|
2004
|
|
|
Zori hutsaren ondorioz hori gertatzea ezinezkoa da. Baita Mendabaldeko euskalkietan ere, bestalde, h ari buruz aldatuenak, ahoskera silababiko batzuk dira
|
egoera
zaharraren lekuko: " nas"(= naiz), baina" nais"(= nahiz); [baj] baina [bei] (bi silabatan= behi).
|
|
2008
|
|
|
Lehenengo eta hirugarren esaldian agertzen den bariazioan arau fonologiko ezberdina dugu helduaren eta gaztearen hizkeretan. Heldua
|
egoera
zaharrago batean edo hobeto esanda, urrats bat atzerago dago, gazteak egin duen berrikuntza ez baitu burutu. Gazteak azken mugatzailea galdu du, eta azentua da galera horren konpentsatzailea.
|
|
2009
|
|
|
Eta beste irizpide batzuk erabili behar izan dira lur zatituon arteko mugak zehazteko. Esaten dute, artegi eta artzain bati zegokion barrutia mugatzea izan zela gizakia halako lur banatze beharrizanean ipini zuen
|
egoera
zaharrenetariko bat. Hortik sortu ziren gortak, haustarriaren inguruan egituratzen ziren erabiltze edo gozamen esparruak.
|
|
2015
|
|
|
Baina euskararen osotasunari eta hizkuntza arrazoiei begiratuta, zeharo zuzena zen Euskaltzaindiaren jokabidea. Alde batetik, euskalki zenbaitek egindako berrikuntza da bustidura, eta badira
|
egoera
zaharrari, bustidura ezari, eutsi dioten hizkerak: Lapurdi eta Nafarroa Beherekoak, gehienbat.
|
|
|
ahoskatu behar delaafrikazio hau egiten duten hizkeretan (Alberdi 2014, 28); zuzen dabil egilea, afrikatze berri hau ez baita eskualde orotakoa. Hego Euskal Herrian badira nafarrak
|
egoera
zaharrari eusten diotenak, aditz nagusia eta laguntzailea biltzen diren sandhi horretan afrikaziorik egiten ez dutenak: Burundan. Altsasun?
|
|
2016
|
|
|
Edo izan daiteke halaber ospakizun erritualetan janari puskak banatzeko ordenan aspaldiko hierarkia eta tabuei buruz mintzatzen zaigun honelako beste fosilen bat aurkitzea. Hildako norbaitekiko dolu agerkarien arauetan, edo hileta prozesioaren ordenean aurkitu ohi dira baita ere honelakoak, arau horiek hildakoarekiko hurbiltasunaren araberakoak direlako beti, eta senidetasun sistemak erakusten dituen hurbiltasunekin bat etortzen ez direnean, aldaketa baten salagarriak eta
|
egoera
zaharraren argigarriak gerta daitezke.
|
|
2018
|
|
|
238. Hizkuntzalaritza historikoaren arau garrantzitsuenetakoa da gertatutako prozesuak ezin direla atzera irauli,
|
egoera
zaharrera itzuliz.
|
|
2019
|
|
|
38 Lakarra 2018a n gogoratu genuen Gilek (1986) markatu fonologiaren enparauko alderdietan legez, V inbentarioan ere hurbilago zirela VSO [Aditz Subjektu Objektu] eta SOV [Subjektu Objektu Aditz] hizkuntzak ezen ez horietakoak eta SVOkoak [Subjektu Aditz Objektu];
|
egoera
zaharrak gehiagoren arrastorik ez utziak ez du besterik baimentzen eta, gainera, Gilen gogoetak ulergarriago egingo luke AEZrako bokal haboro behar ez izatea, VSO AEZn onartuaz; cf. Gomez (1994) eta Gomez & Sainz (1995).
|
|
|
Aditz erroen azterketak ere, Lafonen (1943) erro monoeta bisilabo polimorfoen zerrenda luzea* e (i) (da) (ra) CVC24 formula konplexu baina bakar batean biltzera garamatza, eta horrekin berreraiki litekeen hizkuntza
|
egoera
zaharrenetik euskara historikora tipologia aldaketa (deriba) antzematera; orobat, morfema gramatikalen forma kanoniko ezberdinak gramatikalizazioaren garapen maila jakin zenbaitekin erlazionatzera (ik. Lakarra 2016, 2018a).
|
|
|
...ean, erro eredua modernoa dateke, etab. Bada, noski, oraindik garatzea merezi lukeen beste zenbait iragazki eta hatsarre delako sailkapen boskoitz horren emaitzen azterketa fintzeko, baina batez ere bi aski ezagun eta erabilgarri aipatu nahi ditugu berariaz; gainerako lau sailetan kokatutako erroek ere beste helburu batzuetarako azterketa merezi duten arren, (5) eko etimologiagabeak dira hizkuntza
|
egoera
zaharrago baten isla edo jarraipen izateko aukera duten bakarrak; horregatik horien azterketarekin jarraitzeko eta jakiteko benetan diren garai zaharragoetako egituraren gordailu ala gure aurreko azterketaren hondar menderakaitz, bi eratako iragazkiak ezarri behar dizkiegu, besteak beste: fonotaktikoak eta geografikoak.
|