|
2000
|
|
|
Koma egoeran sartzen
|
dagoen
gaixo bati oxigenoa eskaintzea bezala; guri honen ondoren su etenaren zaporea duen perfusio bat gehituko zitzaiolarik berandukeago.
|
|
|
" Ez, ez
|
nago
gaixo. Gaizki nago, eta ez da gauza bera".
|
|
2001
|
|
|
–Mattina zenak, goian
|
bego
gaixoa, ukan zuen bizi zeno bere dolore karga, bakean delako esperantza dut, Mattina zenak beraz kofesategiko zulotik salatu zidan istorio bitxia da hau!
|
|
2002
|
|
|
Carlos Hayako adituak, Vélez Málagako kongresuaren izaera bereziaz oharturik, aurreratu zuen, halaber, inkesta bat egingo dutela pazienteen artean, “galdera askori erantzun dietela handitze hori zein kanpo arrazoik justifika dezaketen zehazteko; metodo horrek ez du ezertarako balio izan beste herrialde batzuetan, baina hemen inoiz ez da egin eta probatu egin da”. Beste kasu batzuetan, neurologoen arabera, ikerketak balioko du medikuek diagnostiko goiztiar baten eraginkortasunari buruz zituzten susmoak berresteko, gaur egun tratamenduan
|
dauden
gaixo batzuen bilakaeran oinarrituta. Esklerosi anizkoitza da heldu gazteei gehien eragiten dien gaixotasun neurologikoa, eta sistema neurologiko zentralaren hantura agertzen da genetikoki aurrejoera duten pertsonengan.
|
|
|
Ebakuntza egin eta hogei egunera, urte eta erdi baino gehiago jan gabe egon ondoren, gazteak pure koilarakadak hartu zituen, eta elikadura normala egiten du, nutrizio eta dietetika zerbitzuak gainbegiratua. Miriamek, ingresatutako hilabeteak eta gero, talde mediko eta kirurgiko osoari “bizi aukera” hori eskertu nahi izan zion, eta bere egoeran
|
zeuden
gaixoei itxaropena eman. Espainian berrogeita hamar bat gaixo daudela kalkulatzen da.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar delitu bat egiten denean egotziaren oinarrizko eskubide batzuk errespetatu behar direla, bereziki haren defentsa eskubidea. Bestela, azken epaian jardunen deuseztasun adierazpen bat aurkituko genuke, ikerketarekin, prozedurarekin eta kaltetuen zain
|
dauden
gaixo urteen ondorioz porrot egingo lukeena. Ingurumenaren aurkako delituek eragindako jardunen baliogabetasun kasuak ere izan dira, irregulartasunak direla eta; esate baterako, ur kutsatuaren laginak hartzeko orduan, adibidez, ikertua ez egotea; hari lagin bat ez ematea kontraanalisia egin ahal izateko; edo laginak jaso ziren tokia edo eguna egokia ez izatea.
|
|
|
Aurreko kasuan, 2001eko azaroan gertatua, zesarea haurdunaldiko 38 astean sortu zen, eta 2.850 g ko haurra jaio zen. Erditzeko ordua Obstetrizia Zerbitzuaren helburuetako bat haurdunaldi asteak gehitzea da, eta, ahal den guztietan, baginako erditzearen bidez erditzeko aukera ematea egoera horretan
|
dauden
gaixoei. Francisco Javier Monleón irakasleak, zerbitzuburuak, esan zuen duela hamabost urte “oso zaila” zela gibel transplantatua zuen emakume batek arazorik gabe keinu eta erditzea.
|
|
|
Neure gaixoa bainuen, azken finean, Sara. Eta, neure kode deontologikoaren arabera, gainetik
|
zegoen
gaixoari zor nion begirunea balizko amoranteari zor niezaiokeena baino. Behin sartu nion ziria Hipokratesi, baina gehiegizkotzat iritzi nion berriro sartzeari.
|
|
|
–Etxe honetan ez
|
dago
gaixorik.
|
|
|
Ez nuen hori esan nahi. Gainera, ni ez naiz hemen
|
dagoen
gaixo bakarra. Zure rezolitis hori ere ez da, bada, ahuntzaren gauerdiko eztula...
|
|
|
Eta sentituko ditudanak. Hiesak jota
|
dauden
gaixoen artean batez ere. Horregatik ene azken erabakia, Afrikara joatekoa, Medicus Mundi koekin.
|
|
|
Aipagarria den moduan ohartzea euskarak ez duela seniderik, ez antzekorik, ez aurrekorik ez albokorik, ez duela besterik munduan, umezurtz dagoela eta euskaldunoz gain ez duela beste inor ere hartaz artatzeko. Bakar bakarrik
|
dago
gaixoa, jendakirik gabe. Horiek arrazoi handiak dira euskararen alde egiteko.
|
|
2003
|
|
|
Transplantearen zain
|
dauden
gaixoei laguntzea elkarte guztien duten helburua da, eta horietako batzuetan laguntza transplantatuengana eta beren senideengana zabaltzen dute.
|
|
|
Hala, kaltzioa jaisten denean, guruin horiek hormona bat jariatzen dute (paratiroidea edo PTH deritzona), bitaminarekin bitaminarekin (kalzitriola ere deitzen zaio, giltzurrunean sortzen baita) eta fosforoarekin batera, erregulatzen dituzte kaltzio maila nagusiak. Hala, hiperparatiroidismo sekundarioa hemodialisian
|
dauden
gaixoek duten beste konplikazio bat da: kaltzioaren erregulazio normalaren asaldura (hipokaltzemia), bitaminaren urritasuna eta fosforoaren atxikipena.
|
|
|
“Oraindik bide luzea dago egiteko patologia hori konpontzeko”, esan zuen Jordi Monések, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakasle elkartuak (UAB). Hala ere, uste du gaur egun zenbait tresna
|
daudela
gaixo horien bizi kalitatea hobetzeko. Hala, terapia fotodinamikoa aipatu zuen; duela lau urte inguru sortu zen, eta ikusmen galera larria saihestea lortzen du askotan.
|
|
|
Deigarrienak dira esnean giza intereseko proteinak sortzeko gai diren ardi transgenikoak sortzea. Gaur egun, azterketa hori saiakuntza klinikoaren fasean
|
dago
gaixo hemofilikoetan, edo haragi produktibitate handiko txerrietan, teorian behintzat giza kontsumorako. Erlojugintza biokimikoa Dolly hil ondoren, pharming kontzeptuaren inguruan sortutako itxaropenak, interes farmakologikoak dituen abeltegi bat sortzeko gai den industria gisa ulertuta, zalantzan jarri dira neurri batean.
|
|
|
Lozorroan
|
dauden
gaixoek teknika iraultzaile baten bidez transmiti ditzakete beren emozioak
|
|
|
Argi dago zenbait gaixotasunetan eraginkortasuna frogatzeko ikerketak ez duela etenik. Adibidez, Britainia Handiko Gobernuak iragarri berri du ebakuntza ondoko prozesuetan
|
dauden
gaixoei kalamua emango diela, mina benetan arintzen duen jakiteko, Imperial Collegek zuzendutako ikerketa batean, 36 ospitaletako 400 pazientetan bere eragin analgesikoa probatuko duena. Hainbat erakundek horrelako ekimenak Espainian ere gauzatzea nahi dute.
|
|
|
Azken bostek ez dute behin ere eztul egin”. Tangek ukatu egin zuen gaixoaren andregaiak gaixotasunaren zantzuak dituela, baita bi astetik gora koarentenan
|
egon ondoren
gaixoarekin harremanetan egon diren 81 pertsonak ere.
|
|
|
Azaldu zioten ezetz, ez
|
zegoela
gaixorik, baina ez zuela gelatik irten nahi. Azaldu zioten formula matematiko bat asmatu zuela Matilderen aitak, formula konplikatu bat, eta formula hori betetzen zenean baino ez zela gelatik irteten.
|
|
2004
|
|
|
Gabonetarako hogei egun edo falta zirela, goiz baten, ustekabean, ospitalera etorri zitzaidan Nathan. Sarrerako atean
|
nengoen
gaixo bat agurtzen eta ikusi nuenean ikaratu egin nintzen, nire etxekoren bati zerbait gertatu zitzaiola pentsatu bainuen.
|
|
|
Argi dago. Doraemon jauna zergatik
|
dagoen
gaixo; Nobita Nobi akusatuaren erruz, inongo dudarik gabe, eta horrexegatik nik justizia eskatzen dizuet.
|
|
|
Isil zaitez! Doraemon ez
|
dago
gaixo nire erruz.
|
|
|
Ene alaba, ondoezik
|
dago
gaixoa.
|
|
|
Foucaukek moral modemoaren genealogia berridatzi du: arrazoimenarenatzean dagoen zoroen eroetxea, askatasunaren gibelean dagoen presoen kartzela, osasunarenazpian
|
dagoen
gaixoen ospitalea, sexu heterosexual arruntaren ostean dagoen moralismoviktoriarra eta beste horrenbeste. Gizaki modernoaren moralari bere sustrai nagusiakdesestali zizkion (arrazoimena, askatasuna, osasuna, sexua).
|
|
|
Izaki hori babesteko, antibiotikoak saihestu eta azukreak mugatu ziren. Medikuek uste zuten 32 astera iritsiko zirela, baina koman
|
zegoen
gaixoaren anemia handi batek erditzea aurreratzera behartu zuen. Txikilla “2, 2 kilorekin jaio zen, eta arnasgailu batekin konektatu behar izan genuen, baina orain bere kabuz arnasten du eta ondo hazten da.
|
|
|
Urtarrilaren amaieran baserrira bisita egin eta bi gau eman zituzten aterpetxean. Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusiak jakinarazi zuenez, ospitalean
|
dagoen
gaixo bakarrak “bilakaera ona du”. sukarra, pertsonatik pertsonara transmititzen ez dena, “Coxiella burnetii” izeneko germen batek eragindako zoonosia da, kutsatutako animaliekin kutsatutako tantatxoak arnastuz lortzen den infekzioa.
|
|
|
“Emakume batek emaile izan nahi badu, idatziz sinatu behar du baimena, eta osasun zentroko emaginak emango dion galdetegi bat bete behar du, eta umea izan behar duenean amatasunera eraman”, azaldu zuen Solerrek. Odol unitateak izoztuta gordetzen dira, 198 gradu baino gutxiagora, nitrogeno likidoko tangetan, gaixo
|
dagoen
gaixo bat transplantatzeko erreklamatzen dituzten arte, bai Espainiakoa bai atzerrikoa.
|
|
|
Gastroenterologiaren, Hepatologiaren eta Nutrizio Pediatrikoaren Espainiako Elkarteak pediatria adinean
|
dauden
gaixo zeliakoen lehen errolda nazionala egingo du, erakunde horretako lehendakari Federico Argüelles Martinek adierazi zuenez. Erakunde horrek esan zuen mapa hori egiteak “patologia horren eragina handitzeari” erantzuten diola, eta Espainian bizirik jaiotako 300 haurretik bati eragiten diola.
|
|
|
Tumore horien sintomak bat datoz lepoan koskorrak, izterrondoak eta besapeak agertzearekin. Alde horretatik, Barragán oso gustura
|
dago
gaixoek jasotzen duten laguntza medikoarekin. “Zaintza bikainak dira tratamendu farmakologikoari dagokionez.
|
|
|
Zehaztasuna eta fidagarritasuna Horrelako ekimenak funtsezkoak dira beste zentro batzuei laguntzeko TM Sareko ospitaleetatik, ia espezialitate mediko guztien estaldura bermatuz. Telemedikuntzako TM sistemak, San Carlos barruan dagoenak, laguntza medikoa ematen die munduko edozein lekutan
|
dauden
gaixoei, ohiko praktika medikoan eskatzen diren zehaztasunarekin eta fidagarritasunarekin. Chinguetti fundazioek eta Komitasek Espainiako ospitaleetako fakultatiboei eskatu diete telemedikuntzako zerbitzuak borondatez eta doan eman ditzatela Mauritaniako erdigunean, Saharako basamortuan.
|
|
|
Lan horietako bat Clevelandeko (AEB) unibertsitate ospitaleek zuzentzen dute. eta bestea Europan egin da, Valentziako La Fe Unibertsitate Ospitalearekin. Azterketa horien bidez, berretsi egiten da pediatria adinean
|
zeuden
gaixoetan baliozkotuta zegoen gertaera bat, hala nola zilbor hesteko zelulak eraginkorrak direla leuzemia tratatzeko, nahiz eta zelula horiek ez datozen guztiz bat transplantea hartzen duenaren histobateragarritasun antigenoen (HLA) profilarekin. Baina, gainera, hartzailearen ezaugarriak handitu egiten dituzte, haur arotik helduarora pasatuz, 40 urte gehienez.
|
|
|
Hoberako bidean al dago, beraz, gizakia? Ez dakigu zehazki, Kantek hobetzearen hobetzeaz azkenean hilzorian
|
dagoen
gaixoaz hitz egiten du, baina historiak zentzu bat izango badu, hobera egin balu bezala jokatzea da aukera onena. Hobekuntzarako baldintzak ezartzeko ahalegin jarraitua besterik ez zaigu geratzen.
|
|
2005
|
|
|
Orain espezialistek proba erabakigarria dute haur batek gaixotasun hori duen jakiteko. Positroien igorpen bidezko tomografia da (PET), eta, horri esker, arazoa badagoen egiazta daiteke eta tratamenduan
|
dauden
gaixoek hobera egin duten egiazta daiteke. Prozedura horrekin Bilboko ospitale batean egindako azterketa baten arabera, adingabeko hiperaktiboek gainerako mutilek baino zertxobait txikiagoa izaten dute garuna (%3 inguru).
|
|
|
Bartzelonako epaitegietan aurkeztutako salaketak epaileari eskatzen dio Osasun eta Kontsumo Ministerioari eska diezaiola antiinflamatorio horren eraginpean egon daitezkeen pertsonen identifikazioa. Izan ere, Vicenta eskariak aurrera egingo du, baldin eta antzeko egoeran
|
dauden
gaixoen kopuru nahikoa badago, egunkariak aipatzen dituen iturri juridikoen arabera. Kataluniako Farmakologia Institutua Fundazioak 70.000 eta 100.000 paziente artean tratatu zituen Espainian Osasun Sistema Nazionaleko (OSN) errezetekin, eta, beraz, 504 eta 720 artean dagoela uste du arrazoi hori dela-eta izan diren bihotzekoak.
|
|
|
Ospitalean
|
dauden
gaixoen %6k baino gehiagok diagnostiko okerra jaso dute, ikerketa baten arabera.
|
|
|
Fumigatus” infekzioen eragile gisa identifikatu zen 1848an, eta, gaur egun, leuzemia duten eta hezur muineko transplantatuak dituzten gaixoen infekzio hilgarrien kausa nagusia da. “Tumoreengatik edo transplanteengatik immunoarriskuan
|
dauden
gaixoen %50 kutsatu egin daiteke espezie honekin, eta horietatik erdiak infekzioaren ondorioz hiltzen dira”, azaldu du Javier Arroyo Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Espainiako hiru taldeetako koordinatzaileak. “A. nidulans, genoma sekuentziatu zaion beste aldaera bat, azken 50 urteetako prozesu zelular asko argitzeko aukera eman du, eta A. oryzae” duela 2.000 urtetik erabiltzen da Ekialde Urrunean arroz ardoa eta soja saltsa egiteko.
|
|
|
Aita
|
dago
gaixorik orain, min handiekin. Nik samako mina izaten dut askotan, baina hori ez da ezer.
|
|
|
Baina umeak ez direnen gaixotasunak min handikoak izaten dira eta ohean asko egotekoak. Aita
|
dago
gaixorik orain eta batzuetan esaten du" Eraman hori ume hori hemendik", eta arraroa da, ze normalean pozik egoten da aita bisitan joaten garenean, logelara eta ospitalera, baina hori esan zuen egun batean: " Eraman hori ume hori hemendik", eta arraroa da.
|
|
|
Nik gauez apaiz lanak egin behar nituen eta sarrit an deitzen zidaten Lebanon Hospitalera, Grand Concoursen, Intensive Care Unityra joateko, larrialdian
|
zeuden
gaixoengana.
|
|
2006
|
|
|
Horrelako gaixotasunak ezkutatzeak, ordea, gainontzeko herritarroi ere eragin diezaguke, gu beraien eskuetan jartzen baikara. Gutxien zainduta
|
dauden
gaixoak eta aldi berean pazienterik okerrenak medikuak dira.
|
|
|
Osasun espezialistek teknika berri bat dute, haur batek arreta eta hiperaktibitate asaldurarik duen egiaztatzeko eta tratamenduan
|
dauden
gaixoek hobera egin duten egiaztatzeko. Prozedura horren bidez egindako azterketa baten arabera, mutil hiperaktiboek gainerako mutilek baino zertxobait txikiagoa izaten dute garuna (%3 inguru).
|
|
|
Adituak esan du ezinbestekoa dela osasun administrazioek prebentzio politikak eta estrategiak definitzea. «Andaluziako Erkidegoaren adibideari jarraitu behar zaio; izan ere, Familiari Laguntzeko Programaren bidez, berariazko materiala eman du ohe klinikoak eta garabiak ohean
|
dagoen
gaixoa errazago maneiatzeko, baita airea txandaka koltxoiak ere, lesio horiei aurrea hartzeko eta horiek tratatzeko». Kostuak John Posnett Osasun Ekonomiako katedradunak (Erresuma Batua) gure Osasun Sistema Nazionalari eragiten dion UPPen tratamenduaren kostu orokorra aipatu zuen.
|
|
|
Kaian ikusi zuenean Luisa esan zion honek, ahots dardartiarekin, eta Luisak begi ikaratiak igarri zizkion. Beste arrantzale batzuek lagundu zuten German itsasontzitik irteten, gaixo balego bezala, eta handik gutxira jakingo zuen Luisak benetan
|
zegoela
gaixo German, burua olatu erraldoiez betea baitzuen.
|
|
|
–Gizona ez
|
dago
gaixo, konpainia bakarrik behar du.
|
|
2007
|
|
|
Konbentzituta nago pertsona bat berak nahi duenean hiltzen dela. Oso nabarmena zen, familia etortzen zen asteburu batean, eta han
|
egon ondoren
gaixoarekin, igande gauean joaten zen. Bada askotan, oraindik ondo zeuden gaixoak izanik ere, igande gauean bertan edo astelehen goizean hiltzen ziren.
|
|
|
Oso nabarmena zen, familia etortzen zen asteburu batean, eta han egon ondoren gaixoarekin, igande gauean joaten zen. Bada askotan, oraindik ondo
|
zeuden
gaixoak izanik ere, igande gauean bertan edo astelehen goizean hiltzen ziren. Zenbat aldiz ez ote zen hori gertatu!
|
|
|
Hiltegietako hondakinetan badira gai toxikoak desegitekotan oso tenperatura handitan egosi behar direnak, eta segurtasun neurri hori ez betetzean zetzan arazoaren sorburua. Azken finean, behiak kanibalismoagatik
|
zeudela
gaixo, alegia.
|
|
|
Hona egokiera horretan
|
dagoen
gaixoarentzako urrezko erregela: gutxi eta maiz jan dezan, gustukoa duena, apeta duenean.
|
|
|
Horietako gehienak zaintza handiko unitateetan gertatzen dira. Izan ere, gela horietan
|
dauden
gaixoak egoera kritikoan egoten dira, eta, normalean, arnasteko aparatu batera konektatuta egon behar izaten dute.
|
|
|
EPINE ikerketa maiatza aldean egiten da urtero. Ikerketa horretarako, egun bat hautatzen dute adituek, eta egun horretan ospitalean ospitaleratuta
|
dauden
gaixoen historia klinikoa aztertu eta hainbat datu ateratzen dituzte. Azken finean, ikerketa horrek ospitaleko infekzio tasa zein den, infekzio horien erantzule zein mikroorganismo diren, infekzioak non lokalizatzen diren eta beste hainbat gauza jakiteko balio du.
|
|
|
Ondotik igarotakoan, zin egingo nuke eztula entzun niola, eztul txikia, eztul zurezkoa, eztul bildua. Ez dakit ni ere ez ote
|
nengoen
gaixo.
|
|
|
Urtebete baino gehiago irauten badu, espezialistarengana joan behar da, dueluaren nahaste luzea duten pertsonek asaldura psikiatrikoak izaten baitituzte, hala nola depresio handia edo estres postraumatikoa. Duelu aurreratua Asko idatzi da hilzorian
|
dagoen
gaixoaren beharrez, baina zer gertatzen zaie gaixoaren senideei heriotza hurbil dagoela jakiten dutenean. Doluaren bilakaera kronologikoan, une eta fase zehatz batzuk daude, eta, berezitasuna dela eta, arreta berezia behar dute, hala nola aldez aurreko doluan (hil aurretik).
|
|
|
2005 urtean, Espainian 4.678.130 alta izan ziren Espainiako ospitaleetan ospitaleratuta
|
zeuden
gaixoetan, hau da, 2004 urtearekin alderatuta, %1, 1 gehiago, Estatistikako Institutu Nazionalaren Ospitaleko Erikortasunari buruzko azken Inkestaren datuen arabera. Autonomia erkidegoka, 100.000 biztanleko alta kopuru handiena Balearretan, Nafarroan eta Katalunian izan da; Gaztela Mantxan, Andaluzian eta Kanarietan, aldiz, tasa txikiagoak izan dira.
|
|
|
Rochek jarraipena egingo die" Vironartzen t" botikaren lote kutsatuetan
|
dauden
gaixoei
|
|
|
Medikuntza aringarria osasun unibertsal eta publikoan oinarrizko eta beharrezko osasun zerbitzutzat hartu behar da. Zainketa aringarrien kasuan, baldintza hori ez da erabat betetzen, osasun arlo guztiek ez baitute berariazko unitaterik, eta, beraz, fase terminalean
|
dagoen
gaixo bati ematen zaion laguntzaren kalitatea haren osasun eremua estaltzen duen zainketa aringarrien unitate baten araberakoa izango da. Heriotza duina OMEren arabera, gaixo onkologikoen %95ek mina dute gaixotasunaren azken etapetan.
|
|
|
Orain, pazientea bi egunean behin dializatzen da, eguna edozein dela ere, larunbata edo igandea. Zer beste arazo dituzte hemodialisi programan
|
dauden
gaixoek. Gaixo horien beste arazo bat giltzurrun gutxiegitasunak eragindako desoreka ionikoak dira, eta, horren ondorioz, bihotzekoak edo hezurren urritasun minerala izateko arriskua dago.
|
|
|
Zenbait miaketa, hala nola elektrokardiograma bat edo esfortzu proba bat, beharrezkoak izan daitezke adinekoei edo arrisku kardiobaskularra dutenei ariketa agindu ahal izateko. «Badakigu, hala ere, paziente aktiboek batez beste hiru urte gehiago bizi dituztela, aktibo ez
|
dauden
gaixoek baino bizi kalitate eta autonomia pertsonal handiagoarekin», azaldu du. Emakume sedentarioagoak SemFYCk egindako ariketa fisikoaren sustapenari buruzko ikerketaren emaitzen arabera, emakumeak gizonezkoak baino sedentarioagoak dira, eta, paradoxikoki, zaharrak (%27, 2) dira pertsona heldu aktiboenak (%27, 2), eta atzetik, 65 eta 74 urte bitartekoak (%26.7).
|
|
|
– Aspaldi
|
zegoen
gaixo. Gero eta makalago.
|
|
2008
|
|
|
Omer mintzatu da Gazako ospitale handienean, Al Shifa Hospital, harrera eta larrialdien arduraduna den Mawia Hasaneen doktorearekin. " Hautua egin behar izan dugu ea nori eten argindarra, edo maternitatean dauden umeei, edo bihotzetik
|
dauden
gaixoei edo kirofanoetako zerbitzuei". Hautu latzak, egunetik egunera latzagoak.
|
|
|
Osasun Lege Orokorrak ere ildo beretik jotzen du, eta esaten du medikua behartuta
|
dagoela
gaixoari informazioa ematera; 41/ 2002 Legeak, berriz, mediku arduradunaren figura sortzen du, eta haren ardurapean uzten du informazioa eta gaixoa zaintzeko lanak koordinatzea: Mediku arduradunak, gaixoaren onespen idatzia eskuratu aurretik, informazioa eman dio, eta, gainera, informazio osatua jasotzeko eskubidea bermatu dio.
|
|
|
Mikosi horiek eragozpen txikiak edo estetika arazoak besterik ez dituzte sortzen, eta erraz trata daitezke modu eraginkorrean. Mikosi larriak ere badira, ordea, immunodeprimituta
|
dauden
gaixoetan sortzen direnak eta arazo mediko larriak edo heriotza eragin dezaketenak (kandidiasia eta aspergilosia, adibidez). Horiek ikertzen dihardu EHUko ikertzaile talde batek.
|
|
|
Ospitaleetan
|
dauden
gaixoetan, kontaktuaren eta medikuntza materialaren bidez gerta daitezke onddo infekzioak kateterren, orratzen eta abarren bidez, edo onddoak aireztatze hodietatik hedatuta Aspergillus aren kasuan, adibidez.
|
|
|
Natalia, baina, deliberaturik zegoen sakrifizio hura bere bizkar gainean kargatzera; hasi ere, halaxe hasi zuen bere ibilbidea, indartsu bezain borondatetsu; egunak aurrera egin ahala, ordea, indarrak ahituz joan zitzaizkion, ez
|
baitago
gaixo gaixoagorik zaintzaile osasuntsua gaixotu nahiko lukeena baino, eta era hartakoa baitzen Natividad, bere ahulezia indar gisa erabiltzen zuena, teorian bera baino indartsuagoa zena. Natalia osasuntsua, ahultzeko:
|
|
|
Euskaldunok, oro har, ez baikaude prest mendeko herri bati dagokion moduan bizitzeko, mendekotasun horren ezintasunak eta gabeziak aitortuz, eta geure izaera nazional bestelakotuaren gaitza onartuz. Bere gaixotasunaren larria onartzeko gertu ez
|
dagoen
gaixoaren antz antzekoak gara gu.
|
|
|
Adituentzako batzarra aurreikusi zuten, beraz, Azkuek eta Broussainek, baina ez berariaz Arana Goiriren aurkakoa, abandotarra ere beren hautaketa sistemako partaidetzat baitzuten. Ondoren Azkue Arana Goirirekin mintzatu ez bazen (ezta une hartan behintzat Campionekin eta Guerrarekin ere), arrazoi logistikoengatik izan zen (Arana Goiri Sukarrietan
|
zegoen
gaixo, Campion Iruñean, Guerra Arrasaten, eta Azkue Bilbon, eta ez zuten bilerarik antolatu) 109 Inondik ageri ez dena Hendaiako plana zapuzteko gogoa da.
|
|
|
KEVIN. Ja. Non ote
|
dago
gaixoa?
|
|
|
LEO. Milena ez
|
dago
gaixorik! Eta etxera lehenbailehen joatea, horixe da behar duena!
|
|
|
JOSEBA: Koman
|
dauden
gaixoen familiarteko guztiei gertatzen zaie. Batetik esnatuko den esperantza izaten da?
|
|
|
3.829 transplante Emaileen kopurua handitzeari esker, joan den urtean 3.829 transplante egin ziren, kopuru maximoekin giltzurrunetan (2.210), gibelean (1.112) eta biriketan (185). Aldiz, bihotz transplanteak, pankrea transplanteak eta heste transplanteak jaitsi egin ziren, batez ere
|
zeuden
gaixo gutxi zeudelako eta emailearen profila aldatu zelako, zaharrago batengana iritsi ziren eta, beraz, zailtasun handiagoa zuten organo horiek egoera onean mantentzeko. Zazpi komunitatek milioiko 40 emaile baino gehiago dituzte, eta zifra hori herrialde osorako helburutzat hartzen da Nabarmentzekoa da, halaber, emaile bizidunetatik datozen transplanteen hazkundea; giltzurrun transplanteen kasuan, 102 izan ziren 2006an, eta 133 2007an; hau da, giltzurruneko transplante guztien %6 Halaber, handitu egin da emaile biziaren gibel transplantea, 2006an 18 izatetik 2007an 25 izatera igaro baita.
|
|
|
Objektuei buruzko ezagutza “oroimen semantikoa edo kontzeptuala” izenaz ezagutzen den informazioa da. Azterketa horren helburua zen erakustea kategoria kontzeptualeko berariazko gabeziak
|
daudela
gaixoen oroimenean, kategoria semantiko desberdinetako hitzen esanahia gogoratzeko duten gaitasunaren arabera. Emaitzek erakutsi dutenez, oraindik informazio semantikoaren galera txiki bat zuten pertsona osasuntsuek eta gaixoek gauza bizigabeei eta izaki bizidunei erreferentzia egiten zieten hitzen esanahia, oro har, berdin gogoraraz zezaketen.
|
|
|
Beste ohar bitxi bat da musikak ere desblokeatu egiten duela: «Bat batean zurrun
|
dagoen
gaixo bat bikotearekin ederki dantzatzen has daiteke», dio Cudeirok. Jarduera gehiago erritmoarekin Ikertzaileek hamarkada bat daramate fenomeno horiek aztertzen, berrogeita hamar bat gaixorekin.
|
|
|
Egoera larriagotu egin zen, eta, horren ondorioz, Valentziako La Fe ospitaleko medikuek, ebakuntza egin zuten tokian, gibeleko zelula transplantea egitea erabaki zuten. Teknika berri horrek organo transplantea egiteko aukera ematen du, edo zubi gisa balio du emaile bateragarri baten zain
|
dauden
gaixo terminalentzat. Ebakuntzak 90 minutu iraun zuen, eta, denbora horretan, mila milioi hepatozito injektatu zitzaizkion pazienteari porta zainetik.
|
|
|
Bai. Okerrena da, arriskua egonkortuta, politraumatizatuta
|
dauden
gaixoek arrastaka eramango dituztela beren mugikortasuna eta eguneroko bizitza arriskuan jarriko dituzten ondorioak, eta traumatologoek ondorio horietan eragin genezake oraindik ere tresna eta ezagutza egokiekin. Baina kaltea eginda dagoenean… Traumatologiak, materialetan eta tekniketan ez ezik, kostuan/ eraginkortasunean ere eboluzionatzen du.
|
|
|
Psikiatra gehienek laguntza eta hezkuntza programetan parte hartzera bultzatzen dituzte zaintzaileak, baina ateratako datuen arabera, laguntzen duten zaintzaileen %10ek baino gutxiagok hartzen dute parte programa horietan. Errehabilitazioaren emaitzei buruz galdetzean, psikiatren %19k bakarrik uste du bere komunitatean nahikoa baliabide
|
daudela
gaixo horientzat.
|
|
|
Gibeleko minbizia da munduko hirugarren minbizi hilgarriena. Okerrena da gaixo
|
dauden
gaixoen %70 inguruk, tratamendu erradikalak egin eta bost urteko epean, tumorea berriro gaixotuko dutela; beraz, pronostikoa beti da larria. Orain, nazioarteko ikertzaile talde batek gibeleko minbizia izateko arriskua aurreikusteko gako genetikoak argitaratu ditu.
|
|
|
Gustu guztietarako Gaur egun, tamaina askotako bilgailuak daude: batzuk oso txikiak edo txikiak dira pediatriarako, eta beste batzuk, berriz, ohean
|
dauden
gaixoentzako neurri handien ospitaleko aurkezpenak. Kolostomientzako gailuek 250 zentimetro kubiko hondakin jasotzeko ahalmena dute; ilestomienak, berriz, zertxobait gehiago; urostomienak, berriz, 300 cm3 gehienez.
|
|
|
Katalunia, Kataluniako Osasun Sailaren Hiesaren Prebentzio eta Laguntza Programatik hasita, autonomia erkidego aitzindaria izan da bi tratamendu kirurgiko eskaintzen: bata, material sintetikoarekin, pazienteek behar adinako gantz ehunik ez dutenean, eta, bestea, gantz antologoarekin (pazientearena berarena), hain egoera larrian ez
|
dauden
gaixoekin tratamendu kontserbadoreagoa egiteko aukera ematen duena. Inplante sintetikoak ez dira kartzinogenikoak izanen, ez teratogenikoak, ez migratzaileak eta ezarritako ehunaren antzeko ezaugarriak izanen dituzte.
|
|
|
Askotan esperpentikoa, politikoki zuzenaren muga guztiak hausten ditu Louise Michel ek. Hiltzear
|
dauden
gaixoak, sexu aldaketa nozitu dutenak, Dorre Bikien kontrako atentatua, nekazaritza eremua bereganatu nahi duten hiritar ekologistak, Jesukristoren zauriak... Guzti guztiaren kontura egiten ahal da trufa, aldez aurretiko zentsurarik gabe.
|
|
|
Gure gorputzak ez dira erratzen eta ez
|
daude
gaixorik; aitzitik, gizartea dabil oker»
|
|
|
Abortua eta sexu berekoen ezkontzarekin batera, eutanasia da AEBetan eztabaida handien eragin duen gaia, eta, azken urteetan bezala, horren inguruan galdetuko duenik izango da aurten. Washingtonen, adibidez, koman
|
dagoen
gaixoak medikuaren laguntzaz eutanasia egiteko aukera izan dezan onartzeko eskatzen diete herritarrei. Eutanasiaren aldeko erakundeek kanpaina handia egin dute horren alde urte hasieratik, baina inkestek alde txikia iragartzen dute aldeko eta kontrakoen artean.
|
|
|
Italiako Osasun Ministerioak eskualde guztietara zirkular bat bidali zuen herenegun gauean. Zirkular horretan, debekatu egiten zaie zentro pribatu nahiz publikoei egoera begetatiboan
|
dauden
gaixoei elikadura etetea. Hala, bada, debekatu egin du Eluanari bizirik mantentzen duen zunda kentzea.
|
|
|
Natalia, baina, deliberaturik zegoen sakrifizio hura bere bizkar gainean kargatzera; hasi ere, halaxe hasi zuen bere ibilbidea, indartsu bezain borondatetsu; egunak aurrera egin ahala, ordea, indarrak ahituz joan zitzaizkion, ez
|
baitago
gaixo gaixoagorik zaintzaile osasuntsua gaixotu nahiko lukeena baino, eta era hartakoa baitzen Natividad, bere ahulezia indar gisa erabiltzen zuena, teorian bera baino indartsuagoa zena –Natalia osasuntsua– ahultzeko: batean zapi busti bat eskatzen zion ahizpari, kopetan jartzeko; bestean azpil bat, oka egiteko; orain listuontzia; gero pixontzia; geroago bizkorgarria... behar zuenean beharrekoa eskatzen zuen, hutsik egin gabe, eta behar ez zuenean ere bai, zoaz baina joan ahala zatoz, zatoz baina etorri ahala zoaz... bidean harriak jartzea beste eginkizunik ez balu bezala.
|
|
2009
|
|
|
Osakidetzako trapu zikinak azaleratuko dituen dokumentalgilea behar dugu, itxaron gelan
|
dauden
gaixo aspertuak elkarrizketatuz, paziente bakoitzarekin denbora gehiago eskatzen duten 10 Minutu Plataformako medikuekin hitz eginez, ebakuntzaren zain itxaron zerrenda amaigabeetan daudenen inguruan dokumentatuz, benetan premia izan duenean osasun pribatura jo behar izan duen jendeari galdetuz.
|
|
|
Andre gazte xarmanta Igaiten da untzira Han emaiten diote Lo belharra papora Eta untzi handian Lo
|
dago
gaixo haurra.
|
|
|
Eta azeria, txarrikumeak pozura eroanda, banan banan garbitzen hasi zan. Txarrikume koitaduoi ezagun jaken bildurra; dardarka
|
egozan
gaixook!
|
|
|
Astotxuaren itxurea! Izertzan
|
dago
gaixoa! Izertzan eta dardarka, belarriak gora jasoteko be bildurrez!
|
|
|
Ez da antolatutako krimeneko taldeek Mexiko Hirian edo El Pason errehabilitazio klinika baten aurka egiten duten lehen erasoa, izan ere, erasotzaileen aburuz, bertan
|
dauden
gaixoek narkotrafikatzaileak babesten dituzte.
|
|
|
Ez da antolatutako krimeneko taldeek Mexiko Hirian edo El Pason errehabilitazio klinika baten aurka egiten duten lehen erasoa, izan ere, erasotzaileen aburuz, bertan
|
dauden
gaixoek narkotrafikatzaileak babesten dituzte.
|
|
|
Gaur egun, bost dira Nafarroako ospitaleetan ingresatuta
|
dauden
gaixoak. Kasurik larriena 30 urteko gizonezko batena da, Virgen del Camino ospitaleko zainketa intentsiboetako unitatean dago.
|
|
|
Nola esplikatu ez dakienari, zer den hiltzeko
|
dagoen
gaixoaren otoitz bat, otoitz egin ahal izatea?
|
|
|
Nik gauez apaiz lanak egin behar nituen eta sarritan deitzen zidaten Lebanon Hospitalera, Grand Concoursen, Intensive Care Unityra joateko, larrialdian
|
zegoen
gaixoarengana. Drogazaleek eta prostitutek bihotzez agurtzen ninduten.?
|
|
|
–Nik Europako sanatorioetan
|
dauden
gaixo guztiak hartu, frontera eraman eta eztulka jarriko nituzke, frantsesen kontra, milioika eta milioika bazilo jaurtiz. Austerlitz, horrela, beste Waterloo bat izango zen Napoleonentzat, eta nola ikusten baitzuen ezen aitak betilun begiratu ziola, gehitu zuen?:
|
|
|
–Ez
|
dagoela
gaixorik!
|
|
|
–Zertan joan behar du bada Don Don Rikardorengana ez
|
badago
gaixorik. Eta zer egiten dute han ba barruan hainbeste denbora?
|
|
|
–Badakizu amonak zenbat maite zaituen. Bakarrik
|
dago
gaixoa. Bihotzez estimatuko luke zure bisita.?
|
|
|
Horren ordez, paperak eta gutun azalak ikusi nituen bere gain bilgarriko eskritorioaren ertzetatik gainezka, eta obsidiana printza beltz bat haren konpartimentu batean. Norbaitek izeba Kristinez galdetzen badit, ez dut bere sendagile bulegoan irudikatzen, minez edo beldurturik edo bakarti
|
dagoen
gaixo bat kontsolatu nahian, nahiz horiek izan egunero egiten dituen gauzak. Lehenago datorkit gogora zakur baten lepokoa gain batean.
|
|
|
Mina da medikuaren laguntza bilatzera bultzatzen gaituen sintoma nagusia.Hain ohiko sintoma izanik, aho batez onartzen da erabat beharrezko direlamina ebaluatzeko eta neurtzeko tresnak. Bereziki, aspaldiko ametsa izan da, minez
|
dauden
gaixoekin aritzen diren medikuen artean, mina objektibokineurtzeko baliabide edo neurtzeko modu bat eskura izatea. Mina neurtzea ezda posible eta litekeena da inoiz ere posible ez izatea.
|
|
|
“Krisi egoeretan, sentimenduak azaleratzen dira, eta pertsona gehiago animatzen dira erakundeekin lan egitera” Une honetan hainbat lerro daude irekita. Ospitaleetan
|
dauden
gaixoak bisitatzen ditugu, adinekoen egoitzetara joaten gara, pertsona ezinduei laguntzen diegu eta etxerik gabeko edo bazterketa arriskuan dauden pertsonak tratatzen ditugu. Hala ere, herri mailan boluntario jarraituaren aldeko apustua egiten dugu.
|
|
|
Gehigarri kontserbatzailea Sufre (IV) oxidoa edo anhidrido sulfurosoa asko erabili izan da historian zehar, funtzio ugari dituelako. Antzinako Grezian, badirudi dokumentatuta
|
dagoela
gaixoen arropa garbitu ondoren sufrearekin hautseztatzen zela eta eguzkitan jartzen zela desinfektatzeko, eguzkitan zeuden sufre partikulek sufre dioxidoa askatzen baitute. Egiptoarrek eta erromatarrek ere sufrea erretzen zuten sufre dioxidoa sortzeko eta ardoa egiteko tresnak eta biltegiratzeko ontziak garbitzeko.
|