueko Laborantza Ganberako presidenteak. Laborariek AHTaren aurkako jarrera irmoa azaltzea eskatu zioten Ansolabehereri.
|
|
2011
|
|
|
Inkisidore batek ere bisitatu gintuen, eta Durangoko lurraldean heresia hedatu zela erran zigun. Zabaldurik
|
zegoela
laborari eta oihalgileen artean, artzain eta zapatarien artean, eta fraide eta haurren artean. Fraide marroiak eta irri garbiko haurrak ere hereje zirela.
|
|
|
Baina, hona non aipu den alde orotarik harrek jaten ari dituztela, hostoen zainak baizik ez baitituzte uzten. Izutua
|
dago
laboraria, galdu behar ote dituenez bide beraz bere lanak eta negukotzat igurikitzen zuen bazkagaia.
|
|
2012
|
|
|
Billar aretora gibelatzen ziren. Sehi bat aulki batera igo zen eta bi kristal puskatu zituen; beiraki pusken zaratara, madame Bovaryk burua jiratu zuen eta jardinean, leihoen kontra, begira
|
zeuden
laborari jendearen aurpegiak hauteman zituen. Orduan Bertauxen oroipena heldu zitzaion.
|
|
2013
|
|
|
" Herri ttikia da Barkoxe, laborariak dira gehienak, baina laborari gazteen saldoa guttitzen ari da. Hemen ondoan, 20 kilometrotan, badira industriak, Maulen edo Oloronen, inguruko hirietan ari diren langileek hara eskolatzen dituzte haurrak, eta eskolarik gabe are gehiago guttituko lirateke ondorengo belaunaldietan bertan geratzeko prest
|
leudekeen
laborariak. Zaila da laborantzatik bizitzea, lanak eta bizimoldeak erraztu lirateke laborari lanari heltzeko eta haur saldoa herrian eta herriko eskolan mantentzeko.
|
|
|
Gerla bete betean bizi zuten eskualdeetatik urrunago, gerlak herritarren eguneroko bizian hainbat zailtasun sortu zituela komentatu zuen Eskualduna k, eta horiei buru egiteko aholkuak eman zituen. Batetik, gerlaren ondorioak laborantzan ageri zirela esplikatu zuen, gizonik ez zelako laborantzarako; baina lanean segitzeko eta bereziki elkar laguntzeko deia egin zuen Manex Hiriart Urrutik, gerlan
|
zeuden
laborari horiek atsegin har zezaten. Etxeetan gelditu ziren emazteei, haurrei eta nerabeei egin zien dei horren gainetik, gerlak utzi zuen egoera soziala islatu zuen artikulu horrek.
|
|
2015
|
|
|
Gero, gure ekoizpenak ez dira hain laster emendatzen edo askotan geldian daude hainbeste urte hauetan. Behartzen dute laboraria gero eta lan gehiagora, gero eta kabala gehiago hazterat, gero eta eremu gehiago hartzera eta horrek denak egiten du ere lehentxeago aipatu dudan elkarteak erraten du bortzetarik bat" burnout" hegi hegian
|
daudela
laborarietan Frantzia mailan. Erran nahi du zainak jauzteko arriskua badutela.
|
|
|
Bi hizlari izanen dira: Peio Iralour lehenik, aipatuko du SOS Indartu elkarteak nekezian
|
dauden
laborarieri ekartzen duen laguntza; eta ondotik Argitxu Beyrie, hunek aipatuko ditu meazgintzak tokiko laborantzaren gain izan ditzakeen ondorioak. Hau guzia frantsesez iraganen da.
|
|
2016
|
|
|
Sindikatu hunek 2013kotzat jadanik ur edangarria beiratzeko engaiamendua hartua zuen, eta engaiamendu hori du ofizializatu Kanbon siñatu duten" Ura eta Bio" itunak. Tokiko jendeekin batera eramanen da ildo hori jadanik eramaki dena, funtsean, Camille Metayer proiektuaren animatzaileak azpimarratu duenaz bereziki ur bilgune auzoetan
|
dauden
laborariekin (53 ur bilgune badaude lurralde huntan, udan 400.000 jenderen beharrak betetzen dituztenak). Laborarieri galdegina zaie gune horietan produktu kimikorik ez erabiltzea eta emeki emeki laborantza biologikora bihurtzea, inguruko egiturek lagundurik, Laborantza Lizeo, BLE elkartea, AMAP eta beste.
|
|
2017
|
|
|
Deabrurik ikusi ez zutela baina populua oldarturik zebilela zioten handik etorritako merkatariek. Inkisidore batek ere bisitatu ginduen, eta Durangoko lurraldean heresia hedaturik zegoela erran zigun, hedaturik
|
zegoela
laborari eta oihalgileen artean, artzain eta zapatarien artean, eta fraile eta haurren artean, fraile marroi eta irri garbiko haurretan ere.
|
|
|
Ostegun gaueko lotarik ez da iratzartu! Zuraideko harrobian arizana zen urte andana batez langile, eta dozena bat urte bazuen Etxartean
|
zagola
laborari, Ezpeletako biper landarekin hor baiginaukan uda eta negu. Erran gabe doa arras laketua zela Basaburun, eta ondoko egunetan familiakoek bezala auzokoek ere sendituko dugula gizon gozo, jendekin eta patxadatsuaren hutsa!
|
|
|
Horren aldean, emendatzen ari dira sozietateak laborantzan, berdin laborantzaz kanpoko kapitalarekin, eta helburu bakarra daukatelarik mozkina ala irabazia. Laborantzako sozietateen indartze hori mundu guzian hazten ari da zoritxarrez, eta nola irabazia duen helburu bakarra, ezazola da gehienetan inguramenari doazkion arduretan, arrunta eskaintzen dituen ekoizpenetan, eskasa erabiltzen dituen langilei buruz, kondenagarria gehienetan harrapaka 212 bereganatzen dituen lur alorren gatik, eta lehertzen dituelako hor bertan betidanik
|
zauden
laborari familiak.
|
|
|
Lerro hauk idazten ditudanean, martxoaren 26an, badu 32 urte egunez egun sortetxean
|
nagola
laborari. Ahantzi ezina gelditzen da egun hura, herriko lagun batek utzi baigintuen sekulako ustegabean!
|
|
|
Euskal Herriari begira, Departamenduko Laborantza Ganbarak hiru zentro baditu hemen gaindi, Donapaleun, Hazparnen eta Izpuran, orotara 23 langilerekin. Langile horiek hor
|
daude
laborarien etxaldeak eta proiektuak biziarazten laguntzeko. Irabarneko eguna bi zati nagusitan iragan da:
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntzaren eta lurraldetasunaren arteko loturaren adibide garbia
|
dago
laborari euskaldunek ekoizten dituzten produktuen etiketekin ere. Ekintzaileak dira Euskal Herriko laborariak.
|
|
2019
|
|
|
Itzultzailearen oharra] jendea, intelektual ezkertiarrak edo ikasleak; ezta ere baserritarrak, hauek izatekotan barrikadetara joko zuten eta. Bedarieuxeko Jaka Horiek esan zidaten beren artean ez
|
zegoela
laborari bakar bat ere: " Ez gara haiek eta gu nahasten".
|
|
2023
|
|
|
Auzapezak arrazoia du dioenean herria husten ari dela, eskola duela lau urte itxi zutela, posta bulegoa 40 kilometrora urrundu dietela, hain ondoan ez dagoen hirixkako supermerkatura doazela azken bezero leialak azken janari dendako nagusi etxekoandereak erretiratu zirenetik, oraino zabalik dagoen taberna bakarrean herriko hiru mozkorrek baizik ez dituztela sartzen zangoak... Segur naiz horietako bat dela gose greban
|
dagoen
laborari perreka hori... Hori ez horrela idatz, asma ezazu hitzak neurtzen, baina ulertarazi behar diegu haiek direla legea urratzen dutenak eta, tematzen badira, ordena ezarriko dugula.
|
|
|
–Oraindik kazetari banintz –aitortu dio Erici, afalorduan–, erreportaje sakona eginen nuke gose greban
|
dagoen
laborari horrekin, entzunen nizkioke kezkak, herriaren garapenerako proposamenak, bisitatuko nituzke haren behitegia eta alorrak, dastatuko nituzke haren pateak eta tomateak, mintzatuko nintzateke taberna bakar horretako jabearekin eta hiru bezero leialekin, aztertuko nuke ea zer zaien ilunago, bakardadearen mina ala zoo bateko espezimen bihurtzea...
|
|
|
Egoera horrela izanik, zerbait asmatu eta aplikatu beharra
|
dago
laborariek" in it" 73 direla senti dezaten.
|