|
2008
|
|
|
Horixe onartu behar izan du Raxoik, ez
|
dagoela
hitzarmen hausturarik. Baina hitzarmena bera, hau da, bi alderdien arteko harremana, ze girotan dagoen galdetu zietenean, biek formula ezberdinak erabili zituzten.
|
|
|
Epai batek kontrakoa esaten ez duen bitartean, indarrean
|
daude
hitzarmen horiek, eta gu esparru horretan ari gara jokatzen. Besteak beste, Partzuergoan ari gara parte hartzen, nahiz eta hitzarmen horiekin guztiz ados ez egon.
|
|
2009
|
|
|
Liburuzainek diotenez, hori da indarrean
|
dauden
hitzarmenek zein liburutegi publikoei buruzko nazioarteko adierazpenek diotena. Azaldu dutenez, gai horri buruz idatziriko legediaren oinarria da, gainera, printzipio hori.
|
|
|
Lan erregulazio espedienteak, askotan etekinak dituzten enpresek aurkeztuak, agian alderik ezagunena dira, baina ezin gaitezke ahaztu behin behineko beharginen ehunka kaleratze ere badirela. Halaber, kasu askotan enpresariak xantaia erabiltzen ari dira etengabe, indarrean
|
dauden
hitzarmenetan agertzen diren lan baldintzak aldatzeko asmoz, lanaldiaren hazkundea, malgutasuna edota soldaten izozketa planteatzen dutelarik horrelakoetan.
|
|
|
–Bestela beti ibiliko gara epaile eta auzi eske. Eta ez
|
dago
hitzarmen posiblerik, ez da diru arazo bat. Oinarrizko printzipioaz ari gara?.
|
|
|
Hala, ekainetik hona batere bilerarik ez dela izan salatu du. Plantako langileak guztiz babes gabe daudela salatu du langile batzordeak, eta indarrean
|
dagoen
hitzarmena luzatzeko asmotan aritzea leporatu dio enpresari. Indarrean den ituna bidegabea dela dio.
|
|
2011
|
|
|
Txikiagoa izan denean ere, ez da aurten espero bezain besteko alderik egongo. Urtean sinatu diren itunena ez ezik, dagoeneko indarrean
|
zeuden
hitzarmenen hazkundearen gainetik %1, 43 EAEn eragina duten lan itun guztiak kontuan hartuta haziko dira prezioak. Erosahalmena soldatapeko askok galduko dute, hori dela eta.
|
|
|
esate baterako, aspaldiko partez lan itun berrietan hitzartutako batez besteko lanaldia aurreko urtekoa baino handiagoa izan da, azaroa arte behintzat. Indarrean
|
zeuden
hitzarmenetan baino hamazortzi lan ordu gehiago dira, guztira.
|
|
2012
|
|
|
Horrek, egungo langabezia egoera masiboa kontuan hartuta, enpresen zuzendaritza batzordeei aurre egiteko langileen presio ahalmena ahulduko du. Halaber, enpresa hitzarmenak lehenesteak lurralde hitzarmenei kalte egingo die eta lan baldintzak okerrera jotzea eragingo du; are gehiago, enpresek dagoeneko sinatuta
|
dauden
hitzarmenen edukia aplikatu behar ez izatea errazten bada. Era berean, hitzarmenen ultraeraginkortasuna ezabatzean, langileek aurreko borroketan lortutako guztia galtzen dute.
|
|
2013
|
|
|
Jada ez dute balio itunak jasotzen dituen klausula horiek? Zertan laguntzen digu CAFeko langileoi gure enpresa ituna Gipuzkako hitzarmenetik at
|
dagoen
hitzarmen estatutario bat bilakatzeak. Ezertan ere ez.
|
|
2014
|
|
|
Sektoreko hitzarmenak ez aurrera ez atzera daude, eta, egoera horri aurre egiteko, sindikatuen batasuna eskatu du Unai Sordo idazkari nagusiak. Gaur egun, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan 350.000 langile
|
daude
hitzarmenik gabe, eta «Euskadin negoziazio kolektiboaren esparrua galtzeko arriskua» dago ordezkari sindikalaren arabera. Horregatik, «alde bakarreko» proposamena jarri du mahai gainean CCOOk, «nahi duen orok» eurekin bat egin dezan.
|
|
2020
|
|
|
Adibidez, soldaten igoerari. 2019an indarrean
|
zeuden
hitzarmenen batez besteko soldata igoera %2 izan zela dio, eta, urte horretan berritu ziren itunen kasuan, %2, 25 LHK-k azpimarratu duenez, KPIaren gainetik igo ziren: urte arteko igoera %1, 2 izan zen EAEn; eta batez besteko inflazioa, urte osorako, %1.
|
|
2021
|
|
|
Lan hitzarmen horiei esker, erosteko ahalmena berreskuratu ahal izan dute lanari eustea lortu duten beharginek. Indarrean
|
dauden
hitzarmenek batez beste %1, 69 igo dute soldata, eta 2020an eguneratutakoek, %1, 55 Inflazio negatiboa izan zen iaz, %0, 3koa EAEn, eta %0, 5ekoa Hego Euskal Herri osoan.
|
|
2022
|
|
|
EAJko presidente Andoni Ortuzarrek herenegun esan zuen «oraindik» denbora
|
dagoela
hitzarmenen lehentasunak aldatzeko, eta «lorgarria» dela helburu hori; baina PSOEk argi utzi du ezetz, dekretua koma bat ukitu gabe aurrera ateratzeko beste bide bat aurkitu duela, alegia. Eskuineko bide horrek, gainera, Unidas Podemoseko Diaz ministroaren meritu politikoak nabarmen apalduko lituzke ezkerreko hautesleei begira, ageriago geratuko bailitzateke egindako erreformaren urritasuna.
|
|
|
maiatzaren 18an, 24an eta 26an; eta, Bizkaian, gero eta urrunago daude aldeak, eta gero eta gertuago mobilizazio handiak, asteon bertan ELAk eta LABek ohartarazi dutenez. Nafarroan ere, berritzeko
|
dago
hitzarmena, eta negoziazioa oso motel doa.
|
|
|
Alde horretatik, joan den astean LHK-k emandako datu argigarri bat gogorarazi du ELAk: Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan indarrean
|
dauden
hitzarmenetan, aurten %4, 92ko soldata igoerak egon dira batez beste; Espainiakoetan, berriz, %2, 90ekoak. «Grebarik ez badago, patronalak nahi duena sinatzen da».
|
|
|
Ia bederatzi orduz luzatu den bileraren ondotik, adostu dute beharginen soldatak %6 igotzea aurten, eta beste %2, 25 urtero 2023 eta 2026 urteen artean. Horrez gainera, 4.000 euroko aparteko ordainsari bat jasoko dute langileek hurrengo nominarekin batera, iazko urteari dagokiona –iraungita
|
zegoen
hitzarmena ordurako–, eta beste 500 euroko saria hitzarmena sinatzeagatik. Beste bi sari ere onartu dituzte, biak ekoizpen helburuak lortzeagatik jasoko lituzketenak:
|
|
2023
|
|
|
2022ko azken datua %5, 4koa izan zen, eta egungoa, maiatzean, %2, 3koa da. Iazko soldata eguneraketak, batez beste, %4, 08koak izan ziren, indarrean
|
zeuden
hitzarmenetan; aurtengorako, aldiz, %4, 01ekoa izatea espero dute. Alegia, iaz ituna indarrean zuten langileek %1, 3ko erosahalmen galera pairatu zuten, baina aurtengoak lehen bost hilabeteetako joera mantentzen badu, kopuru hori berreskuratuko litzateke.
|
|
|
Arrietak azaldu zuen inflazioak erabat baldintzatu duela azken urteetako negoziazioa. 2022ko azken datua %5, 4 izan zen, eta aurtengo maiatzekoa, %2, 3 Iaz, soldatak %4, 08 eguneratu ziren batez beste indarrean
|
zeuden
hitzarmenetan; aurten, berriz, %4, 01 eguneratzea espero dute. Alegia, iaz ituna indarrean zuten langileek erosahalmenaren %1, 3 galdu zuten, baina aurtengo inflazioak urte hasierako joerari eusten badio, kopuru hori berreskuratuko da.
|
|
|
Adibide bat jarri du: «Akordioan jasota zegoenaren arabera, gaur egun Googlerekin
|
dauden
hitzarmenak eta ez lirateke posible izango; lege proiektuan, berriz, norabide hori guztia desagertu egin da».
|