|
2000
|
|
|
Era berean, hirugarren munduko herri indigenen hizkuntzek, hango bizimodua apala eta gutxi garatua izaten delako, gramatika eta lexiko aldetik oso sinple izan behar zutelako uste okerra ere guztiz bazterturik
|
dago
gaur egun, Afrikako, Asiako, Amerikako, eta Ozeaniako herri jatorren mintzaira gehienek daukaten aberastasun eta garapen maila harrigarrien argitan. Hortaz, ezerk ez digu esaten mota honetako edo hartako hizkuntza bat gainerakoak baino hobea denik; aitzitik, guztiak tresna ezin egokiagoak izan daitezke giza komunikaziorako.
|
|
2001
|
|
|
Zerbait sortzekotan, neo existentzialismo berria sumatzen da gaur egungo gaietan. Azken finean, Albert Camus eta Jean Paul Sartrek Bigarren Mundu Gerraren amaieran sentitu zuten hura ez zen oso urruti
|
egongo
gaur egun iragartzen ari den Hirugarren Mundu Gerraren hasieran senti daitekeen honetatik. Orduan eta orain ez dira oso ezberdinak absurdoaren sentsazioa, galera sentimendua, gauza berberak berriz ere bizi beharraren fatalitatea eta, azkenik, norberaren errealitate sozial, politiko eta kulturalarekin, nola edo hala, konprometitzeko beharrizana.
|
|
|
Tolosan jaioa zaitugu zu, 1928an. Sei senide zineten, eta lau anaia
|
zaudete
gaur egun bizirik. Zer geratu zaizu gogoan zeure umearotik, etxeko girotik?
|
|
2002
|
|
|
Lehen esan dudan bezala, azken urteotako ibilbideaazte rtzen badugu, argi
|
dago
gaur erabiltzen diren baliabideak askoz ere handiagoak direla hogei urte lehenago erabiltzen zirenak baino. Baina hori horrela izanik, garbi esan behar da oraindik ez gaudela beste esparru batzuetan gure garapen maila berbera duten herrien parean.
|
|
|
Bi Unibertsitateok, horretara, elkarretatik aparte gelditu ziren (eta horrelaxe
|
daude
gaur ere); tartea 25 bat kilometrokoa delarik, eta elkarren agerian ari direla.
|
|
|
Bistakoa denez, elementu eragingarri funtsezkoak egon dira tartean unibertsitate horiek sortzean eta sendotzean, baina, funtsezkoa eta oinarrizko den giza elementuaz gain, borondate politikoa eta finantzazioa —publikoa zein pribatua— egon direlako izan dira posible. Zeren hasiera hartan ez zegoen baldintza akademiko egokirik, eta ez
|
zeuden
gaur egun nonahi ikusten diren ikasle eta irakasleak; baldintza horiek urte hauetan gauzatu dira, eskari demografikoei erantzunez borondate politikoa eta bitarteko egokiak jarri direlako, alegia, finantzazioa, egokitzapen juridikoa, etab.
|
|
2003
|
|
|
Eta artikuluan berretsi egin zuten orain 13 urteko 11 ezaugarriak indarrean
|
daudela
gaur egun ere, eta horietatik abiatuta eraiki behar zela egunkari berria.
|
|
2004
|
|
|
Beste Autonomia Erkidegoetan ematen diren diru laguntzekin alderatuta ere garbi ikusten da Eusko Jaurlaritzaren sistemaren eraginkortasun galera. Izan ere, EAE osourrun
|
dago
gaur egun haiek erakusten duten mailatik (ikus
|
|
|
Horrela, bi talde nagusi
|
daude
gaur egun estatu mailan: Localia (Prisa taldearena), eta Vocento (lehen Correo taldea zena).
|
|
2005
|
|
|
Batetik, har dezadan jende horren diskurtsoa soilik termino positiboetan: garbi
|
dago
gaur eta hemen intelek tual ez nazionalista izatea konpromiso etiko sartreanoaren bariante bat besterik ez dela, hots, herriarekin (edo gizar tearekin beraien terminotan esateko) intelektual gisa konpromiso etiko bat hartzea. Ez da hori Kunderaren jarrera.
|
|
2007
|
|
|
Argi
|
dago
gaur sermolari nagona...
|
|
|
Liburu moduko hau" jAqm!, Hemen!" titulatzen da, hementxe. Gipuzkoan gertatzen delako liburuan kontatzen den guztia, hementxe egon ginelako, hemen
|
gaudelako
gaur ere, eta etorkizunean ere espero dugulako hemen egotea.
|
|
2008
|
|
|
Ahaleginak ahalegin,
|
nago
gaur bertan ere liburu egiturak euskaldungo diglosikoa ispilatzen digula, zati bat euskaraz bizi duena eta beste bat, kulturalki nagusia, erdaraz. Aurreko galdera errepikatuz, nola bizi euskaraz?
|
|
|
Erreferentzia gunetzat mende honetako lehen urtea hartzen badugu, 21 puntu goitik
|
gaude
gaur egun. Eta horri beste hauxe erantsi behar zaio, azken hiru urteotako zifrarik apalenetan gaudela, alegia. Bi datu horiek osatzen dute errealitatea.
|
|
|
Horren ondorioz, ordutik hona Psikologia noraezean ibiliko da, batzuetan garunaren aldera begiratuz, bestetan teoria espekulatiboak sortuz, askotan metafisikara eta mistizismora ere itzuliz. Horregatik
|
daude
gaur ere hainbeste korronte psikologian eta hain urrunduak.
|
|
|
Horietatik 100.000k Interneten ezagutu zuten elkar. Garbi
|
dago
gaur egun ligatzeko Internet erabiltzea ez dela tipo bitxi batzuen kontua, sarearen hasieran jotzen zen moduan. Orduan neskazahar edo mutilzahar erremedio bakotzat jotzen ziren sarea erabiltzen zutenak horretarako, moldakaitzak edo erloju biologikoa ate joka zutenak.
|
|
|
Egia esan, desberdintasun garrantzitsuak
|
daude
gaur egun erabiltzen den kreditu sistemaren eta ECTS sistemaren artean. Hain zuzen ere, kredituak, gaur egungo sisteman, irakasleak ematen dituen ikastorduak islatzen ditu.
|
|
|
Europako unibertsitateak" Boloniako Prozesua" deritzon konbergentzia prozesuan murgilduta
|
gaude
gaur egun. 1999 urtean," Boloniako Deklarazioa" sinatu zuten herrialde partaideek Europako Hezkuntza Eremua osatzeko konpromisoak jaso zituzten. Era berean, bilera horretan partaideek agerian utzi zuten alde handiak daudela titulazioetan, ikasgaietan eta egituretan eta konplexutasun maila nabarmena dela Europako herrialdeen artean.
|
|
2009
|
|
|
Horretarako 2000 urteko balioak 100 balio du, eta horren erreferentzian azaltzen da eboluzioa. Garbi dakusagunez, 2000 urtearekiko 40,6 puntu gorago
|
dago
gaur ekoizpenaren kopurua, eta iazkoa baino ia 21 puntu goitik.
|
|
|
Zentzu horretan, muga administratiboek bi estatuen arteko banaketaren ondorioak areagotu eta garatu ere egin dituztela esan daitekeen arren, era berean esan dezakegu mugak berregituratzeak gatazkaren konponbidearen hasiera ekar lezakeela. Hain zuzen, estatu mugak araubide juridiko berezi baten azpian
|
daude
gaur egun. Muga horien balio sinbolikoa, orain arte ukiezina, zalantzan jarria da, edo gainditua da mugaz gaindiko hitzarmenen mekanismoaren bidez, edo zenbait estatuk osatutako blokeak eratzearen ideiaren bidez, bloke supraestatal horiek nortasun komuna batzeko aukera emango bailukete. Hala ere, konponbide horiek aurreikusteko, beharrezkoa da aldi berean egitura juridikoki zehaztua izatea.
|
|
|
Arrakasta soziala ere ez du horren erraza, teknologia berrien erabiltzailea ohituta
|
baitago
gaur egun gailu berean funtzio ugari izatera, hala nola, telefono mugikorra, mezuak bidali eta jaso egitera, Interneten nabigatzera, musika entzutera, etab. Honetan, baina, irakurri besterik ez. Funtzio horri erantzuten diote besteek ere.
|
|
|
Alabaina, umorearen gibelean zerbaiten salaketa ere bada eta hau da pastoralak azken hogeita hamar urte hauetan bizi duen lehia zorrotzaren ustezko gehiegikeriak. Izan ere, urtero pastoral bat badelarik —batzuetan gertatu izan da ere bi izatea—, jakin behar da egutegia 2016 arte finkatuta
|
dagoela
gaur egun! Datorren urtean Barkoxek hartuko duelarik lekukoa, hurrengoetan tartekatuko dira Larraine, Arrokiaga, Sohuta, Zalgize Iruri, Garindaine, Atharratze.
|
|
2011
|
|
|
Gauzak onela
|
daudelarik
gaur goizean agertu zait Zaitegi jauna modu oso txarrean eta eztakit zeinbat astakeri esan dizkidan Euskaltzaindiaren kontra. Bere gogo bizia Euskaltzaindiatik kanpo egitea da eta elkargu orren listak Baionan edukitzea emen arriskugarri izango litzakeala idazleentzat eta.
|
|
2012
|
|
|
Errealitatean hori izan da diruaren funtsa, gaur eta beti. Eta konfiantzarik ez
|
dago
gaur, ez behintzat botere ekonomiko eta politikoetan konfiantzarik. Nola berreraiki?
|
|
|
Baina, azter dezagun Eusko Jaurlaritzaren zorra. 2008an baino zorpetuago
|
dago
gaur EAE, eta are zorpetuago egongo da datorren urtean. 2008an, Eusko Jaurlaritzaren zorra ez zen 700 milioi eurora heltzen.
|
|
|
Geroago, berak, Morettik eta Brigate Rosseetako beste buruzagi batzuek erakundea disolbatu zuten, espetxean egonik, eta negoziazio molde diferenteak erabili zituzten euren egoerak konpontzeko. Denak
|
daude
gaur kalean, baina noizean behin agertzen dira oraindik italiar taldeetako militante ohiak munduan zehar, sasian bizi izan direnak, eta estraditatuak izateko arriskuan daudenak. Curciok pertsona izan nahi duela eta ez ikurra esaten du liburuan, baina bere bizitzan garrantzi handia eman izan dio bere garaiko memoria militantea eraikitzeari.
|
|
|
Badakigu, hargatik, euskal jendartean azaldutako nahikari zabal eta irmo bat eta horrek hazitako indar harreman egoki bat egon ezean, Parisengandik ez dela oparirik igurikatu behar.
|
Balegoke
gaur egun herritarren aldetiko nahikari zabal hori eta kargudun politikoengandik indar harreman egoki bat eraikitzeko aukerarik. Hortaz, aukeretatik gauzatzeetara, asmoetatik obratzeetara pasatzeko garaia balitzateke...
|
|
|
Deigarria da ikustea euskara sustatzearen aurka daudenak gutxi badira EAEn (%11, 6), gehiago direla Nafarroa Garaian (%34, 5) Ipar Euskal Herrian baino (%21, 3). Datu guztiak kontuan hartuz, euskararen aldeko jarrerak zazpi puntuko igoera izan du azken 20 urteotan; 1991n, euskara sustatzearen alde euskal herritarren %47, 5 zegoen, eta %55, 2
|
dago
gaur egun. Halaber, euskara sustatzearen aldeko jarrerak behera egin du Iparraldean, %42, 3tik %38, 5era igaroz.
|
|
2013
|
|
|
Aizu, garai hartan janariak gaur egun baino garrantzi handiagoa zeukan. Ez
|
zegoen
gaur egungo aberastasunik. Pizkundeko kideak ere etortzen ziren.
|
|
|
Balio horretan fedearen pertsonalizazioa dago jokoan. Argi
|
dago
gaur egun fedea pertsonalizatzeko baldintzak aldatu direla, eta ez gutxi; gizabanakoarentzat fedea bereganatzea eta barneratzea ahalbidetzen duen esperientziak pertsonala eta bizia izan behar du. Arriskuak seinalatzeaz gain, oso aproposa izango litzateke zehaztea zer elementu kontuan izan genituzkeen.
|
|
|
2000 urtean baino 32 puntu altuagoa
|
gaude
gaur.
|
|
2015
|
|
|
Hala ere, nahas mahasa harago doa: " arnasguneak hartzen baditugu erreferente (ez, inola ere, euskaldungo osoa)[,] behinolako diglosia zabal sakon iraunkorraren hainbat ezaugarriren aurrean gaudela, partez bederen"; 46" hor badago, egon, behinolako euskal diglosiaren arrasto eta hondar ale ugari"; 47" Errezilen eta Zerainen, Goizuetan eta Markina aldean
|
dago
gaur euskara erdaren arteko diglosia, inon egotekotan". 48
|
|
2016
|
|
|
Honela jasota dago 114 puntuan: " Herriek beren kabuz jarduteko eskubidearen existentzia hain onartua
|
dago
gaur egun nazioarteko konbentzioetan, ezen printzipio horrek ‘konbentzio’ batena baino goragoko estatutua hartu baitu eta nazioarteko zuzenbidearen printzipio orokor gisa jotzen baita" (Cassese, A. (1995): Self Determination of Peoples.
|
|
2017
|
|
|
Bide batez, Tabakaleran ere ikusgai
|
dago
gaur egungo zinema esperimentalean izenik nabarmenena duen euskal artistaren lana. Ana Diez, Arantxa Lazkano, Mirentxu Purroy, Helena Taberna, Begoña Vicario eta Elena Arzuaga bezala, emakumea da zuzendari hau ere.
|
|
|
Baina ezaguna da heldu ziren guztiak ez zirela arrazoi ekonomikoengatik etorri, baizik eta arrazoi politikoengatik edo bestelakoengatik; emakumeen kasuan, sarri, nahi ez zuten ezkontza edo bizimodu batetik ihesi. Nik dakidala behintzat, deitzaile horiek ez
|
daude
gaur egun indarrean; irakurle batek baino gehiagok, ziur asko, ez ditu ezta ezagutuko ere. Baina nago beraien atzean dagoen ideologia
|
|
2018
|
|
|
Hona hemen egunerokoa hartu eta baldintza minimoak eta soldatak aipatzeko arrazoia: lau aktoretik hiru
|
dago
gaur egun langabezian. Lan egiten dutenen %55ek ez du soldata minimoa eskuratzen.
|
|
|
EAEko datuetara jotzen badugu, adibidez, euskal herritar huts sentitzen diren biztanleen ehunekoak 12 puntu inguru galdu ditu azken hamar urtean: denbora luzez %30 mailan egon ostean, %19an
|
legoke
gaur egun (Eusko Jaurlaritza, 2018). Hazi egin dira, ordea, euskal herritartzat gain espainiartzat ere (neurri txikiagoan izan arren) beren burua jotzen dutenen kopurua, bai eta galdera horri erantzuten ez diotenen kopurua.
|
|
|
Beste leku batean jarri gaitu gu denborak, eta irudipena dut hozkia sorrarazten digula epikaren egia handiak. Ez bakarrik guri; irudipena daukat inor ez
|
dagoela
gaur epika puztuetarako. Kulturgileen aho eskuetatik beste gai batzuk doaz erdigunerako bidean, eta ontzat joko nuke hori.
|
|
|
Zailtasun handia
|
dago
gaur[...] langile klasearen ideia bat egiteko, sortzeko, irudikatzeko, asmatzeko, erakusteko, definitzeko. Telebistak ez du langilerik erakusten jada.
|
|
2020
|
|
|
Eta zinean altxatu eta alde egitea zatarra delako, bestela... Zinean biolentzia gehiegi
|
dago
gaur egun, eta ez fisikoa bakarrik. Efektuak lortzeko, biolentziara jo behar beti.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, gazteen interes ezak eta erretiratze politikoak egungo sistema demokratikoen izaeraren auzia jartzen digu mahai gainean, nabarmen agertzen baitira sistema horien defizitak eta eraginkortasunik eza gizarteko sektore zabalen eskaeren eta itxaropenen aurrean. Gazteen erretiratzea ez da nahitaez gertatzen askatasun maila handiagoa
|
dagoelako
gaur egungo gazteen artean eta belaunaldi berriek, oro har, askatasuna barneratu dutelako, zenbait autorek iradoki dutenaren ildotik. Ikusi dugunez, politikatik atzera egitea edo lotura politikorik eza ez da ez behintzat kasu guztietangazteek gizarte indibidualizatu batean askatasunez hartutako aukera.
|
|
|
Arte historialariaren begiradatik, ezinbestekoa deritzot galdetzeari zein lotura
|
dagoen
Gaur taldeko artisten iruditegi artistikoak bizi izan zuen hedatze fenomenoaren eta Euskal Herriko artearen historiaren artean. Izan ere, Espainiako gerratik aurreragoko Euskal Herriko artearen historia ere, oro har, demokraziaren etorrerarekin hasi zen idazten; alegia, orain arte erreparatu diogun testuinguru soziopolitiko berean.
|
|
|
Izan ere, transhumanismoarekin liluraturik dauden pertsona gehienak Silicon Valleyn kokatzen dira: Kalifornian omen
|
dago
gaur egun Berpizkundeko Mediciren Florentzia. Bertako enpresariei bereziki gustatzen zaie gazte itxura erakustea, eta janzkera informaleko
|
|
2022
|
|
|
Jose Luis Zumetak eraman zituen arrak, berak buztinez eginak. Ez dakit non
|
dauden
gaur egun.
|
|
|
UEUk behinola aldarrikatu zuen unibertsitatearen herritar izaera hezurmamitu gura bada, publikotasuna beste modu batean birformulatu beharra
|
dago
gaur egun. Ohiko zirkulu kulturaletatik at, nago euskal gizartean ezagutza gutxi dagoela unibertsitateaz, haren funtzioez eta bizi dituen aldaketez. Eta horrek unibertsitate ereduen inguruko eztabaida publikoa eta parte hartzailea eragozten du.
|
|
|
Bada, baliteke beste bizitza hori
|
egotea
gaur denon bizitzetan integratuegi. Etxeratu, afaldu, telesail bat ikusi, lotaratu.
|