|
2001
|
|
|
Bestalde, helduei ere topagune bat eskaintzen diete isolamendu soziala gainditzearren; guraso eskola izatea ere helburuen artean dago. Honetaz gain
|
badago
haurdunaldiko zerbitzu berezi bat, hamabostero emaginaren kontrola eskainiz.
|
|
2003
|
|
|
Kontraindikazioak eta albo ondorioak: Kontraindikatua
|
dago
haurdunaldian eta emaginarekiko alergian.Bigarren mailako ondorioei dagokienez, ahoko ultzerak eta mingainaren narritadura gertatu dira. Matrize orria denbora luzez erabili bada, sabeleko mina eta indigestioa bezalako alterazioak deskribatu dira.
|
|
2004
|
|
|
Dieta osasungarria eta orekatua bada eta kaloria gehiegi dituzten elikagaiak (gozoak, koipeak, opilak…) mugatzen badira, ez dago arrazoirik light elikagaiak kontsumitzeko. Haurdun dagoen emakumearen elikadura ohituren artean kaloria gutxiko jakiren bat noizean behin kontsumitzea sartzen bada ere, ez
|
dago
haurdunaldian ohitura hori desagertzeko arrazoirik. Elikagai light edo arinak neurriz jan daitezke, baldin eta emakume haurdunaren eguneroko dietan ohikoak ez badira.
|
|
2007
|
|
|
Eme nagusia ernaldiaren bigarren herenean zegoen eta fetuak oso gutxi garatuta zeuden. Prematuroen nekropsietatik lortutako datuei esker, “argi
|
dago
haurdunaldi egun bakoitza kritikoa dela katamotz iberiarraren kumeak ondo garatzeko”, espeziea kontserbatzeko programan adierazi zutenez. Programaren barruan erditze denboraldiari dagokionez, beste hiru eme daude (bi “El Acebuche” n eta bat Jerezko zooan).
|
|
|
Fetuari tratu txarren zati handi bat lotuta
|
dago
haurdunaldian substantzia toxiko gehiegi kontsumitzearekin.
|
|
|
Lan esperimentalek frogatu dute animalia emeek hobeto erantzuten dietela bolumenaren eta presioaren gainkargei, bentrikulu hipertrofia zentrokidea garatuz; arrek, berriz, ezkerreko bentrikuluaren dilatazioa garatzen dute eta heriotza tasa handiagoa dute. Ebidentzia hori azaltzeko, baliteke emakumeen bihotza prestatuta
|
egotea
haurdunaldian izaten den bolumen eta presio gainkarga jasateko. Haurdunaldia eta bihotza KT duten emakumeak adinez nagusiak dira, gaixotasun gehiago dituzte, gutxiegi diagnostikatuta daude eta gizonak baino okerrago tratatzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Nutrizioa, garapen bidean dauden herrialde askotan, amaren, jaioberriaren eta haurraren osasunaren “arreta gabeko” alderdia da, esan zuen Richard Horton aldizkari mediko britainiarreko zuzendariak, eta egoera konpontzeko nazioko eta nazioarteko programak abian jartzeko beharra azpimarratu zuen. Erreportaje horiek egin dituzten adituen arabera, elikaduran funtsezko garai bat
|
dago
haurdunalditik hasi eta haurrak bi urte bete arte. Denbora tarte horretan gaizki elikatzeak kalte konponezinak eragin ditzake adingabearen garapenerako, hala nola hazkunde mugatua edo atrofia.
|
|
2009
|
|
|
Azken horien barruan sartzen dira fetuaren heriotza berantiarrak, 2005ean Espainian erregistratu ziren 1.000 jaiotako bakoitzeko 4,9 izan zirenak; astebete baino gutxiagokoak, aldi berean 1.000 haur bakoitzeko 1,6 jaio zirenak; eta 28 egunetik beherakoak, 1.000 eguneko 2,4 izan zirenak. Atxikimendutik dolura Zenbat eta aurreratuago
|
egon
haurdunaldia, orduan eta gogorragoa da etorkizuneko haurtxoa galtzea; izan ere, amaren eta semearen artean lotura estua sortzen da, eta amak emozionalki jabetzen den heinean bere barruan haur bat hazten ari dela, haren eta bere errealitatearen parte dena. Hasieran, haurdunaldiaren berria shock bat da, eta horren aurrean ilusioz edo beldurrez erreakziona daiteke.
|
|
|
beharrezkoa dela adierazi izan du Kutzek. Haren esanetan, beraz, Nafarroako ospitale bakar batean ere ez
|
dago
haurdunaldiaren borondatezko etenaldia egiteko sendagilerik. Mugimendu feministak aspaldiko urteetan salatu izan du Nafarroan abortuak ez egitearen erantzule nagusia Opus Dei erakunde erlijiosoa dela.
|
|
2010
|
|
|
Eta, orain, bederatzi horietatik hiru aukeratu behar ditu emakumeari ezartzeko. Ez da edonolako erabakia, enbrioiaren kalitatearen baitan
|
baitago
haurdunaldia lortzeko probabilitatea.
|
|
2011
|
|
|
|
Badago
haurdunaldi psikologikorik?
|
|
2012
|
|
|
Eta okerragoa da haurdun dagoen emakumeak erretzen duenean. Bai, determinismo garrantzitsua
|
dago
haurdunaldian amak duen tabakismoaren eta arnas prozesuen garapenaren artean, asma kasu. Egia da bakoitzaren ezaugarri genetikoak desberdinak direla, baina norbaitek asma arrisku handiagoa duenean, tabakismoa asko handitzen da eta gaixotasuna garatzeko aukera gehiago ditu.
|
|
|
Hori dela eta, pentsatu baino lehen, emakumeak eta bere bikotekideak tabakoa erretzeari uztea pentsatu behar dute, eta egunero erretzen duten zigarro kopurua pixkanaka murrizten hasi, haurdunaldia iristen denean erretzeko ohitura erabat uztea errazagoa izan dadin. 3 Ez edan alkoholik Edari alkoholdunen kontsumoa guztiz kontraindikatuta
|
dago
haurdunaldian. Horien bidez, jaiotzetiko malformazio larriak gertatzeko arriskua areagotzen da, zatidura intelektuala murrizten da eta, gainera, hizkuntza, koordinazio eta egokitze arazoak sortzen dira.
|
|
|
haurdunaldiko laugarren hilabetetik aurrera egin daiteke haurdun dagoen emakumearen zirkulazioa aktibatzeko eta, horrela, likidoak atxikitzeko arazoak prebenitzeko. Masajistak batez ere gorputz adarretan eragingo du, batez ere behekoetan (hankak), non hanpatzeko eta pisatzeko arrisku handiagoa
|
baitago
haurdunaldian zehar gertatzen diren zirkulazio aldaketen ondorioz. Masaje lasaigarria:
|
|
2013
|
|
|
Baina gauza bera esan dezakegu homosexualitateri heltzen badiogu: espeziea ugaldu nahi ez dugunean, harreman homosexualak besterik ez bagenitu izango guztiok, ez
|
legoke
haurdunaldirik (horrez gain, jakina, harreman heterosexualen barnean, badaude, egon, praktika sexual asko haurdunaldira ez daramatzatenak). Batzuek pentsatuko dute hau tontakeria hutsa dela.
|
|
|
Gainera, frogatuta
|
dago
haurdunaldiko lehen asteetan bitamina hori falta izateak zerikusia duela haurtxoaren malformazio eta akatsekin.
|
|
|
Ikerketaren arabera, udazkenean jaiotako pertsonek (batez ere urrian eta azaroan) udaberrian edo udan jaiotako otorduei alergia hartzeko probabilitate bikoitza dute, batez ere ekaina eta uztaila bitartean. Zientzialarien ustez, arrisku hori, polenaren ekintza handieneko hilabeteetan (apirila eta maiatza), udazkenean jaiotako haurtxoak ia ez
|
daude
haurdunaldiaren lehen hiruhilekoan (oso aldi delikatua), eta udan, berriz, hirugarrenean. Udan jaiotako haurtxoak, arriskuak Irudia:
|
|
2014
|
|
|
Lehen lau lautik hiruk adierazten dute oso ondo sentitzen direla haurdunaldian; multipparen %40k baino ez du iritzi bera «Bigarren haurdunaldi bati aurre egin behar dioten emakumeak nekatuago eta nekatuago egoten dira haurdunaldian», argitaratu du Journal of Obstetric, Gynecologic and Jaioberrien Nursing aldizkari zientifikoan argitaratutako ikerketa batek. Zehazki, lautik hiruk adierazten dute oso ondo
|
daudela
haurdunaldian, eta multipparen %40k baino ez dute iritzi bera. Ondoeza ez dago erabat lotuta haurdunaldiarekin.
|
|
|
Haurdunaldi segurua planifikatzeak aurrez kontzeptuzko kontsultara joatea dakar, besteak beste odol azterketak egiteko Bederatzi hilabetez haurdun egotea eta haurdunaldia garatzea ez da beti lan erraza. Emakume guztiak prest
|
daude
haurdunaldirako. Berme guztiekin haurdunaldi bat hasteko baldintza egokiak betetzen diren jakiteko modurik errazena aurreko kontsulta deitutakora jotzea da.
|
|
|
Haurdunaldiko amesgaiztoak ohikoak dira eta antsietatea eragin dezakete Pertsona bakoitzaren esperientzia bakarra eta errepikaezina da. Baina argi
|
dago
haurdunaldia oso etapa berezia dela, aldaketa ugari, azaleko loreari, espektatibei eta beldurrei eragiten diena. Krisi bizi bizi batean, «maiz gertatzen da sentsibilitate psikiko handiagoko efektua, non sentimendu, beldur eta gatazkak errazago sortzen diren», dio Ana Kovacs psikologoak, Madrilgo Psikologoen Elkargo Ofizialaren eta Psikologia Perinatalaren Espainiako Elkartearen psikologia perinataleko lan-taldeko kide baita.
|
|
2015
|
|
|
Are gehiago, bikote askok gehiago gozatzen dute eta, kasu horietan, plazer handiagoa sentitzen dute. Sartzearekiko harremanak kontraindikaturik
|
daude
haurdunaldia arriskukoa denean; baina kasu horietan beste aukera batzuk erabiltzeko aukera dago: sexu ahozkoa eta masturbazioa.
|
|
|
jarrerak eta haurdunaldia Sexu harremanetan eta emakumea haurdun geratzeko aukeretan izan dezaketen eragina mito eta sinesmen asko ekarri dituen gaia da. Ba al
|
dago
haurdunaldia errazten duten posiziorik. Ba al dago beste batzuek arriskuak murrizten dituztenik?
|
|
2017
|
|
|
Minbizia eta minbizia berriro sortzeko arriskua Irudia: Giorgio Monterío Nahiko zabalduta
|
dago
haurdunaldia arrisku faktore bat dela, ugaltzeko aukerak areagotzen dituena, hau da, minbizia berriro agertzea. Minbiziaren Aurkako Amerikako Elkartearen (UBS) esanetan, «kezka dago haurdunaldiaren ondorioz sortzen diren hormona maila altuak sinu minbizi sufritu duen emakume batean minbizia izateko probabilitatea areagotu lezaketelako.
|
|
|
Giorgio Monterío Nahiko zabalduta dago haurdunaldia arrisku faktore bat dela, ugaltzeko aukerak areagotzen dituena, hau da, minbizia berriro agertzea. Minbiziaren Aurkako Amerikako Elkartearen (UBS) esanetan, «kezka
|
dago
haurdunaldiaren ondorioz sortzen diren hormona maila altuak sinu minbizi sufritu duen emakume batean minbizia izateko probabilitatea areagotu lezaketelako. Espezialistek onartzen dute hormona mailako aldaketa horiek, batez ere haurdunaldiaren lehen hiruhilekoan, bizkortu egiten dutela tumore hasiberri baten edo ordura arte ezkutatutako metastasien garapena.
|
|
2018
|
|
|
Aitaren jatorriak 4 urteko GParekin lotura esanguratsua azaldu zuen eta 1 urtean esanguraren mugan zegoen. Gurasoen jatorriaren eta jaiotzako GParen arteko lotura ezin izan genuen neurtu, ez
|
zegoelako
haurdunaldi adinerako ume handirik Espainia ez den beste herrialdeetatik etorritako familietan.
|
|
2020
|
|
|
Triste
|
dago
haurdunaldia dela eta.
|
|
2021
|
|
|
Horrez gain, azken hiru hilabeteetan ere ikusi dugu harremana dagoela ingurumena, kutsadura eta hormona tiroideoen mailaren artean. Frogatuta
|
dago
haurdunaldiko azken hilabeteak oso kritikoak direla. Beraz, hiru sentikortasun aro berezi daude:
|
|
|
Osagaiz 2021 5 bolumena 2 zk. ikerketa baten arabera, haien gorputz irudiarekin pozik ez zeuden emakumeen% 33 deprimituta
|
zegoen
haurdunaldi edo erditzearen ondoren uneren batean, deprimituta ez zeuden emakumeen% 11,3ren aldean. Beraz, EODa pairatzeko arriskua hiru aldiz handiagoa izan zen gorputz asegabetasuna pairatzen zuten emakumeengan (46).
|
|
|
Etiologiari dagokionez, faktore sozioekonomikoez gain, beste askok dute zerikusia eritasunaren agerpenean eta mantentzean. Endokrinologiari dagokionez, argi
|
dago
haurdunaldian eta erdiberriaroan gertatzen diren aldaketa endokrinoek erantzukizun zuzena izan dezaketela depresioaren agerpenean (estradiolaren eta estriolaren igoerak, tiroide funtzioaren asaldurak, eta prolaktina, kortisol eta triptofano mailen aldaketa plasmatikoak...), baina ez dira berrikuspen honen gaia (29). Hala ere, nahasmendu honetan eragiten duten faktoreen artean depresio/ antsietateaurrekariak izatea edota haurdunaldian zehar garatzea eta EODaren aurrekariak izatea aurki ditzakegu.
|
|
2022
|
|
|
Gorozkien bolumena handitzen duten substantziak —hala nola zuntz gehigarriak— seguruak diren arren, zuhurtziaz erabili behar dira, etengabe erabiltzeak mendekotasuna eragin baitezake. Hala ere, errizino olioa, parafina eta magnesio gatzak dituzten agenteak kontraindikatuta
|
daude
haurdunaldian. Hesteetako ohitura ona sortzea Komunera joateko ordutegi finkoa izatea komeni da, hestea hezten saiatzeko.
|
|
|
Era berean, Emakundeko zuzendariak esan du lanean jarraitu behar dela sexu eta ugalketa prestakuntza eskaintzeko, hain zuzen, «horrelako egoerak saihesteko». Bestalde, ospitale publikoetan abortatzeko aukerari dagokionez, ziurtatu du Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan bermatuta dagoela abortatzeko aukera, eta klinika pribatuekin ere itunak
|
daudela
haurdunaldiak eteteko.
|
|
|
Ospitale publikoetan abortatzeko aukerari dagokionez, Landaidak ziurtatu zuen Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan bermatuta dagoela abortatzeko aukera, eta klinika pribatuekin ere itunak
|
daudela
haurdunaldiak eteteko. Era berean, esan zuen lanean jarraitu behar dela sexu eta ugalketa prestakuntza eskaintzeko, hain zuzen, «horrelako egoerak ez izateko».
|
|
|
Ez badago sostengurik, ez bada
|
egon
haurdunaldian, erditzean, eta ez badago erdiondoan, erdiondoko depresio bat sortzen da. Erdiondoko depresioak depresio sistemikoak dira.
|
|
2023
|
|
|
Ordutik, estatuen esku geratu da abortua legeztatuko duten erabakitzea. Ondorioz, errepublikanoak nagusi diren estatu ia guztietan oso murriztuta edo debekatuta
|
dago
haurdunaldia etetea, eta emakumeek ehunka kilometro egin behar dituzte abortatu ahal izateko.
|
|
|
Oro har, kortikoide edo bitaminaren analogo topikoekin batera erabiltzen da, tazarotenoa bakarrik erabilita baino emaitza hobeagoak lortzen direlako terapia konbinatuekin. Teratogenoa izanik, kontraindikatua
|
dago
haurdunaldian eta arretaz erabili behar da emankortasun aldian dauden emakumeetan. Takrolimusa eta pimekrolimusa
|