|
2008
|
|
|
Azken hiru hizkuntza baliabide horiek, berez, Eusko Jaurlaritzak kudeatzen ditu, baina oraingoz ezin dira eskuratu. Ez dira asko, beraz, euskarako eginda
|
dauden
datu base akustikoak, eta, hortaz, hutsune nabarmena dugu arlo honetan, gainerako hizkuntzen aldean.
|
|
|
Gizarte mailari
|
dagozkion
datuak hedabide motaren arabera aztertu beharrean, gehien kontsumitzen diren hedabideen arabera analizatzen baditugu (ikus 10 Taula), joera nabarmenagoa da. Berriro ere ETB1 eta Berria izango ditugu mutur banatan.
|
|
2009
|
|
|
Gizonezkoen kasuan 111,58 Hzkoa da batez bestekoa eta andrazkoena, ostera, 202,9 Hzkoa. Gizonezko eta andrazko helduen batez bestekoei begiratuta,
|
badago
datu interesgarri bat, gizonezkoen kasuan adinaren arabera bariazioa txikia den artean, andrazkoen kasuan handituz doa (4 irudia).
|
|
2010
|
|
|
2 Ipar Euskal Herriko komunikabideei
|
dagozkien
datuak eskuratzea ez da batere erraza. Hemen aipatzen direnak, salbuespenak salbu, joera orkortzat har daitezke.
|
|
|
nahikoa da euskara ikastea bi munduko egoera gainditzeko? behin betiko ondoriorik ezin atera daiteke ikerlarien esku
|
dauden
datuetatik, baina badirudi zenbait kasutan, euskara heldutan ikasi arren, inguru erabat erdaldunetan bizi diren partaideek ez dutela lortu euskararen mundura sartzea, nahikoa euskarazko sareetan parte hartzen ez dutelako. euskara ikasi arren, atzerritar hizkuntza bat bailitz egiten bada, hizkuntza komunitateko kide bihurtu gabe, nekez gaindituko da bi munduko egoera. horregatik, batez ere inguru ...
|
|
|
• eusko Jaurlaritzaren euforiaz esan dugu gutxik bezala ezagutzen duela iñakik euskal herriaren egoera soziolinguistikoa. eta hala, esku artean
|
zeuden
datu guztiak aztertu eta datuen bilakaera erkatu ondoren, iñaki honako ondorio hauetara iritsi zen: a) euSKararen daTuen BilaKaera euSKal Herrian
|
|
2012
|
|
|
Maila horretan hiztunen portaerak eta motibazioak baititut aztergai, ikerketa kualitatiboa diseinatu dut, kasu azterketa batean (Iruritan) oinarritua. kasu azterketa ikerketa enpirikoa da, egungo gertakari bat bizitza errealeko bere testuinguruan aztertzen duena. kasu ikerketan gertakariaren eta testuinguruaren arteko mugak ez dira agerikoak eta informazio iturri askotarikoak erabil daitezke (Yin 1984: 23).. elebitasun egoeretarako hurbilpen etnosoziolinguistikoan kasu azterketen baliagarritasuna froGerra Zibilaren ondotik sortutako karrikakumeen artean txikitan euskaraz sozializatu ez ziren eta, ondorioz, hizkuntza ikastera iritsi ez ziren lehen iruritarrak ditugu. gatuta
|
dago
datu makrosoziolinguistikoak eta mikrosoziolinguistikoak ikusmolde sistemiko global batean uztartzea ahalbidetzen baitute (Blanchet 2000: 33).
|
|
|
Behaketa metodoek, akatsak izan ditzaketen arren, hutsune hori betetzeko aukera ematen dute. Eremu publikoetako hizkuntza idatziari buruzko informazioa ematen duten paisaia linguistikoen neurketekin gertatzen den moduan (Landry eta Bourhis 1997), ahozko hizkuntza ere behaketetan oinarrituta neurtzeak hiztunen pertzepziotik aske
|
dauden
datuak ematen dizkigu. Neurketa horri esker, informazio ugari lor dezakegu, datuen abiapuntu bat eduki dezakegu denborak aurrera egin ahala datuak alderatu ahal izateko, eta hiztunek betetako txostenekin alderatzeko eta haien osagarritzat erabiltzeko moduko
|
|
|
Artikuluaren lehen puntu honetan, beraz, ekar ditzagun Euskal Herri osoari
|
dagozkion
datu orokorrak.
|
|
|
bi eragiketek eskaintzen dizkiguten datuak ez dira zuzenean alderagarriak. Homogeneizatze lan bat egin beharra
|
dago
datu batzuk eta besteak alderatzeko.
|
|
|
bi eragiketek eskaintzen dizkiguten datuak ez dira zuzenean alderagarriak. Homogeneizatzelan bat egin beharra
|
dago
datu batzuk eta besteak alderatzeko.
|
|
2013
|
|
|
Orain arte, ikerketa kualitatiboari
|
dagokion
datu bilketa osoa egin da: 9 eztabaida talde eta 9 bakarkako elkarrizketa erdi gidatu, guztira 75 hiztun berrik emandako, hain zuzen.
|
|
2016
|
|
|
Lan horrek helburu bikoitzari erantzun dio. Batetik, eskura
|
dauden
datu eta azterketa soziolinguistetan oinarrituta, azken 30 urteetan euskarak izan duen bilakaera nolakoa izan den agerian jartzea izan du xede(). Eta diagnostiko horretan oinarrituta, bestetik, aurrera begirako erronkak zeintzuk diren identifikatzea bilatu da.
|
|
|
Antzekoak izanik ere bi" gauza" dira ordea, eta kontuan izan behar da hori. Gernikari
|
dagozkion
datuetan, esate baterako, neurketa egunean Gernikako kalean zebilen jendearen (ez ezinbestean gernikarren)" kaleko mintzajarduna" neurtu izan da (ez etxekoa, eskolakoa, lan esparrukoa,.. ezta kalez kanpoko lagun artekoa ere ezinbestean). Gernikar guztiak ez zebiltzan neurketa egun horretan kalean, seguru, eta kalean zebiltzan guztiak ez ziren seguruenik Gernikakoak izango.
|
|
|
Beste hau ere argi samar
|
dago
datu horien argitan: euskararen erabilerak udalerri euskaldunetako etxe giroan izan duen atzerakadak azken hamarkadan hartu du indar gehien, hamarkadan ere halakorik gertatzen hasia zen arren.
|
|
|
446 Euskal hiztun elkartea eta bere baitako hiztun multzoak, harreman sareak eta jardunguneak dira honelako gogoeta gune baten aplikazio esparru nagusi: bertako language maintenance, shift eta revitalization prozesuei
|
dagozkien
datuak biltzen, aztertzen, ondorioak ateratzen, soluziobideak planteatzen eta horren guztiaren zabalkundea egiten saiatu behar du, bereziki. Gure hiztun herrirako balio duenak beste hainbat lekutarako ere balio izan behar du, ordea, gogoeta lan horrek maila batetik gorako abstrakzioeta sintesiperspektiba eskuratuko badu (eta hala egin behar du, aplikazio ahalmen ohargarrikoa izango bada bihar edo etzi).
|
|
|
Datu hori garrantzi handikoa da, urte horietan gertatutako gaztelaniaren hedapenak eragina izan baitzuen hezkuntzan. Testuinguru horretan, biztanle elebakarren %40 eta asturieraz hitz egin zezaketen %66, 5 egotea estimazio onargarria da, batez ere datu hori landako biztanleriari
|
dagokion
datuarekin gurutzatzen bada, kontuan izanda analfabetismoa nagusi zela.
|
|
|
%39, 5tik %42, 5ra. Asturierazkoen kopuruak behera egin zuen modu antzekoan (%3, 5eko aldea; %36tik %32, 5ra), eta horrela ikus daiteke elebidunei
|
dagozkien
datuekin aldiberekotasuna dagoela (%24, 5 eta %25). %3ko irristatze hori hamabost urtero aplikatuz gero, honako ikuspegi hau postula genezake 1900 urte inguruan jaiotakoak kontuan hartuz:
|
|
2017
|
|
|
80 hamarkadaren hasiera arte ez
|
dago
datu soziolinguistiko fidagarririk. Ordura arteko iritziak ez leudeke datu enpirikoetan oinarrituta.
|
|
|
80 hamarkadaren hasiera arte ez dago datu soziolinguistiko fidagarririk. Ordura arteko iritziak ez
|
leudeke
datu enpirikoetan oinarrituta. Hala ere, kalean entzuten zutenaz baliatuz hainbat hizkuntzalarik eta euskaltzaleek beraien ideiak eta iritziak plazaratzen zituzten.
|
|
|
Kontua da lehenengo azterketa soziolinguistikoak, Siadecok eginak, 70 urteen hondarrekoak direla. Are gehiago, 80 hamarkadaren hasiera arte ez
|
dago
datu soziolinguistiko fidagarririk. Ordura arteko iritziak ez leudeke datu enpirikoetan oinarrituta.
|
|
|
Are gehiago, 80 hamarkadaren hasiera arte ez dago datu soziolinguistiko fidagarririk. Ordura arteko iritziak ez
|
leudeke
datu enpirikoetan oinarrituta. Hala ere, kalean entzuten zutenaz baliatuz hainbat hizkuntzalarik eta euskaltzaleek beraien ideiak eta iritziak plazaratzen zituzten.
|
|
|
%46, 8 eta %43, 8 hala ere, emaitza horiek engainagarri ere izan daitezke. izan ere, pentsa dezakegu euren burua katalan hiztuntzat dutenek gehiago erabiltzen dutela gaztelania bizitza errealean gaztelania hiztunek baino. baina beste datu bati," jatorrizko" hizkuntzarenari, begiratuz gero, kontrakoa pentsarazten digu: %36, 8k hitz egiten du edo zuen katalana txikitan etxean, eta %55, 1ek gaztelania. hortaz, edozein eratara begiratuta ere, gertatzen da gazteak katalanarekin identifikatzen direla eta askoz ere gehiago erabiltzen dutela herritar gehienei jatorriz familiatik legokiekeena baino.
|
dauden
datu guztietatik, hori da, hain zuzen ere, argiena eta egiaztatuena. horiek erakusten dutenez, katalanaren erabileran eta harekiko identifikazioan asko aurreratu da, eta, beraz, konpentsatu egiten du tradizioz" katalan hiztuntzat" hartu ditugun horien atzeratze demografikoa, preseski, belaunaldi gazteenen artean. kontraesanezko emaitza horien aurrean, adierazi genuen seguruenik ari gine...
|
|
2018
|
|
|
2
|
Badaude
datu kuantitatiboak eta kualitatiboak baieztatzeko ahobiziek bezala belarriprestek ere seriotasun eta erantzukizun handiz heldu dietela ekimenak eskatutako eta beraiek onartutako konpromisoei. Hona hemen datu batzuk.
|
|
|
Pertzepzioetatik nahikoa gertu
|
daude
datu errealak. Dena dela, Ondarroan nagusien erabilerari buruz duten pertzepzioa datu erreala baino hobea da, eta horrekin harrituta gelditu dira.
|
|
|
Lierniren esaldian ere, nabari genezake nolabaiteko kortesiazko jarrera bat; erostera datozenekin hitanoz ez hitz egitearena. Ez
|
dago
daturik esaOnintza Legorburu Larrea – Genero rolek hitanoaren erabileran izan duten eragina: Antzuolako herritarren diskurtso eta praktikak teko ekintza honetan generoak zer nolako pisua daukan; baina nago gizonezko batek ez lukeela horren beste zainduko hizkuntza egoera berean.
|
|
2019
|
|
|
7 8b arteko hizkuntzak galzorian sailkatzen ditu unescok (mosley C., 2010), eta 9 taldekoak desagertutzat ematen ditu. ...digitala egon arren, bertako hiztunek komunikazio digitalerako erabiltzen ez duten kasuetarako; eta moteltasun digital egoera (digital still), inolako agerpen digitalik ez dagoen kasuetarako, ezta atzerriko (L2) erabiltzaileek sortua ere. garrantzitsua da, zalantzarik gabe, hizkuntzak egoera moteletik ondare egoerara igarotzea, eta, zentzu horretan, ekimen anitz ari dira burutzen hizkuntza horiei
|
dagozkien
datuak eta metadatuak online jartzeko, eta baliabide lexikalak eta oinarrizko testuak atzigarri jartzeko web bidez (ikus Materialak atala). emaitzen atalean ikusiko dugu nola ekimen horiek goraipatzekoak izanda ere, ekarpen txikia egiten dioten galzorian dauden hizkuntzen indartze digitalari. Bere hezurdura gordetzeak edota museotan bere fosilak gordetzeak dodoaren desagerpena moteltzen ez duen moduan, tribuetako adinekoen herri poesiaren errezitazioko ahots fitxategiak online jartzeak ez du hizkuntza jakin horren igoera digitala suspertuko; motel zein ondare egoerako hizkuntzak digitalki hilda daudela esan daiteke, ez baitute hizkuntza komunitatearen komunikazio beharretarako balio.
|
|
2020
|
|
|
Kontua da bigarren hamarkadaren hasieran
|
bazeudela
datu garbiak Kwe' sx Yuwe ren (gure hizkuntzaren) atzerakada bizkorra baiesteko. Horregatik(...) neurriak hartzen hasi ziren erakunde indigenak.
|
|
|
CodeSyntaxekin batera, Hekimen Analytics en garapena. Web audientziak ezagutzeko tresnan aurretik
|
zeuden
datu iturriei (Google Analytics eta Twitter) hirugarren bat gehitu zaio: Facebook.
|
|
2021
|
|
|
Ikerketa horiek egin bitartean, eskuragarri
|
dauden
datuek soilik hipotesi mailan ahalbidetzen dute hizkuntza aniztasunaren fenomenora hurbiltzea, eta hala egin da, esan bezala, artikulu honetan. Horretarako, EUSTATek argitaratzen duen Biztanleriaren udal errolda erabili da.
|
|
2022
|
|
|
Baina beste aldean, euskararen erabilera praktiko emozionalari
|
dagozkion
datuak oso deigarriak dira. Modu orokorrean galdetzen denean maila emozionalean komunikatzeko zenbat balio duen, euskarak indize positibo ertain bat eskuratzen du(% 43,1).
|
|
|
Bertan, osasun zentro horretako erabiltzaileen artean, hizkuntza erregistroaren galdera zenbati egin zaion (proportzioa) eta horietatik zenbatek lehenetsi duten euskara (proportzioa) azalduko dira. Era horretan, hauek dira, herriz herri, hizkuntza erregistroari
|
dagozkion
datuak:
|
|
|
Lan honetara eztabaida taldeko nahiz banakako elkarrizketetako emaitza batzuk bakarrik ekarriko ditugu lanaren luzera dela eta. Hain zuzen ere, erabilerari
|
dagozkien
datuak bakarrik ikusiko ditugu.2
|
|
|
Hiztun profilei dagokienez, lan batzuek hiztun berriengan (Ortega eta beste, 2016) jarri dute arreta. Ikerketa hauek guztiek Arrue Proiektua (Eusko Jaurlaritza, 2013) edo Inkesta Soziolinguistikoa (Eusko Jaurlaritza eta beste, 2017) bezalako ikerketa makro kuantitatiboen ekarpenak osatzeko aukera ematen dute, emaitza kuantitatiboen atzean
|
dauden
datuak modu finagoan ikertu daitezke metodologia kualitatiboekin (eztabaida taldeak, banakako elkarrizketak, autobiografia linguistikoak eta abar).
|
|
|
Azken bost urteotan, ez da aldaketa esanguratsurik gertatu lurraldeetako euskararen kale erabileretako datuetan (4 grafikoa), akats tartearen barruan
|
baitaude
datu puntuen gorabeherak.5
|
|
|
Euskarari
|
dagokion
datuetan, aldagai soziolinguistikoei dagokienean honakoa da hurrenkera ia udalerri guztietan ohikoena, balio altuenetik txikienera: ezagutza, kale erabilera, lehen hizkuntza eta etxeko erabilera.
|
|
|
Ezagutza, kale erabilera, lehen hizkuntza eta etxeko erabilera: aldagai soziolinguistiko horien euskarari
|
dagokion
datuetan, hurrenkera hori da ia udalerri guztietan ohikoena, balio altuenetik txikienera (Sorolla Vidal, Altuna Zumeta, eta Larrea Mendizabal 2019, 19). Euskararen erabilerarekin lotura duten faktoreak izeneko ikerketa horretan, urte bitartean Soziolinguistika Klusterrak Euskal Autonomia Erkidegoko 99 herritan burututako kale neurketa berezietako datuak aztertu ziren.
|
|
|
Batetik, denbora hori nahikoa da espazio publikoan eman diren eraldaketak kokatzeko eta horiek hizkuntza hautuan eduki dezaketen eragin zehatza antzemateko. Bestetik, espazio publikoan eman den pertsonen arteko harremanen eraldaketa ere jasoa
|
dago
datu horietan eta, horrek, gizarteak espazio publikoa nola erabili duen islatzen du. Datuen eta espazioen bilakaeraren arteko loturek Euskal Herrian giza harremanak nola eman diren ulertzen lagunduko digute.
|
|
2023
|
|
|
Azkenik, Administrazio Publikoak du bailaran (eta ez bailaran bakarrik) euskararen erabileraren zamarik handiena, urtez urte sektore hau euskalduntzeko hartu diren neurrien emaitza da hori. Lan horrekin jarraitu behar da horrela izaten jarrai dezan, baina gainerako sektoreei begirako lanketa behar dela nabarmena da, euskara lan hizkuntza izan dadin, batik bat Industrian, bertan jaso baitira euskarari
|
dagozkion
daturik txarrenak. Euskararen egoera ona ez bada ere, ikusi da badirela historikoki euskara plana urte luzez izan duten enpresak bailaran eta horiek egindako lanetik ikasteko aukera dute bailarako enpresek.
|
|
|
Bestalde, nazio mailan, esan daiteke
|
badaudela
datu kuantitatiboak, eta, horiei esker, ekintza nazionalak egin ahal izan dira, hala nola Hizkuntza Natiboen Hamar urteko Plan Nazionala eraikitzea 2020an. Hala ere, erakundeek ez dute gaitasunik Kolonbiakoa bezalako hizkuntza aniztasuna sustatu, babestu eta bultzatzeko erronkei erantzuteko, eta egiazko borondate politikoa falta da hizkuntzen legea tokiko lurralde ikuspegiarekin ezartzeko.
|