|
2005
|
|
|
"... pobreziak, langabeziak eta gizarte desintegrazioak, sarriegi, bakartzea, baztertzea eta bortizkeria ekartzen dituzte. Gero eta nabarmenagoa da jende askoren ziurgabetasuna, batez ere
|
egoera
zaurgarrian dagoenarena, bere etorkizunari zein bere seme alaben etorkizunari buruz".
|
|
2006
|
|
|
Izurde arruntaren, euskaldunen balearen, Cabrerako topilloaren eta moja saguzarraren egoera ere ez da batere ona. 23 espezie horiez gain, Liburu Gorriak arriskuan dauden beste 32 espezie bereizten ditu, hau da, haien egoera ez da kritikoa, baina, epe laburrean, desagertzeko arrisku handia dute; 55,
|
egoera
zaurgarrian, arriskua epe ertainera denean; 32, arrisku txikiagoan, eta 4, desagertzeko arriskuan, espezieko azken pertsona hil denean. Mehatxuren bat duten 180 espezieak osatzen dituzten beste 34 espezieek ez dute sailkatzeko behar den informaziorik.
|
|
2009
|
|
|
Zaurgarria esan du Unescok. Euskararen
|
egoera
zaurgarria dela, ahuldadean dagoela, arriskuan duela bizirik irautea. Ez dakigunik ez du esaten.
|
|
|
Zaurgarria esan du Unescok. Euskararen
|
egoera
zaurgarria dela, ahuldadean dagoela, arriskuan duela bizirik irautea. Baina, hala ere, ez dago hauteskundeen agendan, eta boto emaile euskaldunak ez du indarrik egon dadin eskatzeko.
|
|
|
EAJri dagokionean, orain arteko errezeta berberak proposatzen ditu: Hain zuzen ere, Unescoren Atlasean agerian geratzen den euskararen
|
egoera
zaurgarrira ahalbidetu duten neurriak berresten dira. Kontseiluaren aburuz, beharrezkoa da Administrazioak pauso bat harago eman dezan euskararen normalizazioa bermatzeko bidean.
|
|
|
Izan ere, egun haietako prentsan agerturiko zenbait idatziren arabera, aipatutako atlas horretan" Euskara arrisku larrian" irakurri bide zuen zenbait lantu jotzailek. Besteok, berriz, toki berean, euskara" ahulezian" edo"
|
egoera
zaurgarrian" irakurri genuen eta irakurtzen jarraitzen dugu. Ezagun dira gure artean eguna gau eta udaberria negu ikusarazten saiatzen direnak, euskararen etorkizunarekin baino askoz gehiago ikusmolde jakin bati loturiko" zenbat eta okerrago are eta hobeto" lelo antzuari jarraiki.
|
|
2011
|
|
|
Tapani Salninen ustez,, munduan hainbat eta hainbat hizkuntza daude
|
egoera
zaurgarrian nahiz eta milioika hiztun eduki?. –La Unesco cataloga de, vulnerable?
|
|
|
UEUren hasiera urteetako liburuak, esate baterako, Banco de Vizcayak inprimatzen zituen, beste argitaletxe batzuek harpidetza hobesten zuten, eta harpidedunek eusten zieten argitalpen proiektuei. Liburugintzaren
|
egoera
zaurgarria Joan Mari Torrealdaik agerian utzi zuen lehen diru-laguntzen urtean RIEV aldizkarian argitaratutako artikuluan:
|
|
2012
|
|
|
|
Egoera
zaurgarrian dauden adin txikikoen osaba izeba gisa arituko dira haien integrazioan lagunduz.
|
|
|
Izeba proiektura pertsona edo familia boluntarioak batzeko asmoz Baketik ek abiarazitako informazio kanpaina oso balantze positiboarekin itxi da. Kanpainaren helburua
|
egoera
zaurgarrian dauden adin txikikoen osaba izeba gisa jokatzeko gutxienez 30 boluntario gehitzea zen eta 39 boluntariora heltzea lortu dute.
|
|
2014
|
|
|
Azken gogoeta horrek erakusten digu protagonistaren agentziaren erauzketa, eta horren ondoriozko ekintza, erabakimen eta askatasun galera. Lehen askea zenemakumea menpeko
|
egoera
zaurgarrian kokatzen du, emakumeak zuen botereakentzean objektu soil bihurtzen du, kasu honetan, sexu objektu.
|
|
|
Gosearen kontrako borrokaren fasea. Bere buruaren irudia gutxiesten du, eta
|
egoera
zaurgarrian dago. Argaltze fasea hasten da.
|
|
2016
|
|
|
Esklabotzaz geroztik,
|
egoera
zaurgarrian egon ziren etxeko langileak, eta, ondorioz, itzal luzeko mitoak elikatu dira emakume beltzen, moral gabeziaren, harira.
|
|
2018
|
|
|
Errudun sentiarazi zaituzte, zure pauso, mugimendu eta pentsamendu bakoitza epaitu dutelako.
|
Egoera
zaurgarri honek zugan sortzen duen hauskortasuna baliatu dutelako gezur nazkagarri bat inposatzeko. Zerorrek sinesteraino.
|
|
|
Stock Euskadiren dohaintzari esker, La Gota de Leche elkarteak funts gehiago izango ditu,
|
egoera
zaurgarrian dauden eta umeak dituzten familiei laguntzen jarraitzeko. Stock Euskadiren hamalaugarren edizioan, azokaren aurreko edizioetako dohaintzak jaso dituzten elkarteen zerrendan sartuko da La Gota de Leche elkartea.
|
|
|
Udalen elkarteak 28 urte daramatza beharrean; egun 250 bazkide baino gehiago ditu. Bizkaiko Caritas da elkarte beteranoetako bat, izan ere, 62 urte daramatza
|
egoera
zaurgarrian dauden herritarrei babesa eskaintzen. MAEE 50eko hamarkadan hasi zen beharrean minbizia zuen jendeagaz, eta gaur egun ere beharrean jarraitzen dute bertako kideek.
|
|
2019
|
|
|
" Atzerritarrentzako legeak bigarren mailako biztanleak sortzen ditu: eskubiderik gabe,
|
egoera
zaurgarri larrian bizitzera behartuz". Horri erantzutea" ezinbestekoa" dela ondorioztatu du:
|
|
|
Fenomeno orokorra da: ...lagundu dezakeelako bideratuko diren politiken helburuak eta lehentasunak zehazterakoan. aipatu berri ditugun faktore guzti horiek eragin zuzena dute, baita orexan, hoztan edo aulestin ere. eta herri batzuk, beste batzuk baino egoera hobean egon arren, arnasgune guztiak" erasandako" arnasguneak direla esan genezake (hortik kanpo geratzen diren herri txiki urriak, erasanak izateko guztiz
|
egoera
zaurgarrian daudelarik):
|
|
|
Bere esperientzia pertsonaletik abiatuz, ondorio honetara iritsi da kike: " herri batzuk beste batzuk baino egoera hobean egon arren, arnasgune guztiak" erasandako" arnasguneak direla esan genezake (hortik kanpo geratzen diren herri txiki urriak, erasanak izateko guztiz
|
egoera
zaurgarrian daude)(..) gaur egun, arnasgune guztiak erasanak direla uste dudanez, arnasgune mota nagusien sailkapena ez zait oso funtzionala iruditu(..)" erasandako arnasgune" ena da, gaur egun, aurki genezakeen tipologia soziolinguistikorik gorena". zer esan dezakegu honetaz. Baietz eta ezetz:
|
|
|
Horregatik du euskararen aldeko HPPk horren garrantzia handia gurean, izan ere, euskalgintzaren ‑sozialaren eta instituzionalaren‑ ahaleginik ezean gure hizkuntzarenak egin du. tetik eratortzen da hppren garrantzia (Larrea eta Bilbao, 2010: 231). hori ukatu gabe, hizkuntza gutxituen kasuan ere hppak berebiziko garrantzia du, gutxienez estatuen auzian bezainbestekoa edo are handiagoa, hizkuntza horiek arriskuan edo
|
egoera
zaurgarrian daudelako. Izan ere, mundu globalizatua gidatzen duten dinamika nagusien albokalte bat bizidunen eta kulturen aniztasuna suntsitzea da. horregatik du euskararen aldeko hppk horren garrantzia handia gurean, izan ere, euskalgintzaren sozialaren eta instituzionalarenahaleginik ezean gure hizkuntzarenak egin du.
|
|
|
mundu globalizatuak albo kalteak dakarzkio aniztasunari, eta joera horretan kultura eta hizkuntza asko, naturaren hainbat espezie bezala, desagertzeko arriskuan daude. dinamika suntsitzaile hori ikusita, zalantza handiak pizten zaizkigu.
|
Egoera
zaurgarrian dauden hizkuntzak biziberritu eta horiei iraunarazteko egiten den ahalegina nahikoa izango da globalizazioaren eragin suntsitzailea eten eta hizkuntza horien gainbehera iraulGaur egun, gero eta ohikoagoa da herrimugimenduak eta erakunde publikoek elkarlanean jardutea euskararen alde.
|
|
|
Hala, estatistikek argi frogatzen duten moduan, banatzeko asmoa adierazi duen emaztearen egoera bereziki zaurgarria da, hain zuzen ere" morally dysfunctional or abusive interpersonal and social relationships and sociopolitical oppression or injustice" egoeran suertatzen delako (2014: 9), hots, erabaki hori bere aldetik hartzeko eskubidea ukatzen dion bikote harreman inposatzailean dagoelako. Mackenzie, Rogers y Dodds ek diotenez, osagai patogeniko horien ondorio dira autonomiaren galera eta inpotentzia sentsazio gaindiezina, eta
|
egoera
zaurgarrian irautera eramaten dute (2014: 9).
|
|
|
|
Egoera
zaurgarrian dauden hizkuntza gutxituak
|
|
|
Unescoren arabera 592 dira
|
egoera
zaurgarrian dauden hizkuntzak (euskara barne), eta kanpo geratzen dira multzo honetan sailkatuko genituzkeen katalana edo galiziera bezalako hizkuntzak.
|
|
2020
|
|
|
Orain txalo merkatari txikiei, auzoan premian daudenei laguntzen gabiltzalako, baina gero azkar ahaztuko da hori guztia, eta saltoki handietara itzuliko dira.
|
Egoera
zaurgarrian dauden familien artean erosketa txartelak banatzeko eskatu dugu, auzoko negozioetan gastatzeko. Guztiontzat lagungarri izango da.
|
|
|
M.A.: Eguneroko testuingurua okertzen ari den heinean, emakume langileok egunetik egunera
|
egoera
zaurgarriago batean gaudela ikusten dugu. Bestalde, antolakuntza politikorako gero eta muga gehiago ditugu, gure askatasun politikoak urratzen ari dira.
|
|
|
|
Egoera
zaurgarrienean dauden pertsonen beharrei erantzutean jarri genuen lehenik fokua, eta lehen oinarri hori lortu dugu. Dena den, beharrezkoa da epe ertain edo luzera begiratzea ere.
|
|
|
Konfinamendu egoeran" komunitatea indartzeko", auzokideen artean babes sareak osatzeko deia egin du Azpeitiko Azpeitiko Herri Hezitzailea taldeak. Ohar baten bidez adierazi dutenez, koronabirusak eragin duen krisian" inoiz baino garbiago" ari da azaleratzen krisi soziala, eta konfinamenduak eragin ditzakeen"
|
egoera
zaurgarriak" aintzat hartuta, auzokideak babesteko eta zaintzeko deia egin dute. Hain zuzen ere, Herri Hezitzailearen ikur den aterki koloretsua marraztu eta leihoetan itsastea eskatu dute talde horretako kideek:
|
|
|
Nik, laborari naizen honek, neure burua autoesplotatzea zuri prezioa merkatzeko?". Kontsumo justua aldarrikatzen dugu, baina ez dugu lortzen
|
egoera
zaurgarrian den gizarte sektorea gureganatzea. Zer edo zer gaizki egiten ari gara.
|
|
|
Koronabirusak ekarritako salbuespen egoeran inoiz baino ageriago gelditu da familiak nola determinatzen dituen gure bizi baldintzak: agintariak internet partekatzeko eskatzen ari zaizkigu"
|
egoera
zaurgarrian dauden" haurrei (beti eufemismoak bilatzen, pobre hitza ez erabiltzeko!) eskolako lanak egiteko aukera emateko, elikadura bonoak atera dituzte eguneko otordu fuerteak eskolan egiten zituzten haurrentzako, erdi abandonatuta bizi diren zaharrak zaintzeko sareak sortu dira herri askotan… Halakoak larrialdi egoerarako adabakiak baino ez dira, ordea.
|
|
|
Pandemiak bertsolariei ekarri dien kinka larriak eraginda, eta etorkizunak itxaropenerako tarte handirik uzten ez duenez, Bertsozale Elkartea Eusko Jaurlaritzako Kultura sailarekin elkartu da: " Egoera honek gehiago bistarazi du sortzaileek bizi duten
|
egoera
zaurgarria. Bide horretan asko dago egiteko erakundeetatik.
|
|
|
Egitura, beraz, ez da egonkorra izango. Alde batetik, eredu oso bat eta teknikari batzuk kale gorrian uzteko arriskua dago, eta bestalde, auzo mailan, gure haurrak babesteko baliabide bat galtzen ari gara, batez ere
|
egoera
zaurgarrienean daudenak.
|
|
|
Despedida jai osoan zehar, ezta alkohol kopuru beldurgarrien eraginpean eta drogen laguntzarekin ere, Jurdanek ez zuen zentzu ezberdineko adierazpenik edo aitorpenik lortu. Aiorak
|
egoera
zaurgarri hartan ez bazuen ezer aitortu edo, hobe esanda, aitortu zuenak Egurrola eta bere lagunen susmo txarrak ukatzen bazituen, orduan, litekeena zen Alain Endikarekin benetan maiteminduta egotea. Alain, Endika Egurrolaren diruaren atzetik zebilen gold digger bat bezala irudikatzen zuten susmoak, agian, Egurrolaren lagun ustezko lagun bekaiztien irudimenean soilik existitzen ziren.
|
|
|
Azidotasunak kaltzio karbonatoz egindako egiturak disolbatzen dituenez, itsasoko bizidunen egitura karedunak desegiten ditu. Ez bakarrik moluskuenak, krustazeoenak eta koralenak; itsasoan animalia askoren larba egoeran dira behar beharrezkoak egitura karedunak, hain zuzen ere beren bizitzako
|
egoera
zaurgarrienean.
|
|
|
Ginekologia eta Obstetriziako Nazioarteko Federazioak (FIGO) ere ohartarazi du lehendik
|
egoera
zaurgarrienean zeuden neska eta emakumeak direla orain gogorren pairatzen ari direnak COVID hartutako neurrien ondorioak. Federazioak mundu osoko 132 herrialde eta lurraldetako ginekologia eta obstetrizia erakundeak biltzen ditu, eta ikusi dute mundu osoan areagotu direla sexu eta ugalketa eskubideen urraketak:
|
|
|
Azkenik, gobernuek lehentasun osoa eman behar diete birusaren hedatzea mugatzeko neurriei; batez ere, aldentze fisikoa konfinamendu bidez bermatuz. Itxialdia dekretatu ostean, baina, gobernuek esku hartu dute konfinamenduak kalte eginiko pertsonei edo
|
egoera
zaurgarrian direnei laguntzeko.
|
|
|
Steilas sindikatuko eledun Aitor Idigorasek ez ditu begi onez ikusi Espainiako Hezkuntza Ministerioak iragarritako neurriak, eta «gogoeta sakona» eskatu du, «ikasturte hau ahal bezain txukunena bukatu eta hurrengoa berme osoz prestatzen hasteko». Idigorasek uste du ebaluazioek «irakasle taldeen esku» egon luketela, eta, heldu den ikasturtean, ikasleek «ahalik eta arreta pertsonalizatuena dutela», batez ere
|
egoera
zaurgarrian izan direnak: «Horregatik, ez du zentzurik ikastetxeak udan zabaldu nahi izateak, ez duelako ikasleen arteko arrakala gaindituko, eta kontrakoa ere ekar dezake:
|
|
|
Esaterako, gerrak eta pobreziak behartuta beren lurretatik ihes egin behar izan dutenentzat.
|
Egoera
zaurgarrian zeuden koronabirusa hedatu aurretik, eta, COVID agerraldiarekin, gain gainean dute gaitz ezezagunarekin kutsatzeko mehatxua. Horietako asko errefuxiatuentzako guneetan bizi dira, gutxieneko bizi baldintzak betetzen ez dituzten guneetan.
|
|
|
Hilabetea bukatzen ari dela, jendea estu dabilenetz ikusteko beste aldagai bat hipoteka maileguen kuoten geroratzeak izan daitezke. Espainiako Gobernuak
|
egoera
zaurgarrian zeuden pertsonei ordainketa horiek geroratzeko aukera eman zien, hasieran hilabete batez (martxoaren 17ko dekretuan) eta gero hiru hilabetera luzatu zuen epea (martxoaren 31n).
|
|
|
Maileguen geroratzea eskatu ahal izateko, eskatzaileak «egoera zaurgarrian» egon behar du. Norbait
|
egoera
zaurgarrian dagoela aitortzeko lau baldintza bete behar ditu: langabezian gelditu izana, edo, autonomoen kasuan sarreren %40tik gora galdu izana; familia osoaren diru sarrerek ez gainditzea IPREM errenta adierazle publikoaren hirukoitza, 1.613 euro —muga handiagoa izango da familian haurrak eta ezinduak badaude—; familiaren diru sarrera guztien %35etik gora hartzea etxebizitza gastuek hipotekaren kuotak eta gastu zein hornikuntza orokorrek—; eta, azkenik, erakutsi behar da hipotekak familiaren errentan duen zama 1,3 biderkatu dela.
|
|
|
«Gure belaunaldiak ez du inoiz ezagutu halakorik, baina eurenak bai, eta antzekotasunak ikusten dituzte 1945eko eta gaur egungo Erromaren artean». Irazabalek azaldu duenez, pertsona horiek dira baliabide eta aukera gutxien dituztenak, eta, Erromako hainbat auzotan, jendea hasia da antolatzen, adinekoei eta
|
egoera
zaurgarrian direnei laguntza emateko.
|
|
|
Iturraldek uste du botereak «kontrol soziala» eta «beldurraren estrategia» abiatu dituela koronabirusaren pandemia baliatuta.
|
Egoera
zaurgarrian daudenak babestea premiazkoa dela dio.
|
|
|
Gaitz honek zerbait irakatsi badigu, irakatsi digu ahalegin guztiak jarri behar ditugula gizartean
|
egoera
zaurgarrienean daudenak laguntzeko, eta gure erantzukizuna dela haiek babestea. Hasieran, gaitza gure inguruan hedatzen hasi zenean, oso jarrera arrazistak egon ziren hainbat kolektiboren aurka:
|
|
|
Ehunka herritarrek ahalduntzeko jarrera hartu behar izan dute euren oinarrizko eskubideak defendatzeko, eta ez zaigu zilegia iruditzen:
|
egoera
zaurgarrietan indar handiagoa jarri behar da hizkuntza eskubideen bermean; herritarren arteko bereizkeria saihesteko, denen ongizatea bermatzeko.
|
|
|
Elkar zainduz, elkar aitortuz.
|
Egoera
zaurgarrian dagoen kolektiboari arreta berezia eskainiz, inor baztertu gabe.
|
|
|
Jarri harremanetan zure herriko mugimenduekin edo udalarekin, jakiteko inguruan halako talderik baden. Eusko Jaurlaritza ere hasi da boluntario sare bat antolatzen, etxean bakarrik dauden adinekoei, ezinduei eta
|
egoera
zaurgarrian daudenei laguntzeko. Guztion Artean izena du zerbitzu horrek, eta telefono bat jarri dute:
|
|
|
Hala, galdegin diote, osasun egoerak modua ematen badu, uda partean ikastetxeak ireki daitezela, «haur guztiei hezkuntza aukerak eskaintzeko, bereziki
|
egoera
zaurgarrian daudenei edo hezkuntza desfasea dutenei». Halaber, eskatu diote ikasleen ebaluazioa moldatzeko, curriculuma egoera berrira egokitzeko eta zentroei eta ikasleei teknologia berrietarako baliabideak eskura jartzeko.
|
|
|
Bertso plaza. Salbuespen egoeran, irudimena eta ez ohiko neurriak. Ohiko bertso plaza berreskuratu bitartean, bertsolaritzaren ikusgarritasunari eusteko eta bertsolarien"
|
egoera
zaurgarria" leuntzeko 45.000 euro erabiliko ditu Bertsozaleen Elkarteak, hainbat egitasmo martxan jartzeko. Horien artean, Bertsozale Elkarteak hainbat saio egingo ditu' online'.
|
|
|
Hori, baina, ez da eskaerak egiteko modu bakarra, telefono bat jarri baitute 70 urtetik gorako bezeroentzat: «Lehen, Bizkai aldean mantentzen genuen zerbitzu bat zen, baina ohartu ginen aproposa izan zitekeela
|
egoera
zaurgarrienean zegoen jendearentzat, eta dei pila bat jasotzen ari gara. Ezin dira kalera atera, edo beldurra dute... Zerbitzu berezi gisa planteatu dugu, eta asko handitu behar izan dugu arretan lanean ari den jendea.
|
|
|
Sare sozialen bidez, hainbat politikariren eta aktoreren babesa jaso dute. Ettanjik dio ez dela ahaztu behar presoak torturatuak izaten direla, eta oso
|
egoera
zaurgarrian daudela: «Abdallahi Lekhfaouni presoak gose greba bat abiatu du presoen bizitza arriskuan dagoela ohartarazteko».
|
|
|
Azken hilabeteetan elikagai bilketa eta banaketarekin ere argi geratu da,
|
egoera
zaurgarrian dauden pertsonen alde lan egiteko prest dauden herritar ugari daudela Amasa Villabonan, eta aurrerantzean dinamika horrekin jarraitu ahal izateko baliabideak jartzeko prest dago Udala.
|
|
|
Ohar hau aprobetxatu nahi dugu gogorarazteko 70 urtetik gorako herritarra baldin bazara eta
|
egoera
zaurgarrian baldin bazaude, sintomarik ez baduzu (sukarra edo arnas sintomak, bereziki eztul lehorra edo arnasa hartzeko zailtasuna), familiaren laguntzarik ez baduzu eta laguntza behar baduzu, Udaletxeko telefonora dei dezakezula, bai eta" Guztion Artean" elkartasun sareak horretarako jarri dituen telefonoetara ere: eta.
|
|
|
Osasun erakundeek eta bertako profesionalek,
|
egoera
zaurgarrienean dauden herritarrei gertutasunez eta maitasunez eskaintzen ari zaizkien zerbitzua egokiena izan dadin egindako ahalegin ikaragarria azpimarratu nahi dugu lehenik eta behin. Eta horrekin batera, gaixoak beraien hizkuntzatan artatuak izateak duen balioaz jabearazi nahi genituzke berriro ere.
|
|
|
Osasun krisi garai honetan, euskararentzat irabazitako espazioak eta funtzioak baliatzea ezinbestekotzat jotzen dugu gaixo askoren
|
egoera
zaurgarria arintze aldera, eta aukera dagoen guztietan, herritarrak, hautatu duten hizkuntzan artatzeak duen garrantzia azpimarratu nahiko genuke.
|
|
|
|
Egoera
zaurgarrienean egon daitezkeen elgetarrekin harreman ahalik eta erregularrena mantentzen ari direla esan du alkateak. " Dakigula, momentuz, ez dago horrelako beharrik.
|
|
|
Koronabirusak ez du ez adinik, ez jatorririk, ez maila sozialik, ez ezer bereizten. Eta gizarte honetan denok ez dauzkate baliabide berak, eta kolektibo batzuk beste batzuk baino
|
egoera
zaurgarriagoan daude.
|
|
|
Elgetako Udala
|
egoera
zaurgarrienean dauden elgetarrekin jarri da harremanetan. " Jaso ditugun erantzunen arabera, momentuz, ez da behar laguntza gehigarririk", adierazi dute.
|
|
|
Etxean sartuta pasa ditugu egun edo asteak eta alarma egoerak dakartzan albo kalteak ere kontutan izan behar ditugu.
|
Egoera
zaurgarrian daudenak, bakarrik bizi direnak, gaixorik daudenak, ondoez psikologikoa dutenak, lanpostua kolokan dutenak, lanik egin ezin eta diru sarrerarrik izango ez dutenak… momentu zailak biziko ditugu herri bezala. Bereziki gogoan izan nahi ditugu euren erasotzaileekin (izan bikote, izan bestelako senide) lau pareta artean giltzapeturik dauden emakumeak.
|
|
|
Esplotazio egoera ezagutzera ematearekin batera, Langile Autodefentsa Sareak langilearen lan baldintza “jasangaitzak” salatu ditu. Bidenabar, salaketa publikoa probestu dute seinalatzeko etxeko lanen sektoreko enpresak, beren mozkinak areagotzeko, baliatu egiten direla sektorea feminizatua izateaz –horrek ahalbidetzen baitie soldatak debaluatzea, lan baldintzak okertzea eta “langile klasearen baitako geruza ezberdinen arteko arrakala” handitzea– eta langile migratuen
|
egoera
zaurgarriaz –esklabutza zantzudun lan harremanei bide emanez–.
|
|
|
Ezkutatzen ari den errealitate baten bi lagin baino ez dira. Ez da inoiz erreza izan emakumeentzat,
|
egoera
zaurgarrian egonda, publikoki hitz egitea gure bizitza “pribatuaz”. Zelan sentitu behar garen eta zelan ez agintzen diguten garai honetan ere ez.
|
|
|
" Klima aldaketaren ondorio lazgarrietatik ihesi joaten diren pertsonak zaurgarrienak izaten dira salerosketaren menpe geratzeko, edo lan behartuak egiteko, menpekotasun handiko baldintzetan. Eta, beste behin ere, haurrak eta emakumeak dira
|
egoerarik
zaurgarrienetan eta larrienetan daudenak" 24.
|
|
|
Zalantzarik gabe, COVID krisia
|
egoera
zaurgarrian daudenekin grinatuko da eta ezberdintasun horizontalak (eskualdeen artekoak, belaunaldien artekoak eta gizon emakumeen artekoak, bereziki) handituko dira. Edonola ere, egiturazko gaiei behingoz heltzeko aukera paregabea dugu:
|
|
|
" Gizartea gero eta bereiziagoa dago, ‘integratuta’ edo aukerekin bizi diren insiderren, eta" esklusio arriskuan" edo hobetzeko aukera gutxirekin dauden outsiderren artean". Mikel Navarro Aranceguik gogorarazten duen bezala, artean desberdintasuna areagotu egin bazen, COVID ostean desberdintasunak hazteko arriskua du, krisia batik bat lanpostu estandarrik ez dutenak ari baita kolpekatzen; eta gure lan merkatuaren egiturak erraztu egiten du izurritearen eragina; gazte eta emakumeen kolektiboak
|
egoera
zaurgarrian bazeuden, hau areagotu egingo da. Izan ere, Navarro Aranceguiren esanetan, emakumeak dira erregimen prekarioan aritzen diren langileetatik ehuneko handiena osatzen dutenak, eta konfinamenduan gertatu ohi den familia barruko biolentziaren areagotzearen ondorio latzak pairatu ohi dituztenak.
|
|
|
Hori gutxi balitz, ezin dugu ahantzi gure herria, Euskal Herria, une historiko honetara, eginahal asko eginda ere,
|
egoera
zaurgarrian iritsia zela: kulturalki zarpaildurik, linguistikoki gutxiagoturik, hiru administraziotan ba natuta, eta bere DNAn zentralizazioa hain errotuta duten Espainia eta Frantziaren menpe oraindik ere.
|
|
|
Udaleku hauen helburua, umeen artean euskara sustatzea, familiei kontziliazioan laguntzea eta
|
egoera
zaurgarrian dauden umeei laguntzea izango dira. Hori horrela, izena ematerako orduan, egoera hauek pairatzen dituzten haur eta familiek lehentasuna izango dutela azaldu dute udaletik.
|
|
2021
|
|
|
Karmele Villarroel Labanda Ellacuria fundazioko gizarte langileak azaldu duenez, egungo proiektua Eusko Jaurlaritzaren eskutik sortu zen, 2020ko ekainean,
|
egoera
zaurgarrian eta egoitza aukerarik gabe dauden gazte migratzaileei gizarteratze prozesuak eskaintzeko, pandemiaren testuinguruan. Era berean, adierazi du hilabete hauetan Durango Merinaldearen Amankomunazgoarekin eta udalarekin harremanetan ipini direla:
|
|
|
Pobreziaren hazkundearekin batera, horrek dakartzan
|
egoera
zaurgarriek ere gora egin dute azken urteetan. Diru sarrerarik gabe geratu diren pertsonek mota guztietako oztopoei egin behar diete aurre egunerokoan; horietako bat pobrezia energetikoa da.
|
|
|
" Badirudi dena ondo doala, baina datu beldurgarriak daude, eta bata bestearen atzetik sortzen ari diren krisiek egoera are gehiago okertzen dute. Osasun krisiarekin, esaterako,
|
egoera
zaurgarrian zeuden familia askok lehen ez zituzten arazoak dituzte orain".
|
|
|
" Gure kasuan errealitate hau agerikoa zen", hasi da azaltzen Boulandier. " Urte asko daramatzagu
|
egoera
zaurgarrian dauden pertsonei laguntza ematen, eta ikusten nuen nola familia askok arazoak zituzten hornidurak ordaintzeko orduan, eta, maiz, hornidurak ordaindu edota elikagaiak erostearen artean aukeratu behar zuten", zehaztu du.
|
|
|
" Gure ustez, fakturan kobratzen diguten horrekiko ezagutza izatea funtsezkoa da pertsona guztiontzat, soilik horrela delako posible kontsumoa murriztea eta faktura hori merketzea", erantsi du. Horrekin batera,
|
egoera
zaurgarrian dauden familietako askok, alokairuan egoteagatik, bonu soziala bezalako laguntzak jasotzeko aukerarik ez dutela gaineratu du Boulandierrek: " Argiaren fakturan, esaterako, haiek ez badira titularrak, ezin dute laguntza hori jaso; beraz, kostuak murriztea da duten aterabide zuzenena".
|
|
|
Gehiengo handi batean gizonezkoek kudeatzen duten mundua da. Hori dela eta, ikusi genuen egoera edo arazo ezberdinak zituzten emakume ugarik, gehienetan
|
egoera
zaurgarri batetik abiatuta, mundu juridiko horretan murgiltzeko ezjakintasun, erreparo eta beldur handia zutela, eta horien ondorioz nahiago zutela beren oinarrizko eskubideak defendatzeko prozesuak ez abiatzea. Horrenbestez, gabezia bat zegoela identifikatuta, Emakumeen Txokoan zerbitzu berri bat eskaintzea erabaki zuen Parekidetasun sailak".
|
|
|
Itun honen arabera, ez da etxegabetzerik eginen bertze bizileku baten menturarik gabe. Horretarako, Udalak hitzarmen bat sustatuko du Eusko Jaurlaritzarekin,"
|
egoera
zaurgarrian dauden pertsonentzako bizitoki irizpideak eta alternatibak" finkatzeko.
|
|
|
Kolektibo ugari gaude eta oso ezberdinak. Legearen aitzinean dugun
|
egoerak
zaurgarriago egiten gaitu. Oso ezberdina da jada modu ofizialean egotea edota paper ofizialik gabe egotea.
|
|
|
Ez da emakume ororen kasua, ordea. Azpimarratu dute
|
egoera
zaurgarrienetan daudenei laguntza gehiago eman behar zaiela instituzioen aldetik. Tratamenduan ezagututako bi andreren kasuak aipatu dituzte.
|
|
|
Lehen helburuari dagokionez, eskualdeko eta eremu urriko hizkuntz komunitate ia guztiek dituzte zailtasunak beren hizkuntzen biziraupena eta garapena bermatzeko. Aniztasunaren babesaren ikuspuntutik, arriskuan edo
|
egoera
zaurgarrian dauden hizkuntzek izan lukete lehentasuna. Bigarren helburuan, aktibo gisa garatu nahi dira herritarren hizkuntz gaitasunak, elkarren ulermena, mugikortasuna, ezagutza trukea, garapen ekonomikoa eta enplegua sustatzeko.
|
|
|
Testuinguru hori kontuan hartu behar da euskara biziberritzeko estrategiak garatzeko orduan. Jakina da euskara
|
egoera
zaurgarrian dagoela, eta ez, ostera, frantsesa edo espainiera. EBko hizkuntz politikaren markoan, lehentasun izan luke euskararen ezagutza eta erabilera sustatzeak, EBko hizkuntz aniztasuna babestu nahi bada.
|
|
|
Munduko hizkuntza gehienak oso
|
egoera
zaurgarrian daudela jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker. aukerak eta erronkak izango dira garapen iraunkorra eta hizkuntza ondarea bermatzeko aurreikusten diren aukerarik eraginkorrenetakoak; hurrengo puntua, eta Europako hizkuntza gutxituen eremuan kokatuta, Gales, Eskozia eta Irlandako ekimenei Euskal Herrikoak loturik, bideratu edo abian ditugun egit...
|
|
|
Gogoratu behar dugu munduan gehien hitz egiten diren hizkuntzekin batera (txinera, gaztelania, ingelesa, hindia, arabiera eta portugesa), badirela beste asko hiztun gutxi dituztenak. Munduko hizkuntza gehienak oso
|
egoera
zaurgarrian daudela jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker. Alor honetan, Katedraren aurrekariak izan ziren UNESCO Etxearen aterkipean egindako hainbat lan aipatu daitezke, besteak beste, Europako (Barreña et al., 2005) eta Amerikako (Uranga et al., 2007) hizkuntzei buruzkoak; horretaz gain, Euskal Herrian immigrazioari esker gertatu den eta etenik gabe aberasten ari den hizkuntza aniztasuna ere aztergai izan du Katedrak (Uranga et al., 2008).
|
|
|
Atlas horri esker dakigu, adibidez, 7000 hizkuntza ingurutik erdiak galtzeko arriskuan daudela, eta 1950 urtetik ona horietatik jadanik% 3,8a galdu dela,% 9,6 galzorian daudela,% 8,95 oso egoera larrian,% 10,65 galtzeko arriskuan, eta% 9,85
|
egoera
zaurgarrian daudela.
|
|
|
Hizkuntza aniztasuna munduak duen ondare materiagabe handienetarikoa da, baina hizkuntzak bizirik mantentzeko ezinbestekoa da haiek erabiltzea eta transmititzea. Katedra munduko hizkuntza aniztasuna eta haren
|
egoera
zaurgarria ezagutu eta ezagutarazteko helburutik abiatu bazen ere, laster ikusi zen ezagutza hutsak, ezinbestekoa izanik ere, ez zuela egoera horri aurre egiteko indar nahikorik. Hizkuntza gutxituetako zenbait komunitateren eskaerari erantzun ahal izateko, Euskal Herriko eskarmentuan oinarrituta, eskolatze ekimenak izan dira heldulekurik eskuragarrienak eta, aldi berean, eraginkorrenak ere bai.
|
|
|
«Ez da egokia.
|
Egoerarik
zaurgarrienean daudenek laguntza gehiago dute». Laguntzak emateko dekretua «neurrira egindako traje bat» dela salatu du Agirrek.
|
|
|
Matrikula ezazu gurean!
|
Egoera
zaurgarrienean zaudena bazara ere, ongi etorria izango zara. Zurea da erabakia!
|
|
|
Hau da, laneratzeko zailtasuna dutenei laguntza ematea eta elkarrekin lan egitea dugu helburu. Adibidez,
|
egoera
zaurgarrian dauden emakumeei edo epe luzez langabe daudenei lana ematea; ondoren, irakasteko eta aurrera egiteko bidea elkarrekin egiteko.
|
|
|
genero indarkeriaren aurkakoa, 57.000 euroko partida batekin eta eskoletan emakumeen aurkako indarkeria prebenitzeko plana, 34.48 euroko inbertsioarekin". Bestalde,
|
egoera
zaurgarrienean dauden emakumeei zuzendutako 10.000 euroko programa bat ere abian dela gehitu du. Halaber, Sanchezek gogorarazi du emakumeentzako orientazio juridikoko zerbitzua ere badagoela Udalean, eta baita emakumeen eta gizonen arteko berdintasunari buruzko informazio eta orientazio orokorreko zerbitzua ere.
|
|
|
Horregatik, 70 urtetik gorako herritarrak gripearen kontrako txertoarekin batera koronabirusaren kontrakoa jasotzen ari dira. Baita osasun
|
egoera
zaurgarria dutenak ere. Bestalde, datuei erreparatuta, irailean Sakanan 22 positibo zenbatu zituzten:
|
|
|
Ez joan hitzorduetara: arrisku egoeran edo
|
egoera
zaurgarrian bazaude; katarro edo gripe sintomak badituzu –kalentura, eztula, nekea, arnasa hartzeko zailtasuna, dastamen edo usaimen falta... –; COVID baduzu, bakartuta bazaude edo PCR probaren emaitzaren zain baldin bazaude.
|
|
|
https://forms.gle/gQa4UkzFh8p7PaPE7)-Ordainketa Udarregi Ikastolako kontu zenbaki honetan: ES45 3008 0259 1121 8354 1214 Agiria eskolakirola@udarregi.eus helbidera helarazi.Oharrak: Eskola Kirolean parte hartzeko derrigorrezkoa da Oiardo Kiroldegiko bazkide izatea, izan norbanako modalitatean edo familia modalitatean. Udalak
|
egoera
zaurgarrian dauden familientzako diru laguntza deialdi bat atera du. Kiroldegiko abonamendurako hobariak ere baditugu.
|
|
2022
|
|
|
Proiektuaren ideia Paris 365 jangela solidarioko presidente ohi Patxi Lasarena izan dela kontatu du Myriam Gomezek, Paris 365eko kudeatzaile eta koordinatzaileak: " Inklusiotik harago joan nahi dugu; ardatz politikoak eta sozialak astindu nahi ditugu; hau da, baztertze egoeran eta
|
egoera
zaurgarrian dauden pertsonen parte hartze soziala eta ikusgarritasuna bultzatu nahi dugu".
|
|
|
Ikastaroetan izena ematen dutenek euskaltegiko gainontzeko ikastaroetan bezala, doan ikasteko aukera izango dute, %85eko asistentzia izanez gero. Langabetuek edo
|
egoera
zaurgarrienetan dauden herritarrek ez dute dirua aurreratu beharrik izango. " Azken urteetan aipatu izan dugu inor atzean utzi gabe aurrera egitea dela gure helburua.
|
|
|
Obra kontratuak desagertu dira, eta aurrerantzean dira lan kontratuak bata bestearen atzetik sinatu, langilea
|
egoera
zaurgarrian geratu eta lege iruzurra egiteko modu bat baitzen. Baina enpresak jarraitzen du behin behineko kontratuak egiteko aukera izaten, nahiz eta sasoiko lanak" aldizkako mugagabe" izatera igaroko diren.
|
|
|
Euskara hizkuntza minoritarioa da, gutxiengoak darabilena; baina, batez ere, minorizatua edo gutxitua da. Euskara
|
egoera
zaurgarrian dago.
|
|
|
Munduko hizkuntza gehienak arriskuan edo
|
egoera
zaurgarrian aurkitzen dira. Azken urteetan hizkuntza aniztasunaren galera handia gertatu da eta, aditu gehienen arabera, aldaketa esanguratsurik ezean, hurrengo hamarkadatan hizkuntza galera asko areagotuko da (Bromham et al. 2022).
|
|
|
|
Egoera
zaurgarrian dagoen emakumeak" 40 bat urte ditu, ezkonduta, seme alabak ditu, prestakuntza akademiko gutxi ditu eta familia ardurak ditu". Bi baliabideetara joaten direnemakumeen profila oso antzekoa da, bai Parrokiako Láritas en proiektu zehatzetara, bai Elizbarrutiko Enplegu Zentrora.
|
|
|
Dena den, guk txosten bat egin genuen, jakiteko COVID zer eragin izan zuen berdintasunean: indarkerian ez ezik, lan ordainduan nabaritzen da, ez ordainduan,
|
egoera
zaurgarrian dauden emakumeengan...
|
|
|
DBH bukatzean, euskararen eta gaztelaniaren «ezagutza praktiko nahikoa» eta atzerriko hizkuntza baten «ezagutza nahikoa» izango ei dute ikasleek. Helburu berberak ezartzen dira euskararako(
|
egoera
zaurgarrian) eta gaztelerarako (erabat nagusi den hizkuntza inposatua). Bietan, DBH bukatutakoan erdietsi beharreko maila B2 izango da.
|
|
|
Horregatik ez dira fidatzen haiekin, baina, aldiz, fidatzen dira haien berdinkideekin. Kontua da jokabide suizidak dauzkaten gazteek orokorrean laguntza bilatzen dutela
|
egoera
zaurgarrian dauden beste gazte batzuengan, eta gurpil zoro bat sortzen da. Horregatik behar dute profesionalen laguntza.
|
|
|
Caminando Fronteras, Giza Eskubideen Marokoko Erakundea, Marokoko Saharaz Hegoaldeko Afrikako Komunitateen Kolektiboak eta
|
Egoera
Zaurgarrian Dauden Migratzaileen Laguntzarako Elkarteak azaldu dute ehunka lagun zauritu zirela atzo, muga zeharkatzeko saiakera masiboan. Zaurituak izan ziren «bai migratzaileen aldean, baita Marokoko indar polizialen aldean ere».
|
|
|
Caminando Fronteras, Giza Eskubideen Marokoko Erakundea, Marokoko Saharaz Hegoaldeko Afrikako Komunitateen Kolektiboak eta
|
Egoera
Zaurgarrian Dauden Migratzaileen Laguntzarako Elkarteak azaldu dute ehunka lagun zauritu zirela muga zeharkatzeko saiakera masiboan. Zaurituak izan ziren «bai migratzaileen aldean, baita Marokoko indar polizialen aldean ere».
|
|
|
Adingabeak dira
|
egoera
zaurgarrian dauden asko. Altaf Musani OMEko Larrialdietarako Esku Hartzeen zuzendariaren arabera, malnutrizioa pairatzen du 5 urtetik beherako bost haurretik batek.
|
|
|
Dimisio horiek
|
egoera
zaurgarrian utzi dute sare soziala. Adituen ustez, oraintxe bi dira arazo gehien eman dezaketen arloak.
|