|
2003
|
|
|
Telefonoari erreparatu nion. Begi bat irekita lo
|
dagoen
abere otzana zirudien. Ukitzeak beldurra ematen zuen.
|
|
2005
|
|
|
Ez ditut tresna horiek behar. Eta handik honako ilaran
|
zeuden
abereak begiratu nahiago nituen.
|
|
2006
|
|
|
â?. Mingain urdinarenâ? gaitza dela eta, murrizpen batzuk
|
daude
abereak erkidego batetik bestera garraiatzeko orduan. Abereak eramatea ez da arazo; baina saldu ez diren abereak, edota enkante batean saldu direnak, leku garbi batera eramateko orduan, esaterako, Euskadira ekarri nahi badira, orduan bai, garrantzi handiko osasun arazoak topa ditzakegu.
|
|
|
Eta benetan sentitu zuen libra bateko harriaren pisua lepo gainean, onartu nahi ez bazuen ere, amari aurretik ere zerbait gertatzen ote zitzaion kezka buruaren gainean bueltaka zeukalako. Hilzorian
|
dagoen
aberearen gaineko putre taldearen modura zeukan kezka hura buru gainean bueltaka, eta horrek errudun sentiarazi zuen. Bere burua ospitaleko komuneko ispiluan ikusi zuen lehen aldian jakin zuen erruduna zela, ama ingresatu arte ez zuelako onartu aurretik ere piztuta zeukala argi gorri bat, eta bere buruan zegoela amari zerbait gertatzen ote zitzaion galdera.
|
|
2007
|
|
|
Gizakiak ikustera ohituta ez
|
dauden
abereekin edota denbora luzean aske bizi izan direnekin, zuhur jokatu.
|
|
|
Gaixorik
|
dauden
abereengana hurbiltzean, kontu handiz ibili.
|
|
2008
|
|
|
Zakurrak arrastaka zekarren emakumea. Garbi
|
zegoen
abere batzuek jabearen nahikundeak interpretatzen eta bereganatzen dituztela. Pausoa luzatu eta beste saio bat egin nuen, ea aldentzea lortzen nuen.
|
|
|
Poliki poliki hurbildu zen, iduriz lo
|
zegoen
aberea ez lotsarazteko, uharterat jautsi, eta arrauna altxatu emeki emeki, buruan kaska baten emateko.
|
|
2009
|
|
|
Auzoen arteko hartu emanak erabakiko zuen hori neurri handi batean. Azkeneko urteetan, abeltzaintzaren gainbehera dela eta ez
|
dago
abererik gortetan. Eta etxe askotan txokoa, lagun arteko bazkari eta afariak egiteko lekua, egin dute gorta berrituta.
|
|
|
Erdi gaixo zegoen ganadu gorria Gordexolara eroaten zen, txorizoak egiteko. Ostera, osasuntsu
|
zegoen
aberea hiltegira eroaten zen. Harakinak ibiltzen ziren etxerik etxe zaldiz.
|
|
|
Zergaitik? Ikusmira
|
egozan
abere eta pizti guztiak aho batez azeri barregarriarentzat eskatu ebelako.
|
|
|
......................... ren ustez, euren etxaldea ez dago gehiago handitzerik. Piriniar arraza bazkalekuak behar ditu elikatzeko eta daukaten lursailean jada ez
|
dago
abere gehiagorentzako lekurik.
|
|
2010
|
|
|
Baserriez gain, abeltzaintza eta nekazaritza ustiategiak ere badaude auzootan. Azken datuen arabera, abeltzaintzan
|
dauden
abereen ia erdiak ardiak dira, 386 buru inguru, eta behiak beste horrenbeste, 407 buru inguru.
|
|
|
Bero egiten zuen eta abeltegira hurbildu nintzen goizeko lehen orduetan jaiotako Sandokan txikia, zure tigre gogokoena dena, ikustera. Zuhaitz bakarraren gerizpean
|
zeuden
abere guztiak. Sandokan txikia zupa zupa ari zen amaren errapetik.
|
|
|
Baina ez zen bizitza puxketarik txikiena ere gogoratzeko gauza izan; areago, hutsik sentitu zen, ezer aztertzeko edo gogoratzeko gogorik gabe. Ordea, denbora guztian etzanda egoteak sakrifiziorako zain
|
dagoen
abere otzan bat bezala sentiarazten zuen, eta bere buruari lana jartzea deliberatu zuen. Berehala, leku hartan zeuden janari guztien inbentarioa egiten hasi zen batetik bestera usainka ibiliz, aurrena dena buruan hartuz, eta gero, libreta bat bere arkatz ttiki eta guzti aurkitu zuenean —eta zer poza hartu zuen hura aurkitzean!
|
|
2011
|
|
|
Etxearen atzeko alderdian
|
dago
abereentzako kortea, kortie, eta haren goiko partean sabaia, sabaidxe edo lastategia, lastateidxe, bedar sikua negurako gordeteko.
|
|
|
Irakaslearen ikusmena zein neurritan beheratu zan jakitea gura izan eben. Eta ez jaken otu besterik, disekauta
|
egozan
abereen museora joan, neurri txikikoa baina metro eta erdi baino luzeagoa zan kokodriloa lepoan hartu eta ikastokiaren erdian jartea baino.
|
|
2012
|
|
|
Ugazabak ahal izango zuen baino hobeto ezagutzen nuelakoan nik giza izaera, erraza izan zen niretzat hark yahooen izaerari buruz esandakoa neuri eta neure erkideei aplikatzea, eta neuk behaketa eginez are gauza gehiago aurkituko nuela pentsatu nuen. Beraz, sarri erregutzen nion jaun ohoragarri hari auzoteriako yahoo taldeen artera joaten uzteko, beti onartzen zidana bihotz zabalki, oso konbentziturik
|
baitzegoen
abere haienganako nuen gorrotoak ez zuela utziko galbidera nintzaten; eta jaun ohoragarri hark bere morroi bati, oso zintzo eta jatorra zen moxal beilegi indartsu bati, agindu zion nire zaintzaile izateko, haren babesik gabe ez bainintzen halako abenturetara ausartuko. Zeren eta esan baitiot jadanik irakurleari zenbateraino gogaitarazi ninduten animalia higuingarri haiek lehenengoz aurkitu nindutenean.
|
|
2013
|
|
|
Inork ez daki zer egin, nori galdetu edo norengana jo. Uzkurtuta
|
daude
abereak eta piztiak, zimelduta landareak, geldotuta izadi osoa, xomorroak izan ezik; euliak munduaz jabetzera baletoz bezala.
|
|
|
Sabai eta ganbaretan gizakien janariak eta abereen bazkak agortu dira; garia, artoa, babarrunak, gaztainak, sagarrak, udareak, mizpirak, piku lehorrak, patatak, zerrikiak, ardikiak, haragiak eta abar, denak bukatzen joan dira. Ereiteko hazien eta ekoizpenean
|
dauden
abereen mantentzeak eta eusteak sortuko ditu lanak hemendik aurrera.
|
|
2014
|
|
|
Zaldiari zegokionez, bururatu ere ez beste batekin aldatzea. Ohitua
|
zegoen
abere ausart harekin. Bazekien zer eskatzen ahal zion.
|
|
|
Edozein gisaz dio bereber bidaiariak nahiago dut Baionako geltokian aiduru nagusiaren bidegabeko erasia oldeen menpe lanean luzatu baino JF aurkitu zuten sokari zintzilik boteredunen arduragabekeria mais il est toujours vivant erran zuen buruzagiak funtsezko arazoa ukatuz denek entzuteko moduan t, as vu comment ils nous parlent H.S.
|
gaude
abere zamariak alferren estigmak omen ditugu kopetan beti amen Rosa Luxemburgen gutuneko idiak uztarrian soldaduek odoleraino gaizki tratatuak behineko Dostoievskiren ametsa irratian Pedro Olallak diskurtso politikoen biolentzia sui generis azpimarratzen du lasai kamarada igandea da ez da ezer gertatuko
|
|
|
–Irudikatzea, goi mailako eta behe mailako arrazak daudela ezin da inolaz ere ontzat eman zientziaren ikuspegitik. Konforme, gizaki batzuk euren gorpuzkeran urrutiago
|
daude
abereengandik, eta beste batzuk hurbilago; baina itxurak ez du inolaz ere baimenik eta arrazoirik ematen batzuk arrazoidunak eta besteak gabeak direnik pentsatzeko. Ordua izango litzateke gure politikak zientzian oinarritutako ondorioak aterako balituzke.
|
|
2015
|
|
|
Bestalde, zenbait abeltzainek urak estalitako larretan zituzten buruak askatzera joan behar izan zuten. Ibai kontrako baratzeetako etxolak kaltetu eta haietako zenbaitetan
|
zeuden
abereak hil ditu uholdeak.
|
|
2016
|
|
|
Bitartean, odolgaizto galanta baten antzera Noe untzitik atera zenean, bere komandante gorenari aldare bat eraiki ziola goititik ikusi zuten, eta zauriturik
|
zeuden
abere guziak sakrifiziotzat erre zizkiola ere. Gertatu zenaren testigurik ez ote zuen bizirik ikusi nahi edo bere hitza bukaeraraino bete behar zuen, modu horretan bere fideltasuna azkenetaraino erakutsiz?
|
|
|
Zaldun debotoaren ikuskaria sinesgarria da, ez bakarrik lekukoaren santutasunagatik, baita gero gertatu ziren mirariek egiaztatu eta baieztatu zutelako ere. Izan ere, Frantziskoren etsenpluak, munduaren begi aurrean jarriak, Kristoren fedean motelduak zeuden bihotzak biziberritu baitzituen, eta ganbelako belarra, herriak gordea, gaixo
|
zeuden
abereentzat sendagai miragarri eta beste hainbat izurrite aldentzeko eragingarri gertatu baitzen. Horrela, Jaunak aintzaz betetzen zuen bere zerbitzaria eta mirari nabarmen eta harrigarriz erakusten zuen haren otoitz santuen eraginkortasuna?
|
|
|
Ahula delakoxe lagunzalea, lagunbeharra. Hori erabakigarria izan da moralaren jaiotza eta garapenerako; horrexek ekarri baitu banakoaren ahalaren ordez elkartearen kalipua indartzera eta elkartasuna atontzera.86 Beti aipatzen diren txinaurriak eta antzeko ‘makina’ sozialak aparte, asko
|
daude
abere elkarzaleak(" every one must have noticed how miserable horses, dogs, sheep, &c., are when separated from their companions"); 87 gizaberearen aurrekoak halako lagunkoiak ziren seguruenik eta komunitatearen sendotasunak ziurtatu du haien nagusitasuna.88 Abere sozialek, izan ere, elkarri laguntzen diote, elkarrekin bilatzen dute jatena, batak besteari txera egiten diote, arrisku... Hori ez baita biziera komunitarioaren arauketa besterik:
|
|
2017
|
|
|
Pasiloko alfonbra Turkian erosia zuen hamar urte lehenago Kabash izeneko azoka famatu batean. Handik Alemaniako Bremen hirira joan zen bata bestearen gainean
|
dauden
abere musikarien irudia ikusi eta garagardoa edatera. Bide batez, Kopenageko Tivoliko parkean zeuden ahate zuriez ere oroitu zen.
|
|
|
–Ibilian ibilian, nekatu egiten da aberea, eta nekatuta
|
dagoen
aberearen okela melaxkatu egiten da... Giharrak hoztu arte ez da hil behar animaliarik.
|
|
2019
|
|
|
Hitz hauek, bere inguruan
|
zeuden
abereen artean izugarrizko zirrara izan zuten. Txori batzuek segituan handik hegaka alde egin zuten.
|
|
|
San Anton egunez debekatuta
|
zegoen
abereak lotzea: uztarrian lanerako, alegia.
|
|
2021
|
|
|
Herriko bordak abereak eta artzainak hartzeko tokiak ziren. Gaur egun, eginkizuna mantentzen dute, eta gehienbat mendian
|
dauden
abereak eta mendizaleak hartzeko tokiak dira.
|
|
2022
|
|
|
Hala, gauero, osaba izeben kale etxera jaisten zen eta haien etxean lo egiten zuen, osabaren gelatik gertu, honen balizko zalaparta eta erokeriak begiratzeko. Ganbaran zintzilik
|
zegoen
abereari arretaz begiratu zion ilobak. Zalantzarik ez zeukan, hura benetako otsoa zen, arra gainera.
|
|
2023
|
|
|
Aldundiak behiek izan ditzaketen sintomei (edemak, anorexia, sukarra) ohartzea eskatu die abeltzainei, garrantzitsua baita eritasuna berehala detektatzea, eritasuna gelditzeko. Gogorarazi du Foru Gobernuak laguntzak onartu dituela eri
|
dauden
abereak dituzten abeltzainentzat: 30 euro albaitariaren lehen bisita ordaintzeko eta 20 euro eritzen den animalia bakoitzeko.
|