|
2002
|
|
|
Peritajeek lehen lotea Kabii suediarretik zetorrela ezarri zuten. Sinadura horrek eten egin zuen 1985ean produktuaren merkaturatzea AEBn. giza gorpuen guruinen hormona erauziak poluitua
|
egoteko
arrisku handia zuela egiaztatu zen. Beste bi loteak Pasteur Institututik zetozen, eta egun horretan hormonen banaketari eutsi zion izaera hilgarria izan arren.
|
|
2003
|
|
|
Atzo, sail horretako iturriek ezin izan zuten zehaztu zenbat espainiar ari diren tratamendu hori jasotzen beren erreferentziazko ospitaleetan. Hala ere, ziurtatu zuten ez
|
dagoela
arrisku handirik, erretrobirusen aurkako tratamenduak jasotzen dituzten guztiak oso kontrolatuta baitituzte espezialistek. Bestalde, Sendagaiaren Agentziak erregimen terapeutiko horri jarraitzen dioten pazienteei gomendatzen die berehala jar daitezela harremanetan medikuarekin.
|
|
2004
|
|
|
Maiatzean eta ekainean, alergia gehien dutenek egunero eguneratuko dute orria. Sartu den berrikuntzetako bat hirien azterketa konparatibo bat da, pazienteak jakin dezan zein eremutan
|
dagoen
arrisku handiena eta, hartara, bere bidaiak planifikatu ahal izan ditzan. Gainera, hautatutako polenaren kontzentrazioari buruzko datuak ematen dira, eta polen horrekiko klinikoki sentsibilizatuta dauden pazienteei alergia berriro aktibatzeko gai diren kontzentrazioak gorriz adierazten dira.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, Pedro Solbes Gobernuko lehendakariorde eta Ekonomia eta Ogasun ministroak ukatu egin du arriskuak daudela. Solbes en arabera, Espainiako merkatuan ez
|
dago
arrisku handiko hipoteka krediturik, eta hipoteken berankortasun ratioak txikia izaten jarraitzen du (%0, 2tik %0, 4ra), “beste herrialde batzuekin alderatuta, arazo hori askoz txikiagoa da”. “Gure sisteman bankuek ematen dituzte hipotekak.
|
|
|
Hori dela eta, nerabeak zaurgarritasun handiko etapa batean bizi dira, eta, ondorioz, oso sentikorrak dira eskola porrota, alkohol eta droga kontsumoa, jarrera marjinalak eta/ edo arriskugarriak, isolamendua… Hala, prebentzio jarduerak aukeratzeko garaia da, etorkizuneko osasuna nabarmen markatuko duten gaitasunak eta motibazioak barneratzeko. Horren adibide dira 8 eta 12 urte bitarteko haurrengan drogazaletasuna saihesteko ezartzen diren prebentzio programak, adin tarte horretan baitago drogekin harremanetan
|
egoteko
arrisku handiena. Baina programa horiek adituek azpimarratzen dituzte, detekzio goiztiarra eta errehabilitazioa ere barne hartu lituzkete.
|
|
2009
|
|
|
Akaroei edo alergenoei alergia dietenek sendagai izateko aukera handiagoa dute? Printzipioz, zenbait salbuespen izan ezik, hala nola muskuluetako anestesia lasaitzeko botikak, ez
|
dago
arrisku handiagorik medikamentuekiko alergiak garatzeko paziente atopikoen artean. “Atopikoa” deitzen zaio ohiko ingurumen agenteei alergia izateko joera duen pazienteari.
|
|
2011
|
|
|
Psoriasiak eragindako hanturak aldaketak eragin ditzake pertsona baten kolesterolean; besteak beste, dentsitate handiko lipoproteinaren (HDL) funtzioa ahultzea, kolesterol “ona”, Pensilvaniako Unibertsitatean berriki egindako ikerketa baten arabera. Aurkikuntza hori berresten bada, azalduko da zergatik
|
dauden
arrisku handiagoan psoriasia, larruazaleko gaitz kroniko bat, bihotzekoak, garun hodietako istripuak eta heriotza kardiobaskularra, batez ere psoriasia ertaina edo larria bada. “Anekdotikoki, ikertzaile askok ikusi dute HDL maila baxuagoa izan daitekeela hantura egoeran, hala nola artritis erreumatoidea, psoriasia eta baita obesitatea ere”, adierazi zuen Pensilvaniako Unibertsitateko prentsa ohar batean ikerketaren egileak, Nehal Mehta doktoreak, Kardiologia Prebentiboko Unibertsitateko Arrisku Sukoiaren Klinikako zuzendariak.
|
|
2012
|
|
|
Adituek diotenez, bakardadeak depresioa eragin dezake bakarrik bizi diren pertsonen isolamenduaren ondorioz. Lagun eginda euskarri emozionala, gizarteratze sentimendua eta konfiantza ematen ditu, eta elementu horiek ez
|
daudenean
arrisku handia dute buruko gaixotasun askorentzat. Bakardadea eta loaren kalitate txarra Loaren kalitatea da bakardadea eta osasuna okertzen dituen beste mekanismo bat.
|
|
2013
|
|
|
Konjuntibitisa duten txakurrak. Zergatik
|
dago
arrisku handiagoa udan. Begietako infekzioak begiko higiene egokiarekin prebenitu daitezke, serum fisiologikoarekin «Udaberria eta uda garai ugariagoak dira txakur batek alergia duen konjuntibitis alergikoa, polen edo beste ingurumen substantzia batzuk izateko», azaldu du Carlos Quintanak, albaitariak.
|
|
2014
|
|
|
keinularia azaltzen du garrantzitsuak dira ongizatean eta garapenean duen eragina hazten ari den haurtxoa amaren umetokiaren barruan. Nola eragiten dio kutsadurak haurrari haurdunaldian? «Umeek, fetua garatzen duten bitartean, kutsatzaileen eraginpean
|
egoteko
arrisku handia dute», azaldu du Marieta Fernándezek, Ikerketa Biomedikoaren Partzuergoa Epidemiologia eta Osasun Publikoko Sarean (Ziberber). Horrela, ama igorle umeari haurdunaldian kalte egiten dioten substantzia horietatik.
|
|
2015
|
|
|
Ekialdea aurkibidea «pertsona batek bizitza osoan, osasunerako arriskurik gabe, egunero irents dezakeen produktu baten dosia» definitzeko erabiltzen da. Indize horrek adierazten du ez
|
dagoela
arrisku handirik produktu kimikoa GNA horren antzeko edo maila txikiagoko mailetan irensten denean. Azterketa berri horretan, EFSAk dio «egungo ezagutza zientifikoen arabera, ez dela posible (aztertutako substantziek) arrisku kronikorik izatea».
|
|
|
Baina Amagandiko Edoskitze Batzordeak dio behi esnearen proteinari alergia izateko arriskua duten txikietan (APV), batez ere familiako aurrekariak izateagatik, proteinak ez direla sartu behar haurrak lehen urtea bete arte. APV duen lehen graduko senide bat (ama, aita edo anaia)
|
egoteak
arrisku handia ematen dio haurrari ere, Europako Gastroenterologia, Hepatologia eta Nutrizio Pediatrikoaren (ESPGHAN) irizpideen arabera. Estatu Batuetako Pediatria Akademiak, berriz, lehen mailako bi senide gutxienez izatea eskatzen du, arazoa horrela txikiena identifikatzeko.
|
|
2016
|
|
|
Mundu osoko 4.898 espezie «arrisku kritikoan» daude, Zerrenda Gorriaren arabera Zerrenda Gorriaren bilakaerak erakusten du espezie mehatxatuen kopurua handitu egiten dela talde eta kategoria guztietan. Gaur egun, 4.898 espezie
|
daude
arrisku handieneko kategorian desagertzeko zorian, «arrisku kritikoan» eta 7.323 «arriskuan» (gradu bat gutxiago «arrisku kritikoan»). Espezie taldeen arabera, hiru mehatxu kategoria nagusiri ematen diete zenbaki handiagoa landareek:
|
|
|
UICNren Zerrenda Gorriaren azken eguneratzeak adierazten du arriskuan dauden espezieen kopurua igo egiten dela kategoria guztietan. Gaur egun, 4.898 espezie
|
daude
arrisku handieneko kategorian desagertzeko zorian, «arrisku kritikoan» eta 7.323 «arriskuan» (gradu bat gutxiago «arrisku kritikoan»). Espainia, Europako biodibertsitate handiena duen herrialdea, ere arazo horretatik kanpo dago.
|
|
|
Uretan gertatzen bada, itotzeko arriskua dago. Noiz
|
dago
arrisku handiagoa hidrokuzioa izateko. Uraren tenperatura oso baxua denean (27 °C baino txikiagoa) edo organismo oso altua denean, edo gorputzaren eta uraren tenperaturaren arteko aldea gutxienez 5 °C denean.
|
|
|
Pertsona barruan daudenean, partikula horiek erantzun immune sendoa aktibatzen dute; horrela, txertatutako pertsonaren organismoak VPH birusen gainazalean L1 proteina ezagutu eta eraso dezaketen antigorputzak sortu eta metatzen ditu. Txertoa jarri ondoren, pertsonaren zelula immuneak prest
|
daude
arrisku handiko HPV birusek etorkizuneko infekzioari aurre egiteko. Esposizio bat gertatzen bada, 1H proteinaren aurka txertatutako pertsonaren antigorputzek birusa estaltzen dute eta ez dute material genetikoa askatzen uzten.
|
|
2017
|
|
|
Hau da, esku zikinak dituen norbaitek ukitu ahal izan duen guztia. Beraz, jendearen eskura dauden lekuak edo objektuak dira poluituta
|
egoteko
arrisku handiena dutenak. Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundearen (FAO) arabera, “beroa eta hezetasuna dagoen lekuan, bakterio bakar bat biderkatu egin daiteke 17 milioi organismo infekziosoraino zortzi ordutan”.
|
|
|
Berrerabiltzeko diseinatutako botilak ere bakterio kutsadurarako arriskua dute, garbitzen ez badira edo berriro erabiltzen badira, nahiz eta higadura ikusteko ebidentziak egon. Kasu horretan, bakterioak pitzaduretan
|
egoteak
arrisku handiagoa ekar dezake produktu kimikoak uretara iragazteko arriskua baino. Plastikoan ere, mikroorganismoak errazago atxikitzen dira beste material batzuetan baino errazago, adibidez, beiran, botilak zoko eta deformazioak baditu.
|
|
2021
|
|
|
Estatistikako Institutu Nazionalak (EIN) egindako Osasunari buruzko 2020ko Inkesta Nazionalaren arabera, 15 urtetik gorako biztanleen %22k erretzen du eta gainerako %78arekiko mendekotasunaren ondorioak ezartzen ditu. Errealitate horrek kalte egiten die, batez ere, adingabeei, tabako kearen eraginpean
|
egoteak
arrisku handiagoa sortzen baitie helduaroan minbizia eta bihotz gaixotasunak garatzeko. Tabakismoaren prebentzioa, borroka kolektiboa Minbiziaren Aurkako Espainiako Elkarteak egungo araudia aldatu beharra aldarrikatzen du tabakoaren aurkako legea zabaltzeko, eta adingabeak dauden leku publikoetan, hala nola eskola inguruneetan, hondartzetan edo parkeetan, ez erretzea, horrela gure herrialdean kerik gabe sortzea lortzeko.
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen arabera (OME), 700 milioi haurrek, ia erdiak, tabako keak kutsatutako airea arnasten dute. Eta 250 milioi haur inguru hilko dira tabakoaren ondorioz, haien kearen eraginpean
|
egoteak
arrisku handiagoa sortzen baitu helduaroan minbizia eta bihotzeko eta arnas aparatuko gaixotasunak garatzeko. Datu bat:
|