|
2002
|
|
|
Hiri horretatik Siriak mundu osora esportatzen ditu lehengai garrantzitsuenak, petrolioa eta gasa bereziki. Hirian
|
dagoen
arrantza portu txikiak sasoi batean arrantzak izan zuen garrantzia dakarkigu gogora. Latakia hiri moderno handia da, eta biztanleak, munduko ia kostalde guztietan bezala, itsas aldeko pasealekuetan gora eta behera ibiltzen dira, edo itsasoari begira dauden terraza eta txosnetan hartzen dute atseden.
|
|
|
Dena den, EBk onartu egin du, erreforma horren bidez ezarritako neurriak berez ez direla nahikoa izan egoera aldatzeko, eta irtenbide eraginkorragoa izangolitzatekeela
|
dagoen
arrantza ahalmenaren soberakina gutxitzea; beraz, badirudihori izango dela datorren erreformarako abiapuntua.
|
|
|
Baina Lapurdikoarrantza ontziteriaren bezero garrantzitsuena Espainia zen, Bilbotik sartzen zirelarik bere ekoizkinak, eta, gainera, ontziteria horren negurako babes kaia Pasaiakoa zen. Hego Euskal Herrikoek, batez ere Gipuzkoako bakailao ontziteriak, behar beharrezkoa zuen Iparraldekoen laguntza, Frantziaren menpe
|
zeuden
arrantza lekuetara joateko baimenak eskuratzeko. Beraz, elkarren arteko menpekotasunhoriek ahalbidetzen zituen elementu ezinbestekoak ziren Conversak.
|
|
2003
|
|
|
1999tik aurrera, Donibane Ziburuko portuan, gora egin omen du jarduerak, bereziki arrantzako teknika berriei eta dibertsifikazioari esker. Azpiegiturak (enkanteko lonjak, portua, makinak...) onak dira, prestakuntza kalitatezkoa da eta gazteak irrikan
|
daude
arrantza mota" eramangarri" batean eta kalitatezko bizimodua ziurtatuko dienean parte hartzeko.
|
|
|
Berrarrantza hilaren erdialdean Izan ere, azterketa bat ekainean bertan behera uzteak irailean berriro saiatzea eskatzen zuen. Gaur egun, DBHko zikloetan ebaluatzen diren irakasgaiek, maiatzaren amaieran edo ekainaren hasieran, hilaren erdialdean dute
|
dagokien
arrantza. “Lehen, bi hilabete intentsiboetan bai, ematen zuen denbora irakasgaiak berrikusteko.
|
|
|
1999az geroztik, establezimendu guztiak behartuta
|
daude
arrantzako produktuak etiketatzera, freskoak, hoztuak nahiz egosiak, edozein jatorritakoak direla ere. Etiketa horretan agertu behar dira espeziearen izen komertziala, jatorrizko herrialdea eta eremua, espeziea lortzeko modua eta jendeari saltzeko neurriaren unitateko prezioa.
|
|
2005
|
|
|
Gauerdia jotzen hasirik elizako ezkilan, eta lehenagoztik ere, etxeko artilleriaren azantza nagusituko da, baina minutu eskas baten buruan gero eta bakanagoak eginen dira leherketak, xahartuko dira, nolabait esatearren, pindarrak eta txinpartak, eta orduan ikusi ahal izanen duzu odol tanta bat, menturaz bi, goiko ilunpetik zuregana izarniatzen, baratxe amiltzen, hondora doan urte zaharraren SOS deia, eta beharbada pentsatuko duzu, halako maleruskerietara emana bazara bederen, zeure garrasiaren irudia dela hura, bakardadea urratu nahi duen zeure malko gorria, zu, izan ere, naufrago bat zarelako. Zauri ez baina urradura hari beha, artean nabaritua ez zinen marruma gozo eta hunkigarriak bilduko zaitu, bitetan estatxa emanda
|
dauden
arrantzako kabotajeko zamako trasatlantiko guztien ulu anitz eta bateratuak, samin, zulakor, gure portua inguratzen duten mendietan durundiozko oihartzun durduzagarri eginik. Sokorriko bengalak amatatu eginen dira uretara baino lehen, eta edertasun mingots horretaz hobeki gozatzeko begiak bildu ez izanagatik iluntasunik trinkoenean geldituko zara, liluramenduzko hutsean.
|
|
2006
|
|
|
«Lehenik eta behin, garbitasuna: kirol portuak askoz garbiago
|
daude
arrantza portuak baino, bertako ontziek ez dutelako hondakinik botatzen uretara. Bigarrenik, aukera ematen zaie herritarrei maite duten kirol bat egiteko.
|
|
|
“Itxuraz, planetako ozeanoen %30ean daude marrazoak. Orduan, populazio guztiak
|
daude
arrantza tokien eskura, bai azaletik gertu, bai ur sakonen muturretan”, azaldu du Monty Priedek, Aberdeeneko Unibertsitateko ozeano laborategiko zuzendariak. “Marrazoak kontinua arriskuan zeuden mundu osoan, arrantza jardueraren intentsitatearen ondorioz.
|
|
|
Eskaera horri berari eusten dio Oceanak 2003az geroztik, eta Europako gobernuei eskatzen die plataforma kontinental osoan eta sakonera handietan praktika hori debekatzeko. “Arrasteak ezponda kontinentaleko uretara mugatu luke bere jarduera, non egiaztatuko baita ez
|
dagoela
arrantza metodo suntsitzaile horrek eragin dezakeen ekosistema sentikorrik”, adierazi zuen erakunde ekologistak. Bestalde, arrantzale kofradietako lehendakariek argudiatzen dute artisau flota “babesik gabe dagoela behin eta berriz kalak espazioan okupatzeagatik eta beren arte eta aparailuak galtzeagatik egindako salaketetan, lurraldeko itsasoetako arraste ontziek, artisau arrantzaren ohiko jarduerakoek, hain zuzen”, martxoaren 8an Ministerioari bidalitako idazki batean azaldu zutenez.
|
|
|
Arrain proteina moldagarria Produktu suzedaneoak egiteko, arrain zuritik abiatzen da, eta horri ateratzen zaio proteina. Egia esan, pixkanaka, edozein merkatutan
|
dauden
arrantza produktuen zerrenda handituz joan da denborarekin. Izan ere, arrainaren proteinak malguak dira eta nahi den forma eman dakieke.
|
|
|
Listeria monocytogenes i dagokionez, elikagaietako kutsadura onartezinaren maila 100 ufc/ g koa izan da. Muga hori erregularki okertzen duten elikagaiak kontsumitzeko prest
|
dauden
arrantzako produktuak, gaztak eta oxigenorik gabe ontziratutako elikagaiak dira. Kondizio horietan, Listeriak hazkunde abiadura handiagoa du, eta horrek nabarmen handitzen du arriskua.
|
|
2007
|
|
|
jo dezakegu. 84 sortu zen, eta estu loturik
|
zegoen
arrantza teknologiarekin, hau da, harrapaketak eta arrantzako espezieak zituen helburu batez ere, eta hortik aurrera arrain horien eraldakuntza hasi zen, arrantzatik datozen produktuen eraldaketa alegia. Gero, denbora lagun, gure lan esparrua zabaltzen joan zen eta gaur egun kasik 60 lagun ditugu elikagai alorreko atalean lan egiten, hainbat sektoretan ere jarduten dugularik.
|
|
2008
|
|
|
Ezagun zaigun adibidea ekarriko dugu hizpidera, kontzeptu baten esangura tekniko eta ohikoaren arteko aldea argitzeko. 1957ko abenduaren 17an eman zuen epaian, Auzitegi Gorenak ulertu zuen muskuiluak harrapatzea ez
|
zegoela
arrantza arielaren menpe, muskuiluak moluskuak zirelako eta ez arrainak. Horretara, interpretazio teknikoa erabilita, arrainak eta moluskuak bereizten ziren, lehenengoak zergapean zeudelarik, baina ez bigarrenak.
|
|
|
Zenbat eta pisu gehiago, orduan eta arrantza handiagoa. Branka gorago badu popa baino, edo alderantziz, ez
|
dago
arrantzarik. Pertsonak ere halaxe.
|
|
|
Baita barkuak ere. Bestela ez
|
dago
arrantzarik?. Horixe Leonek esandakoa.
|
|
|
NARRATZAILEA Keinu gutxi batzuk nahikoa dira harrapatu dugula ulertzeko, eta berari
|
dagokio
arrantzarako lehenengo soka zatia berreskuratzeko ohorea.
|
|
|
Komenentziako pabiloien azpian
|
dauden
arrantza ontzien egungo erregistro sistemak arrantza pirata eta legez kanpoko beste jarduera batzuk sustatzen ditu, eta arriskuan jartzen ditu tripulatzaileen segurtasuna eta ontziko osasuna. Hala salatu du WWF/ Adenak eta Garraioaren Nazioarteko Federazioak (ITF) “Egungo arrisku erreala:
|
|
|
Ontzi hori, Ingalaterrako banderaren hasieran, “Europar Batasuneko (EB) arrantza politikaren porrotaren adibide bikaina da”, dio Oceanak. “Espainiako jabetza eta kudeaketa duen ‘Cibeles’ ek urte asko darama pabiloi britainiarrean, ipar ekialdeko Atlantikoan Erresuma Batuari
|
dagozkion
arrantza kuotez baliatzeko. Dualtasun horrek arazoak sortu ditu ontziaren jarduerak kontrolatzeko.
|
|
|
Espinosak koherentzia eskatu zien arrantzaleei. Egia da antxoaren egoera hobetu dela, baina ez
|
dago
arrantza baimentzeko moduan, Espinosaren arabera. Ez luke ezertarako balioko arrantzara atera eta hamar edo hamabost egunean berriro debekatzea.
|
|
2009
|
|
|
Kudeaketa plan horretan, hainbat neurri zehatz aurkezten dira EAEko kasuan aplikatzeko. Horien artean
|
dago
arrantzaren kudeaketa. Atal horretan, hainbat puntu aipatzen dira.
|
|
|
Hegatsak baino ez ditu bilatzen eta hildako animalia itsasora botatzen du. Munduko arrantza eremuen %80 gehiegi ustiatuta edo berreskuratze prozesuan
|
daude
Arrantza sistema oso intentsiboak erabiltzeak arriskuan jartzen du etorkizuneko harrapaketa komertzialen jasangarritasuna. Sareetan erortzen diren espezieak nahi gabe arrantzatzeak ere izurdeak edo dortokak eragiten ditu.
|
|
|
Gaur egun emakume gutxi
|
dago
arrantzari lotuta. Sare konpontzen aritzen dira baxuran.
|
|
|
Egia izango da, ez dut dudarik. Ez digute kontatu, ordea, Somaliako uretan ez dagoela aginterik, ez
|
dagoela
arrantza kuotarik, barra libre dagoela sekulakoak eta bi egiteko. Eta ez digute kontatu bertako arrain bankuak akabatzen ari garela, atzera ere Europarrok Afrikara joan garela, zertara eta lapurtzera, beti egin dugun bezala.
|
|
2010
|
|
|
Ez, ez zen txarra, arranoa! Ongi
|
zegoen
arrantzaren kontu hura, amerikar samarra. Pepelu ustel horri eskertu zion lanpernen kontua aipatu izana.
|
|
2011
|
|
|
Baina, batez ere, Txinako Itsasoaren ekialdeko espezieak, Japoniako kosta baketsukoak eta Taiwango itsasertzekoak kezkatzen dituzte, 13 espezie mistinoetatik lau desagertzeko arriskuan baitaude. “Eskualde geografiko askotan espezie misto bat edo bi baino ez daude, eta eremu horietan espezie bakar bat galtzeak edo gainbeherak ekosistemak oro har kaltetzea ekarriko du, bai eta haien mende
|
dauden
arrantza tokiak ere”, dio Michael Mincarone Rio de Janeiroko Unibertsitate Federaleko Zoologiako irakasleak, ikerketaren egileetako batek. UICNk gogorarazi du gehiegizko ustiapena eta arrantza suntsitzailea direla hainbat espezie mistoren mehatxu nagusiak.
|
|
|
Eserita geratu zen, ordea. Idoiari
|
zegokion
arrantza.
|
|
2012
|
|
|
Bretainia eta Galizia artean
|
dagoen
arrantza porturik garrantzitsuena da Ondarroakoa (Bizkaia). Urtero 40.000 tona porturatzen dituzte gutxi gorabehera, eta horrek nazioarteko portuen artean jarri du Bizkaiko herria.
|
|
2013
|
|
|
Biztanle kopuru bikoitza
|
zegoen
arrantza agortu aurretik.
|
|
|
Prest
|
zaude
arrantzarako?
|
|
2014
|
|
|
Ekologistak Martxan enpresak alegazio batzuk aurkeztu dizkio Industria, Energia eta Turismo Ministerioari (MINETUR), proiektu horiek eragotziko dituen Inpaktu Negatiboaren Adierazpena eman dezan. Arduradunek planetako beste leku batzuetan antzeko proiektuek eragiten dituzten inpaktuak gogorarazten dituzte, desagertzeko arriskuan dauden desagertzeko arriskuan dauden eta desagertzeko arriskuan
|
dauden
arrantza baliabideak (adibidez, hegalaburra) desagertzeko arriskuan dauden eta desagertzeko arriskuan dauden eta desagertzeko arriskuan dauden eta desagertzeko arriskuan dauden eta desagertzeko arriskuan dauden hainbat ondorio larri. GKE ekologistak Interneten sinadura bilketa bat jarri du martxan, eta orain arte 33.000 atxikimendu baino gehiago jaso ditu.
|
|
|
Eragindako izaki bizidunak itota hiltzen dira mikroplastikoek edo desnutrizioak, urdailak buxatzen dituztelako. Jitoan
|
dauden
arrantza sareak dira itsas bizitzarako ondorio larriak dituen beste hondakin mota bat. Sare horiek itsasoko animaliak ehizatzen dituzte, baita bertan behera utzi ondoren ere; horregatik deitzen zaio «arrantza mamua» arazoari.
|
|
|
Koralak elikagai interesgarriak diren arrain espezie ugariren etxea dira, olatu natural naturala dute, erakargarritasun turistikoa dute eta gero eta aplikazio gehiago dituzte. Koralezko arrezifeak desagertzean, milioika pertsonaren mende
|
dauden
arrantza asko murrizten da, Queenslandeko Unibertsitateko ikertzaileen ikerketa baten arabera. Koralek ere potentzial medikoa dute, eta hori aurkitzen hasten da.
|
|
2015
|
|
|
Itsaso ekaiztsua da gaixoaldia, idatziko du azkenik; baina ekaitzik ez
|
dagoen bitartean
arrantza egin beharra dauka arrantzaleak, beldurra alde batera utzita. Horregatik, egun osoko txangoa antolatu zuten.
|
|
2016
|
|
|
Hondarribian, herria frango hedatua baita, badira oraino laborariak bainan mozkinbide nagusi
|
daude
arrantza eta, gero eta gehiago, turismoa. Arrantza ez da denbora batez izan zen heinean bainan toki ederra atxikitzen du halere.
|
|
2017
|
|
|
Dominazio eta indarkeria handiko giroa
|
baitzegoen
Arrantza Eskolan garai horretan. 10 eta 14 urte bitarteko mutilek ikasten zuten bertan, eta Don Manuel eta Don Carmelo apaiz eta irakasleen ukituak eta abusuak sarri sufritzen zituzten, aitortu zutenez.
|
|
|
Carlos Domínguez Ingurumen Ministerioko Arrantzako idazkari nagusiak zehaztu zuenez, «arrainik gabe, ez dago arrantzalerik. Epe luzera ez
|
dago
arrantza baliabideak modu berriztagarrian ustiatzeko beste aukerarik». Lan baldintza duinak lortzeko Arrantza baliabideak gehiegi ustiatzeak mundu osoko milaka pertsonen bizimodua desagertzea dakar, adituen arabera.
|
|
2018
|
|
|
Bat batean pena galanta hartu dut, etzanda egoten zen katu ilenpo zorrizto hura ikusi ez dudanean, hordirik egon den Timu agure buru berdearen oinpean. Nire ametsean agurea, gorputza botata
|
zegoen
arrantza hotsean lotan, mimenezko kulunkaulkian. Orduan neu eseri naiz katuaren lekuan, jarri dudalarik burua gizonaren altzoan.
|
|
|
Kanpotik ikusita, izotz pistan labain irristatzen zen gazte pertxenta eder baten itxura zuen yateak, haizearen bultzaz bilin bolan gardenean. Ordura arte nik ikusiak nituen itsasontzi handiak, ugerrak janda
|
zeuden
arrantzarakoak ziren; eta beste asko, bapore zaharrak ziren. Inoiz egon gabea nintzen hura lako enbarkazio txukun batean.
|
|
|
Bigarren espetxealdia luzeagoa izan zen. Azkenengoz askatu zutenean, Herrian jada ez
|
zegoen
arrantzarako lanik bere adineko norbaitentzat, eta ordurako hizkuntza eskolak profesionalizatuta zeuden. Publikoak.
|
|
|
Kakamelenie. Gaur egun ez
|
dago
arrantza ontzirik portu zaharrean, bateltxoren bat kenduta. Orain kirol portua da eta zuria da kolore printzipala.
|
|
|
Lurrean botata
|
zeuden
arrantza amu handi haietako bat hartu eta, ezkerretik eskuinera katigatuz, zintzurra alde batetik bestera ireki dio Karlosek. Bi eskuak eztarritik etengabe isurtzen ari zaion odolari eutsi nahian dituela, Karlosengan pausatu du bere begirada, ia nahi gabe.
|
|
|
Zinemaren magia! Halakoak ikusita ulertzen duzu zoritxarrez gure kaietan arrainontzi gutxi izatea (nahiz eta seguru
|
nagoen
arrantzaren gaiak beste hamaika azalpen dituela).
|
|
2020
|
|
|
Egia izango da, ez dut dudarik. Ez digute kontatu, ordea, Somaliako uretan ez dagoela aginterik, ez
|
dagoela
arrantza kuotarik, barra libre dagoela sekulakoak eta bi egiteko. Eta ez digute kontatu bertako arrain bankuak akabatzen ari garela, atzera ere Europarrok Afrikara joan garela, zertara eta lapurtzera, beti egin dugun bezala.
|
|
2023
|
|
|
Mutrikun bertan, gaur gaurkoz, ez
|
dago
arrantzarako artisau ontzirik. " Pentsa, hamabi ontzi handi ibiltzen ginen garai batean, eta beste sei zortzi txiki, baina kirol portua besterik ez dago orain.
|
|
|
Kontsumitzaileak. Azkenik, itsas produktuetan
|
dagoen
arrantza jasangarriaren zigilu urdin ziurtatuari esker, kontsumitzaileak jakin dezake arrain hori iturri iraunkorretatik datorrela. Mundu osoko arrantza tokiak hobetzeko katalizatzailea da programa hau, eta, gainera, sektoreko enpresa nagusietan arraina modu iraunkorrean erosteko asmo handiko politikak ezartzen ari da.
|
|
|
Ingurumen Departamentuari
|
dagokio
arrantzari buruz erabakitzea. Arduradunek erran dute «izokinak aurrera egin dezala bermatzea» duela lehentasun administrazioak.
|