|
2000
|
|
|
Elizak bee, eta eliztarrak bee? Hobe
|
geundekek
halako elizarik gabe!
|
|
|
Egia erran, nihaur bakarrik betetzekotan ninduan, lehenengotik, asmo hori, baina, noiz eta jakinarazi bainion Maddaleni ezen ez nindoala Alpujarretarat, bataz, zaharra nintzelako eta zaharturik
|
nengoelako
halako erabaki baten hartzeko, eta, berriz bertzea, hura baino aterabide duinagotzat jotzen nuelako Lutheroren mendekatzea eta, hartarakotz, kanoikada batez gure etxeko arrano inperialaren ehizatzea; eta, noiz eta jakinarazi bainion, halaber, ezen, haren ondotik, edabe gozo baten hartzekotan nintzela, Ofizio Saindukoek bizirik atrapa ez nintzaten eta berriro azpira, hark ihardetsi zidaan:... " Berorrek hori erabaki badu, nik ere hori eginen dut".
|
|
2003
|
|
|
Leku-aldaketa egin baino sei ordu lehenago eman behar omen zuten parte komisarian, eta beldurrak nengoen gelan poliziak edukiko ote nituen zain, galdeketa egiteko. Ez
|
dago
halakorik. Familia daukat nire gelan esperoan.
|
|
2004
|
|
|
munduan zehar ibiltzeko eta egoteko modu bat ere badela euskaltasuna adierazten dutenak?. 138 Ikusia dago ez dagoela hemendik ateratzea baino aukera ederragorik euskaldun izan eta halakoaren arabera bizi nahi duenarentzat. Jatorrizko lurralde honetan ez
|
baitago
halako pagotxarik euskaldunarentzako. Nolanahi ere, Zulaikaren burutazio horien zioak alde batera utzita, jaso dezagun igorri nahi digun mezuaren muina:
|
|
|
Gerta bailiteke itxuratik eta axaletik gehiago duen euskalduntze politikan aritu izana, euskal hiztunaren oinarrizko mintzamenaren garapena dakarren politika soziolinguistikoan jardun beharrean. Edo ez
|
dago
halakorik. Horrelako irudipenak nirea bezalako sen aldrebestuaren ondorio hutsalak ote dira soilik?
|
|
|
Kontzeptu hauen arteko mugarri bereizgarriak daude jokoan, bakoitzari darion esanahi jakinaren eta zehatzaren erabilera egokia edo aldrebesa. Egon
|
badago
halakorik, eta zehaztasunaren argitan jarduteak mesede bestetik ez digu egingo. Guztiarekin ere, ordea, auzi hau ez da itxuraz dirudien bezain zedagarria:
|
|
|
Euskaltzale askoren burubideetan, dirudienez, honako kontraesan hau idoro dezakegu: bateko, boterearen eragin erabakigarriaz oharturik
|
dago
halakoa euskararen berreskurapena erdietsiko bada, hori egia da; besteko, ordea, politikaren mamuak, alegia, politika ulertzeko dagoen era nagusiak, euskalgintzarako enbarazu bide dela pentsarazten dio.
|
|
|
Langile horiek beroriek ere egoera soziolinguistiko objektibo makurraren emaitzak direnez, ez diezaiegun miraririk eska testuinguru horretan bertan diharduten eta horren araberako diren gizaki subjektuei. Ez
|
baitago
halako miraririk. Alferrik gabiltza nahikunde hutsaren gaineko normalkuntza bideetan.
|
|
|
Mitxelenak ere gauza bera aitortu zuen orduko hartan. Nire uste apalean, hala ere, ez
|
dago
halakorik, halako usteen oihartzuna egunetik egunera ozenagoa bada ere: euskarak etxe eta lagunarte giroko betekizunak behar bezala mamitzeko ezintasun gorria azaltzen badu ere, eta hori, bistan denez, ezin ukatuzkoa da, ezin da aitortu aitortzen den moduan, normalizazioaren bidea nagusiki hortik igarotzen denik.
|
|
|
Hori bai, ikustekoak izan ziren zerbitzarien aurpegiak edateko ura bakarrik eskatu nuenean. Baina zegoeneko ohituta
|
nengoen
halako erreakzioetara. Azken batean, Euskal Herrian ere barre txiki dezente entzun behar izan nituen kontu hari buruz.
|
|
|
Ederki ohartzen nintzen burutazio hura ausarkeria hutsa izan zitekeela eta, okerragoa zena, eginbehar osoa zapuztu zezakeela. Baina argi neukan ni ez
|
nengoela
halako zaintze luzeetarako. Parkeko eserleku hotz hartan egun bat gehiago emanez gero, erotu eginen nintzen.
|
|
|
Musika tresna ongi gozaturik zegoela egiaztatu zuelarik, begiak altxatu eta irribarre egin zion Del Valleri. Ezagun zuen aurpegi hura ez
|
zegoela
halako keinurik egitera ohituta.
|
|
2006
|
|
|
Eta, hortaz, ilunabarretan, sutondoan jarri eta elkarri masajeak ematen aritzen ginen, don Tirsok ikusi balu orgia lizuna irudituko zitzaion irudi batean. Baina ez
|
zegoen
halakorik. Ez nire aldetik behintzat.
|
|
|
Hamasei urterekin
|
badaude
halako kolpe gogorrak, goitik behera astintzen zaituztenak. Ez duzu uste gai izango zarenik hurrengo egunean ere arnasa hartzeko baina, bihotza behin eta berriro apurtzen den giharra denez, aurrera zoaz.
|
|
|
Bozkariozko une hura hainbertze urtez igurikatu ondoan, aitatxi ez
|
zegoen
halako arrazoietara:
|
|
|
Tramankulua egurrezkoa izango zen eta hamabost bat oineko garaiera hartuko zuen. Aspaldi ikusi gabe
|
nengoen
halako tramankulu handirik. Batisen ontziolan egiten ikusitako azken txalupari eusteko erabilitakoaren garaiera izan zezakeen, hura zabalagoa bazen ere.
|
|
2007
|
|
|
Badirudi desberdintasun honen eta hartzuloetako pinturen artean,
|
badagoela
halako homologia bat. Goi Paleolitoan topatzen dugun arte lorakuntza harrigarrian (Lascaux, 15.000 urte; Altamira, 14.000; Ekain, 13.000) halako pentsaera gaitasun berri baten sorrera sumatzen da.
|
|
|
egon dira geroago Alemanian hala pentsatu dutenak. Hegel-engan ez
|
dago
halakorik. Ipar Amerikaren arrakastak eta garai honetan oraindik alderantzizkoa pentsatzera bultzatzen dute (Berlinen eta Vienan, Prusia eta Austria Estatu arrazanitzen ereduek berek).
|
|
|
Gu mundua Estatu pila batekin ikustera gaude ohituak, eta arriskua dago Hegel-en historia unibertsala ehunka Volksgeistez osaturiko orkestra gisa imajinatzekoa, izpiritu unibertsalak zuzendua (gutxienez Estatuak adina instrumenturekin), Volksgeist bakoitza orkestrako zuzendari bera izateko amorratzen. Ez
|
dago
halakorik. Hegel-en egunetan eta munduan Estatuak gutxi ziren, eta berak zinez historia unibertsalean historikotzat aintzat hartzen zituenak, beharbada bospasei baino ez ziren.
|
|
|
Napoleon-en tropek Alemania inbaditu dutenean ere, darrai Meinecke k, ehunka erresuma eta subirania txikitan banaturiko alemanek, batzuek itxaropenez ikusi dute sartzen, edo jeinu militar kortsikarrari miresmenez begiratu diote (Goethe, Hegel? Napoleon Izpiritu Unibertsalaren eramaile), printze txiki askok poz pozik hartu ditu sekularpenaren abantaila berriak; eta aurre egin diotenek ere armekin edo diskurtsoekin, ezin izan diote sentimendu nazional/ nazionalista bat kontrajarri, Iraultzaren soldaduek dakartenaren modukoa, egon ez
|
dagoelako
halako sentimendu bat eratxiki ahal zaion nazio aleman politikorik (artean. Alemania? –edo, les Allemagnes?, frantsesez orduan esan ohi zenez?
|
|
2008
|
|
|
Bai, gutxiengo desatsegina izango gara kontzientzia nazionala duten abertzaleentzat, zeren pentsatzen dute berak baino gehiago garela. Ez
|
dago
halakorik, ordea: bestelakoak gara, hori da kontua, ez besterik, baina zuek uste baino bestelakoagoak?.
|
|
|
Berak bere liburutegian erreskadan jarritako idazlearen liburuak erakutsiko zizkidan, irakurtzearen poderioz maiztuak, eta ez dakit zenbatgarren aldiz saiatuko nintzaion ni ez nintzela idazlea esaten. Baina alferrik izango zen honezkero, gauzak pixka bat atontzen arituko baitzen egongelan, zeregin askorekin bizi diren emakumeen etxeetan beti
|
baitago
halako desgobernu atsegin bat: zetazko galtzerdiak alfonbraren gainean, gona bat eta kolore biziko bragak aulki baten gainean.
|
|
2009
|
|
|
Ez
|
dago
halakorik. Gure elkarrizketak aurrezarritako bi lerroz osatuta daude.
|
|
2010
|
|
|
Han gatazka sortu zen eskubide zibilei buruzko auziagatik. Baina hemen ez
|
zegoen
halakorik?.
|
|
|
Oporlekuekin, soineko dotoreekin, aldizkarietan sumatzen zirenen antzeko bizimodu batekin egiten zuen amets Begoñak; hala ere, azkar asko ohartu zen Isidroren ondoan ez
|
zegoela
halakorik: azal gogor haren azpian mami gozo eta bera deskubritzea espero bazuen ere, itxura estuak barne are estuagoa ezkutatzen zuela ikusi zuen, andrearen ametsei emakumeen txorakeriak irizten ziena, eta txorakeriak iruditzen zitzaizkion zer haietarako ez astirik ez errukirik ez zeukana.
|
|
|
Orain subnormalaren andregaia izatea bakarrik falta zitzaidan, edo atzeratuen bortxatzailea akaso, beste inork kasurik egiten ez zidanez gero... Jendea edozer asmatzeko gauza da, eta ni nazka nazka eginda
|
nengoen
halako kontuekin. Ez nintzen modelo bat, banekien; ezker abertzalekoa nintzen, eta harro asko gainera; eta nire bizitza sexualaz ez nuen zertan azalpenik eman inori.
|
|
|
DESKUIDORIK ez baina ezusteko bat izan nuen egun horretan, galanta. Gaueko trena atzerapenarekin zetorrela-eta, denbora pasa hasi nintzen geltokian barrena; ez nuen urrunera joan nahi, trena iristean nasan bertan egoteko, aita han eta hemen ibilitakoa izan arren ez
|
baitzegoen
halako toki erraldoietan ohituta. Café au lait bat hartu nuen eta kiosko batean hasi nintzen ikusmiran, ezer erosteko asmorik gabe, ondo begiratu behar nion txanpon txikienari ere.
|
|
2011
|
|
|
Dena den, egia bada ere herio dela gailen, ezin bertatik etakidearen, egitura psikologiko tipikoa? edo antzekorik ondoriozta, ez
|
baitago
halakorik. Aitzitik, etakide amesgile bakoitzaren nortasuna besteenaren arras bestelakoa da, eta maiz gainera aldakorra, erakundean sartzeko, bertan jarraitzeko edo uzteko arrazoiak bezalaxe.
|
|
|
Zuririk existituko balitz bezala. Ez
|
dago
halako trajerik egun. Baina barroteen itzala ohe zuriaren gainean mantentzen da gaur ere.
|
|
|
Disneytik gertu dagoen traza antzeman diet printzesaren bihotza konkistatu behar duen printzearen abenturei, protagonista laguntzen duten animaliatxo hitzontziei, marrazkien taxuari? Estetikari
|
dagokionez
halakorik esan izan diote lehenago Berasategiri, eta ez dago konparazioarekin batere ados: –Ez naiz Disneyrekin identifikatuta sentitzen, eta ez dut nahi hala izaterik.
|
|
|
Entseguak ere oso garrantzitsuak dira, eta zaindu beharrekoak. Zergatik
|
dago
halako joera aktoreekin ez entseatzeko. Jolasteko unea da entsegua, gauzak probatzekoa, aktoreei ateak guztiz irekitzekoa, proposamenak egin ditzaten.
|
|
|
Horregatik, aktoreen adierazkortasuna ez zaintzea ere ez du ulertzen. Emiliana de Zubeldiaren papera egiten duen aktorea, emakume ederra da, desberdina, fisiko oso interesgarriarekin eta sudur luzearekin, hain ohikoa gure herrian, baina orain badirudi ez
|
dagoela
halakorik, kirurgiaren erruz! Eta zinemak gai izan behar du hori gelditzeko, aurpegiak, nortasuna duten aurpegiak muina direlako pantailan; kamerak berak sumatzen du.
|
|
|
Arauez paso egiten zuten eta ez zeukaten inolako moralik ez printzipiorik. Gazteriaren zati bat zen, noski, baina jendeak zioen nik asmatu egin nuela errealitate hori, ez
|
zegoela
halakorik. Garai hartan Espainiako gizartearen aurrean ispilu hori jartzea kolpe izugarria izan zen, erdi eta goi mailakoek beti pentsatzen zutelako bizilagunaren seme alaba zela halakoa, ez eurena?.
|
|
|
Armendarizek fenomeno soziala ikertu eta gehiagora egingo zuela aurreikusi zuen; hala islatu zuen filmean, baina ez zioten sinetsi. . Pelikula estreinatu nuenean hainbat egunkaritan kaleratu zuten nik asmatu egin nuela errealitate hori, Espainiako gizartea ez zela arrazista, ez
|
zegoela
halako tratu iraintzailerik?. Hain justu, dokumental moduan jaio zen Las cartas de Alou, baina hasi eta gutxira arazoak izan zituzten ilegalekin eta Guardia Zibilarekin, eta fikziora pasa ziren.
|
|
|
Isabelen freskura bikaina! Mutil koskorretan ez
|
zegoen
halako gozaturik: euri jasaren ondoren, lorategira lasterka irten, eta arrosategia bere burura astintzea.
|
|
|
izendatu dute Nora eta Richard Dauenhauer ek. Ez
|
dago
halako irtenbiderik, ordea, zeren eta instituzioek ezin dute norbanakoen eta eskolaren programa ordezkatu, direnik bikainenak izanda ere, ezta etxeko jardunik burutu ere? .
|
|
|
Gora bihotzak, motel! City Lights eko neskekin ez
|
zegok
halako arriskurik. Hemendik atera bezain laster joaldi ederra...
|
|
|
Artean deseroso sentitzen zen zigarretak etxean erretzean, bat batean Lidia agertu eta errieta egiteko arriskua balego bezala. Jakina, ez
|
zegoen
halako arriskurik. Zigarreta gogoz zupatu eta ke mordo handia bota zuen sabairantz.
|
|
2012
|
|
|
–Nire enpresan ez
|
dago
halako konturik.
|
|
|
–Beharbada ez
|
dago
halakorik.
|
|
|
–Modan al
|
dago
halako bileretara trajez etortzea? –galdetu zizun iribarrezka.
|
|
|
Baiona, Frantzia. Garai hartan ez
|
zegoen
halako hipermerkaturik hegoaldean, eta hilean behin edo hara joaten ginen aita, ama eta hirurok arratsalde pasa egitera eta esnea eta jogurtak erostera. Jogurtak hobeak eta esnea merkeagoa zela esaten zuten gurasoek.
|
|
|
Bai zera! Ni... ni ez
|
nengoen
halakoetan pentsatzen jartzeko, entzuteko ere ez, ezertarako ez. Nahikoa banuen neure buruarekin eta neure sufrimenduarekin.
|
|
|
Hau txikitan ikusi nuen, izuaren izuaz praka motzak zikindu beharrean ikusi ere, baina erdia ere ez dut gogoratzen. Honetan ere
|
bazegoen
halako etxe zahar handi bat; hara, hauxe, hauxe ikusi behar dut?.
|
|
|
Azkenean, nire interpretari izandako zaldun berberak esan zidan zenbait hutsegitetan zuzentzeko erregutzen ziotela besteek, giza izaerari berez dagokion zentzugabekeriaz egin bainituen huts haiek, eta aitzakia horrengatik erantzukizun txikiagoa nuela haien ustez. Struldbruggen espeziea herri haren bereizgarri zela, ez
|
baitzegoen
halako jenderik Balnibarbin edo Japonian, non izana baitzuen bere Maiestatearen enbaxadore izateko ohorea, eta han konturatu zela bi erresuma haietako jendeak nekez sinesten zuela hori gerta zitekeenik, eta lehen aldiz gaia aipatu zidanean azaldu nuen harriduragatik nik ere gauza guztiz berritzat eta oso sinesgaitzat hartzen nuela iruditu omen zitzaion. Goian aipaturiko bi erresuma horietan, elkarrizketa luzeak izan zituelarik han egon zen bitartean, bizitza luzea gizateriaren nahi eta irrika unibertsala zela ohartu zela.
|
|
|
Pixka bat urrundu ziren, elkarrekin hitz egitera bailihoazen, bata bestearen ondoan ibiliz atzera eta aurrera, arazo larriren bati buruz eztabaidan ari diren pertsonak legez, baina sarri beren begiak nire aldera itzuliz, ihes egin ez nezan zaintzeko bezala. Txundituta
|
nengoen
halako ekintza eta jokaerak adimen gabeko piztietan ikusiz, eta herrialde hartako jendeak halako arrazonamendu maila baldin bazuen proportzioan, munduko jenderik jakintsuena izango zela esan nuen neure artean. Gogoeta honek hainbeste adoretu ninduenez, aurrera jarraitzea erabaki nuen etxe edo herrixkaren bat aurkitu edo bertako norbaitekin topo egin arte, bi zaldiak hantxe utzirik elkarrizketan beren nahierara.
|
|
|
Pedro de Mendez zuen izena; oso gizabidetsua eta bihotz onekoa zen; neure buruaz zerbait kontatzeko erregutu zidan, eta zer jan edo edango nuen jakin nahi zuen; bera bezain ongi tratatuko nindutela eta beste hainbat gauza adeitsu ere esan zidanez, txunditurik
|
nengoen
halako gizalegea yahoo batengan aurkitzeaz. Halere, isilik eta zaputz egon nintzen; beraren eta beste gizonen usainak ia zorabiatu egiten ninduen.
|
|
|
«Nor da horren begirada latz eta gozakaitza duen jaun hori? Zurekin
|
zegoen
halako egunean...». Gorri gorri jarri eta ez zuen eguna aipatu nahi izan, bere bihurrikeria gozo hartaz oroiturik.
|
|
2013
|
|
|
Nik epaileak ikusi izan ditut Donostiara etortzen, lege arloan oso prestatuta
|
egon arren
halakoak gerta zitezkeenik sinetsi ezin zutenak. Urteen poderioz, Amnesty Internationalek erabili izan duen esaldi batekin akordatu izan naiz:
|
|
|
Adiskide biek elkarri agur laztantsua egin ondoren, Collins jaunak lagun egin zion Elizabethi kotxera, eta, lorategian behera zihoazela, gizonak enkargu egin zion andereñoari bere eskumuinak etxeko guztiei emateko, neguan Longbournen erakutsi zioten adeilegeagatik eskerrak ematea ahaztu barik, eta, ezagutzen ez bazituen ere, Gardiner jaun andereentzako goraintziak ere emanez. Ondoren, eskua eman zion kotxera igotzeko, gero Maria igo zen, eta, atea ixtekotan
|
zeudenean
halako batez, Collins jaunak, larri samarturik, Rosingseko damentzat mezuren bat uztea ahaztua zutela gogorarazi zien.
|
|
|
Elizabeth ondo jakitun
|
zegoen
halakorik behin ere gertatu ez izanaz; baina ikusi gogo zuen ea keinuren batek salatuko ote zuen Darcy jaunak Bingleytarren eta Janeren artean izandakoak ezagun zituela; eta Bennet andereñoarekin elkartzeko zoriona behin ere ez zuela izan erantzuten ziolarik, gizona harritu samar ageri zela pentsatu zuen Elizabethek. Ez zuten gaia aurrerago eraman, eta handik gutxira zaldunak joan egin ziren.
|
|
|
Baina, zure arrebak hain ondo jo arren, ez naiz asaldatuko. Neure baitan
|
badago
halako seta bat, besteren gogoz ikaratua izatea jasan ezin duena. Neure adorea handitu egiten da norbait ni beldurtzen saiatzen deneko.
|
|
|
–Oso pertsona gutxiren gainean esan daiteke horrenbeste. Zorionean
|
zaude
halako ugazaba izanda.
|
|
2014
|
|
|
–Ez didan esango orain egilearen manupetik askatu eta bere kasa ibiltzen hasten diren pertsonaien inguruko purtzilkeria horietan sinesten dunala, ezta? Ze, egia dun
|
badaudela
halakoak botatzen dituzten idazleak. Nobelagileak, batez ere:
|
|
|
Guk horrela deitzen dugu, nahiz eta bere izendapen ofizialean halako hitzik ez dagoen. Zahar etxearen eta osasun zentroaren arteko erakunde pribatua da, ez garestienetakoa, baina ezta eskualdeko txarrenetakoa ere, eta badute pertsonal aditua ama bezalako gaixoentzat; garai batean zailtasun gehiago
|
zegoen
halakoetan lekua lortzeko, baina gaur egun, ekonomiaren egoera dela medio, ez dago horrenbeste arazo: ama bertan dagoenetik gutxienez bost familiak atera dituzte beren hurbilekoak.
|
|
|
–Ez
|
zagok
halakorik, iragarri zuen Peterrek.
|
|
|
Errukarria begitantzen zitzaigun, baina ez dakit benetako errukia sentitzera iristen ote ginen, kontrapisu moduan halako ezinegon bat eragiten baitzigun, nondik zetorkeen argi antzeman ez baina modu lanbrotsuan igartzen genuena: infernua ezagututako bat zen izaki hura, guk sumatu ere egin ez genezakeen sufrimendua jasandakoa seguru asko, eta handik bueltan geure mundu epel eta babestura zetorkiguna; zer leku
|
zegokion
halako bati?
|
|
|
Amari aurpegia mudatu zitzaion. Gure etxeko poltsikoa ez
|
zegoela
halako gutizietarako ulertarazi zidan amaren begitarte tristeak, eta erantzukizunei ezin zaiela muzin egin; gure esku dagoela gustukoak ez ditugun loturak ekiditea. Baina ez zuen hitz bat bera ere jaulki eta, amaren isiltasunaren aurrean, lotsa sentitu nuen.
|
|
2015
|
|
|
Nesken ekiporik herri guztietan ez dagoenez, handik eta hemendik etorritakoak ginen: Aisha Lazkaotik, Aiora Ordiziatik, ni Olaberriatik; denon artean
|
zegoen
halako giro alai bat, zaletasun berberak dakarren kidetasunaz gain, hurbiltasun sikoak areagotua: elkarrekin korrika eta ostikoka ibiltzen ginen astean hiru lau bat aldiz, elkarrekin izerditzen ginen, lokatzez zikintzen, batzuetan haserretzen, beste askotan besarkatzen, elkarren ondoan janzten eta eranzten ginen eta elkarrekin dutxatzen.
|
|
|
(isilpetik) Putakume kuadrilla? Eta egia da, jaunok, geuk geok geure hitzez egia adierazten ez dugun bitartean, ez
|
dagoela
halakorik, alegia ez dagoela errealitaterik?
|
|
|
Ezinezkoa behar zuen. Ez
|
zegoen
halako gauzarik munduan. Ezin nuen hura guztiz sinetsi eta horrek salbatu ninduen erotzetik.
|
|
|
Bai, esan zuen, hanka goratuz Lilyri erakusteko, bota apartak ziren. Ingalaterra guztian gizon bakarra
|
zegoen
halako botak egin zitzakeena. Gizakiaren madarikaziorik handienetako bat dira botak, esan zuen.
|
|
|
Ba ote dago inor pentsatzera ausartzen denik den dena gezurra zela, arerio politikoen kalumnia hutsak? Ez, ez
|
dago
halakorik, katoliko fidelenen artean ere ez, datu guztiak banan banan haztatu eta egiaztatu beharrekoak badira ere. Baina berriz ere adieraziko dugu:
|
|
|
Hildak harri bihurtutako suge horiek kuttun eta sendagai bezala saltzen ziren oso onak omen baitziren sugeen helduen kontra eta beste hainbat bertute ere bai omen zuten. Perfekzionearen aldeko norbaitzuk bi begi eta aho irribarretsua irudikatu zien hainbat amoniteri?
|
badaude
halakoen argazkiak, ez da asmakizuna.
|
|
|
Tirogilea, altueragatik akaso bai, baina gorpuzkera sendorik ez du kioskeroak. Kanpoan zain zegokeena, batek daki, egiaz ba ote
|
zegoen
halakorik edo zer.
|
|
|
Zer egin eta nola jarraitu asmatu ezinda, itsas labarretan zebiltzan aspaldiko kaio eta kulisketan jarri nituen begiak, nonbait jartze aldera. Lotsatuta
|
nengoen
halako galdera egin izanaz. da askotan egingo ziotela nik egindako galdera hura bera Hansen berri jasotzen zuten guztiek.
|
|
|
Azken aldietan beti hartu izan nuen hegazkina Miarritzen. Ez
|
dago
halakorik munduan: sartzen zara abioian eta ordubetean Orlyn zaude, egunkaria irakurtzeko astirik ere gabe.
|
|
|
talde bat harrapatu omen zuen poliziak sarekada batean, eta Martutenera ekarri behar omen zituzten. Ez
|
zegoen
halakorik; etakide donostiarrak ziren denak: Andoni Egaña, Juan Felix Zarauz, Txetxu. Txiletarra?, Abalde, Mimentza, Larrea, Imanol, Iñaki Lertxundi Lertxundi...
|
|
|
Ez zarete, beraz, gehiegi harrituko erraten badizuet zorioneko partida hura hogei metroko tarte zuhur batetik ikusi nuela. Erran beharrik ez
|
dago
halako distantziatik ez niola jokaldi bakar bati ere antzeman, baina, hala ere, seguru nago munduko txapelketa baten ikusleak ez zirela ni goiz hartan baino aztoratuago sentituko.
|
|
|
–Ez
|
dago
halakorik, ez! Oso politto zegoen azenario puska harekin!
|
|
|
jotzen dituzte nazioak, izateko arrazoirik ez dutelakoan. Izan ere, nazioak eskubide kolektiboak zaindu behar ditu, baina, zenbaiten ustez, ez
|
dago
halakorik, eskubide guztiak eraman baitaitezke maila indibidualera. Benetako oinarria gizabanakoaren eskubideak dira, eta ez dago arrazoirik gizabanakoen artean desberdintasunik sortarazteko eskubide maila horretan.
|
|
|
senetik irtenda dago. Ez du ulertzen zertan
|
nagoen
halako bolada luzean kanpoan,
|
|
|
Zein da ezagutzen duzun zenbakirik handiena? Ez
|
dago
halako zenbakirik; izan ere, zenbaki handi
|
|
2016
|
|
|
|
Badago
halako ahalke erdi errudun eta atsegingarri bat, non errua gehiago baita odolarena gizonarena baino; oldar bizian igotzen da bihotzetik, eta bertutea ziztu bizian abiatzen da haren atzetik, ez hura bere lekura itzularazteko, baizik nerbioetan sentipen goxoagoa sortzeko. Dena dago uztarturik.
|
|
|
Beti ohartu izan naiz mingotsa bezain goxoa den laudorio baten aurrean, ingeles bat zer egin ez dakiela dagoela betiere, laudorioari kasu egin edo bakean utzi; frantses bat, ordea, sekula ere ez
|
dago
halako trantzean: Monsieur Desseinek erreberentzia egin zidan.
|
|
|
Gaur ez
|
dago
halakorik, baina inguru guztiaren jabe egiten denean gustatu egiten zaio lantegitik ateratzea. Horrelakoetan barrualdeko ikuskatze itzuliak azkartu egiten ditu kanpokoak luzatzeko, lainoak lausotutako inguruan murgilduz atsegin hartzeko.
|
|
|
Narratzaileak gerritik heldu eta besarkatu egingo du, inoiz emakume bat besarkatu ez zuen moduan. Badago suhartasun bat, izu bat,
|
badago
halako larrimin bat bere jokamoldean, non herio bera mehatxuka hasi zaiola dirudien. Elkarri helduta doaz hartxintxarrez estalitako bidexkan barrena.
|
|
|
Bortxaketa eta arrazaren inguruko eztabaidak agerian uzten du
|
bazegoela
halako partzialtasun bat, hausnartu gabekoa, arrazakeriatik izugarri hurbil. Ustez, emakume ororen kausa defendatu nahi du Brownmillerrek; batzuetan, ordea, emakume zurien kausa berezia defendatzeko jarreran kaiolatzen da, eta horrek zer ekar lezakeen arduratu ez.
|
|
|
etxez etxe joan eta aise eta modu eraginkorrean egingo lukete gaur egun etxekoandreak nekez eta primitiboki dagiena. Zergatik
|
dago
halako isiltasuna etxeko lanak errotik birdefinitzeko ahalmenaren bueltan. Bada, kapitalismoaren egiturak ez duelako begi onez ikusten etxeko lanak industrializatzea.
|
|
|
Mugimendu hura sustatu eta garatu zutenak oso harro
|
daude
halako erronka garrantzitsua, Debako zentral nuklearra ez egitea, bide baketsuak erabilita lortu zelako. Herri mugimenduaren lorpena izan zen ideologia ezberdineko pertsonek indarrak batzea helburu berberaren alde egiteko.
|
|
|
Korporatibismo handia egon da. Euskal Autonomia Erkidegoan ez
|
dago
halakorik. Plan teknologikoa eztabaidatzen ez daude Confebask edo Adegi, enpresak eta klusterrak baizik, merkatua ezagutzen baitute.
|
|
|
Haurdunaldiez jarraitzen zuen hitz egiten. Bere ustez
|
bazegoen
halako elkar hartze bat gizartean, emakumeen artean bereziki, haurdun zeudenei sinetsarazteko erditzea eta amatasuna gauza zoragarriak zirela eta egia ezkutatzeko. Hobe zen aldez aurretik egia jakitea, gogorra izan arren.
|
|
|
Kultura eta Industria sailak batuta, ahalegin guztiak denboraren makina operatibo bat garatzera bideratuko balira, bi txori joko genituzke harri berberarekin. Ziur
|
bainago
halako proiektu batek bat bateko erabilgarritasun ekonomikoa izango lukeela, industria militarraren arloan, adibidez, eta, ondorioz, interesa piztuko lukeela horren zentzu praktikoa erakutsi ohi duten gure agintariengan:
|
|
|
– Baina gehienetan ez
|
dago
halakorik: argitaletxe askok egileei eurei enkargatzen diete kontrazaleko testua.
|
|
|
Herri baten arimak errazago komunikatzen duelako beste baten arimarekin. (?) Gaur egun, idazle periferikoa inoiz baino prestago
|
dago
halakotzat jokatzeko(?). Horren arrazoia eskaintza eta eskaera artistikoa da.
|
|
|
«zatitua» nabari du euskalgintza. «1980ko hamarkadan
|
bazegoen
halako boom bat. Lehen zatiketa orduan hasi zen:
|
|
2017
|
|
|
–Baina hemen
|
badago
halako bat, ezta?
|
|
|
Besteak beste, ezaugarri nabarmen batek ezberdintzen ditu sistema demokratiko bat eta autoritarismo onbera eta ilustratu bat: hain zuzen ere, sistema demokratikoetan, buruzagitza politikoa lortzeko lehia dago, bai eta ezarriko diren politikei buruzkoa ere; eta Europar Batasunean ez
|
dago
halakorik. Follesdal eta Hix (2006) autoreek bost adierazle nagusi batu dituzte, demokrazia defizita frogatze aldera.
|
|
|
Arreta handiagoa jartzen zaio orain denbora luzez gutxietsita egon den arazo bati, eta iruditzen zait 15 edo 20 urte barru konponduta egongo dela. Ez da
|
egongo
halako kasu gehiago. Beti egon dira, eta beti egongo dira, baina oraintxe bertan askoz ere gutxiago dira dauden kasuak.
|
|
|
Beste gotzaindegi batzuetan, Baionakoan esaterako, biktimentzako arreta guneak zabaldu dituzte. Hemen ez
|
dago
halakorik. Zergatik?
|
|
|
Ehunkarekin. Ez
|
dago
halako emailik jasotzen ez dudan asterik. Aholku eske idazten digute, konfesatzeko bestela.
|
|
|
Azalpenetan agerkunde infernutarren bat ote dago, emakumeok infernuetako su, sufre eta guzti agertarazten dituena? Ez, ez
|
dago
halakorik, deabruaren agerpenak, jainkoaren mirariak bezala, oso bakanak baitira gaurko munduan, hartara gure fede eta sinesmenaren indarra zaildu eta neurtzeko; baina ama alaba hauei deabru adar eta isatsik ikusi ez badiet ere, erakutsitako jarrerak, pixkanaka pixkanaka nabarmendu nahiak, arian arian eta botatakoek, buztan gorriak bezain argiro salatzen didate, ni tentatu eta galbidean jarri bes...
|
|
|
–Hago, hago, esan zidan abere hiltzaileak?. Ez
|
zegok
halako presarik. Eta joan hadi haize apur bat biltzera, pareta baino zuriago hago eta.
|
|
|
Gurasorik gabeko haurrentzako hitz bat dago,, umezurtz?, baina ez
|
dago
halakorik seme edo alabaren bat galdu duten gurasoentzat. Ez dugu horretarako hitzik asmatu nahi izan, hain ideia gogorra esaldi batean azaldu behar izatean diluituko den itxaropena dugulako.
|
|
|
Herrialdeko negozio munduko magnate askok diotenez, pertsonarik argienak eta ondoen prestatuak Estatu Batuetatik beste herrialde batzuetara joanarazten ditugu, eta gure lehiakide bihurtzen ditugu horrela. Eta harago ere badoa kezka, gero eta arduratuago
|
baitaude
halako pertsona argiek etortzeari ere utziko ote dioten. Indian hazitako indiar batek dioenez, sekula ez dugu ezbaian jarri jenderik onena eta argiena, edo, are, baita onenetan bigarrena edo hirugarrena?
|
|
2018
|
|
|
Langilea gizonezkoa da, eta gizonek elkarri aitortu behar diote berdintasun zibila eta anaitasuna (bestela, ezin diote eutsi kontratu sozialari); aldi berean, ordea, mendekotasun harremanak sortzen dituzte. Prostituzio kontratuak hain gutxi irauten duenez, ez dago sotiltasunerako abagune handirik, baina agian ez da hain beharrezkoa ere; azken batean, gizonen eta emakumeen arteko harremanetan ez
|
dago
halako anbiguotasunen beharrik, eta are gutxiago gizon batek emakume baten gorputza erosten duenean beste edozein produktu balitz bezala erabiltzeko. Halako egoeretan, sexu jarduna bera da eskubide patriarkalaren aitortza.
|
|
|
Gaur egungo kontraktualistek diote ezabatu beharra
|
dagoela
halako bereizlerro oro. Anarchy, State and Utopia liburuan (zeina gogotik txalotu baitute zenbait filosofo politikok), Robert Nozick ek galdea egin du ea, sistema libre batek baimena emango liokeen [norbanako bati] bere burua esklabotzarako sal dezan?, eta hona hemen erantzuna:
|
|
|
izan ere, halakoetan, ezkontza familiako aiten kontu bat zen garaietako agiri bat ematen du kontratu horrek, eta ez bi norbanakoren hautu libre bat. Egia da ezkontza gehienetan ez dela
|
egoten
halako agiririk, baina horrexek islatzen du ezkontza kontratuaren ezaugarririk harrigarrienetako bat. Ezkontza Kontratuaren aurretik, ez da sinatzen beste paperik; aitzitik, ezkontza kontratu idatzi gabea, zeinari lotzen zaizkion gizon bat eta emakume bat senar emazte bihurtzen direnean, ezkontza eta familia bizimodua gobernatzen dituen legean idatzita dago.
|
|
|
Horretan ez da dudarik. Ohartua
|
nago
halako erreparo bat daukazula lantaldean neska ederrak onartzeko.
|
|
|
Zilegi bazait lehengo metaforari berriz heltzea, barkatuko ahal didazue zabarkeria?, probokaziorik txikienaren aurrean trajea eta alkandora erauzi eta oihu batean lasterka alde egingo lukeen gizon bat bezalakoak dirateke. Lañoki esanda, duintasuna ez
|
dago
halakoen eskura. Ingelesok abantaila nabarmena dugu arrotzen aldean dohain horri dagokionez, eta, horregatik, maiordomo handi bat burura datorkigun bakoitzean, ia ezinbestekoa da, definizioz, hura ingelesa izatea.
|