|
2008
|
|
|
Oso litekeena da, aurrerago emango diren datuen argitan, alde2> modukotzat ematen dugun hainbat eratorpen alde1> modukoak ere izatea. Litekeena da gaur hala izatea edota, gaur hala ez balitz ere (eta hori ez
|
dago
frogatua), behinola hala jokatu izana. Funtsezkoa da puntu hori, toponimian eta ikerketan ari direnentzat bereziki108.
|
|
2012
|
|
|
Ikasleek emandako erantzun guztiak aztertu ondoren, poema baten esanahia ulertzeko oztopoak zerrendatu zituen, eta benetako esanahira iritsi ahal izateko egin beharreko irakurketa definitzen saiatu zen. Esperimentu harekin, esanahi batu eta bakar bat
|
badagoela
frogatu nahi izan zuen Richardsek, eta irakurketa on batekin posible dela autorearen esanahi originala berreskuratzea. Geroago argitaratu zuen. Toward a Theory of Translating?
|
|
|
Postestrukturalismoak bezala, postmodernismo mota honek baztertu egiten du hizkuntzak errealitatea irudika dezakeela dioen ideia enpirikoa; ukatu egiten da, beraz, munduko objektuak hizkuntzan islatzen direnik eta hizkuntzari esker mundu erreal hori hauteman dezakegunik. Derridak adierazi transzendentalik ez
|
dagoela
frogatzeko egindako lanen haritik, testuartekotasuna eta esanahien etengabeko elkarreragina azpimarratzen dira, eta testua askotariko kultura guneetatik ateratako ehun gisa deskribatzen da, Roland Barthesek 1968ko. La mort de l, auteur, artikulu entzutetsuan (1984a) agertu bezala (Bertens 1995:
|
|
|
Azkueren hitzek ederki asko laburbiltzen dizkigute XIX. mendeko euskal itzultzaileen asmoak: batetik, itzulpenaren bidez euskara beste edozein hizkuntzaren maila berean
|
zegoela
frogatu nahi zuten, eta bestetik, hautatutako testuaren gaiaren bidez, euskaldunei nolabaiteko heziketa ematen edo euskararen eta Euskal Herriaren aldeko sentimendua pizten ahalegintzen ziren.
|
|
|
Horiek guztiak, aldez edo moldez, argumentazioaren zerbitzura
|
daudela
frogatzen saiatuko gara enuntziatu parentetikoen diskurtso eginkizuna aztertzen dugunean. Azken batean, era honetako estrategiek esatariari diskurtsoa berak nahi duen bidetik zuzentzea zilegi egiten diote, norentzakoaren irudi onari eutsiz.
|
|
|
Orain arte esandako guztiak E1 enuntziatuko aditzaren eta E2 enuntziatu parentetikoko aditzaren artean gehienetan aldaketak
|
daudela
frogatzeko balio izan digu, bai aditzaren pertsonari dagokionez, bai aldiari dagokionez (tenpusa), bai aspektuari dagokionez, eta baita aditz motari nahiz moduari dagokionez ere.
|
|
|
Laburbilduz, lehen atal honetan, eta buruan daraman enuntziatu parentetikoaren eta oinarrizko enuntziatuaren artean lotura sintaktikorik ez
|
dagoela
frogatzen saiatu gara, eta horretarako hiru froga nagusi erabili ditugu:
|
|
2016
|
|
|
Izan ere, Lafittek eta Larzabalek aipatutako aitzineko antzerkiari buruzko beste xehetasunak ekartzen dizkigu Oihenarten paperetan aipatutako antzerki mota bati buruz. Honek beste antzerki mota bat ere
|
bazegoela
frogatzen baitu:
|
|
|
Baionako antzoki nagusian, kalitatezko obren egiteko gaitasuna zegoela eta horretarako publikoa ere
|
bazegoela
frogatu nahian hautatu zuten gela, betetzeko asmoz. Arrakasta izan zuen.
|
|
|
Hemen, P. Larzabalen helburuekiko zalantzarik ez
|
dagoela
frogatzen dugu. Argi zen ikusleentzat antzerki historikoetan historiarekiko zorroztasunik ez zela bilatzen, Historia H handi batekin ez zela helburua, aitzakia baizik, gai baten inguruan mezu batzuen helarazteko, hemen injustizia kasu.
|
|
|
Arana Martijak azpimarratu zigun antzerki lirikoaren inguruan, XIX. mendean, Euskal Herrian zegoen interesa eta eraikuntzetan frogatzen zena. Patri Urkizuk beste elementu batzuk eskaintzen dizkigu herri antzerkia bizirik
|
zegoela
frogatzeko, eta bere erakustokia zuela ere. 1798 urtean hasi zen Bilboko Antzokia eraikitzen, eta Donostia 1802an mugitzen hasi zen eskaerak eginez horrelako antzoki bat eraiki zezaten; baina horien ezean, ematen du euskaldunek edo kolegioetako aretotxoetan edota herriko plazan edota baserrietako ganbaretan antzezkizunak ematen jarduten zutela. Antzokietan eskaintzen ziren garaiko ikusgarri gehienak ez ziren euskarazkoak izango, behintzat ez dago dokumenturik antzoki horiek euskarazko programaziorik betetzen zirenaren frogatzeko, ez egoera beraren adierazteko, ez sorkuntza kopururik.
|
|
2019
|
|
|
1919ko urriaren 18an, Euskaltzaindia sortu berria zela, Euzkadi egunkariak erabaki zuen euskarazko ataleko artikulu guztiak sabindar grafiaz argitaratzea. Ez
|
dago
frogatzerik, baina pentsatzekoa da Kirikiñok izan zuela eraginik erabaki horretan, sabindar grafiaren aldeko hautua egitea akademiak ezar zitzakeen arauei aurre hartzeko eta haiei uko egiteko modu bat baitzen azken batean. Prentsako euskarazko artikuluen irakurleen artean irakurrienetakoa zen Kirikiño eta horrek indarra ematen zion haren iritziari.
|
|
|
Azkue hil eta gero izandako batzarretan mahaiburu izan ondoren, Etxaide 1952ko azaroaren 3an izendatu zuten euskaltzainburu, baina akta gehienak euskaltzainburuorde gisa sinatu zituen, ez euskaltzainburu gisa, gutxienez 1957ra arte. Ez
|
dago
frogatzerik zergatik jokatu zuen horrela, baina pentsatzekoa da beldurtuta zeukala agintariek euskararen aldeko mugimendu oro jazartzeko zuten joerak.
|