|
2000
|
|
|
Venezuelako maparen kopia eskatu dugu liburutegian, eta Antxonek esan bezala agertzen dira herrien eta ibaien deiturak. Bila asko saiatu beharrik gabe erakutsi dit non
|
dauden
halako edo holako. Mapari begira urtu zaigu goiza.
|
|
2001
|
|
|
Baina luze gabe, arazoak agertzen hasi ziren. Arazoak eta zoritxarrak ez direla banaka etortzen esan ohi da, eta egia handia da hori; are, etortzen, emeki emeki eta konturatu gabe etortzen direla esango nuke, punta txikiko izeberg txiki bat bailiran, ezer ez direla ematen dutela, gero konturatzen zaren arte, izebergaren kasuan bezala, agerian
|
dagoena
halako hamar, edo hogei, edo ehun dela azpian dagoena. Nire kasuan, izebergaren punta pisu berriko paperak egiten hasi nintzenean ikusi nuen.
|
|
|
Are, liburuko hizkuntza bera ere kasualitate hutsa da, munduan dauden milaka hizkuntzatako edozein izan litekeelako; hau hainbati iraingarria iruditzen bazaio ere, kasualitate hutsa da, berriz diot (bestetik, zer jende klasek bizi dezake nire aukera hau berei eginiko irain moduan? Zer izen
|
dagokie
halakoei?)
|
|
2002
|
|
|
Gogoratu zitzaion lotinant batek narratu ziola euskaldunek Alemaniako armadaren lau kide harrapatu zituztela Otxandio aldean egun batzuk lehenago. Ez
|
zegoen
halako informazioaren beharrean. Sarri Matias Bauer Berliner Tageblatt eko kazetariarekin biltzen zen.
|
|
2003
|
|
|
Golfeko urbanizazioan bizi nahi zuen Jaionek, kosta ahala kosta. Ez
|
dago
halako leku ederrik munduan, esaten zion. Hiria hurbil, hondartzak pauso batera.
|
|
|
–Ez
|
zagok
halakorik. Mallonak zer esango zuen jakin aurretik kalizen kontu harekin nahikoa zarata eginda zeudean.
|
|
|
Isileko lanak egiteko eguraldi ezin hobea. Ikusteko
|
nago
halako eguraldiarekin muga marra zaintzera bere borondatez joango den txapelokerra. Eta txapelokerrak, asko ezagutu ditut nik.
|
|
2005
|
|
|
Ikasita nago. Alfertuta
|
nago
halako gauzetan berriz sartzen ibiltzeko. Ez, ez diot Luperi deituko.
|
|
|
Eskulturak ere ageri dituk haren lorategian eta, etxe barnean sekula izan ez banaiz ere, inguruetako arte bildumarik ederrenetakoa omen zaukak. Iruñean ere ez omen
|
zagok
halakorik. Liburutegia ere itzela omen dik.
|
|
|
Birao egin zuen Barbeitok. Bazkalondoan, ikastetxeko Yellow Submarine zaharrak ekarri zituenean ez
|
zegoen
halakorik, Florenzio txoferrak ziaboga oso bat egina zuen erdiko masta luze haren inguruan gelditu baino lehen, eta han ez zegoen orain ageri zen piperpotoa. Haren orpoan utziak zituzten motxilak, Queiruga muturreraino igana zen zangoak gurutzatu gabe, zatar hura gero biratu zuen norbaitek, orientazio ikastaroa ematen ari ziren bitartean.
|
|
2006
|
|
|
Hartan ari ginela, etorri zen Mandi, Anselmoren anaia, tipo lasai lasai bat. Jakin zuenean zertaz ari ginen, esan zigun berak ere aditu zuela salerosi haien berri, baina, bere ustez, horretarako haraino joan beharrik ez genuela, hemen ere bazekiela berak
|
bazegoela
halako elizako aldarean inork zaintzen ez zuen gurutze barroko balio handiko bat. Hala ere, berak uste, gaur egun arte trafikoa baino animaliena errazagoa eta berdin etekin handikoa dela:
|
|
|
Halakoaren irudia eman digutenei horren mamua astindu badiete ere. Edo beharbada ez da mamua, baina hain ohituta
|
nago
halako lekuetan ze, paradisuko harrera gelan bezala sentitzen naiz. Estatu Batuetako Mendebaldeko beste edozein tokitan bezala, hiru katuek ni nondik natorren jakin nahi dute.
|
|
2007
|
|
|
Bai, ondo esanda zegoen hark esaten zidana, baina gauza bat da hitz zentzuzkoak entzutea eta beste bat, oso ezberdina, inorekin zorretan zaudela jakitea. Eta ni zorretan
|
nengoen
halako legegizon gudaroste bat neure zerbitzura jarrita. Hura ordaintzeko dirurik ez nuen nik lortuko ezta Frantziako banku guztietan lapurreta eginda ere.
|
|
|
Ohantzetik jaiki eta play zanpatu ondoren, berarengana itzuli zen azalpenaren esperoan. Ezkutukoak argiturik, ikuskizuna errematatzeko giro egokiaren bila zebilela uste zuen Migelek, eta bolero, mambo edo bertze salsaren baten zain geratu zen, baina ez
|
zegoen
halakorik. Aparatua abian, ohaidearen ahotsa ezagutu zuen orkestra baten ordez, eta bere irri maltzurrari begira hitzok entzun zituen:
|
|
|
Eskua erretzeko zorian egon bazen ere, gorde egin zituen espantuak. Okerren bat izaten ahal zela uste zuen Migelek, baina ez
|
zegoen
halakorik, zeren...
|
|
|
Agur egin baino lehen zerbait erran nahi zion Arseniok, eta Migeli beldur aztarren bat egin zitzaion bere gogoetaren berri asmatu ote zuen. Ez
|
zegoen
halakorik; azkeneko momentuan, beharrik, lenteak etorri zitzaizkion gogora; eredua behar zuen berriak egiteko. Ohartu gabea zegoen, eta Migel ezustean harrapatu zuen eskariak.
|
|
|
Matildak autobusa galdu zuen eta aitarekin joan zen eskolara autoz. Aitak ez zuen neskatoaren gela aurkitzen, baina Matildaren familian ez da inoiz ezjakintasuna edo babesgabezia nabarmendu behar, horregatik gaizki ikusia dago arrotzei ezer galdetzea, oporretan non
|
dagoen
halako kalea, supermerkatuan ba ote duten halako produktua. Jolas-garaia iritsi bitarte, aita eta Matilda korridoreko banku batean gelditu ziren eserita, zapatei begira.
|
|
2010
|
|
|
Zinemaz, literaturaz edota arte garaikideaz elkarrizketa burutsuak izan nitzakeen bakarrak, Sandiak, emaztea hil zuela esan didate, eta ondoren bere buruaz beste egiten saiatzean huts egin zuela. Eta horregatik
|
dagoela
halako egoera tamalgarrian, gupidagarrian, ni bezala gurpil aulkiari lotua.
|
|
|
– Zu beti al
|
zaude
halako egarriz?
|
|
|
– Gero eta hobe ulertzen ditiat hiltzaileak –esan zuen Oliveirak– Lana egin besterik ez
|
zagok
halako ideiak izateko.
|
|
|
Poto. Ez
|
dago
halakorik. noski, asmarenak ez du zerikusirik gertatzen ari zaidanarekin.
|
|
|
Haatik, sasizen baten atzean gordeta neure burua defenditzen ibiltzea ez zitzaidan oso duina iruditzen. Banekien
|
badagoela
halakorik egiten duenik idazleon artean. Entzunda neukan idazleren bat modu horretan bere obraren kritikak –positiboak, nola ez– argitaratzera ere iritsia zela.
|
|
|
Niri neuri, etorkizuna zer demontre ote zen batere argi ez edukitzeak bestelako askatasun eta norabide eza zemazkidan. Nahita ere ezin nuen
|
Bego
halakoa izan.
|
|
2011
|
|
|
Etengabeko txantxa haiek, goiz bakoitza, pauso bakoitza, eginbehar arrunt eta gogaikarri bakoitza gozatu eta hari printzaren bat ateratzeko grina estimatzen zion Lazkanok Sotori. Ez
|
zegoen
halako jende askorik. Ez zen kontua beti alai zegoenik bera, burumakur egonda ere bere gogo lausoari etekina ateratzeko bezain buruargia zela baizik:
|
|
|
Kapelua, gabardina, itxura erkina, ekintzarako grina aseezina.
|
Badago
halako jendea, atsedenik hartu ez eta ahitu arteko lanak sosegua ematen diona, nekea bera gasolio bihurtzen duena: " Indar xahutzea bera da nire energia", esan ohi zuen Joseph Beuysek".
|
|
2013
|
|
|
Bere senetik irtenda dago. Ez du ulertzen zertan
|
nagoen
halako bolada luzean kanpoan, areago semea utzita. Eta eurak, neure zaharrak.
|
|
2014
|
|
|
Oinutsik ibiltzen zen beti mutila, eta batzuetan pilotalekuaren harmaila txikietan kuluxka egiten ikusten zuen. Pontikan ez
|
zegoen
halakorik, ezta antzekorik ere, eta ez preseski aberatsen auzoa zelako. Orio hura inoiz ikusi gabeko gauzarik harrigarriena zen, itxuraz dotorea, txukuna eta (ondo moztutako) belardiz betetakoa izanagatik ere.
|
|
|
Bere sorterria ekartzen zion akordura irudi hark, bereziki etxe alboko txatarreria. Hendaian ez
|
zegoen
halakorik. Hendaiako kaleak garbiak ziren, ez zegoen koiperik, ez zegoen zaratarik.
|
|
|
Dozena bat ikasle eta guraso batzuk zeuden geltokian zain. Xabik Eneko agurtu zuen, pozik
|
zegoen
halako erronka baten aurrean laguna izateagatik. Haren ama ere, Izaskun, beti bezain lirain eta alai zegoen.
|
|
2015
|
|
|
Ez baita hau bakarra, hondartza basatia. Asko
|
daude
halakoak inguru hauetan eta garrantzitsua da hori horrela dela jakitea. Hondartza hartan haur batek aurkituko du, beharbada, eta denok noizbait egin dugun keinu hori bera egingo du, koltxoneta muturra askatu eta berau besarkatu ahala husteko.
|
|
2017
|
|
|
Benetan pobrea denak ez dik zapatarik gabe kantatzen. Haien pobre itxuran
|
bazegoan
halako bozkario bat, zerbait ospatzen ari balira bezala –kriskitin egin zuen eskuekin–; Irantzuri ere gertatzen zaiok.
|
|
2018
|
|
|
Nondik datorren jakin nahi du Sarak, jatorriarekin zer nolako harremana duen Giuliak, zerk elkartu ote dituen, dena jakin nahi du Giuliari eta turkesa koloreko harribitxiari buruz. Giulia ohituta
|
dago
halako polizia galdeketetara, eta ez da batere urduritzen. Batzuetan obsesiboa izatera iristen baita Sararen jakin mina, izate ororen logika ezkutua argitara azaldu nahi duenarena.
|
|
|
Eta nor ez da saiatu norbere buruari azkar aldatzen dela antzeman dionean mundua azkar eta presaka aldatzen; nork ez du bere haurtzaroa nerabezaro eta nerabezaroa gaztaro bihur daitekeen neurri berean ingurua ere hein bereko metamorfosi basati batekin astindu dezakeela pentsatu, gizartea bere lozorrotik, bere erdi arotik, erdizkakerien arotik eta bere haurtzarotik esnarazi daitekeela eta, traumak trauma, nerabezaro zentzagarri baten ondorengo helduaro oparoan mundua sarrarazi? Gertatzen da lagun batzuekin, mundua haien konpainian aldatu nahi izan genuen adiskide haiekin, zehazki, denboragarrenera jabetzea ez
|
dagoela
halakorik egiterik; ez, behintzat, presa horrekin; ez, behintzat, mineralogia makiavelikoaren eskuliburuak arretaz irakurri gabe. Borondate on edo txarreko norbanakoa saldoaren indarrak zurrupatzen duela goizago ala beranduago, artzain on eta artzain maltzurrak badirela norberak artzaintzarako edo ardi izateko bokaziorik ez izan arren, giza-motroiloa gaitzenean eta atzerakoienean artaldetzeko dagoela genetikoki programatua, kortarako borondatea eta amore ematekoa dituela gure espezieak bere, ausardia ez dela derrigor biziraupenaren lagun, kalkulua egin duena dela garaile eta ez dena ematen duena, gaztaroaren bolborarekin agortzen dela eskuarki galera jasan eta arriskuak hartzeko borondatea.
|
|
2019
|
|
|
Baina, nori ari nintzen? Nik banekien...,
|
bazegoen
halako behar bat nire beste alderdi bat aintzat har zezaten.
|
|
|
Totemak? Hazitxoak
|
gaude
halakoetan sinisteko.
|
|
|
FINCK: Garai gogorrak ziren, baina oraindik ere
|
bazegoen
halako lañotasun bat.
|
|
2020
|
|
|
Zertaz ez genuen hitz egiten han! Denda boom bat izan zen, ez
|
zegoen
halakorik inguruan, zurrunbiloa. Ez zeukan zerikusirik herriko beste saltokiekin, nobedadeak iristen ziren sarri sarri, josteko makinak martxan ari ziren, dendatzean lagunak literaturaz eta filosofiaz bal bal… Sarreran, mostradorearen aldamenean bi disko jogailu zeuden, aurikular eta guzti.
|
|
|
hau kalean dago, atea zabalik beti, mundu guztia igarotzen da hemendik. Asko dira lagun premian dauden herritarrak, buruko arazoak dituztenak,
|
badago
halako bezeria, gabezia afektiboak edo sozialak betetzen dituena herriko taberna eta dendetako igurtziari esker. Bisitan etortzen dira, hemen badute euren tokia.
|
|
2022
|
|
|
XXI. mendean, hizkuntza zapalkuntzaren eta herri zapalkuntzaren transmisioan eten bat gertatu da, eta normalkuntzaren lilura bat ere badago eremu batzuetan, hizkuntza zapalkuntzaren kontzientzia ahuldu da, eta ahultze horrek ere badakar hain beharrezko ez ikustea euskarari heltzea. Feminismoaz besteko mugimendu sozialetan euskararen inguruko auzirik ez da, eta abertzaletasunean, eta alderdi politikoetan ez
|
dago
halako tentsiorik. Are gehiago, euskaraz jarduten zuten askok hizkuntza politika aldatu dute azken hamarkadan:
|
|
|
Beraz, espresuki ikuspegi arrazista ez bada ere, erabiltzeko eta baliatzeko moduaren arabera zantzu arrazistak har ditzake, emakumea* lur eta komunitate horren sinbolotzat hartzen baita, territorio horrekiko halako bereizezintasun bat irudikatzen delako. Feminismotik Mariren eta Ama Lurraren inguruko berrirakurketa ugari egin dira, baina, hala ere, noizean behin ikuspegi horren oihartzunak agertzen dira han hemenka, matriarkatuaren inguruko ikuspegi bati loturik, eta ikuspegi horren arabera, egon
|
badago
halako emakumetasun mitiko edota mistiko bat, berezkotasunari lotua, euskal lurraldean errotua. Euskal emakumearen* imajinarioak zabaltzea ezinbestekoa da, hortaz, izendapen horretan kabi daitezen askotariko emakume* arrazializatuak, deserrotuak, errariak, disidenteak…
|
|
|
Txakur polita da, hanka osteetako eta buztaneko ileak korapiloz eta basaz zeharo nahasita badauzka ere. Ezti koloreko begi garbiak ditu, gainera, zorteduna bera, Patxik animaliengan zein pertsonengan etengabe goresten baitu “begirada noblea”, aukera gehiago
|
daudelako
halako begiradadun animaliak formalak eta esanekoak izateko. Anaren begiez esan izan du aitak hori sarri.
|
|
2023
|
|
|
Nor izango zara izozkailutik kanpo? Te gorriaren lurruna ahoratu duenean, bere buruari aitortu dio Jabi barruan
|
egonda
halako oreka bat aurkitu duela. Semea, etxea, lana, lagun berriak, gero eta plan gehiago semea koskortu den heinean, bidaiak autobusean, deiak...
|
|
|
Teatroa ez da bakarrik teatroan gelditzen: teatroa beste esparru batzuetara zabal dezakezu, baina hemen ez
|
dago
halako ohiturarik, asko kostatzen da hori bisualizatzea.
|
|
|
Hego Euskal Herrian ez
|
dago
halako hitzarmenik. Oraintxe atera berri da Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskutik katalogo bat, antzerki eta beste zenbait diziplinatan oinarritutako emanaldiak eta tailerrak Bigarren Hezkuntzako institutuetan eskaintzeko.
|
|
|
beren merituz etorritakoak alde batean, bestean haiek izendatuta etorritakoak. Haur eta adingabeon artean ez
|
dago
halako bereizketarik, denok baikara guraso edo bestelako ahaideei esker etorriak, gutariko inor ez meritu propioz.
|
|
|
Ederki
|
geundeke
halakoak konpontzera Kataluniaraino joan bagenu.
|