|
2000
|
|
|
" Luthero akabatu nahi duzue eta Lutherok akaba zaitzatela!", txakurrak segidan aita jesuita lurrerat egozten zuela, eta nola, beldurraren lehen indarrean eta apoderan, don Laureano gibelat bihurtu zen... baita herritar bat ere, eta bertze guztiak ere, lehenaren gibeletik. Eta ikusi nuen ezen munduan ez
|
dagoela
beldurra eta izuikara baino gaitz kutsakorragorik, ezta hain denbora laburrean hainbertze handitu eta gizen daitekeenik ere. Bada, honen alderakotzat, erran komun bat, zeinak baitio:
|
|
2004
|
|
|
Gizona isilik gelditu zen, artean leihotik begira. Argi
|
zegoen
beldur zela galdetzen segitzeko. Nik, baina, hitz egiteko premia larria nuen–:
|
|
2008
|
|
|
Nioenaren harira, hau bere azken irakurketa izango denik inor gutxik sinesten badu ere, bat batean halako beldur bat sortzen da. Ez ohituta
|
gauden
beldur klase hori. Gehiago du zalantza forma.
|
|
2009
|
|
|
Akordatu egiten da, hauteman egiten duela. Besteontzat, mundua uste gabeko hotsez eta deiez edonondik betea nola dagoen, entzumena zorrozteko, ez
|
dago
beldurra bezalakorik. Gandiagak ez zuen beldur beharrik.
|
|
|
beste parametro psikologiko batzuen mende egotea, muturreko egoerak muturreraino eraman eta ematear zegoèn pausoaren ondorioak ez neurtzera bultzatu balu bezala; esan nahi baita martiri izateko ere prest zegoela, menturaz, kinka larri hartan, zer,. Biba Jainkoa!? oihukatzen hilko balitz??, bere burua martirien zerrendan behin ere ikusi izan ez zuen arren, harrizko edo brontzezko estatuaren bat egingo ote zioten plaza publiko batean noizbait, orbetarren arrastoak gizaldiz gizaldi iraun zezan??, beldurraren mende
|
zegoen arren
beldurra mende balu bezala; izan ere, estalinista fanatiko koldar hark ez zuen azpiratuko, ez horixe, hori bakarrik falta zitzaion?!; behin esaten hasita, gainera, merezi zuèn zerbait esango zion, jakina, plazera ausardiaren mailakoa gerta zekion:
|
|
|
Andre eder jentil batek bihotza deraut ebatsi Hartzaz orhoit nadinian ezin iretsi Nik hura nola nahi nuke hark banenza onhetsi Ezin
|
benturatuz
nago beldur dakion gaitzi...
|
|
|
koldar itxura hartzen zion, ausaz, esaera zaharraren arabera, txakur zaunkariak ausikirik ez, arestian ere hartan gelditu baitzen haren jarduna, auzirik gabeko zaunka hutsean: ...balu bezala; esan nahi baita martiri izateko ere prest zegoela, menturaz, kinka larri hartan –zer," Biba Jainkoa!" oihukatzen hilko balitz? –, bere burua martirien zerrendan behin ere ikusi izan ez zuen arren –harrizko edo brontzezko estatuaren bat egingo ote zioten plaza publiko batean noizbait, orbetarren arrastoak gizaldiz gizaldi iraun zezan? –, beldurraren mende
|
zegoen arren
beldurra mende balu bezala; izan ere, estalinista fanatiko koldar hark ez zuen azpiratuko, ez horixe, hori bakarrik falta zitzaion...!; behin esaten hasita, gainera, merezi zuèn zerbait esango zion, jakina, plazera ausardiaren mailakoa gerta zekion:
|
|
2010
|
|
|
Anderrek zalantza egin zuen. Egoerak eskatzen zuenerako prestatuta ez
|
egotearen
beldur zen. Baina Elene alboan edukitzeak konfiantza ematen zion.
|
|
2011
|
|
|
Urduri behar zuen, ideiak eta oroitzapenak buruan bueltaka etenik gabe izan behar zituen, baina horren ordez lasai zegoen, aspaldiko partez, eta ez zuen ezer buruan, zurian zeukan. Ondo sentitzen zen, zer egin behar zuen erabakita, eta ez
|
zegoen
beldurrik edo ezinegonik bere baitan.
|
|
2012
|
|
|
Hori deskubritzean eta konprenitzean, bukatu dituk mundu arautuak ematen dizkigun ilusiozko ereduak. Ilusioa beti bizi duk beldurraren ondoan, ilusiorik ez
|
dago
beldurrik gabe, beldurrik ez dagoen bezala ilusiorik gabe.
|
|
|
Irribarre hitsa egin zuen. Lanik gabe
|
zegoenetik
beldurra zien eginkizunik gabeko egun luzeei. Orain, baina, bazirudien emozioak pilatu egiten zitzaizkiola.
|
|
|
Ez nuen lorik egin gau horretan. Zenbat eta urrunago
|
egon
beldurraren unetik, orduan eta handiagoa zen nire beldurra, berez behar lukeenaren kontrakoa dirudien arren, eta bereziki izakiek beldurtzean izaten duten jokabidearen kontrakoa. Baina gertaerari buruzko ideiekin horren izutua nengoenez, irudikapen tamalgarriak besterik ez zitzaizkidan bururatzen, une horretan leku hartatik urrun egon arren.
|
|
|
Ikusten nuen printzesatxoa kordea galtzeko zorian
|
zegoela
beldurraren eta gaitziduraren eraginez.
|
|
2013
|
|
|
Esan beharrik ere ez
|
dago
beldurra azaleratu zitzaigula. Lehertu.
|
|
|
Eta, batez ere, ez utzi Bennet jaunari borrokan sartzen. Esaiozu zein egoera lazgarrian nagoen, neure onetik aterata
|
nagoela
beldurraren beldurrez; eta lau haragiok dabilzkidala ikara eta dardarka, albo batean kizkurka ditudala kirioak, buruko min handitan nagoela, bihotza taupa eta taupa, eta guztia halako moduan, atsedenik ez baitut aurkitzen ez gauez ez egunez. Eta esan ene Lydia maiteari jantzirik ez enkargatzeko nirekin izan arte, berak ez dakielako zeintzuk diren saletxerik onenak.
|
|
2014
|
|
|
–Ez
|
egon
beldurrez, Nadia, esan dio, neskaren eta Ivan Ogareffen artean ipintzen dela.
|
|
2015
|
|
|
Muxu gehiago egon ziren buelta eman zidan arte. Aurrez aurre
|
egoteak
beldurra eragin zidan, baina irribarre baketsua zuen Asierrek ezpainetan. Dena ondo joango zela esaten zidan begiekin, ahotik eta aurpegitik muxuak banatzen zizkidan bitartean.
|
|
|
Ezagutzen baldin badut. Neure burua da agian ezagutzen dudan errealitate bakarra, baina sinetsita nago neure buruaz zintzo idatzita irakurleaz ere ari naizela, beste batzuen barruetan
|
dauden
beldur eta mamuekin bat egin dezakedala.
|
|
|
Larrialdietako telefonoan
|
zegoenari
beldur naizela esan diot
|
|
|
Hasperen egin du. Nekatuta
|
dago
beldur izateaz ere.
|
|
|
Herriak hila zirudien: bertan gelditutakoak, nahiz eta ustez ez zuten sartzear
|
zeudenen
beldurrik zertan izan, ez ziren etxetik irtetera ausartzen. Martiña eta bere familia ere ez ziren baserri ingurutik aldentzen.
|
|
2016
|
|
|
Eta, une horren garrantzia sentitzean, bihotza kuzkurtu egin zaio, eta hondorik gabeko nahigabe bat sentitu du, betiko amaitzen ari den bizimodu horrek uzten dion hustasun sentipena. Negu betean egurrik gabe geratu eta beheko sua nola itzaltzen ari den begira
|
dagoenaren
beldurra eta nora eza.
|
|
|
Beldurra zenion hasi berri zen egunari; beldurra orainari, orainaren gerokoari, gerokoaren ondorengoari, biharko balizko egunari, etorkizunari. Bizitzari beldurra, bizirik
|
egoteari
beldurra, beldur izateari beldurra. Beldurra eta nazka.
|
|
|
Bisitaldi haren ondotik, ez zuen Dianak batere zalantzarik; nik, jakina, bai, baina ez nintzen ausartzen aitortzera ume garaiko beldurretan oinarritzen zirela, nire barruan bizirik
|
zeuden
beldur iraunkor haietan. Ezin nion aurre egin Dianaren gogoberotasunari, eta ahulduz joan ziren nire erreparoak, erabat desagertu arte.
|
|
|
Ez
|
dago
beldurra bezalakorik, pentsatu zuen Asiainek paperak hartu bitartean.
|
|
|
«Kontzientzia berreskuratu behar da, adostasun minimoak lortu. Baina hor
|
badago
beldur bat: adostasuna non eta nola?
|
|
|
Brissonek uste du gaiari ezin zaiola alderdien aldetik erreparatu, oso ikuspegi desberdinak daudelako alderdien barruan. «Ipar Euskal Herrian ez
|
dago
beldurrik euskara errepublikarentzat eta haren printzipioentzat arriskutsua denik. Baina, zoritxarrez, maila nazionalean egoera ez da hori.
|
|
2017
|
|
|
Batzuetan, bekadunarekin nengoenean erizainarekin gogoratzen nintzen eta erizainarekin nengoenean irakaslearekin edo Mararekin, nik ere, nire neska ohiak bezalaxe, hirurak batean eduki nahi nituelako eta hirurak maite nituela pentsatzera iritsita nengoelako, eta gauzak horrela jarraituko zuten denboraldi batez, ez dut esango luzaz, ez nuen ilusiorik egiten, gauerdi batez erizainak laguntza eske deitu izan ez balit. Etxean bakarrik
|
egoteak
beldurra ematen ziola eta ea laguntzera joango nintzaion eskatu zidan.
|
|
|
Bere ama sakelako telefonoaren beste aldean dagoen norbaitekin ozen samar eztabaidatzen ari da. Aita, aerolinea desberdinen kartelei begira dago, okerreko ilaran
|
egotearen
beldur. Ala itxaropenarekin, ezin jakin.
|
|
|
Ez
|
zegoen
beldurrik aurkariaren begietan, ez eta amorrurik, haserrerik edo atsekaberik ere.
|
|
2018
|
|
|
Bestela esanda, Kristevak nahiago du esan esperientzia lesbikoa dela akulturazioaren aurreko egoera libidinal batera itzultzea, ezen ez aurre egin lesbianismoak jartzen dion erronkari, zalantzan jartzen duenean berak, Kristevak, aitaren lege kulturalen inguruan duen ikuspegi mugatua. Lesbiana psikotiko gisa eraikitzearen atzean
|
dagoen
beldurra zer da: garapen prozesuak eskatzen duen errepresioaren emaitza, ala zilegitasun kulturala galtzearen beldurra, hau da, egotzia izatearen beldurra, baina ez kulturatik kanpora edo kulturaren aurreko etapara, ezpada zilegitasun kulturaletik egotzia izatearena, hots, kulturaren barruan egonik kulturalki «legez kanpokoa» izatearena?
|
|
|
Labean baziren bertzun bat eta txingar ziri sendo bat. Arauz ez zuten egon behar han(, objektu ebakorrak eta sastatzaileak?), behar zirenean eskatu baizik, baina bazirudien ez
|
zegoela
beldur ofizialik, apaizok elkar hiltzen hasiko ginenik. Bestalde, zilegi ziren metalkietan, koilara, sardexka, aizto eta abar?, beti harrapa zitekeen zerbait.
|
|
|
Kartzeleroak bigarren solairuan zeuden, eta eskailerako eta pasilloko argiak piztu behar zituzten, lotegiko atera iristeko. Gure dei bat edo euren aldetik alarmaren bat izan ezik (zaila, gutaz besterik ez baitzen pabiloian), ez
|
zegoen
beldurrik inor igo zedin. Gehienik, behin edo behin, zerbitzu buru potrozorri bat agertuko zen funtzionario biren erdian, territorioa markatzen bezala.
|
|
|
Bat etorri da Etxebarrieta: . Baikor izateko arrazoi asko daukagu, baina kezkagarria da jendearen bizitzan hain naturalizatuta
|
egotea
beldurraren mekanismo batzuk, eta ezin ditugu onartu. Emakumeok esaten dugu onartezina dela kalean gauez beldurrez ibiltzea, eta hemen berdin gabiltza.
|
|
|
Alabarekin bakarka geratu denean, senarrak utzi duenetik etxean gauez bakarrik
|
dagoenean
beldurra sentitzen duela kontatu dio Ebbek, gustura hartuko lukeela arma bat seguruago sentitzeko. Harritu bada, ez du horrelakorik azaleratu alabak.
|
|
2019
|
|
|
–Beldur da. Bakarrik
|
egoteak
beldurra ematen dio. Ama ospitalean egon bitartean ezin duzu bakarrik utzi.
|
|
|
Eta, gainera, nondik atera dute tontakeria hori, aitak bakarrik
|
egoteko
beldurra duela. Aita ezagutuko ez balute bezala hitz egiten dizute.
|
|
|
Aita eta Gloria goxo egon ziren, arretatsu, ni gustura egon nendin ahaleginak eginez. Ainhoa, berriz, uste dut ni bezala zegoela, apur bat erne, bere etxean
|
egon arren
beldur balitz bezala hanka sartuko ote zuen, nirekiko hurbilpena azkenean zapuztuko ote zen.
|
|
|
Emakume bat, aldiz, Naturaren eta deabruaren aldera itzultzen da gizarteari ihes egiten badio, eta indar kontrolaezin maltzurrak askatzen ditu kolektibitatearen barrenean. Portaera lotsagaldu batek eragiten duen gaitzespenean beti
|
dago
beldurra tartean. Senarrak, ez badu lortzen emaztea bertutetsu izatera behartzea, berea du haren faltaren parte bat; senarraren zoritxarra desohore bat da gizartearen begietan; zibilizazio batzuk hain dira zorrotzak, non gizonak emakumea hil beharra baitauka haren krimenetik apartatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Hegoaldean bakarrik ez, Ipar Euskal Herrian ere babes zabala izan du pentsio duinen aldeko aldarriak, Emmanuel Macron Frantziako presidenteak iragarritako erreformaren kontra. "
|
Badago
beldur azkar bat, baina beldurra ez da horrenbeste pentsiodunen artean, baizik eta langileen artean", esplikatu du Jean Jacques Manterolak, Euskal Hirigune Elkargoko Gizarte Ekintza eta Elkartasunen zuzendariak. " Ez dut uste Baionako karrikan pentsiodun anitz bazirenik 2019ko abenduaren hasierako mobilizazioetan:
|
|
|
Mugalarien testigantzen bila nabil Bidasoan gora. Baina mugalari asko hilak dira eta bizirik
|
daudenak
beldur, gizakien kontrabandoan parte hartu zutela aitortzeko. Mugaz gaindi antolatutako kontrabandoa zen.
|
|
2021
|
|
|
Begiak zabaldu ditu. Ingurua urdin dago, arrain batzuk pasa dira albotik, ez
|
dago
beldurrik hemen. Harea hondarrak batetik bestera dabiltza, inoiz ez geldi, eta abortuaren hondarrak ere mugimenduan sentitu ditu bere gorputzaren hondoan.
|
|
|
Ordu asko pasatu ondoren, oihuak isildu egin ziren. Richard hain
|
zegoen
beldurrak jota, ez zuen begirik altxatu sendagilea gelan sartu zenean.
|
|
2022
|
|
|
Nik Deustuko unibertsitatean ikasten nuela erantzun behar nien eta hango ikasleen artean ez nuela aipatzen zidaten izenik edo erakusten zidaten argazkirik ikusi edo ezagutzen, euskararen inguruko ekintzetara mugatzen zelako nire jarduna. ...Markinara bidean Guardia Zibilaren kontrol batekin egin genuela topo eta tiroketa gogor baten buruan lortu genuela ihes egitea eta, prentsak gertakaria erabat isildu bazuen ere, hildakoak egon zitezkeela, seguru nengoela hildakoak egon zirela, nik bederen kargadore osoa hustu nuelako agenteen kontra, eta hasi nintzaien berriro gertakariari buruzko xehetasunak ematen eta hain nengoen nahastua, hain
|
nengoen
beldurraren mende, non zertzelada asmatuak ere tartekatzen nizkien, kontatzen ari nintzaiena sinesgarriagoa izan zedin. Eskerrak komandoko bi kideak ez nituen ezagutzen, bestela haien bizitza ere osorik kontatuko nien.
|
|
2023
|
|
|
Desira, erakarpen fisikoa edo sexuala eta maitasuna kontzeptuak nahasi zituen urteetan zehar. Maiz, bakarrik
|
egotearen
beldurrak bultzatu zuen beste norbait maitatzera. Maitasuna besterik dela ulertzen hasi da orain.
|
|
|
Imajinatzen ditut han gordeta bizitzan segika izan ditudan obsesio batzuk: hautatua izateko beharra, bakarrik
|
egoteari
beldurra... Ikusi dut emakume bat portuan txalupa batetik bestera salto eginez, uretara erortzeko beldurrez, bakardadean itotzeko ikaraz.
|