|
2004
|
|
|
Hortik aurrera jaso zuen presio eta mehatxuen eraginez (bere pertsona zein familiaren kontrakoak), erbestera jo zuen. Alde egin aurretik, hainbat lankidek eta lagunek bere iritziekin ados
|
zeudela
esan zioten, baina publikoki agertzeari uko egin zioten horrek ekar ziezaiekeen arazoen beldur baitziren. Une honetan, Bartzelonako unibertsitatean, Filologia fakultatearen barruan, hebraierari buruzko mintegia sortzea da irakasle errepresaliatuaren helburua.
|
|
2005
|
|
|
304). Norena den izen hori argitzea zailagoa iruditzen zait, jabearena ote den ez
|
dago
esaterik, edo artisauarena, edo merkatariena, baina argi dago ez duela inolako hausnarketa semiotikorik jasotzen. Hala ere Roman del Cerro-k dio:
|
|
|
Bestalde historikoki egun ez
|
dago
esaterik,, la fusión de celtas e íberos, que dió origen al pueblo celtibérico de la historia? (Bergua, 1994:
|
|
|
11 Alonso-ren liburuek karga ideologiko nabarmena dute, baina zehazki ez
|
dago
esaterik zergatik den hori. Ez dirudi inolako proiektu politikorik zilegitzeko helburua duenik.
|
|
|
Beraz, gaur gaurkoz akitaniera eta iberiera hizkuntza ezberdin bi zirela argi dago. Dena den akitanierak eta iberierak zer nolako harremana zuten, edo ez zuten, hori oraindik ez
|
dago
esaterik, eta gerora begira ez du ematen jakiteko aukera handirik egongo denik (testu elebidun berriak agertu ezean bederen).
|
|
|
Bestalde ez
|
dago
esaterik elebitasuna eliteei bakarrik zegokien fenomenoa zenik, Euskal Herriaren muga kidetasunak (zeltiberiar, iberiar eta galiar herriekin), nabarmenki eragingo zuelako populazio osoan oro har. Hala ere momentu guztietan zonalde mugatu bati buruz ari gara, hau da, Ebroren iparraldeaz, eta ez Iberiar Penintsularen lurralde osoan mintzo zen hizkuntzari buruz.
|
|
|
Baina klaro gizartean tokiak hartuta zeuden tokian gelditu dira: jendea, eta orduan zapalduta
|
zegoenak
esaten du: ba nik zapalduta jarraitzen dut.
|
|
|
Laburbilduz, 1879ko abendurako, urte t, erdiz hiru tomo atera ondoren, Revista, lehen mailako kultur produktu izan gabe ere, nahiko egoera politean
|
zegoela
esan daiteke, kalitate eta harrera onargarriaz. Aldizkariak emaitza hobea lortu ez bazuen, neurri handiz kolaboratzaileen kopuru mugatuagatik eta ekimenaren pisua Herranek bakarka eraman behar izateagatik izan zen.
|
|
|
Guri dagokigun unean, Revista de las Provincias Euskaras agertzean alegia, Gasteizko kazeta mundua nahiko txiro
|
zegoela
esanez laburbil dezakegu egoera. Aldizkari honen pareko kultur publikazioak ere bakanak ziren une haietan, ez soilik Gasteizen, baizik are Euskal Herri mailan ere.
|
|
2008
|
|
|
1993 urterako sistema berriaren eraikuntzarako oinarriak ezarrita
|
zeudela
esan daiteke. Jarraian gertakari politiko nagusiak aztertuko ditugu eta ondoren horiek izandako eragina aztertzera pasatuko gara.
|
|
2009
|
|
|
Lehenik ez
|
dago
esan beharrik baina Indietan nafarren kopurua, zenbaki absolutuetan, oso txikia izan zela gainerako penintsularrekin konparatuz gero (Andaluzia eta Extremadurakoak
|
|
|
«? Deseos de emigrantes del vapor Pacific para regresar a sus hogares ante el maltrato que recibían? »38 Ez
|
dago
esan beharrik, ikuspegi orokor batetik begiratuta, prentsak emigranteen erreklutazioa gaitzesten zuen bezala, Amerikarako bidaia zein egoera txarretan egin behar zuten ere gaitzesten zuela. Horren inguruan esanguratsua da ikustea nola bidaiako baldintzak deitoratzen zituzten egunkari horietan, itsas konpainien iragarki ilustratu erakargarriak azaltzen ziren, jendea Ameriketara eramateko eskaintza ezin hobeak egiten zituzten; kontraesan horrek zer pentsatzekoa ematen du egunkari haiek izan zitzaketen interesen inguruan.
|
|
|
Ikus daiteke, beraz, gutun hauek diotenez, lan baldintzen aldetik emigranteak oso gaizki bizi zirela, baina hori lana zutenak; izan ere, egunkarietan azaltzen zen beste kontu bat da lan eskasia, urte edo garaiaren arabera, lan eskasia handia
|
zegoela
esaten zuten egunkari batzuetan: «?
|
|
2011
|
|
|
Kronologiaren aldetik Fusik datak planteatzean, hau da, urriaren 5ean hasi baina 6tik aurrera jada mugimendua amaiturik
|
zegoela
esaten duenean, Donostiako edota Pasaiako salbuespenekin, edota 8tik aurrera jada normaltasunerako tendentzia aipatzen dituenean, nahiko eztabaidagarriak diren baieztapenak egiten ditu, Tolosako kasuan ikusiko dugun bezala. Hala ere, greba guneetarako planteatzen duen ondorengo eskemak bete betean jotzen du Tolosan gertatu ziren gertakariekin:
|
|
2018
|
|
|
Nortzuk ziren horiek? Hirian hamalau benefiziodun
|
zeudela
esaten da, baina hiru baino ez ziren ari apaiz edo parroko lanetan: Manuel Herran Baquedano, Marcos Mendibil Bardeci eta Rufino Gabiña Ayo, Urduñan bertan jaioak.
|
|
|
Zergatik jartzen ditugu zalantzan apaizen hitzak? Luiaondon euskara osasuntsuago
|
zegoela
esaten dituzten datuak ditugulako. Adibidez, 1820 inguruan, Antonio Añibarro fraideak Bizkaitik at zeuden herri euskaldun gutxi batzuk aipatu zituen, Luiaondo barne.
|
|
|
Astobitzak 15 etxe zituen gutxi gorabehera eta horietan gaztelaniaz hitz egiten zuten, euskaraz baino gehiago, baina parrokia moduan (Altube, Ziorraga eta lehen esandako baserriak barne) euskaldunak gehiago izango ziren, gipuzkoarren eraginagatik. Geroago, Bonaparte Printzeak Astobitzan euskara hilzorian
|
zegoela
esan zuen eta Duvoisin kapitainak, 1879an, erdi euskalduna zeritzon (Barrenengoa, 1988: 29).
|
|
|
Bonaparteren ustez, XIX. mendeko bigarren zatian euskara nagusi zen artean Okondogoienan, Laudiotik gertuen dauden auzoetan. Velascok 300 euskaldun
|
zeudela
esan zuen, 1867ko erroldan agertzen direnen% 29,01 (Barrenengoa, 1988: 28).
|