|
2003
|
|
|
Baztanen dago Erratzu, muga ondoan, herri txikia zen eta euskalduna osorik, jakina, guardia zibilak eta aduanakoak izan ezik. Mugan
|
dagoelako
zeukan aduana. Iritsi eta segituan ostatuz egon behar nuen etxera joan nintzen, eta han jakinarazi zidaten beste maistra" guardia zibil batekin esposatue" zela.
|
|
|
Ez nuen atsegin jendea. Ez nuen ulertzen jendeak jendearekin
|
egoteko
zeukan behar hori. Edozertaz eta ezertaz ez hitz egiteko.
|
|
2004
|
|
|
Egia esan, bata zein bestea irudikatu nahi dugunaren ispilu garden dira. Hizkuntzaren bidezko mezu jarioa gizarte harremanei darien esanahi sistema baldin bada, azken sistema honetan
|
dauden
edukiak ditu lehen gai mintzairak bere lana betetzeko. Euskal kulturaren magmarik edo esanahi egiturarik gabeko euskara lekuz kanpo dagoela gogorarazi digu estatubatuarrak, zentzurik gabeko hizkuntza dela euskara gaurko elebidun kultura bakarrekoen ezpainetan.
|
|
|
Hizkuntza, horretara, kultura sistema nahasi eta ñabar baten giharraz josia dago ezinbestez, komunikazioaren betekizuna ezin duelako identitate ideologiaren egitura zabal baten markoan baizik mamitu. Nolabait ere, sozializazioaren jardunean hizkuntzaren bidezko gizagintzari
|
dagozkion
eduki giharrak ditugu kulturaren ekarpenak. Ez dago kulturarik gabeko mintzairaren balizko bizitzan pentsatu ere egiterik.
|
|
|
Hori da bederen ene iritzi apala. Oker ez banago, begiz jota zituen helburuen zerumugan, euskarari aldez edo moldez loturik
|
dauden
eduki esanahiak jorratu ditu batez ere, eta euskal identitatearen sistema osatzen duten gai arantzatsuak ez ditu modu sakonean sozializatu. Batetik, hezkuntzaren iturrian datozen ur baree tan (euskara, ohiturak, literatura, bertsogintza...) aski murgildutako belaunaldiak sortu ditu.
|
|
2006
|
|
|
Urte asko da abesti honen egokipen oso libre bat egin nuela, eta, aldaketa askorekin, han eta hemen abestu izan dut. Baina orain argitaratzerakoan, hitz haiek oso arrotzak gertatu zaizkit, eta gainera ez
|
nengoen
edukiarekin ados. Horrela, itzulpen ahalik eta literalena egitea erabaki dut, eta iruditzen zait, horrela, Brassens beraren hitzekin ez dela batere gaizki gelditu.
|
|
2008
|
|
|
–Biziki adierazgarria da zenbait euskaldunek euskara erabiltzeko aukerei
|
dagokienez
daukaten zori ona. Joan den egunean elkarrizketa batean Xabier Euzkitzek erraten zuenez, bere bizitzan zehar espainiera %5 bertzerik ez du erabili eta ez du hortik goitik erabiltzen.
|
|
2009
|
|
|
–Ondo aukeratu behar da norberaren kotxea, nire kasuan behintzat: bakarrik
|
egoteko
daukadan toki bakarra da. Inportantea da hori.
|
|
2014
|
|
|
Debeku orokorra oraindik ez zegoen indarrean. Soldaduei alkohola saltzea galarazita
|
zegoelako
zeukan iradokizunak halako doinua.
|
|
|
805 Sasoian
|
egoteak
daukan txarrena da flakeziak huts egiten dizula.
|
|
2015
|
|
|
Askotan hitz egiten zuen munduaren zentzurik ezaz, giza bizitzaren urraduraz, baina segituan konturatu nintzen maitasun gose izugarria zuela, kariño falta handia. Musukatzeko modu hartan nabarmentzen zitzaion, amaren bularraren nostalgia balu bezala ezpainak xurgatzen zizkidanean, eta elkarri luzaz besarkatuta
|
egoteko
zeukan premia hartan. Ez didate inoiz holako musurik eman, ez naute egundo hainbeste besarkatu eta ez didate sekula horrela amodioa egin, halako karrarekin, hankartean sentitzen nuen bultzada bakoitzean bere izate guztia nire baitan hustu nahi balu bezala.
|
|
|
Garai bertsuan, borroka armatuaren jarraipenaren alde zeudenek Mugarri txostena idatzi zuten. Ezker abertzaleko hainbat iturriren arabera, Ekinen idatzi zuten eta ETAko zuzendaritza ados
|
zegoen
edukiekin, beste iturri batzuek diote ETAk idatzi zuela180?. Mugarri txosteneko. Estrategia integrala?
|
|
|
Parisen biok bakarrik eta benetan
|
egoteko
eduki genuen lehenengo aukera hartan, bezperako axalkeria ahaztuta, emakume handia topatu nuen berriro Louiseren begietan. Sentiberatasunez eta adiskidantzaz betea.
|
|
|
Ez dut besterik. Neka neka eginda
|
nago
daukagun bizimoduarekin, Mikel, eta ezin dut gehiago. Emakume batentzat ama izatea azkena da, azkena.
|
|
|
Landucciren hiztegian, esate baterako, agerian
|
dago
eduki ren nagusitasuna eta gertakari hori ere, beharbada, Arabatik zabaldu zen inguruetara. Hona hemen hiztegi horretako zenbait adibide:
|
|
|
Lazarragaren izkribuetan, era berean, oso zabalduta
|
dago
eduki: asco dauco minic, asko dauka minik?, bere biocean eucan tristezea, bere bihotzean zeukan tristeza?, errazoaric ez daucazu, arrazoirik ez daukazu??, baina han ere bada edun en lekukotasuna:
|
|
|
al dituzue sarean euskaraz
|
dauden
edukiak eta tresnak. Erabiltzen al dituzue?
|
|
2016
|
|
|
Ni, ongi oroitzen nintzen bai, maiz zigortua nengoelako eta asteburua eskola barnean preso egoteak Bernard eta besteak ongi ezagutzera eraman ninduelako. Igande haietako gure arteko desberdintasun nagusia ni zigortua
|
nengoela
geneukan eta haiek ez. Horrek esplikatzen zituen fraileek haiekiko zeuzkaten begirada urrikaltsuak, zorrozkeria bazter batera utzirik.
|
|
|
Abantailetan ere, dena kontrolpean
|
egotea
zeukaten eta fitsik ez zitzaiela eskuetatik ihes egiten, haiek moldaturiko gizaki berriak haien antzera osaturik. Desegokikerietan, besteen beharra erabat desagertzea zen garrantzitsuena, autosufizientzia bilakatu zelako nagusi.
|
|
|
Osoki etzan behar izan nuen, hotsik gabe, ohol ihar baten pare, eta isiltasun mugigaitzean egon nintzen, geldi geldia, ea argia behingoz jaikitzen ote zen, baina ilusiozko sendatze horrek berriz ere zorabioan botatzen ninduen, zoramen izugarri batean murgildurik. Geldirik
|
egotea
neukan bide bakarra eta, begiak pizturik, desoreka betean, ene baitan bat batean sorturiko oka gogoak irentsirik, gaineko zolara begira ezarri nintzen, errealitate krudela behingoan amets bihur zedin.
|
|
|
Psikiatrikoetako pelikula estatubatuarretan azaltzen diren eszenak marraztu zituen bere hitzekin, eta nik, adi entzun eta buruarekin baietza eman nion arren, pentsatu nuen ziurrenik adarra jotzen ari zitzaidala, nahita edo nahi gabe, gezurretan. Elkarrekin
|
egoteko
zeneukaten denbora eskasa agortzen ari zela jabetu eta, Enararen kontakizunekin saturatuta, dei garrantzitsu bat egin behar nuen desenkusa baliatu nuen tabernatik irten eta zuek barruan bakarrik uzteko. Hala moduzko intimitate minutu batzuk, behinik behin.
|
|
|
TZORTXOKEK berandu etorri behar zuenez, etxean itxaron beharrean, etxe azpiko kafean geratzeko ohitura hartu nuen. Behintzat eserita eta epel zain
|
egotea
baneukan. Oro har, nire logikan, zain egotea ez zen zaila, norbere buruarekin egoten jakinez gero.
|
|
|
Legearen goraipamen irmoa egin du: «Gizarte honek harro
|
egoteko
daukan motiboetako bat da, gizarte eredu bat islatzen duelako, oso positiboa. Ez du bakarrik euskalduna babesten:
|
|
|
b) Bete bigarren osagaiko taula dauden jarduerei
|
dagokion
eduki multzoa azalduz.
|
|
|
b) Bete bigarren osagaiko taula dauden jarduerei
|
dagokion
eduki multzoa azalduz.
|
|
2017
|
|
|
Ezkonduta egon ala ez egon, prestua izan ala ez izan, patxa izan ala morroi herresta izan, hor ez zegok mila alderik. Alde bakarra bizirik ala hilik
|
egoteak
zeukak. Izan dadin deabruak deitua ala izan dadin Jainkoak deitua (eta, artetik esateko, nagusi, nik susmoa biak bat eta bera baizik ez direla), berdin lehertu diat, hezur meta ustela bilakatuko nauk, sunda gaiztoa botako diat eta jendeak lau oin sakoneko zulo batera bota naik kiratsak itoko ez badu.
|
|
|
esango al dut?), bekatua eta grazia, apaiza, giza pasioen drama, Jainkoa, edo haren ukoa, apaizaren fedea ala apostasia (Unamunoren San Manuel Bueno, Barojaren El Cura de Monleon), oso nobelako gai serioak ziren oraindik, zineman eta teatroan ere arrakastaz esplotatuak Europa osoan, publiko hedatsu baten eraspen gartsuenarekin. ...intzat; aspaldiko irakurketen nire memoria ez da handia, baina Graham Greeneren Agintea eta aintza eta, esaterako, literarioak aparte, danbada sozialak ziren, gazteon begi handigarri, beharbada egon ere kontsumorako eskaintza gehiegi bestela ez zegoen gerraondo berdotzean, kontsumo eta kontsolazio literariorako besterako baino apenas gehiago; eta, batez ere, Espainia eterno berrian inongo gutxiena
|
egoterik
zeukaten eremu eremuan problema latzenak planteatzen zituztelarik betiko atzerritar eskandaloso haiek. Pentsa, Tabasco Estatuan Mexikon, baina Espainia frankistan eta Pio XII.aren inperioan pentsatu hori dena, pertsegizioari fedeagatik baino gehiago harrokeria eta burugogorkeriagatik ihes egin ez zion apaiz bat, arras eroria bitartean eta narrastua, bere lohikeria moralaren sapa zikinean, bakardadea jasan ezinez alkoholari emana, kanpesina batekin alabatxo bat izana, ia ume zela bide okerretik galdua berau ere.
|
|
|
lotsa euki, lotsa eduki?; bildur euki, beldur eduki?; jateko gurea euki, jateko nahia eduki?. Gaur egun, mendebalean ez eze, erdialdeko euskalkian eta Sakanan ere indartsu
|
dago
eduki.
|
|
|
au > eu > e. Eta hitz horretan bezala, e
|
dago
eduki ren orainaldiko adizkietan: dekot, dekok/ dekon, deko, dekogu, dekosu, dekosue, dek (i) e.
|
|
|
Leiho aldamenean zutik, kalera begira, munduari begira, ezer egin barik, estilita baten modura, San Atreo Estilita, martiri eta birjin dohatsua. Ohean etzanda
|
egotea
neukan, eta leiho aldamenean eserita nagoela imajinatu, bere leiho aldamenean Susana eserita imajinatuz. Eta zertarako neska hauxe imajinatu?
|
|
2018
|
|
|
Kazetaria baino gehiago, amerikarraren gidaria eta interpretea da, gaur egun fixer deritzona. Ohituta
|
nago
daukaten adinaren halako bi ematen duten kurduak ikusten, baina ez alderantziz. Gizonak, berrogeita hamar urte dituela esaten badu ere, hogeita hamarreko gaztetxo bat dirudi, asko jota!
|
|
|
–Giroa lasaitzeak berekin ekarri du gazte gehiago erakartzea, ez dutelako hurbiltzeko beldurrik, baina militantziaz ari zirenetako batzuek uztea ere bai. Dena den, gu oso gustura
|
gaude
daukagun kopuruarekin; oso txukun egiten dugu, oso ondo pasatzen dugu? 2017ko alardea izan zen estetikoki inoiz egin dugun politena; oso harro nago?.
|
|
2019
|
|
|
–Edo bortxatzaile batena, ezohiko izaki bakarti bat balitz bezala. Gizarte osoan present
|
dauden
eduki eta balio jakin batzuk indarrez sartzen dira harengan. Hori gertatzen denean, izutu egiten gara, eta pagaburu bihurtzen dugu bortxatzailea?.
|
|
|
–Gure artean, jauregian, lapur apetatsuen ospea daukazue, hasi da neska gaztea?, hamaika ipuin kontatzen dira baso hauek zeharkatzearen arriskuei buruz, baina bistan da basoa, zuen etxea, zaintzeagatik bidesaria baino ez duzuela eskatzen, eta seguru
|
gaude
dauzkagun azken ondasun hauetatik bidezko prezioa neurtzen jakingo duzuela.
|
|
|
Ontzia aztertzean, eta beiraren kolore tindatuak barrukoa ikustea zailtzen zuen arren, likidoa zela konturatu zen. Ez
|
zegoen
edukiaren berri ematen zuen inolako etiketarik.
|
|
2021
|
|
|
Literatura oso gauza zabala da, eta zabalera horretan gauza asko maitatuko dituzue, beharbada, baina egongo da zerbait benetan gustatzen zaizuena. Ez egin kasu modei, ez dakit zer egin zenuketela esaten dizueten ahotsei, egin kasu literaturan
|
egoteko
daukazuen arrazoi nagusi horri. Esan baietz zuen barruko zu guztiei.
|
|
|
Orain, kontu haren berri eman behar dudanean, iruditzen zait ageri agerian zuela aurpegian idatzita. Itxura axolagabe hura harrapatuta eta indartuta
|
dago
daukadan argazki batean. Gogora ekartzen dit asko maite izan zuen emakume batek behin esana:
|
|
2023
|
|
|
Zakurrak eta katuak ere ez ziren falta, zaunkari eta alai batzuk, ezaxola besteak, eguzkitan etzanda. Solairu bakarreko etxeak ziren denak, landetxeak, eta haietatik apur bat bereizita, erdirago, Zigorrek plazatzat hartu zuen zabalgunean sartuago
|
zegoenak
zeukan itxurarik bitxiena, borobila bera. Lehengo egunean inauguratu zuten ruka, seinalatu zien Lisak berehala.
|