|
2015
|
|
|
arima ez dela sekula hain itzarrik egon Jainkoaren gauzetarako, ezta hain argi biziz eta Haren Maiestatearen hain ezaguera handiz ere. Ezinezkoa ematen du, bada, ahalmenak sorgorturik badaude, hilda
|
daudela
esateko eran, eta zentzumenak ere berdin, nola esan daiteke ulertzen duela sekretu hori? –Nik ez dakit nola, eta, beharbada, inongo kreaturak ere ez du jakingo, Kreatzaileak berak baizik, eta gauza bera esan behar egoera honetan, hau da, bi egoitza hauetan, gertatzen diren beste gauza askori buruz ere; egoitza hau eta azkenekoa egoki bat egin daitezke, batetik bestera ez baitago ate itxirik.
|
|
|
Jaunak arimari egiten dizkion goi mailako mesede hauen oroipenik geratuko ez bada gero, zer onura ekar diezaiokete? . Oi ene alabak!, hain onura handia dakarte, non ez
|
baitago
esaterik ere; izan ere, esaten jakin ez arren, arimaren barru barruan ongi idatziak geratzen dira eta sekula ere ez dira ahanzten.
|
|
|
Irudirik ez badute eta ahalmenek ere ulertzen ez badituzte, nola gogora ekar daitezke? . Hori ere ez dakit nola; baina badakit arima honetan Jainkoaren handitasunaz hain errotuak geratzen direla egia batzuk, non, bera nor den eta Jainkoagatik sinestera behartua
|
dagoela
esaten dion federik ez duenean, une hartatik Jainkotzat gurtuko bailuke, Jakobek egin zuen bezala eskailera ikusitakoan, eta harekin batera gero adierazten jakin ez zituen beste sekretu batzuk ere jakingo zituen; aingeruak jaisten eta igotzen ziren eskailera ikusiz besterik gabe, barruko argitasun handiagorik izan ezik, nekez uler zitzakeen hain misterio handiak.
|
|
|
5 Beharbada, hauxe da san Paulok dioena: Jainkoarekin elkartzen dena Harekin espiritu bat bera egiten da; ezkontza goren honi
|
dagokiola
dio, Haren Maiestatea bat egitearen bidez arimara etorri delakoa baitu. Eta beste hau ere badio:
|
|
|
Jainkoak arimari mesede hau egiten dionean, hura bere salbamenaz eta berriro ez erortzeaz ziur
|
dagoela
esan nahi dudala ematen du. Ez, ez diot halakorik, eta era horretara, arima ziur dagoelako itxura agertzen dudan alde guztietan, jainkozko Maiestateak horrela bere eskutik duen bitartean eta arimak Hura iraintzen ez duen bitartean, ulertu behar da.
|
|
|
Gure arimaren erdigune hau, edo espiritu hau, azaltzeko eta baita sinesteko ere hain gauza zaila izanik, burura datorkit, ahizpak, aditzera ematen asmatzen ez dudalako, esaten dudana ez sinesteko tentaldiak ez ote dizuen emango; izan ere, nekeak eta atsekabeak
|
daudela
esatea, eta arima bakean dagoela esatea, gauza korapilatsua da. Konparazio bat jarri nahi dizuet, edo bi.
|
|
|
Gure arimaren erdigune hau, edo espiritu hau, azaltzeko eta baita sinesteko ere hain gauza zaila izanik, burura datorkit, ahizpak, aditzera ematen asmatzen ez dudalako, esaten dudana ez sinesteko tentaldiak ez ote dizuen emango; izan ere, nekeak eta atsekabeak daudela esatea, eta arima bakean
|
dagoela
esatea, gauza korapilatsua da. Konparazio bat jarri nahi dizuet, edo bi.
|
|
|
3 Ez atera hemendik, ene alabak, jateaz eta lo egiteaz arduratzen ez denik, nahiko oinazegarri bazaizkio ere, ezta bere bizimoduan beharturik dagoen guztia egiteaz arduratzen ez denik ere; barruko gauzez ari gara; kanpokoez gutxi
|
dago
esatekorik, lehen horixe baitzen haren samina, bere indarrez egin ahal zuena ezereza zela ikustea. Gure Jaunaren zerbitzua dela ulertzen eta ahal duen guztian, ez luke utziko egin gabe lurreko ezergatik ere.
|
|
|
10 Hau idaztean, gogoan darabilt neure buruan gertatzen dena, hau da, hasieran esan nuen buruko zarata handia, hortik ia ezinezkoa gertatu baitzitzaidan idazteko agindu zidatena egin ahal izatea. Badirudi ibai urtsu asko daudela bertan, eta bestalde, ur hauek amildu egiten direla; txoritxo eta txio ugari, ez belarrietan, buruaren goialdean baizik, arimaren alde bikainena
|
dagoela
dioten gunean. Eta ni aldi luzean egona naiz honetan, espirituaren goranzko eragin handia abiadan igotzen zela zirudielako.
|
|
|
3 zenbakian
|
dago
esana.
|
|
|
datoz hurrenez hurren 6 eta 7 Egoitzetan. Alegoriaren elementu bakoitza espirituzko bizitzaren zeri
|
dagokion
esan daiteke gutxi gorabehera: –aurretiazko ituna?
|
|
|
Esango didazue, honela nola lor daitezkeen bilatu gabe? . Honi erantzuten diot, ez
|
dagoela
esan dizuedana baino era hoberik, haiek ez bilatzea baino era hoberik, arrazoi hauengatik: lehenbizikoa, honetarako behar den aurreneko gauza Jainkoa interesik gabe maitatzea delako; bigarrena, nahiko apaltasun gutxikoa delako gure zerbitzu kaskar hauengatik lortuko dela hain gauza handia uste izatea; hirugarrena, honetarako egiazko prestaera sufritzeko eta Jauna imitatzeko desira delako eta ez gozotasunak, azken batean Hura iraindu baitugu; laugarrena, ez dagoelako Haren Maiestatea haiek guri ematera behartua, bere aginduak betetzen baditugu zeruko aintza ematera behartua dagoenez, honelakorik gabe eta guk baino hobeki baitaki zer komeni zaigun eta nork maite duen benetan; eta honela gauza ziurra da, eta nik badakit, eta ezagutzen ditut behar den bezala maitasun bidetik doazen pertsonak, beren Kristo gurutziltzatua zerbitzatzearren soilik; eta ez bakarrik ez diote eskatzen gozotasunik, nahi ere dute-eta, baizik eta erregu egiten diote bizitza honetan halakorik ez emateko.
|
|
|
Gehiagoa eta gutxiagoa dago, eta horregatik diot gehienak direla haietan sartzen direnak. Egonleku honetan
|
daudela
esango dudan gauza batzuetara sartzen direnak, berriz, gutxi direla uste dut; baina ateraino iristea baino besterik ez bada ere, nahikoa erruki da Jainkoak agertzen diena; izan ere, deituak ugari badira ere, gutxi dira hautatuak. Honela diot orain:
|
|
|
gehiagoa eta gutxiagoa dagoelako. Bat egiteari dagokionez, uste dut ez dudala gehiago esaten jakingo; baina Jainkoak mesede hauek egiten dizkion arima prestatzen denean, Jaunak haiengan egiten duenaz gauza asko
|
dago
esateko. Gauza batzuk esango ditut eta nola geratzen den arima ere bai.
|
|
|
Guri, lehen kolpeak hartuak genituela zirudienean, pena handia eman zigun; niri batez ere Probintziala gure aurka ikusteak eman zidan pena, berak nahi izateaz besterik gabe, zuribidea nuelako nik guztien aurrean. Nire lagunari ez zioten absoluziorik eman nahi hori utzi ezean, gaizpidea kentzera behartua
|
zegoela
esaten baitzuten.
|
|
|
Ikuskarien artean mailak ezarri nahi ditu; hau da, goragokoak eta beheragokoak
|
daudela
dio. Ikuskari espirituala (27, 2) da perfektuena, orain kontatzen ari dena (irudizkoa) baino goragokoa, eta hau gorputzeko begiez ikusten dena baino askoz ere goragokoa.
|
|
|
Azalpen teologiko edo psikologikoa ematea jakintsuei
|
dagokiela
dio.
|
|
|
Behin, pertsona batekin
|
nengoela
esan zidan niri eta beste batzuei ere bai: beraz, elkarrekin izan ohi ziren pertsonez osaturiko taldetxo bat zen; taldean bat azpimarratzen du Teresak pasarte honetan.
|
|
|
Inork ez du aitzakiarik, izan daitekeenik kaskarrena bada ere, horrela jokatzen baitu nirekin, halako egoerara ekarriz. Kontuan izan, esaten dudan hau ez dela lipar bat ere esan litekeenarekin konparatuz; ikuste era hau eta Jainkoak arimari egiten dion mesedea aditzera emateko beharrezkoa dena bakarrik
|
dago
esana; baina ezin esan dezaket Jaunak bere sekretu eta handitasunak aditzera ematen dituenean sentitzen dena, hemen atsegintzat hartzen direnen hain gainetik den atsegina, non arrazoiz gorrotarazten baitizkio bizitzako atseginak, guztiak batera simaurra besterik ez direnak. Higuingarri da konparatzeko hona ekartzea ere, amaierarik gabe haietaz gozatzeko izan arren, eta Jaunak ematen dituen beste horietakoa guretzat prest duen ibai handi joritik tantatxo bat besterik izan ez arren.
|
|
|
Nik ezin nuen sinetsi hori; diodanez, presente zegoela uste nuelako, eta horrela penaz nenbilen. Domingo santu aintzatsuaren Ordenako jakintsu handi batek atera ninduen zalantza honetatik, presente
|
zegoela
esan baitzidan, eta nola komunikatzen zen gurekin; horrek asko poztu ninduen.
|
|
|
10 Komunikazio honekin hazi egiten da desira eta bera dagoen bakardadearen handia, min hain mehe eta zorrotzarekin, non, arima bakardade hartara egina bazen ere, hitzez hitz esan daitekeela baitirudi (eta, agian, Profeta Erregeak bakardade berean
|
zegoela
esango zuen, baina santua zenez gero Jaunak ezin gehiagoko eran sentiaraziko zion): Vigilavi, et factus sum sicut passer solitarius in tecto; eta honela, bertso hau une hartan neugan ikusten dudala dirudien eran irudikatzen dut, eta pozten nau ikusteak bakardade hain handi hau sumatu dutela beste pertsona batzuek ere, eta haiek batez ere.
|
|
|
Lehenago baimena ematen zitzaien, esaten dudan moduan, sentitzen duten poz handiaren seinale batzuk emateko; hemen arimak gehiago gozatzen du, ez da konparatzerik ere, eta askoz ere gutxiago aditzera eman daiteke, gorputzean ez delako ahalmenik, eta arimak ere ez duelako poz hura adierazteko ahalmenik. Une hartan guztia izango luke enbarazu eta oinaze eta eragozpen bere atsedenerako; eta ahalmen guztien batasuna bada diot, nahi izanda ere,, egoera hartan
|
balego
diot, ezin du, eta ahal badu, orduan ez da batasuna.
|
|
|
Egia da noizbait nekatu egin dela dirudiela tornua erabiltzen eta adimenarekin lan egiten eta bete egin direla ubideak; baina hemen ura gorago dago eta putzutik ateratzen baino askoz ere lan gutxiago egiten da. Ura hurbilago
|
dagoela
diot, grazia argiago ematen zaiolako ezagutzera arimari.
|
|
|
3 Sendatzeko neure ahizparekin
|
nengoela
esan dudan tokian zain nengoen garaia iritsi zenean, kontuz kontuz eraman ninduten nire erosotasunari begiratuta nire aitak eta ahizpak eta nirekin irten zen nire adiskide moja hark, maite maite ninduenak.
|
|
|
8 Irabazi honekin berriro ekarri ninduen aitak hara, medikuek berriro ikusi ninduten lekura. Etsipena eman zidaten guztiek; gaitz honetaz gainera, hetiko
|
nengoela
zioten. Horrek niri ardura gutxi ematen zidan.
|
|
|
Sendaketa udaren hasieran hasi beharrekoa zen, eta ni neguaren hasieran joan nintzen. Denbora honetan auzunean
|
zegoela
esan dudan ahizparen etxean izan nintzen apirilaren zain, joan eta etorri ez ibiltzearren, hurbil zegoen-eta.
|
|
|
7 Hara nindoala, bidean
|
zegoela
esana dudan nire osaba hark liburu bat eman zidan: deritzo, bildutasunezko otoitza irakasten saiatzen dena; eta lehenengo urte honetan liburu onak irakurri nituenez gero (izan ere, bestelakorik ez nuen nahi erabili, egin zidaten kaltea ulertzen bainuen), otoitzean ez nekien nola jardun ezta neure baitan nola bildu ere, eta honela asko poztu nintzen harekin eta neure indar guztiekin bide hari jarr... Eta Jaunak ordurako malko dohaina emanik eta nik irakurtzea gogoko izanik, bakarrik egoteko uneak izaten eta sarri sarri aitortzen eta bide hartatik abiatzen hasi nintzen, liburu hura maisutzat nuela.
|
|
|
Beste batzuetan, Jaunak esaten zidan hitz bakar batez, ez zaitez nekaturik
|
egon
esanez besterik gabe; ez beldurrik izan, beste batean esana dudanez?, guztiz sendaturik geratzen nintzen, edota ikuskariren bat ikusiz, aurrez ezer izan ez banu bezala. Atsegin hartzen nuen Jainkoarekin; kexua agertzen nion oinaze hauek eraman nintzala onartzen zuelako; baina hori ongi ordaindua zen, ia beti gero mesedeak ugari izaten baitziren.
|
|
|
Nik, nolakoa izango zen irudikatzen nuen baina, gure Jauna goretsi nuen eta bihotzez eskerrak eman nizkion. Medina del Campora bidean
|
zegoela
esan zidan, eta ni harantz banindoan Valladolideko fundaziorako, bide zuzena zela eta ikusiko nuela. Nik baietz esan nuen, eta egin ere hala egin nuen, ekainean abiatu bainintzen Ávilatik moja lagun batekin eta aita Julian Dávilarekin, bide hauetan laguntzen zidala esan dudan apaiz Ávilako San Josereneko kapilauarekin.
|
|
|
12 Etxea gurea ez zenez gero, beste bat erosteko ahaleginetan hasi ginen, hura salgai egon arren, oso leku txarrean zegoelako, eta nik neraman hara joateko ziren mojen laguntzarekin, zerbait eskaintzeko eran
|
geundela
esan zitekeen, izatez gutxi izanik ere, harako asko zelako; dena dela, Jainkoak eman zizkigun adiskide onak eman ez balizkigu, hutsaren hurrengoa izango litzateke guztia; Reinoso kalonje onak bere beste lagun bat ekarri zuen, Salinas kalojea zeritzana, karitate handi eta buru argikoa, eta bien artean arduratu ziren beraientzat izango balitz bezala, eta uste dut areago ere bai, eta halako maitasun...
|
|
|
Palentziako gotzainak uste zuen, eta nik hala erregutu nion, Artzapezpikuari gertatzen zenaren kontu ematea komeni zela, eta handik, ni Soriara joan ondoren, bidali zuen Artzapezpikuagana kalonje bat, Joan Alonso zeritzana, beste zereginik gabe. Eta ni hara joan nendin gogo biziz
|
zegoela
esanez idatzi zidan maitasun handiz eta kalonjearekin hitz egin zuen honetaz, eta Gotzain jaunariidatzi zion, beronen esku utziz, eta hala egiten zuela Burgos ezagutzen zuelako, eta hiriaren oniritzia behar zelako han sartzeko.
|
|
|
34 Handia da monasterio honetan dioten debozioa, eta halakoa geratu zela dirudi bertan eta inguru hartan guztian, batez ere bakardade hura eta bera egon zen haitzulo hura gogoratuz. Monasterioa egiteko erabakia hartu aurretik, oso nekaturik eta atsekabez beterik
|
zegoela
esan didate bera ikustera hain jendetza handia zetorrela ikusiz; horregatik, beste leku batera, inork beraren berri ez zekien lekura, joan nahi izan zuela; eta hara eraman zuen eremutarrari dei egiteko eskatu zuela, eraman zezan, baina hura ordurako hila zen. Eta gure Jaunak, Andre Mariaren etxe hau egin zedila erabakia baitzuen, ez zion utzi joateko aukerarik; izan ere, esan dudanez?
|
|
|
3 Hirian jakin zenean, zeresana ugari izan zen: batzuek zoraturik
|
nengoela
zioten; beste batzuk zentzugabekeria hura noiz amaituko zeuden. Gotzainari, geroago esan zidanez?
|
|
|
Egun batean Beasko komentuan
|
nengoela
esan zidan gure Jaunak, bere emaztea nintzenez gero, eskatzeko, hitzematen zidala eska niezaion guztia emango zidala. Eta seinaletzat eraztun eder bat eman zidan, harribitxi batez amatista erara, baina hemengoaz oso bestelakoa zen distira zuenaz, eta hatzean ezarri zidan.
|
|
|
Poloniako Erreginarekin zegoela, honen etxearen gobernu osoa bere gain zuela, ez zuen agertu egundo ezkontzeko joerarik, baina San Joanen Zaldunetakoa zen; gure Jaunak dei egin zion guztia alde batera uztera, salbamenaz hobeki arduratu ahal izateko. Hainbat proba igaro zituen, belztu egin baitzuten gizon baten heriotzan parte hartzea egotziz, eta kartzelan eduki zuten bi urtean; berak ez zuen nahi izan letradurik, Jainkoa eta Jainkoaren justizia baino besterik; lekukoak
|
zeuden
ziotenak, berak dei egin ziela gizon hura hil zezaten; ia santa Susanaren zahar haiei bezala gertatu zitzaien, hau da, haietako bakoitzari non zegoen une hartan galdeturik, batak erantzun zuen ohean eserita zegoela; besteak, berriz, leihoan zegoela; azken batean, gezur beltza zela aitortu zuten, eta berak esan zidan, zigortu ez zezaten haiek askatzea dirutza handia kosta zitzaiola, bere kontra ar...
|
|
|
9 Bada, bere biziera kontatu zidanean, nik geure hasierako Erregela erakutsi nion eta esan nion, halako nekerik gabe gorde zezakeela hura, gauza bera baitzen, batez ere beren eskulanetik bizi izatea, hori baitzen berak azpimarratzen zuena; mundua diruzalekeriaz galdua
|
zegoela
esaten zidan eta hortik zetorrela erlijiosoak gutxiestea. Ni lehengoan nengoenez gero, honetan laster egin genuen bat eta baita gauza guztietan ere; nik, abitu honekin zein ongi zerbitza zezakeen Jainkoa agertuz, arrazoiak eman ondoren, pentsatuko zuela gau hartan esan zidan.
|
|
|
5 Nire laguna, bere burua leku hartan itxita ikustean, ikasleen zer horretatik pixka bat baretu zela dirudi; hala ere alde batera eta bestera begiratu baino besterik ez zuen egiten, oraindik beldurrez, eta deabruak lagunduko zion arriskuaren pentsamenduak burura ekarriz ni nahastearren, neure bihotzeko ahultasunaz, gutxi behar izaten bainuen. Ea zeri begira
|
zegoen
esan nion nik, han ezin zela inor sartu eta. Esan zidan:
|
|
|
...so gazte zela; hala ere bera bakarrik zutenez gero, beste neba batzuk izan zituen berak baina guztiak hil ziren, eta hau, gutxien maite zutena, geratzen zitzaien (esan dudana gertatu zitzaionean, neba bat zuen, beraren alde irteten zena, halakorik ez sinesteko esanez), ezkontza ordurako ongi hitzartua zuten gurasoek, berak ez zuelakoan kontra egingo, baina esan ziotenean, ez ezkontzeko boto eginda
|
zegoela
esan zien, eta ezergatik ere, hiltzen bazuten ere, ez zela ezkonduko.
|
|
|
Ondorioak handiak dira, eta Jaunak hori ematen ez duenean, ahaleginik handienak egin arren ez dago erremediorik, ezta ez dago hartu gabe uzterik ere Hark eman nahi duenean. Jainko desira batzuk dira, hain bizi eta hain meheak, non ez
|
baitago
esaterik; eta arimak, Jainkoaz berak nahi lukeen bezala ez gozatzeko bere burua loturik ikusten duenez gero, amorru handia hartzen dio gorputzari, eta horma handi baten antzekoa iruditzen zaio, berak bere baitan une hartan gorputzaren enbarazurik gabe gozatzen duenaz gozatzen uzten ez diona. Orduan askatasun hau kentzean Adamen bekatutik etorri zitzaigun kalte handiaz konturatzen da.
|
|
|
Hiru Pertsonen presentzia, hain dudagabea dena, gauza argia baitirudi san Joanek dioena sumatzen dela: , arima harengana etorriko gara eta berarengan biziko?; hau ez graziaren bidez soilik, presentzia hau sentiarazi nahi duelako baizik; eta hainbesteko ondasunak ekartzen ditu, non ez
|
baitago
esaterik, batez ere ez dagoela arrazoi bila ibili beharrik Jainkoa han dagoela jakiteko.
|
|
|
eta berarengana hurreratzen ninduela iruditzen zitzaidan. Hau ez da irudizko gauza bat, ziurtasun osokoa baizik eta fintasun hain espirituala, non ez
|
baitago
esaterik ere. Gogoratzen ez ditudan hitz batzuk esan zizkidan; mesedea egikeran hitz batzuk izan ziren.
|
|
|
Nik eskatu nion berriro idatz ziezaiola, esanez, bagenuela etxea eta berak nahi zuen dena egiten zela; halako batean amaitzeko. ...t gutun irekia bidali zidan, haren eskuetara iritsiz gero, dena alferrik galduko genuela pentsatzeko modukoa; eta horrela, Manso doktoreak, nire aitor entzule eta aholkularia zenak, ez zuen nahi izan gutuna hari ematerik; izan ere, oso kontuz idatzia izan bazen ere, egia batzuk esaten zituen, Artzapezpikuaren izaera kontuan harturik, hura haserre bizian jartzeko aski zirenak; dagoeneko ere haserre
|
zegoen
esan zizkion gauza batzuengatik, eta adiskide minak ziren. Eta niri esaten zidan, gure Jaunaren heriotzagatik adiskide egin baziren adiskide ez zirenak, nigatik biak etsai bihurtuko zirela.
|
|
|
5 Gauza batzuk egiteko edo etortzeko
|
dagoena
esaten duenean, orduan aitor entzule zuhur eta jakintsu batekin hitz egin behar da, eta hark esaten duena baino besterik ez egin ezta sinetsi ere. Prioreari jakinaraz diezaioke, halakoa den aitor entzule bat eman diezaion.
|
|
|
15 Beraz, uler bedi hemendik arrazoia aske ez uzteko eran lotzen duen guztia, susmagarritzat izan behar dugula eta bide honetatik ez dugula lortuko egundo espirituaren askatasuna; askatasun honek duen gauzetako bat, gauza guztietan Jainkoa aurkitzea eta haietan pentsamendua erabili ahal izatea da. Gainerakoa, espirituaren lotura da eta, gorputzean egiten duen kalteaz gainera, lotu egiten du arima, ez hazteko; bide batean zehar doazela, tranpa batean edo ataka gaiztoan sartzea bezala da, ezin baitute handik aurrera egin; horrela gertatzen zaio, neurri batean arimari, aurrera egin ahal izateko ez baitu ibili beharra izango soilik, baita hegan egin beharra ere; edota Jainkoagan murgildurik
|
daudela
diotenean eta dirudienean eta, liluraldian egonik, ezer egiterik ez dutenean, eta jostatzean erremediorik izaten ez denean, askotan gertatzen denez.
|
|
|
13 Esan dut Antonio Morán doanean bidaliko diodala leinargitasun agiriaren kopia bat, ezin hobeki egina
|
dagoela
diotena, eta hau kontu handiz egingo dut. Eta oraingoan bidean galduko balitz, eskuratu dezan arte bidaliko diot, zentzugabekeria bategatik ez da bidali (hirugarren pertsona bati dagokiolako, ez dut esaten, ez baitu eman nahi izan); eta hemen ditudan erlikia batzuk ere bidaliko dira, apaindurak merkeak baitira.
|
|
|
3 Nik ezin dut ulertu zer dela-eta berorren gorentasunak utzi dion nik agindurikoa Ávila maisuari bidaltzeari. Ez beza hori egin, Jainkoarren, mezulari baten bidez bidali baizik, egunbeteko bidea baizik ez
|
dagoela
esan baitidate. Salazarri itxarotea, zentzugabekoa da, errektorea bada baita irten, berorren gorentasuna bisitatzeko, are gutxiago Aita Ávila bisitatzera joan.
|
|
|
11 Ni Guiomar anderearen etxean nago arazo hauetan guztietan, eta poz pozik nago berorri buruz hitz egin didatenekin gehiago egoteaz. Eta pozago
|
nagoela
diot, izan ere, gertatu da andre honen alaba bat, gure etxean moja dagoela, eta Probintzialak agindu zidan laguntzat etor nadila hona eta hemen nago nahi dudan guztirako nire ahizparen etxean baino askoz ere askatasun handiagoaz.
|
|
|
Eta berorren agurgarritasunak abisu eman biezaio hari azalean ez dezala idatzi ezer, bai, ordea, berorren agurgarritasunak, eta berorrenak bere seinaleaz joango direla, eta hori nik ematen nituen baino disimulu eta taxu hobean izango da. Jainkoak nahi beza egia esatea, ongi
|
dagoela
esaten duenean, eta gera bedi Berarekin.
|
|
|
4 Malagóngo ama priorearen osasunaz ez dut jakin lehen idatzi niona baino besterik, hau da, hobeki
|
zegoela
esan zidatela orduan, ezta Antonio Ruizen osasunaz ere, hau da, txarrera egin zuela berriro; baina uste dut hila izan balitz, jakingo nukeela.
|
|
|
3 Gaur aita frai Baltasarrek egin du hemen predikua, Sakramentu Santuaren zortzigarren eguna baita. Bere etxean oso asaldaturik
|
daudela
dio, hor hartu nahi den ebazpena dela-eta. Izuturik utzi nau eskumiku kontuak.
|
|
|
Ez dit esaten gutun hori jaso duenik ere. Biziki sentitu nuen Garciálvarezen gaixotasuna; ez ahaztu nola
|
dagoen
esatea, eta berorren hobekuntza aurrera doan ala ez. Kokoak jaso nituen; ikusteko zera da.
|
|
|
Berorren aitatasunak esan biezaio. Berorren aitatasunari ez
|
dago
esan beharrik. Jakintsu guztiek diote, brebearen berri ematen dioten arte kontzientzia oso garbi duela; eta nuntzioaren esku berorren burua jartzea, kontseilu-buruak bidea lautu arte, burugabekeria litzateke, eta lehenbiziko aldiz nuntzioari hitz egiten dionean, ahal izanez gero, kontseilu-buruaren aurrean egin lioke.
|
|
|
Sufritzeko eta isilik
|
egoteko
diotso.
|
|
|
Haien asmo onak goraipatzen ditu. Asmo horiek bete ahal izateko une egokiaren zain
|
egoteko
esaten die.
|
|
|
Egia diotsot berorri, niri dagokidanez, ez nau batere asaldatzen ezta nahigabetzen ere, baizik eta aparteko poza ematen dit; baina uste dut, aita horiek nitaz diotena ez dela egia agertuko balitz, beharbada, aita Gracián maisuaz diotena ez lukeela sinetsiko, eta hori da gehien doakiguna. Horregatik bidaltzen dizkiot nik ditudan baimenen agiriak, etxeak baimenik gabe fundatuak daudela-eta, egoera txarrean
|
gaudela
dioelako. Nik uste dut deabruak indar guztiak xahutzen dituela etxe hauen izen ona zikintzeko; eta horregatik, haien alde irtengo diren Jainkoaren zerbitzariak izatea nahiko nuke.
|
|
|
Eta aita frai Jeronimo Gracián maisuari emanez gero, bikoizturik; eta askoz gehiago ematen badute ere, irabaziaz geratuko lirateke, asko doakielako. Baina azkeneko hau ez
|
dago
esaterik, jeneral txit agurgarriaren lagunen bati izan ezik, haren hurbilekoena nor den aurrez jakinik. Eta esandako guztia aurrez harekin tratatzea litzateke hoberena; izan ere, garrantzitsua da, hitzez eta egitez, ondoan daudenen gogoa nork bereganatzea, negozioa ongi egiteko.
|
|
|
(Graciánen) eta hemengo besteen (fraide oinutsen) baimenik gabe egiteak. Graciáni eta a. Antoniori idazten die, pazientziaz Jainkoak erabaki dezan arte zain
|
egoteko
esanez. –
|
|
|
4 Hemen dago aita frai Hernando del Castillo. Éboliko printzesa Madrileko bere etxean
|
zegoela
esan zuten; orain Pastranan dagoela diote. Ez dakit zein izango den egia; bata izan nahiz bestea izan, oso ona da berarentzat.
|
|
|
4 Hemen dago aita frai Hernando del Castillo. Éboliko printzesa Madrileko bere etxean zegoela esan zuten; orain Pastranan
|
dagoela
diote. Ez dakit zein izango den egia; bata izan nahiz bestea izan, oso ona da berarentzat.
|
|
|
3 Nik itxaro dut haren errukian Jainkoaz gozatzera joango zela, halaxe zegoelako: haren zerbitzuko gauzak tratatzeak izan ezik, guztiak nekatzen zuela, eta horregatik atsegin zitzaion bere etxalde hartan, Ávilatik legoa batera zegoenean, egotea, konplimenduetan aritzeaz lotsaturik
|
zegoela
esaten baitzuen. Haren otoitza egunerokoa zen, beti Jainkoaren presentzian bizi zelako, eta Haren Maiestateak grazia handiak egiten zizkion, batzuetan ni harriturik uzteraino.
|
|
|
Berorren agurgarritasunak aita Nicolaori idatzi zion batek, urriaren lehenengokoak? kontsolatu nau, hobeki
|
dagoela
esaten baitu han. Jainkoak nahi beza oso aurrera joatea.
|
|
|
5 San Alejoko ama priore hau pozez zoratzen
|
dagoela
dio; haren dantzatzea eta jokatzeko era atsegina dela esaten didate, eta moja oinuts hauek guztiak, halako aita izanik, poza adierazi ezinik daude. Bihotza pozez bete bete eginik dute.
|
|
|
Espiritu Santua izan bedi berorren agurgarritasunarekin. Poz handia ematen dit berorren agurgarritasunak ongi
|
dagoela
esaten didan bakoitzean. Jainkoa izan bedi goretsia, hainbeste mesede egiten baitigu.
|
|
|
Palentziako moja oinutsei egindako karitate egintza eta haiei dieten maitasuna. Sevillan gauzak garesti
|
daudela
dio.
|
|
|
Izan ere, berorrek dakienez, betiere Jainkoaren zerbitzaria izan bazen ere, orain lurreko gauzez tratatzerik nahi ez zuela zegoen; eta Haren Maiestateaz hitz egingo zioten pertsonekin izan ezik, asper asper eginik geratzen zen, nik askotan kontsolatu beharra izateraino, eta horrela, Sernara joan zen bakardade handiagoa izatearren, eta han hil zen, edota hobeki esan bizitzen hasi zen. Izan ere, nik haren arimaren gauza batzuk idazterik banu, ulertuko luke berorrek zein zor handia dion Jainkoari hain aita ona eman diolako eta zein beharturik dagoen haren seme bezala bizitzera; baina gutun batean ez
|
dago
esan den baino gehiago esaterik; dena dela, kontsola bedi berori eta sinets beza dagoen lekutik gehiago lagun diezaiokeela lurrean egonda baino.
|
|
|
2 Hobeki nago, Jainkoari eskerrak, eta kontsolaturik berorren agurgarritasunak ere hala
|
dagoela
esaten didalako. Zaindu bedi, Jainkoarren, eta ez edan, horrek kalte egiten diola baitaki.
|
|
|
Berorren osasunaren berri beste alde batzuetatik dakidanez gero, jasan nezake. Gure Jaunak eman diezaiola ahal duenez eta nik desira dudanez, eta utz diezaiola gozatzen berorri, Diego Ortiz jaunari eta Frantziska Ramírez andereari kapilauekin hain duin
|
dagoela
esaten didaten elizaz. Goretsia izan bedi beti Jainkoa.
|
|
|
Ez dut ulertzen orain desegitearen kontua. Eta, horrez gainera, gure konstituzioetan
|
dagoela
diote, probintzia bakoitzean fraide eraberrituen etxeak izan daitezela. Ordena osoa eraberritua dagoen ala ez, hemen ez diote horri begiratzen, eta direnak direla, hauek santutzat dituzte; eta egia esan, ongi doaz eta bildutasun handiaz, otoitzari emanak baitaude; goi mailako pertsonak, eta hogei baino gehiago ikasketak dituztenak, edota ez dakit nola deitzen dieten?, batzuek kanonetakoak, eta beste batzuek teologiako ikasketak eta buru argiko irakasleengandik jasotakoak.
|
|
|
Gauza bitxia da ia gutun guztiek aspertu egiten nautela berorrenak izan ezik (ez dut esan nahi aitor entzuleenek ere aspertzen nautenik), eta haiei erantzuteak are gehiago, eta bata zein bestea atsegingarri zait berorren agurgarritasunarekin. Atsegin handia ematen dit, hobeki
|
dagoela
dioelako. Jainkoa izan bedi bedeinkatua guztiagatik.
|
|
|
10 Oi zer bizia eman diezaiokeen, hor ni baino gaizkiago
|
dagoela
dioenak!; egia esan, ongi ohartzen naiz nire beldur guztiak askatasun santua gal ez dezan direla, eta ni horretaz ziur banengo, esker txarrekoa izatea ez bada, badakit ez niokeela inolako kasurik egingo, hor dagoenak orain egiten ez didanez. Jakin beza, hor izan nintzenean, inoiz baino ziurtasun handiagoarekin etorri nintzela baduela nirekin, eta on egin dit eta era berean egunean baino egunean gehiago?
|
|
|
Baina jakin beza, kontu handia izan dutela Jainkoari berorien alde erregutzeko eta nahigabe handiaz egon direla. Nik Jaunak egin duena eta dagoeneko konpondurik
|
dagoela
esan diedanean, biziki poztu dira; baina hainbeste otoitz izan dira-eta, uste dut etxe horretan Jauna berriro zerbitzatzen hasi behar dutela, beti on egiten baitu.
|
|
|
10 Valladolideko ama priorearen gutuna bidali nahi nion berorren aitatasunari; han dio zein zalaparta handia sortu den Carrilloren arazoa dela-eta. Azken batean, nitaz eta moja oinutsez oso pozik
|
daudela
dio; horrela, uste dut, ezerezean geratuko direla mehatxu guztiak. Nik asko begiratzen diodana eta beldurra ematen didana eta berorrek aztertzea eta argi gera dadila nahi nukeena hau da:
|
|
|
10 Ez zait ongi sartzen buruan zer dirurekin erosi nahi duten beste etxe bat; oraingo hori ordaindurik dagoen ere ez naiz gogoratzen, dagoeneko errenta kendurik
|
dagoela
esan zidala-eta bainago; dena dela, beste hori moja sartzen ez bada, argi dago horren dirua nahi izango duela, batez ere ahizpa ezkontzen bada. Eman biezat, mesedez, guztiaren berri luze, aita Padillaren bidez gutunak ziur etortzen baitira artzapezpikuari edota gure aitari emanez, eta Toledotik baino lehenago.
|
|
|
5 Ni hobeki nabil; iaz igaro nuen urtearekin konparatuz, ongi
|
nagoela
esan nezake, baina minik gabe une gutxi izaten ditut, eta, bizi izatea dela hoberena ikusten dudanez gero, ongi daramat.
|
|
|
4 Eskriturak desegin nahi zituen eta gehiago bidali hona, eta Castro doktorearekin hitz egiten utz diezaiodala eskatu zidan, zertarako zen esan ez bazidan ere, Castrok berak esan baitzidan?, eta eskriturak ikusi zituen eta oso ongi finkaturik
|
daudela
dio. Mojak iritzia eskatu zion eta doktoreak ez zion eman nahi izan; hau esan zion soilik:
|
|
|
Tamalgarria da, mutil hori ez zen Jainkoarentzat baino beste inorentzat. Eta denetik alde egin nahi nukeen arren, kontzientziaz beharturik
|
nagoela
esaten didate; eta horrela, ez da ezer hain neba ona galtzea geratzen direnek eman dizkidaten sufrimenduen ondoan. Ez dakit zertan geratuko den.
|
|
|
5 Berorren gutuna Luisa andereak idatzi zidana baino lehen etorri balitz, pena handia hartuko nuen, haren gorentasun txit argia, kasu honetan ni errugabea naizela ikusirik, desengainaturik
|
dagoela
esaten baitit. Bedeinkatua izan bedi Jainkoa, ni konturatu gabe egia agertu baita; izan ere, neure bizitza osoan irtengo nintzateke, erru honetatik aske nagoela baieztatzeko.
|
|
|
4 Artzapezpikuak egingo duenaz fidatzea, nire iritziz, ez da komeni; izan ere, susmotan ibili gabe argi ikusi ditut horretarako arrazoiak; eta, Ávilan lehen monasterioa egin zenean izan zen zalapartatik etorri zen on handia ikusirik, zalaparta hori oso gogoan duela eta ohi duenez horretarako motiboa kentzera behartua
|
dagoela
dioenagandik (Joan Alonso kalonjeak hori idazten baitit), zer itxaron daiteke. Eta, beharbada izango ez denaren beldur dela ikusiz, deabruak halako zalaparta handi bat sor dezanean, argi dago ez lukeela baimenik emango eta arinkeria handitzat izango lukeela ni horretan sartua ikustea.
|
|
|
8 Jaunaren erabakiak ez ditugu ulertzen, eta izan daiteke ni orain beste toki batera joatea komeni izatea; izan ere, artzapezpikuaren aldetik halako erresistentzia izateak, benetan nahi duela uste baitut? misterioren bat
|
dagoela
esan nahi du. Ez diot honetaz ezer esan hemengo gotzainari; bera oso okupatua dago eta ezin bisitatu izan nau egun hauetan.
|
|
|
2 Berorren gutunean irakurri nuen hobeki
|
dagoela
zioela odola atera ziotenez gero; jakin nahi nukeena da sukarrik gabe dagoen. Poz handia izan nuen berorren gutunaz eta askoz ere handiagoa izango nuke berorren agurgarritasuna ikusteaz; berariaz poztuko nintzateke orain, bada, elkarrekin konfiantza handia dugunak garela uste dut, pertsona gutxi baitira nik hainbat gauza tratatzeko ditudanak, eta egiaz nire gogora da; eta, beraz, biziki pozten naiz berorren gutunetan gauza hori ulertu dela ikusten dudalako, izan ere, Jainkoak nahi badu elkar ikus dezagunean ez litzateke inozoa izango, konturatua egongo baita maite dudala, eta horregatik bihotz barruan ukitzen nau berorren gaitzak.
|
|
|
3 Ez da inor Malagóngo ama priorearena ulertzen duenik. Pixka bat hobeki
|
dagoela
diote, baina ez zaio kentzen sukar handia eta ezin da ohetik jaiki; hona ekartzeko eran egotea nahiko nuke. Eskatu bihotz bihotzez Jainkoari beraren alde.
|
|
|
11 Biziki poztu naiz ongi
|
dagoela
dioelako; kontuz, ez hartu berorren burua sano balego bezala, ez dezagula gehiago buruhausterik izan, une txarrak igaroarazi baitizkit. Goraintziak priore ordeari eta gainerako guztiei.
|
|
|
13 Nire laguna atsegina izan da bidezainarekin; haren hainbat abilezia kontatu zizkidan eta haiei hara idazteko esan nion. Hala ere, uste dut, ama prioreak ordaindurik
|
dagoela
dio, eta badakiela; ez duela gaizki egingo, berak ezagutzen baititu bata eta bestea; dena dela, nik beti uste izan dut Vitoria dela horretan sarturik dagoena. Jainkoak nahi beza ongi egin dadila, eta berori gorde dezala bere zerbitzurako, nik eskatzen diodanez, amen.
|
|
|
2 Oso pozik nengoen, berorren gorentasuna osasunez askoz ere hobeki
|
zegoela
esaten zidatelako. Oi, barruko nagusitasuna balu kanpokoa duen bezala, bai ezereztzat izango lituzkeela hemen nekeak deitzen direnak!
|
|
|
4 Goraintzi asko ematen dizkiote guztiek. Osasunez hobeki nago; ongi
|
nagoela
esatera nindoan, izan ere, ohiko gaitzak besterik ez ditudanean, osasun ona da. Jaunak eman biezaio berorri eta gorde biezagu.
|
|
|
Uste dut, bisitariaren bidez haien kopurua eta mojena finkatzen saiatu dela. Ez dakit zer esango didan, zein gaizki
|
dagoen
esaten ez badit, eta pena handia ematen dit. Burugabekeria handia da perfekzio kontuetan aritzea berorrentzat aringarri den gauza batean, berorren osasuna jokoan dela ikuste baitu.
|
|
|
Gurasoen baimena lortu arte zain
|
egoteko
diotse. Komentuetan lekua gordeko diela hitzematen die.
|
|
|
Eskumikuari dagokionez, Graciánek Gortetik Marianori oraintsu idatzi zionez, hau da: aita probintzialak, frai Anjelek, esan ziola ezin zuela etxean eduki, eskumikatua baitzen, eta bere aitaren etxera joan zela; eta, nuntzioak jakin zuenean, dei egin ziola frai Anjeli eta gogor kargu hartu, eta iraindua dela, han beraren aginduz egonik, eskumikaturik
|
daudela
esatea, eta halakorik esan dezana zigortua izango dela; eta berehala monasteriora joan zen, eta han dago, eta Gortean predikatzen du.
|
|
|
Ez zidaten deitu niri, ama prioreari baizik, eta, brebea nik dakidanez? hara eraman behar zuten berbera da, auzibidean
|
dagoela
baitiote. Jainkoak barka diezadala, oraindik ezin baitut sinetsi nuntzioak hura agindu zuenik, hau da, estilo hura erabili zuenik.
|
|
|
Ez bedi horregatik nahigabetu berorren agurgarritasuna, orain aita Baltasar Álvarez dagoen lekutik hurbil bainoa. Toki horretako gotzaina ongi
|
dagoela
esan didate, eta poztu naiz.
|
|
|
4 Jainkoak mesede hori egiten badigu, berorren agurgarritasuna egon bedi isilik eta obedi beza; ez hitzik egin; bestela, biziki haserretuko naiz. Aski da esandakoa, ez duela nahi kontura gaitezen; eta egia esan, probatu duenarentzat ez
|
dago
esan beharrik, gurutze astuna dela jakiteko. Jainkoak lagunduko dio, ekaitza oraingoz joana baita.
|
|
|
Argi zegoen, haien erruren bategatik izatekotan, ezin zitezkeela gera mojak errurik gabe; baina honetaz ni ziur nago, diodanez, haien bertutea ezaguna da-eta. Gainerakoan, sufrimendu handitik libratzen da, egiaz hor igaro duena eta guztiok zor dioguna, ez
|
baitago
esaterik ezta ordaintzerik ere Jainkoak ordaindu ezik.
|
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi berorrekin. Nik ez nion idatzi berorri, Valladoliden
|
zegoela
esan zidatelako. Poztu naiz berori eta Maria anderea handik osasun onez etorri direlako.
|
|
|
2 Joana andereak diost, berorren aitatasuna gaixo eta negelez beterik dagoela eta odola atera nahi izan diotela. Anaia honek oso ongi eta lodi
|
dagoela
esan dit eta horrek kendu dit nahigabea. Hori beroarena izango da.
|
|
|
2 Jakin beza, Maria Montoya hemen
|
zegoela
ziostan berorren gutuna iritsi zenean, joana zela ordurako gorte horretarantz. Biziki sentitu nuen aurrez jakin ez izana, hura ikusteko gogo bizia bainuen.
|
|
|
Eta, Jainkoa lagun, ostegunean joango naiz, hutsik gabe. Idatzirik utziko diot berorri, labur bada ere, diruak eramaten dituenak eraman dezan gutuna; diruak ere eramango ditu; dagoeneko hiru mila erreal prest
|
daudela
diote, poztu naiz benetan, eta kaliz bat oso ona, ez du zertan izanik hobea, eta hamabi dukat eta erreal bat zela uste dut haren balioa, eta egitearena, berrogei erreal; horiek izango dira hamasei dukat hiru erreal gutxiago.
|
|
|
Eta sinets biezat egia hau (eta ni hil banendi, ez beza ahantz), deabruak ez duela nahi itxituran dagoen jenderik, bere iritzira gauza bat egin daitekeenean izan ezik. Honetaz gauza asko
|
daude
esateko; izan ere, nik gure aita jeneralaren baimena badut ere, norbaiti klima kaltegarri zaionean beste batera alda dadin eskatu bainion, gero eragozpen handiak ikusi ditut, eta Ordenaren onerako izan ezik, ez deritzat onar daitekeenik. Alderantziz, hobe da batzuk hil daitezen, guztiei kalte egitea baino.
|
|
|
Ez dut neugatik esaten, honezkero ni ez bainaiz ezertarako (eta ez etxe batean egon soilik, bake eta sosegua hain ongi baitatozkit; berorren jauntasunari poz ematen diodala jakingo banu, pozik egongo nintzateke bizi osoan kartzelan ere), berorren jauntasunak iraganekoaz eskrupulurik izan ez dezan baizik. ...a ez nintzen joaten inora fundazioak egitera (argi baitago bestela ez nuela joaterik), prelatuaren idatzizko agindu edo baimenik gabe, eta horrela eman zidan aita frai Anjelek Beas eta Caravacarako, eta aita Graciánek hona etortzeko (orain duen mandatu bera baitzuen orduan nuntzioaren partetik, kontua da ez zuela baliatzen), aita frai Anjelek aginduei kontra eginez etorri nintzela eta eskumikatua
|
nengoela
esan badu ere. Barka biezaio Jainkoak, berorren jauntasuna baita lekuko beti saiatu naizela berorren jauntasuna harekin ongi etor dadin eta berorri poz ematen (esan nahi dut, Jainkoaren borondatearen aurka ez doazen gauzetan), eta hala ere ez du inoiz lortzen nirekin ongi etortzea.
|
|
|
22 Eta orain auzi bat ipini diete, gutun horietan ikusiko duenez. Begira beza berorrek zer egin daitekeen; egoki litzateke kasu honetan Antonio jaunari hitz egitea, eta burdin sarea zein goian
|
dagoen
esatea eta guri haiei baino gehiago doakigula haiei nekagarri ez izatea. Azken batean, ikus beza zer egin daitekeen.
|
|
|
Egin otoitz gartsu beraren alde. Etsipena emanda dago, hetikak joa
|
dagoela
baitiote. Kontuz, gero, endalar ura edateaz, sabeleko mina kentzen badu ere.
|