2001
|
|
Behin amaitutakoan, ontzi eskolarekin 2002ko martxoan hasiko dira lanean, gutxi gorabehera. Printzipioz, Bermeon itsasoratu eta gero Bilboko portuan izango du bere egoitza Gure Zitak, Euskalduna Jauregi parean
|
dagoen
Itsas Museoaren alboan. Honek, itsaso zabaleko bidaia luzeez gain, Bizkaiko hiriburuko urak bisitatzeko parada ere eskainiko duela ziurtatu du Prietok.
|
|
Hala ere, hobekuntza erlatibo hori gorabehera, gaur egun ez
|
dago
itsas txakurrik mendearen erdi aldera bizileku zuten tokien erdian.
|
2002
|
|
Martin Anton mutikoa hor
|
dago
itsas hegalean.
|
|
Horrela, nazioartean
|
dagoen
itsas baliabideen gehiegizko ustiaketak hor segitzen du, sektorearen etorkizun iluna areagotuz, nahiz eta hurrengo hilabeteetakoeztabaidak eta neurriak erabakigarriak izan daitezkeen aurrera begira. Hala ere, ezdugu ahaztu behar Euskal Herrian sektoreak dituen tradizioa eta esperientzia, etaetorkizun hurbilean flotaren berriztapenak izan ditzakeen ondorioak.
|
|
Azterketa abenduan bukatuko da, baina dagoeneko ikusi dira babestu beharreko hiru eremu: Balearretako hegoaldea, Alborango itsasoa eta Tenerife eta Gomera artean
|
dagoen
itsas zerrenda. Ricardo Sagarminaga, SECeko lehendakaria, Alborango itsasoa nabarmentzen da batez ere; izan ere, haren arabera, eremu hori funtsezkoa da Mediterraneoko espezieak kontserbatzeko, ate bakarra baita Atlantikoarekin, eta hori funtsezkoa da alde bateko eta besteko zetazeoen arteko truke genetikorako.
|
|
Arriskuan
|
dago
itsas landare batzuen biziraupena Malagako kostaldean
|
|
Halaber, itsas trafikoa kontrolatzeko sistema ezartzea aurreikusten da, Espainiako kosta guztiak estaliko dituena, eskualdeko eta tokiko koordinazio zentroak ezarriz. Era berean, lehendik
|
dauden
itsas kutsaduraren aurka egiteko eta babesteko baliabideak sustatzea aurreikusten du, eta poluzioaren aurkako salbamenduko eta borrokako eragiketen arduradun izango diren langile espezializatuak prestatzea. Planak bi sailetan antolatzen eta arautzen ditu salbamendua koordinatzeko zentroak:
|
|
Beste bi atoiontzik “Prestige” ri laguntzen diote, eta “Punta Mayor” salbamendu ontzia iristea espero da. Bestalde, Defentsa Ministerioak Galiziako Gobernuaren Ordezkaritzaren esku jarri ditu Coruñako Ferrol herrian
|
dauden
Itsas Armadako eta Infanteriako unitateak, kostak garbitzen eta kutsadurari eusten laguntzeko. Halaber, itsas azalean dagoen fuel olioa biltzen jarraitzen dute, “Ailette” frantziar kutsaduraren aurkako borroka ontziaren kontura, Corrubedoko mendebaldean dagoen “Pau da Luz” atoiontziaren laguntzarekin.
|
|
Petrolioa edo haren eratorri batzuk kostatik hurbil
|
dauden
itsas eremuetan isurtzeak alarma sozial handia sortzen du, eta horren arrazoia ez da sortzen dituen ingurumen arazo larriak bakarrik, baita eragin ekonomiko txarra ere. Horixe da Prestige ren kasua, egokitasun bandera duen petrolio ontzia.
|
|
Zetazeoen komunikazioan eraginik ez duten soinu buiak murgiltzea da ideia. Buia horiek 50 metroko sakoneran
|
daude
itsas hondoan, eta mikrofono murgilduak dituzte, baita ematen dituzten soinuen bidez zetazeoak detektatzeko gai diren sentsoreak ere. Seinale akustiko horiek lurreko laborategi batera bidaltzen dira, eta han indibiduoak aztertzen eta kokatzen dira.
|
|
Txosten hori Espainiako Zetazeoen Elkarteak eta Itsas Ugaztunen Azterketarako Koordinakundeak egin dute, eta Galiziako Hagamendu Sarea kudeatzen du. Josep María Alonso Farré Sare honetako albaitariaren ustez, egia da isurketak hegaztiengan duen eragina oso handia dela, baina kate trofikoaren goiko aldean
|
dauden
itsas ugaztun handiak bezain handia da, “epe ertain eta luzeko ondorioen bioadierazle zoragarri bihurtzen dira”, nahiz eta batzuk dagoeneko sentitu diren. Hala, petrolioa hondoratu zenetik lehen hilabetera sortutako egoeraren lehen ebaluazio horren ondorio nagusi gisa, izurde handia eta mazopa (biak ere Habitat zuzentarauaren II. eranskinean lehentasunezkotzat katalogatuak) dira, itsasertza baita, itsas dortokez gain.
|
2003
|
|
Zenbait astez lasai egon ondoren, arakatze gailuek hidrokarburo hondakinak aurkitu zituzten joan den ostegunean. Egun horri
|
zegokion
Itsas Salbamenduko mapak eremu zabala zuen, erreguak, irisazioak eta “plaka emultsionatuak” zituena. Hurrengo egunean, inguru horretan ibili ziren behatzaileek hainbat gorpuzkiren berri eman zuten.
|
2004
|
|
“Gainera, urpean dagoenez, sistema seguruagoa da, ez du arriskurik; eta gehiago irauten du”. Santoñako landarea Arrantzalearen itsasargitik kilometro bat baino gehixeago
|
dagoen
itsas milia batean dago. Hamar buiek 100 bider 20 metroko azalera okupatuko dute eta hogeita hamar metroko sakonera batean ainguratuta egonen dira.
|
2005
|
|
Hiroshi Kitazato eta lagunek Challenger deituriko eta 10.896 m ko sakonerako itsas ondoan foraminiferoak aurkitu dituzte. Ozeano Pazifikoan
|
dagoen
itsas ondo hau Lurreko sakonena omen da eta bertan dagoen presioa itsas azalekoa baino 1000 aldiz handiagoa da.
|
|
Lurrazal ozeanikoaren zehar ebakirik osatuena 1988 urtean lortu zen, Ozeano Atlantikoko gandorra zeharkatzen duen Vema faila transformatzailearen bloke batean zehar Nautile urpekoak egindako bidaian (2.15 irudia). Zehar ebakian jadanik ezaguna zen baina zuzenean sekula baieztatu gabe
|
zegoen
itsas hondoko arroken sekuentzia ordenatua ageri da.
|
|
Altuera zuzenketen bidez, grabitate datu guztiak kota berera (itsas mailara) eramaten dira, grabitateak altuerarekin jasaten dituen aldaketak arbuiatzeko asmoz. Gorputz batek itsas mailatik gora
|
dagoenean
itsas mailan bertan baino grabitate txikiagoa du, grabitatea altuerarekin murriztu egiten delako. Beraz, altuera ezberdinetan neurtutako grabitate datuak interpretatzea oso saila da anomalien zati bat topografiak eragindakoa delako (1.21 irudia).
|
|
Uharteek ere eurite handiak jasango dituzte ekaitz horren ondorioz; beraz, orduko 30 litro euri eta hurrengo 12 orduetan 60 litro baino gehiago dira. INMk Kanariar Uharteetako alerta abisuari eusten dio, eta artxipelagotik hurbil
|
dauden
itsas eremuetara zabaldu du; han, ekaitz handia espero da. Ondoren, ekaitza Marokorantz joango da, eta lurra ukitzean indarra galtzea espero da.
|
2006
|
|
Ingurumaria horretan
|
dago
itsas higaduraren emaitza ederrenetako bat... â?. Leiho Urdinaâ?.
|
|
Hidrojet, burbuila, beltxarga lepo, jakuzi, korrontez kontrako igeriketa, pedilubio, terma erromatar eta relax zonaz horniturik, 33ºC ko tenperatura
|
dagoen
itsas uretako igerilekuan itsas zirkuituan ordubetez gozatzea 12 15 euro inguru kostatzen da.
|
|
37ºC tako tenperaturan
|
dagoen
itsas urez beteriko igerileku girotuan lasaitze saioak.
|
|
37ºC tako tenperaturan
|
dagoen
itsas ur zorrotada masaje legez aplikatzen da zerbikaletan, besagainetan, bularrean, sabelean eta zangoetan.
|
|
Del Olmok hau esan zuen: “legezko irudiak izan arren, oraindik hutsune handiak
|
daude
itsas ekosistemen kontserbazioan”. “Ezinbestekoa da itsasoaren berezitasuna islatzen duten lege espezifikoak garatzea.
|
|
" Historian" bi maila dago: ageriko eta axala, gertakariena, kroniketan agertzen dena, hori deitu ohi da historia; eta barnekoa, isila, historiaren substantzia, ur gaineko uhinen azpi azpian
|
dagoen
itsas hondoa, intrahistoria. Azaleko historiak, batera eta bestera zoro zoro dabilela ematen duen artean, sakonean barnehistoria bere horretan iraunkor dago.
|
2007
|
|
Hain zuzen, garai hartan hasi ziren ozeanoen hondoa esploratzen. Ordura arte teknologia ez
|
zegoen
itsas hondoraino jaisteko bezain aurreratuta, baina, 1964an, estatubatuarrek Alvin itsasoratu zuten. Ilargira joateko Apollo diseinatu zuten bezala, itsas hondora heltzeko barruan hiru pertsona har zitzakeen itsaspeko bat egin zuten, eta, gaur egun, itsaso sakonera pertsonak eramaten jarraitzen du oraindik Alvin ek.
|
|
Antzeko hedadura du eta mendigunearen aurrean dago”, adierazi du Francisco Sánchezek, Espainiako Ozeanografia Institutukoak (IEO). El Cachucho Ribadesellako kostatik 65 kilometrora
|
dagoen
itsas mendia babesteko ekimenaren sustatzailea izan da Santanderko Ozeanografikoa. Itsasoko jendeak Le Danois izenez ere ezagutzen du paraje hori, baina “Ingurumen Ministerioak Espainia izenaz bataiatuko du babestutako eremua”, dio Francisco Sánchezek.
|
|
Energia hobeto aprobetxatzen duen sistema batekin, jada ez lirateke beharrezkoak izango korronte alternoko azpiegitura elektrikoak, garestiak –eta ingurumen inpaktanteak– Era berean, Airtricityk, Irlandako enpresa eolikoak, “Supergrid” deritzona proposatu du. Supergrid hornidura sarea da, eta Ozeano Atlantikoan eta Irlandako, Baltikoko eta Iparraldeko itsasoetan
|
dauden
itsas aerosorgailuen granjez baliatuko litzateke, Europako iparraldeko kontsumitzaileei zerbitzua eman ahal izateko. Arduradunen arabera, proiektuaren lehen fasean 2.000 turbinen granja bat eraikiko litzateke Ipar Itsasoan.
|
|
“Iraganean, beste izotz puska handi batzuk Ozeano Artikoaren barruan geratu ziren, edo, asko jota, Isabel Erreginaren iparraldera iritsi ziren”, azaldu du Coplandek. Haren ustez, “uhartea” hegoalderantz bultzatzen ari den arrazoia uda honetan Artikoan
|
dagoen
itsas izotzaren urritasuna da. Inoiz ez da hauteman, 1979an sateliteekin udako urtzea neurtzen hasi zenetik, aurten bezala itsas azalera izoztua murriztu denik.
|
2008
|
|
–Motel, motel, oraintxe bai
|
nagoela
itsas txahal ederra eginda! –esan zuen azkenean, masailak lehortuz?.
|
|
Hori da onartuko nukeen omenaldi bakarra. Agertokia ere ikustekoa da, herritik gertu
|
dagoen
itsas talaia bat. Handik begiratuta pixka bat kurtsia dirudi munduak, ederraren ederrez:
|
|
Vizcaytik, eduki aldetik, osoki
|
zegoen
itsas herri batean girotuta, eta protagonisten hizkera ere lekeitiar kutsukoa zen. Formazko ezaugarri horiei Juaristiren interpretazioa eransten bazaio, hots, obrako errebindikazioak Bizkaiko herritxo baten problematika «tradizionalari» lotuta zeudela onartuz gero, Azkuek inork baino interes handiagoa izan zuen bere zarzuela Bilbon barik Lekeition antzezteko.
|
|
Foru lurraldeetako biztanleak soldadutza zerbitzutik salbuetsita zeudela sarritan entzun dugun arren, badago ñabardurarik baieztapen horretan. Alde batetik, salbuespen horrek ez zituelako Gipuzkoa eta Bizkaiko kostaldeko herriak barne hartzen; izan ere, herri horiek behartuta
|
zeuden
itsas armada zerbitzurako deialdiak gertatzen zirenean marinelak ematera. Bestetik, espainiar monarkiak behin baino gehiagotan exijitu zituen soldaduak lehorreko zerbitzurako, eta eskakizun horiek saihesteko era bakarra dirua eskaintzea izaten zen soldaduen truke.
|
|
Martxoaren 24ko zenbakian jakin izan dugunez90, Oskar II.a Suediako erregeari egin zion ongietorria herriko etxean Albert Goienetxek, eta, besteak beste, 1892, 1894 eta 1897ko euskal jaien egitarau ilustratuak erakutsi zizkion; egunbeteko bisitaldia izan zen. Alabaina, erregea martxoaren 28an itzuli zen berriro Donibanera91, errebista pasatzeko udaletxe aurrean moilaturik
|
zegoen
itsas armada suediarraren eskola ontziari, Ellida korbetari.
|
|
Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasuneko (UICN), Shark Alliance eta Nazioarteko Kontserbazioko espezialista talde batek adierazi du Atlantikoaren ipar ekialdeko marrazo, marra eta kimeren %26 desagertzeko arriskuan daudela, eta beste %20 “kaltebera” dela. “Marrazo aingeruetatik deabru marretaraino, espezie horietako populazioek zailtasun handiak dituzte ipar ekialdeko Atlantikoan, munduko beste leku batzuetan baino gehiago”, esan zuen Claude Gibsonek, arriskuan
|
dauden
itsas espezieei buruzko txosten honen arduradunak. Gainera, Gibson-ek azaldu zuenez, “marrazo eta marra gehienek gehiegizko arrantza jasateko arrisku handia dute, hazkunde moteleko, heldutasun berantiarreko eta ondorengo gutxiko joera dutelako”.
|
|
Arriskuan
|
dagoen
itsas biodibertsitatea
|
2009
|
|
Hiru ehun lekhutan
|
dago
itsas leihorra. Oi Ama andrea so egizu leihora zur" alaba gaixoa uhinak derabila.
|
|
Bartholomeus Cassano, oroitu nintzen. Inurritza aldean omen
|
zegoen
itsas errota haren teilatupean ezkutatu zuela parrokiatik ostutakoa. Sinestezina zirudien ia.
|
|
Aztertutako lehen biotoxina azido okadaikoa (OA) eta horrekin lotutako toxinak izan ziren. Zientifikoki frogatuta
|
dago
itsas biotoxina batzuk, hala nola, beherako intoxikazioaren taldekoak (DSP), besteak beste, azido okadaikoa (OA) eta horiekin lotutako toxinak, arrisku larria direla giza osasunerako, muga jakin batzuen gainetik daudenean molusku bibalbioetan, ekinodermatuetan, tunikatuetan edo itsas gastropodoetan.
|
|
Arazoa konpontzeko estrategiak hainbat arlotan landu behar dira, prebentzioa, arintzea eta sendatzeko neurriak barne”, adierazi zuen Ichiro Nomurak, FAOko Arrantza eta Akuikulturako zuzendariorde nagusiak. “Mamu asko
|
daude
itsas inguruneko makinerian, besteak beste, berotegi efektua eragiten duen gehiegizko arrantza eta azidotzea, hildako eremu desoxigenatuak gehitzea, isurketa eta lurretik datorren kutsadura. Abandonatutako eta galdutako arrantza taldea premiaz eta kolektiboki aurre egin behar zaien erronketako bat da, baldin eta gure ozeanoen eta itsasoen produktibitatea belaunaldi horrentzat eta etorkizunentzat mantendu behar bada, eta, gutxienez, Milurtekoko Garapen Helburuak lortzeko” esan zuen Achim Steinerrek, Nazio Batuetako idazkariorde eta NBIPren zuzendari exekutiboak.
|
|
“Ozpin antxoak handienekin prestatzen direnez, arriskua ere handitzen da” izozten ez badira, Francisco Javier Adroher ek nabarmendu du, UGRko beste egile eta ikertzaile batek. Valerok eta haren taldeak adierazi dute azterketa gehiago egin behar direla parasito gehien
|
dauden
itsas eremuak identifikatzeko eta giza osasunari eragin diezaioketenak identifikatzeko. Horrela zehaztuko da denborarekin anisakien ugaritasuna aldatu egiten den eskualde batzuetan, eta horrek “gizakiak parasitoen eraginpean egotea mugatuko duten neurriak diseinatu eta aplikatzea ahalbidetuko luke”.
|
|
Eskaintza bat edo gehiago hautatu ondoren, estatuek nazioarteko akordio bat formalizatuko dute, eta bi estatuetako instantzia eskudunek onartu dute. Sustapen ministroak, José Blancok, nabarmendu zuen hitzarmenak Espainiaren eta Italiaren artean
|
dauden
itsas garraioko lineak finkatzeko aukera emango duela, eta sortu berriak diren beste batzuk sustatuko dituela, “garraio politika iraunkorraren” alde.
|
|
Egun, Txileko arrantzaleek ustiatzen dituzte bi herrialdeen artean
|
dauden
itsas baliabideak
|
2010
|
|
Jada eskualdatuta
|
dauden
itsas eta arrantza ikasketa profesionalen zerbitzuak zabaltzea.
|
|
Mendebaldeko Saharari
|
dagokion
itsas eremua oso oparoa da, eta orain ari dira akordioa berritzeko negoziazioetan egun indarrean dena martxoan iraungitzen baita. Polisarioak okupazioaren konplize eta subiranotasunaren urratzaile izateari uzteko eskatu dio horren harira EBri.
|
|
d) «Itsas egitura bateko langile» dira langile migratzaile guztiak, halakoak enplegatuta daudenean estatu baten jurisdikzioaren mende
|
dagoen
itsas egitura batean, estatu horretako nazionalak izan gabe;
|
|
Ingurumen Ministerioak eta Landa eta Itsas Inguruneko Ministerioak (MARM) jakinarazi zuenez, Uruguaiko Zona Ekonomiko Esklusiboko (ZEE) uretan
|
dagoen
itsas hondoko kondizio ozeanografikoen kartografiatuaren eta analisiaren lehen azterketa bateratua egin dute Espainiak eta Uruguayk. Ikerketa hori egiteko, gure herrialdeak bidali du Miguel Oliver arrantza eta ozeanografia ikerketako ontzia, Itsasoko Idazkaritza Nagusiaren jabetzakoa, otsailaren 12ra arte Espainiako Ozeanografia Institutuko (IEO), Itsasoko Idazkaritza Nagusiko eta Uruguaiko Ur Baliabideen Zuzendaritza Nazionaleko (DINARA) zientzialariak izango dituena.
|
|
Imajinatzen ote du zenbat eta zenbat gauzari egin dionan uko urte hauetan, hik heuk ere ulertzen ez ditunan arrazoiak medio?. Ertzetik aldendu gabe ez
|
dago
itsas zabala ezagutzerik, horra bere esaldietako beste bat: baina ertzean bizi gara, Asier, lehorrean bizitzen ikastea da zailena.
|
|
Bazirudien berarekin maiteminduta zegoela, halakoxea zen dontzeilak bera zelatatzeko erakusten zuen seta eta egonarria. Nor izan ote zitekeen bere indarrak desabantaila nabarmenean
|
zegoen
itsas dortoka batekin neurtzen zituen gazte zalu eta eder hura. Zer probatu nahi ote zuen hondartza alde batetik bestera ibilita?
|
|
1311. Atari txakurra bezala joan ziren espainolak 2002ko uztailean marokoarrek Leila eta espainolek Perejil deitzen duten irlara. Marokoar guardia batzuk Zeutatik hurbil
|
dagoen
itsas harkaitzera sartu eta batera jo dute alarma Espainiako kazeta, irrati, eta telebista guziek. Herritar on guziak indignatu dira.
|
2011
|
|
Arrainak eta itsaskiak kontsumitzeak arrisku hauek ditu: Biotoxinak, batez ere, molusku bibalbioetan (muskuiluak, beirak, txirlak, labanak eta abar) metatzen dira, eta toxina horiek
|
dauden
itsas planktonaz elikatzen dira (marea gorriak, adibidez). EBn, nahitaezkoa da molusku horien ekoizpen eremuek zaintza eta kontrol analitikoko programak izatea.
|
|
Arrisku Bolkanikoagatiko Babes Zibileko Planaren (PEVOLCA) Zuzendaritza Batzordeak abenduaren 7an erabaki zuen erupzioa
|
dagoen
itsas eremura mugatzea Burdinako arrisku bolkanikoagatiko semaforo gorria, lau miliako itsas bazterketaren eremuarekin bat datorrena. Kanarietako Gobernuak jakinarazi duenez, La Restinga semaforo horian egongo da, El Hierro uharteko gainerako tokietan bezala.
|
2012
|
|
Apenas geruza bigun beltz arre bat gainerako geruzaren artean, K T muga deitzen dena, geologoek Kretazeotik Tertziariorako jauzia adierazteko erabiltzen dutena, eta iridioz besteak baino pittin bat aberatsagoa dena Yucatanen eroritako meteoritoari esker. Gauza nabarmenik ez denbora izoztuta
|
dagoen
itsas hondo sakonean.
|
|
Gau osoan zaindu nuen sua, eguna argitu arte, eta egun argia izan zenean eta zerua garbi geratzean, itsasoan urruti zerbait ikusi nuen, uhartearen ekialdean, hain zuzen ere. Haize oihal bat zen ala ontzi azala, ezin nuen garbi ikusi, ezta betaurreko luzearekin ere, urrunegi
|
baitzegoen
itsas zabalean, eta eguraldia lainotu samarra baitzegoen oraindik.
|
|
Bitartean, (orduan berarekin zeuden) gudaroste aukerakoenetariko hiru mila soldaduk halako tarte batera ingura nintzatela agindu zuen, uztaiak eta geziak prest, botatzeko; baina ez nintzen hartaz ohartu, Maiestateagan ezarriak bainituen begiak. Gero, zimitarra zorrotik ateratzeko eskatu zidan, pixka bat herdoilduta
|
egon arren
itsas urarengatik, gehiena oso distiratsu zegoena. Esana egin nuen, eta berehala oihu egin zuten gudarosteek izuturik eta harrituta; izan ere, eguzkiak dir dir egiten zuen argi argi, eta islak itsutu egiten zituen nik zimitarrari batera eta bestera eskuan eragitean.
|
2013
|
|
Allure of the seas itsasontzia. Gaur egun
|
dagoen
itsas bidaietarako ontzi handiena da. Luxuzko hotel edo opor egoitza batek eskaintzen dituen zerbitzuak ditu, tartean, dendak, kasinoa, zinema eta igerilekua.
|
2014
|
|
Baikal aintzira mila eta zazpiehun oineko garaieran
|
dago
itsas mailatik gora. Bederatziehun bat versta da luze eta ehun bat zabal. Zenbateko sakonera duen inork ez daki.
|
|
Eta zoritxarrez ez da gehiago itzuliko. Arrantzale batek aurkitu zuen biharamunean, labarren azpian
|
dauden
itsas haitzetan errebentatuta. Ez zen erraza izan gorpu txikitua berreskuratzea.
|
|
Itsaso sakonean
|
badago
itsas ugaztun erraldoi bat.
|
2015
|
|
Hiru ehun lekutan
|
dago
itsas lehorra:
|
|
Panamako Karibean, koralezko artxipelago batean bizi diren 28.000 kuna indigenak kezkatuta
|
daude
itsas mailaren igoeragatik. Arriskuak urrunekoa dirudi oraindik, baina tarteka uholdeak jasaten dituzte eta lurrak oso eskasak dira denentzat:
|
2016
|
|
Kinka larrian
|
dago
Itsas Museoa. Aurtengo urri amaieran, Bilboko Udalak 75.000 euro bideratu behar izan zituen museora, bertan lan egiten duten bederatzi langileen soldatak ordaindu ahal izateko eta hala museoa ez ixteko.
|
|
Marques herrian
|
dagoen
itsas armadaren artxibategi orokorrean hondoratuta zegoen dokumentu interesgarria.
|
|
Beraz, hauspoaren jokoa desberdina da eta, emeki ireki eta hesteko ordez, kromatikoan bezala, eskusoinu joilea bortxatua da aldizka bultzatu eta tiratzera eskalaren nota guziak atera ahal izateko, soinu" xehatuago" bat sortuz. Kontzertina eskusoinu hexagonal eta diatoniko bat da, behiala modan
|
zegoena
itsas armadan. Bandoneona kontzertina handi bat da, baxuagoa, Argentinan erabilia, besteak beste.
|
2017
|
|
Horretarako, bi azterketa erabili dira informazio iturri gisa, Estatuko hondartzetan eta ur eremuetan utzita edo botata
|
dauden
itsas zaborren ezaugarriak aztertzen dituztenak.
|
|
Hiru ehun lekutan
|
dago
itsas leihorra.
|
|
Erdi Paleolitoko giza talde desberdinen aztarnak aurkitu ziren. Baina nola zeharkatu zuten kontinentetik
|
zegoen
itsas tartea. Kontutan izan behar dugu, ondoren gertatutako Würm itsas atzerakada garrantzitsuenean itsasoaren mailak behera egin zuela, baina oraindik, irla eta kontinentearen artean gutxienez ±20 km egongo zirela; beraz, aurretik distantzia handiagoa egongo zen.
|
|
Aurtengoa 62 edizioa izango da, eta, urtero legez, Getxoko eta Algortako gazte eta ez hain gazteek ilusio handiz hartuko dute egun osoko ekitaldi ospetsu hori. Batzuek zain
|
daude
Itxas Argia elkarteak lehiaketa egunerako banatuko dituen olanak edo toldoak hartzeko. Hala, betiko olana daukatenek uztailaren 10ean eta 11n hartu dute, iazko toldoaren zenbakia daukan papera erakutsita; Itxas Argia elkarteko egoitzara joan dute, 19:00etatik 21:00etara arte.
|
|
Itsas Begia elkartea biziki atxikia
|
dago
itsas ondareari. Joanden egunean, bere biltzar nagusia zuelarik Ziburuko Bordagain dorrean, aipatu dute proiektu berezi bat ondoko urtetan gauzatzen ahal litakeena.
|
2018
|
|
Folkloretik gehiago du irakurketa historiko edo hausnarketa kontzientetik baino. Getarian oso errotuta
|
dagoen
itsas kulturaren ikur da Elkano, eta beraz, oro har, getariarrentzat ohore handia da tripulazioko kide gisa aritzea. Antzezle nagusiak zozketaz hautatzen dira herritarren artean, baina protagonista nagusiak, 18 marinelen papera gatibu ekarritako hiru indigenak ez dira agertzen emakumeek ezin dute egin," pertsonaia historikoen generoari" eusteko.
|
|
Uztailaren 22an, domekan, egingo dute Getxoko Nazioarteko Paella Lehiaketa; aurtengoa 63 edizioa izango da, eta, betiko legez, Algortako gazteek eta ez hain gazteek ilusio handiz hartuko dute egun osoko ekitaldi ospetsu hori. Batzuk zain
|
daude
Itxas Argia elkarteak lehiaketa egunean erabiltzeko banatuko dituen olanak edo toldoak hartzeko. Jai eremutik kanpo egongo direnak, ostera, euren txokoak atontzeko azken lanak egiten dihardute.
|
|
Horrela, 1722ko abenduaren 16ko errege dekretuan, Filipe V.ak honako hau adierazi zuen: " 1717ko abuztuaren 31ko eta 1718ko abenduaren 31ko dekretuen arabera berriz planifikatu ziren eta erresumari, probintziei eta jaurerriari
|
dagozkien
itsas portu eta mugetara lekualdatu ziren aduanak lehengoratzea erabaki dut, hau da, hasiera baten egon ziren barrualdeko pasagune eta iraganbideetara itzultzea".
|
2019
|
|
Lotsa sastada bat sentitu zuen Lamas doktorearen irribarre isekaria gogoratzean; bera bezalako edonork begi hutsez baztertuko omen zukeen lagin haiek foka batenak zirenik. Higatuta
|
zeuden
itsas uretan emandako denbora luzeagatik, baina txakur ileak ziren.
|
|
âEuropako eta EEBBetako zientzialarien aburuz, Artiko aldean
|
dagoen
Itsas Jelatuan, ibaietako ur gatzbakorik ezean, itsas hartako azpiko ur gatz  duna igoko litzateke ur gainera. Hori, guztiz normala da:
|
|
Zerbait dakitenak hor behean
|
daude
itsas hondoan.
|
2020
|
|
Xabier Alberdi historialari zarauztarra Euskal Itsas Museoko zuzendaria da, eta bereziki jantzita
|
dago
itsas munduarekin lotutako herrien historian. Azaldu duenez, gaitz zehatz hark euskal kostaldean izan zuen eraginari buruz ezer gutxi agertzen da antzinako dokumentuetan, baina, jakin ahal izan dute handik hamarkada batzuetara arazo larriak izan zirela Zarautzen.
|
|
–Ez, mutilok, itsua nintzen. Amak, alegia, miserian
|
zegoela
itsas konpainiatik lortu zuen eta hiru laurdenak bidaltzera behartu.
|
2021
|
|
Ekoru: garbitu plastikoak ozeanoan Ekorun bilaketa egiten duzunean, Big Blue Ocean Cleanup ingurumen erakundeari laguntzen diozu ozeanoetako plastikoak garbitzen eta arriskuan
|
dauden
itsas animaliak erreskatatzen. Posidonia operazioaren bidez itsasoko larreak birlandatzen ere lagunduko duzu.
|
|
Espezie Exotiko Inbaditzaileen Espainiako Katalogoan jasota daude. Animalia horien artean
|
daude
itsas triku pigmeoa, Vietnamgo txerria edo Floridako galapoa, karramarro amerikarra, zezen igela edo Kramerren kotorra. Irudia:
|
|
Orbeldi dago kolaka Kudeatzeko Planak “interes berezikotzat” jotzen duen ibai zati batean". " Errioari presa botatzea komeni zaio" Baita aingirak ere. " Oso litekeena da galtzorian
|
dagoen
itsas lanproia ere inguru horretan bizitzea. Eta ugaztunen artean, berriz, ur ipurtatsa edo europar bisoia.
|
|
Adreiluzko tximinia bat zuen, teila txiki gorriko koska bat zuena, eta pitxerrik harrigarrienak zeuden haren gainean. Koska gaineko iltze bati lotuta, eskegita benetan, fusil bat uhaletik bezala, pipa erraldoi bat
|
zegoen
itsas bitsez egina, Jaeger etxekoa. Tximiniaren inguruan larruzko besaulki handiak, larruzko borlak zintzilik zituztela, kulunkatzen direnetakoak denak, eragitean kantari hasten diren erresorte horiekin.
|
|
Zaharrak begirada bizkor, bizi bat bota zion tximiniako koskaren gainean zintzilik
|
zegoen
itsas bitsezko pipa handiari.
|
|
Txantxa zen. Ez
|
dago
itsas sugerik.
|
|
Egia da zortzi kilometro
|
daudela
itsas hondoraino?
|
2022
|
|
Epel, epelegi
|
zegonan
itsas ura,
|
|
Izurdea, akiturik, itzuli zen. Hantxe
|
zegoen
itsas belarria, utzi zuen lekuan. Gerturatu eta dei egin zion.
|
|
Berbetan
|
zeudela
itsas triku bat ikusi zuten etortzen.
|
|
Oso estu heltzen zion harriari, ihes egitera balihoakio bezala, eta ez zuen askatuko, inola ere. Arroketan erantsita
|
zeuden
itsas belarrak edo algak janez bizi zen.
|
|
Prentsa ohar batean azaldu dutenez, ekainean abiatu zuten parkean
|
zeuden
itsas edukiontzietan “esku hartze artistikoak” egiteko dinamika, baina bertan behera uztea erabaki zuten handik gutxira, Udalak edukiontziak parkearen atzeko aldera eramatea erabaki zuelako.
|
|
Eskifaiako nork ez daki itsas gainean baino ontzi gehiago
|
dagoela
itsas hondoan. Hala ere, sukaldariak bere lanean segitzen du, eskifaiako beste marinelek ez bezalako kemena erakutsiz:
|
|
Zenbat ur tanta
|
daude
itsas zabalean?
|
2023
|
|
Ezagutzen eta ezagutzen ez ditugun milioika espezie
|
daude
itsas hondoan. Hango ezaugarriei egokituta daude jadanik, oso ingurumen hotza da, oxigeno putzu erraldoi bat.
|
|
Adibidez, Deep Sea Correlation ikertzaile taldeak zenbait ikerketa egin ditu, eta ISA Nazioarteko Itsasoen Agintaritzari bidali dizkio. Halere, urte hauetan zehar, itsas hondoa aztertzeko 30 baimen inguru eman ditu ISAk, eta ikusteko
|
dago
itsas hondoko meatzaritza arautzen duen edo ez.
|
|
Mineralak ustiatu nahi dituzten konpainia horiek etekinak nahi dituzte, besterik ez. Hitzeman dute ingurumenaren aldeko neurriak eta arauak beteko dituztela, baina, gaur gaurkoz, ez
|
dago
itsas hondoko meatzaritza erregulatzen duen araudi sendorik. Hortaz, zaila izango da haien ustiaketa jarduerek ingurumenean kalterik ez izatea.
|