|
2005
|
|
|
Robinson nafarrak bere obsesioak kitatzeko idatzi duen liburuan pasarte eder asko
|
dago
irlaz eta alegiazko eta errealitateko eremuek gure bizitzetan eragiten duten islaz. Eta baita ironiarik eta umorerik ere.
|
|
2007
|
|
|
Gure eskualdean, berriz, gainontzeko udaletan abian jartzen diren ekimen guztiek ez dute guretzako balio, modu berean lantzeko behintzat. Oarsoaldean, euskarari dagokionez, besteengandik urrun
|
dagoen
irla da Oiartzun».
|
|
2008
|
|
|
Istorioak Bourbon irlara garamatza. Afrikar kontinentearen hego ekialdera
|
dagoen
irla horrek Reunion izena du gaur egun, eta han bizi da Apollo. Nabari da komikiaren gidoilariak irlaren historia oso ondo ezagutzen duela; eranskinean bildu dituen datu eta azalpenak dira horren erakusgarri.
|
|
|
85. Hutsa
|
dago
irla hau negualde guzian?. –Negualdean belar ondua urri dabillenean?
|
|
|
Kuba ere komunista bilakatu zen eta Sobietar Batasuna izan zuen laguntzaile. AEBk mehatxu larritzat hartu zuen Kuba, AEBren eragin esparruan
|
zegoen
irla, komunista egin izana. Tentsioak gora egin zuen Kuban karga nuklearra eraman zezaketen misilak jartzen hasi zirenean.
|
|
|
“Zirraragarria da pentsatzea Borneoko basoetan bizi diren elefanteak duela zenbait mende Java uhartean, Indonesian, desagertu zen subespezie baten azken aztarna izan daitezkeela”, erantsi zuen. Elefanteen lehen translokazioa Azkenik, Borneoko elefante pigmeoa Javako elefantea dela frogatzen bada, gaur egungo banaketatik 1.200 kilometro baino urrunago
|
dagoen
irla bat, hauxe izan liteke: “historian zehar ezagutu den elefanteen lehen translokazioa, garai modernoetaraino, eta horrek mende asko iraun duen esperimentu luze baten datu garrantzitsuak emango dizkie zientzialariei”, azaldu zuten erakunde kontserbazionistak.
|
|
2009
|
|
|
Ustez tenplarioek eraikitako gaztelua zegoen leku berean dago egungo santutegia. Bermeoko lurretan, baina Bakioko erdigunetik askoz hurrago
|
dagoen
irlan eraiki zuten. 365 eskailera, urteak egunak beste, ei zituen arterago santutegira igotzeko bideak.
|
|
|
Haurrek beraien profila sortu eta pinguinoen erreinuan murgil daitezke. Elurrez estalita
|
dagoen
irlan barneratuz gero, beste pinguino batzuekin komunikatu edota jolasean aritzeko aukera ere badaukate.
|
|
|
Charles Darwinek munduan zehar egin zuen bidaian, azpimarragarria izan zen Galapagoetara iritsi zeneko unea. Galapagoak Ekuadorreko kostatik mila kilometro ingurura
|
dauden
irla bolkanikoak dira eta bertan dortoka erraldoiak aurkitu zituen naturalistak. Garrantzi berezia bertako txori batzuek izan zuten ordea; txontek, hain zuzen.
|
|
|
Anus mundi ez da hemen toki galdua, kakatokia baizik, zaztarlekua, garaiko alemaniar unibertsoaren giza hondakindegia. Eta
|
nago
irlok era berean toki galdu eta kakatoki izan direlako ekarri zuela Oliveira Salazarrek Agostinho Neto honaino, deportazioak tristatu zezan hil arte.
|
|
|
Ez da zuzenbiderik gabeko eremua. 1659ko hitzarmenaz gain, 1901ean gehitu zehaztasunen eta 1959an egin moldaketen menpe
|
dago
irla. Denborak eragin higadurak direla eta, ezin zuten arduradun gabe utzi:
|
|
2010
|
|
|
Mozoloa eta hontz zuria dira baso horietako eguneroko biztanleak, toki gutxitan aurki ditzakegun hegaztiak. Nabarmentzekoa da, bestalde, urtegian
|
dagoen
irlako hariztia, aspaldiko landareen erakusle eta hegazti ugariren gordeleku. Neguko hotza pasatzeko aukeratzen dute hegazti batzuek:
|
|
|
Eta egunean zehar, estreinaldiaren gaua iritsi aurretik, ABC telebista katea zirikatzen aritu da erantzunik gabeko galderekin: Zergatik
|
gaude
irla honetan. Nor hilko da?
|
|
|
Baina egoerak berezitasun bat du: lurrean ez
|
dago
irla horretaz aparte bestelako bizitza eremurik, katastrofe bat dela medio. Beraz, han geratu dira, jainkoaren destinoaren eskuetan baten batek esango lukeen bezala.
|
|
2011
|
|
|
Roiho zonaldean
|
daude
irlako koba gehienak. Irudia:
|
|
|
Borrokaldia jokatzeko adostutako egun eta orduan, Tiber ibaiaren erdian
|
zegoen
irla batean elkartu ziren alde bakoitzeko ehun soldadu borrokarako prest. Soldadu bakoitzak dardoa eta aihotza baino ez zuen eramango armatzat, defentsarako ezkuturik gabe.
|
|
2012
|
|
|
New York bezalakoxea zara. Zure barnean
|
dagoen
irla bat baino ez zara?.
|
|
|
Egunez eguzkiak etengabe lurrunarazten du urtegi haietako ura, eta horrela eragozten zaie gainezka egitea. Gainera, monarkaren esku
|
dagoenez
irla laino eta hodeiak baino gorago eramatea, nahi duenean eragotz lezake ihintza eta euria egitea. Izan ere, hodeirik altuenak ezin dira bi milia baino gorago igo, naturologoek diotenaren arabera, edo herrialde hartan ez da inoiz jakin behintzat gorago joan direnik.
|
|
|
Leku hartan sestante, koadrante, teleskopio, astrolabio eta beste astronomi tresna asko dago bilduta. Baina gauzarik ikusgarriena, haren menpe
|
baitago
irlaren zoria, egundoko imanarri bat da, ehuleen anezkaren antzekoa itxuraz. Bost metro eta erdi da luze eta alderik zabalenean gutxienez hiru metro alderik alde.
|
|
|
Ez dago indarrik harria bere lekutik mugituko duenik, zilindroa eta oinarriak bat eginda
|
baitaude
irlaren oinarria den diamantezko masarekin.
|
|
|
Oso dieta zozoa zen hasieran, nahiz eta arrunta izan Europako leku askotan, baina eramangarriago bihurtu zen denboraz; eta, sarritan egon naizenez gaizki jatera behartua neure bizitzan, ez zen hura lehenengo aldia izan natura zein erraz asetzen den esperimentatzen nuena. Eta ohartarazi behar dut ordubete ere ez nintzela gaixorik
|
egon
irla hartan egin nuen denboraldian. Egia esateko, batzuetan untxi edo txoriren bat harrapatzea lortzen nuen yahoo ilez egindako lakioz, eta sarri biltzen nituen belar osasungarriak, egosita edo entsalada modura ogiarekin jaten nituenak, eta noizean behin, zerbait aparteko gisa, gurin pixka bat ere egiten nuen, eta gazura edan.
|
|
|
eta ni bezain higuingarriak ez ziren kriminalak tratatzeko zuten modua, bizkor eta prestu onartuko bainukeen hain zigor biguna. Baina, gaztetasunaren urdurikeriak bultza eginda eta Maiestate Inperialaren baimena nuelarik Blefuscuko Enperadoreagana joateko, aprobetxatu egin nuen aukera, hiru egunak igaro aurretik, adiskide Idazkariari gutun bat bidali eta, neukan baimenaz baliatuz, goiz hartan Blefuscura joatea erabaki nuela adierazteko; eta erantzunaren zain egon gabe, gure ontziteria
|
zegoeneko
irlaren aldera joan nintzen. Gerraontzi handi bat hartu, brankari kable bat lotu eta, aingura jaso ondoren, jantziak erantzi nituen; gero, arropak (besapean ekarri nuen ohegainekoarekin batera) ontzian ipini, eta tiraka neure atzetik, batzuetan ibiz iraganez eta besteetan igerian, Blefuscuko errege portura iritsi nintzen, non luzaroan baitzegoen jendea nire zain; bi gidari eman zizkidaten izen bereko hiriburura bidea erakusteko.
|
|
|
Nik uste baino tarte handiagoa
|
zegoen
irla hartara, eta bost ordu behintzat behar izan nituen iristeko. Ia inguru guztian eman nion bira lehorreratzeko leku egokia aurkitu baino lehen:
|
|
2013
|
|
|
Burua moztu eta irlaostera jaurtiko zenuke, arrainen bazka. Ez, hemen ez
|
dago
irlarik. Landetan zaude, Le Rayon Vert izeneko etxe batean.
|
|
2015
|
|
|
Bada, seko zapuztuta itzuli zen bere bidaiatik. Ingalaterraz zera esan zuen, ez zuela espero hainbeste hiri
|
egotea
irla hartan! Berak herri txikitxoen segida imajinatzen zuen, larre berde eta luze batean, tartean behiak besterik ez.
|
|
2016
|
|
|
baita polinesiako itsasoetan hutsik
|
dagoen
irla harritsu bat ere
|
|
2017
|
|
|
Hainbat diziplinatako sei artista elkartu, eta bertsoa, musika eta kantua uztartzean sortu da Artxipielagoa. “Elkarrengandik bereizita baina elkarrengandik hurbil
|
dauden
irlek osatzen dute artxipielagoa. Bereizten dituena, batzen dituena, itsasoa da.
|
|
|
Haitiko berri larri horrek eraginda, Escudero gobernadoreak hara bidalitako Carlos Preval frantses mertzenarioa heldu zen 1816ko azaroaren 11n, merkataria balitz bezala mozorroturik; baina ezin izan zuen ezer egin, ordurako Mina ez
|
baitzegoen
irlan, eta esku hutsik itzuli zen Kubara.
|
|
2018
|
|
|
Aisialdiko ontzien sastar poltsek inguratuta, seguruena. Gutxik dakitena da zer
|
dagoen
irlaren atzean. Irlaren atzean haitzak bertikalean amiltzen dira, eta irlaren amildegia ur azpian behera hondoratzen da, sakoneneraino.
|
|
2019
|
|
|
" Elkarrengandik hurbil, baina aldi berean aparte
|
dauden
irla txiki mordoa da Artxipielagoa". Andoni Egañak azaldu duenez, hala sentitzen ziren Garikoitz Mendizabal, German Olazabal, Ainhoa Garmendia, Pello Ramirez eta Belen Ibarrola.
|
|
|
Isilik jardun genuen ontzi garbigailua bete arte. Gero Merzedesek zigarro pakete bat atera zuen tiradera batetik eta eseri egin zen sukaldearen erdian
|
zegoen
irlaren inguruan zeuden aulkietako batean. Paketea eskaini zidan eta zilarrezko pizgailu bat atera zuen poltsikotik.
|
|
|
Ikasle garaia Loiolako apaiztegian eman zuen eta, besteak beste, Xabierreko San Frantziskoren bizitzari buruzko liburu bat irakurtzeko aukera izan zuen. Orduan jakin zuen Txinara ailegatu aurretik hil zela, alborengo gaiztoak kutsatuta, Macaotik gertu
|
dagoen
irla batean. Abenduan izan omen zen, 1552an; hau da, apenas hirurogei urte Isabel erreginak bidalitako itsasontziak Amerikara iritsi zirenetik.
|
|
|
Kornualleseko kosta parean
|
dagoen
irla.
|
|
2020
|
|
|
Bere lehen tristuraren arrazoia, eman zioten emaztea izan zen. Keola zalantzan
|
zegoen
irla hura ote zen bere aitaginarrebarekin behin batean bisitatu zuena. Baina bere emaztearekin ez zuen horrelako zalantzarik; hura orduan beregandik iheska atera zen neskatxa zela ziur zegoen.
|
|
|
Beraz, Mompracem uhartean al zenuen atzo? Nola
|
dago
irla hura. Han al daude ingelesak?
|
|
|
Oinazea, pobrezia, injustizia, askatasunik eza nozitzen zutenek —oinazearen, pobreziaren, injustiziaren eta askatasunik ezaren burdina— beste mundu bat desio zuten. Horrela sortu ziren, Antzinako Grezian bertan, Platonen eskutik, Atlantidari buruzko orriak; horrela sortu zen, XVI. mendean, Tomas Mororen Utopia, inon ez
|
dagoen
irla. Geroago ere, XIX. mendean, europar askok
|
|
|
—Zarataz beteta
|
dago
irla hau! dio William Shakespearek irribarrez.
|
|
|
Esaten du harresi bat
|
dagoela
irlaren inguruan. Esaten diot nik ez dudala ikusten horma hori.
|
|
|
Prest
|
nago
irlatik joateko.
|
|
2021
|
|
|
Horietan dagoeneko ahituta dago jardun bolkaniko gehiena, Afrikako plaka tektonikoa pixkanaka ekialdera mugitzen ari delako. Mugimendu horren ondorio dira uhartediaren erdialdean
|
dauden
irla gazteagoak. Haatik, are gazteagoak dira mendebaldeko muturrean kokatuta daudenak:
|
|
|
Datuak Nazio Batuen Erakundearen 2019ko giza garapen indizearen arabera, Madagaskar 189 herrialdeetatik 162 postuan dago. Nutrizio txarraren munduko zerrendan laugarren postuan
|
dago
irla. Madagaskarko biztanleriaren% 60 pobreziaren mugan bizi da eta 5 urtetik beherako umeen %42k malnutrizioa du.
|
|
|
Hondartzara joan, pasiera egin, lagunekin egon... Jende ugari ezagutu dut hemen, eta haietako asko beste lurraldeetakoak dira; esaterako, italiar asko
|
dago
irla honetan. Hemen ezaguna naiz oso, el vasco deitzen didate.
|
|
|
Hondartzara joan, pasiera egin, lagunekin egon... Jende ugari ezagutu dut hemen, eta haietako asko beste lurraldeetakoak dira; esaterako, italiar asko
|
dago
irla honetan. Hemen ezaguna naiz oso, el vasco deitzen didate.
|
|
2022
|
|
|
—" Zarataz beteta
|
dago
irla hau!", dio lehenak irribarrez.
|
|
|
Bada dioenik pixka bat jota
|
zaudela
irla ospetsu horretako leize batean bertatik atera gabe bi aste osorik eman zenuelako, larrutan baino ez
|
|
2023
|
|
|
Urte hartako otsailean eskatu zioten Bermeoko Udalari komentua eraikitzeko baimena. “Maiatzerako, lau fraide
|
zeuden
irlan, han bizitzen eta komentua eraikitzen”, azaldu du Astuik.
|
|
|
Zertarako? Hainbeste maite duen oihana utzi eta munduaren ipurdiko zuloan
|
dagoen
irla lokaztu batera joateko.
|
|
|
Ermita bat
|
zegoen
irlan. Mundutik erretiratutako emakume batzuk bizi ziren han, lur apurra landuz eta otoitzean.
|
|
|
hortik atera naiz oraintxe bertan, uharteko haritz loditik... Baina egon ez
|
nago
irlan: irla han urrunago daukat, eskuinetara, olatuek sorturiko bitsaren artean.
|
|
|
Zaina hildakoen ahoan sartzen da, eta, hala ere, kantuz ari dira buztangorriarendako, eta buztangorria, aldi berean, kantu bat abesten ari da, Orabideko betizuetatik laharretatik urrun
|
dagoen
irla bati buruzkoa:
|