|
2003
|
|
|
Honango bertso-paper asko ta asko betiko galduak izango dira, zoritxarrez; baina hor hemen batutakoak be ez dira hain gitxi: 50.000 bat mila ahapaldi edo estrofa baeukazala berak, autortu euskun, orain 12 urte, Aita Zavalak (harrezkero be ez da lo
|
egon
jesuita langile hau!). Hau be gogoan izan, ganera:
|
|
2006
|
|
|
Finean, lanaren kultura jakin bat aitortu izan zaigu euskaldunoi, lankortasunean sendo oinarritua. Argitzeke
|
dago
jesuitek horretan guztian izan duten eragina; izan ere, jesuitak izan ziren erreforma katolikoaren erreferentzia nagusietako bat (hortxe dago, bestetik, jansenismoa, zeinak eragin handia izan ei duen euskal katolizismoan, eta ez Ipar Euskal Herrian bakarrik).
|
|
2008
|
|
|
Azkeneko sei urtean Fernando Iraeta (Azkoitia, 1948) ELAko Manu Robles Arangiz Institutua fundazioaren zuzendaria izan da, eta irailaren 1etik ardura utzita dago, erretiro partziala hartuta. Berria k orain dela egun batzuk harekin egindako elkarrizketa zekarren eta, besteak beste, Alfonso Etxeberriaz (Azpeitia) eta Valentin Bengoaz (Aretxabaleta; Loiolan
|
dago
jesuita mende erdian) aritu zen Iraeta: Hamazazpi urterekin lanean sartu nintzen Azkoitiko Afora lantegian eta hogei urte nituela hasi nintzen harremanetan Alfonso Etxeberria gerora ELAko idazkari nagusi izan zenarekin eta Valentin Bengoarekin.
|
|
2010
|
|
|
Niri tokatu zitzaizkidan bi gaietatik euskal metrikari buruzkoa aukeratu nuen. Zaila zen, baina Patxi Altunaren doktorego tesiaren kapitulu batean zegoen oinarrituta nire prestaketa, banekielako tesi horren zuzendaria Koldo Mitxelena izan zela, eta, beraz, garbi
|
zegoen
jesuitaren lana gogoan zuelarik ipini zuela hura gaitegian errenteriar jakintsuak. Ondorioz, hura ongi azalduz gero, gainditu egingo nuen.
|
|
|
Mundu osoan zabaldurik
|
daude
jesuitak eta, berentzat normala da misiolari izatea edo nazio batetik bestera joatea. Misiolari bokazioa oso sartuta daukate beren buru bihotzetan, hori izan baita hasiera hasieratik jesuitek beren araudian aurkitu dutena, eta San Ignaziok edo San Frantzisko Xabierrek erakutsi zien eredu eta egitasmoa.
|
|
|
Erabat haserreturik, berak esandakoa ez zutela bete esan zion aita Pedro Arrupe zuzendari orokorrari. Horren berri Aita Arrupek batzarrean
|
zeuden
jesuitei jakinarazi zien eta baita bere sentimendua erakutsi ere: " Oker handia egin dugula aitortu eta horren barkamena eskatu behar dugu", esan zien.
|
|
|
Eta bestalde, Aita Dezza eta Pittau, nahiz eta Joan Paulo Bigarrenak berak izendatu Jesusen Lagundia bere izenean zuzentzeko, oso jator jokatu zuten. Hori dena gertatzen zen bitartean, han
|
zegoen
jesuiten Kuria nagusiko eritegian Pedro Arrupe, isilik, gaixorik, hitz egiteko ere gauza ez zela. Bare bare, sarritan irribarrez, bakean, zortzi urte luze igaro zituen horrela, bere santutasunaz denak harriturik.
|
|
|
Mundu osoan zabaldurik
|
daude
jesuitak eta misiolari izatea, edo nazio batetik bestera joatea normala da gure artean. Misiolari bokazioa oso sartuta dago gure artean, hori izan baita hasiera hasieratik jesuitek, San Ignazio edo San Frantzisko Xabierrek, erakutsi ziguten egitasmoa eta gogoa.
|
|
|
Gizon aurrerakoia, zenbait hizkuntza ezagutzen dituena, nortasun handikoa eta elkarrizketarako ere erraztasun handikoa dela aipatu zuten denek, eta ez jesuitek bakarrik. Otsailaren 21ean, Benedikto Hamaseigarrenak audientzia luze eta maitekor bat eman zien Erroman bildurik
|
zeuden
jesuitei. Bere poza erakutsi bakarrik ez; kultura, sinesmena, teologia, justizia eta atzeratuen alde indar guztiz saia zitezela eskatu zien, hala egingo zuten bere uste osoa erakutsiz.
|
|
2011
|
|
|
Ete
|
dago
Jesuiten Indautxuko Ikastetxean edo Euskaltzaindian bertan edo beste nonbait, Aita Patxi Kortabitarte jesuita jatorrak, orduko denpora zailetan, Bilboko euskaltzale batzuen laguntzaz, eratutako sariketa horreen argibiderik. Jakingarria izango litzateke Oromiñoko, Laukizko, Bilboko ikastetxe bat edo besteren... historia txikirako.
|
|
|
Barrukoak eta kanpokoak, internuak eta externoak hain zuzen be,
|
gengozan
jesuiten San Jose ikastetxean. Gero jesuita izateko ustea eukenak izaten ziran barruko.
|
|
|
Eliztar gehienak frantziskotarrak ziren (J. Alustiza, B. Gandiaga, K. Izagirre, F. Mendizabal, eta L. Villasante), baina
|
bazeuden
jesuita bi (P. Altuna eta A. Zabala), kalasanzdar bat (J.
|
|
|
Eliza ez zen pertsonen salerosketaren aurka agertu. XVI. mendean Angolan ezarrita
|
zeuden
Jesuitak ere merkataritza honetan parte hartu zuten (Larousse 4, 343 orr.).
|
|
2014
|
|
|
b) Bakarka, pentsa ezazue gurasoak zu moja sartzeko asmotan dabiltzala, eta zu, garai hartako testuingurua kontuan hartuta, zalantzan
|
zaude
jesuitek gidatutako monasterio batean sartu edo Lutherren jarraitzaile bihurtu. Azaldu erabakia testu labur batean, 36 jarduerako eredua erabiliz.
|
|
2016
|
|
|
Mobilizazio ugari egin ziren Francok zigorra alda zezan. Andoniren amak Paulo VI.a aita santuari laguntza eskatu zion, Vatikanoan
|
zegoen
jesuita baten bitartez.
|
|
2017
|
|
|
Nire desoseguan, Balentin Bengoari deitu diot Loiolara, ELAren historiarekin hain lotua
|
dagoen
jesuita obreristari. –Niri Ebanjelioa irakurtzeak arazoak sortzen dizkit; mina ematen dit?
|
|
2019
|
|
|
Bestalde, 1949ko urtarrilean, P. Lhande (SI) euskaltzainari Donostian J. Artechek egindako elkarrizketa argitaratu zuen. Ez dago argi zergatik
|
zegoen
jesuita zaharra Gipuzkoan, baina Frantziako Eliza katolikoaz eta literaturaz egindako galderak Conversaciones Católicas Internacionales en ildokoak ziren. Akademiarik ez zuten aipatu, baina azken galdera Dictionnaire basque français delakoa amaitzeaz izan zen.
|
|
|
Beraz, alde batetik, kopuruan murrizte handia eta azkarra gertatu da. Bestetik, Durangon
|
dauden
Jesuitek, ni ez beste seiek, 70 edo 80 urtetik gora dituzte. Hori guztia kontuan hartuta, Durangoko elkartea zabalik mantentzea ez zen jasangarria.
|