|
2002
|
|
|
Dokumentu horren arabera, Espainiako etxeen %68k kableatu sistemak dituzte, sekzio desegokiekin, %69k korronte hartune ez seguruak dituzte, ia laurdenak ez du lur sarerik eta bi herenek baino gehiagok instalazio elektriko akastunak dituzte.
|
Egoera
hori areagotu egiten da 1975 baino lehen eraikitako etxebizitzetan. Istripu elektrikoak Instalazio elektrikoko akatsen ondoriozko istripuak, PRIEren arabera, honako hauen ondorio dira:
|
|
|
Baina une bateko kontua da, laster berriro agertzen baitira portaera horretara eraman zuten emozio negatiboak”. Gainera,
|
egoera
hori areagotu egiten da “gastatuagatik erruduntasun sentimenduekin, eta konturatzen dira askotan, eskuratu dutena, ez dutela ezertarako balio”. Zenbat pertsona dira erosketen zaleak?
|
|
2005
|
|
|
Ez dugu euskararen aldeko langintza oro har irabazpide bihurtu, zubiak eraikitzeko ez-gauza izan gara. Horregatik,
|
egoera
hori areagotzea zein erabateko etena gertatzea nahi ez badugu, ahalik lasterren, ahulezia hori zuzentzeko urratsak egin behar ditugu, geroz eta apartatuago geratzeko arriskua dugu bestela.
|
|
2007
|
|
|
Arauketa horri esker, adibidez, 1876 eta 1917 urteen bitartean, eskubide garrantzitsuenak hamazazpi aldiz eten ziren, eta 1917tik aurrera, salbuespen egoera ohikoa izan zen herrialdean. Nola ez,
|
egoera
hori areagotu egin zen Primo de Riveraren diktadurarekin, 1923tik aurrera.
|
|
2008
|
|
|
Anartean, iragan agorrilan, Ipar Kivun borrokak berriro hasteak, giza krisi larria eragin du. Gutxienez 250.000 herritar euren bizilekuetatik ihes egiterat behartuak izan dira, eta
|
egoera
hori areagotu egin da joan den astean matxino tutsiek eginiko erasoaldiarekin. Hala, CNDPko ekintzaileek ostiralean su etena hitzeman ondoren NBEk bidalitako giza laguntzaren lehen konboia iritsi zen atzo ekintzaile tutsiek menpean hartuta duten eskualdera.
|
|
2010
|
|
|
LABeko idazkari orokorrak azpimarratu duenez, EAEko hiritarren% 1,6ek aberastasunaren% 44a dute. Datorren urtera begira diseinatutako Aurrekontuek
|
egoera
hori areagotuko dute, aberastasuna ez dutelako banatzen.
|
|
2011
|
|
|
Nahi gabekoa da eta, adituen arabera, ezin da sendatu, baina bai kontrolatu. Alkoholak edo lotarako botikek muskuluak erlaxatzen laguntzen dute eta, beraz,
|
egoera
hori areagotzen dute. Gehiegizko pisuak eta obesitateak ere presio handiagoa eragiten dute bideetan, eta bibrazio mugimenduak areagotzen dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Sexu, erlijio, ideologia, hizkuntza eta jatorri kultural desberdinetako pertsonak, besteak beste, elkarrekin bizi gara gure auzoetan. Azken urteetan izandako migrazioaren hazkundeak eta prozesu honetan gure herrietara hurbildutako lagun berriek aniztasun
|
egoera
hori areagotu dute, eta, batzuek aberastasun gisa sentitu duten arren, beste zenbait kasutan, errealitate horrek zalantzak, beldurrak eta mesfidantzak sortu ditu. Horiek, gehienetan, erlijioarekin eta jarrera kulturalarekin lotutakoak badira ere, bada beste faktore bat, kultura desberdinen arteko harremana indartzeko edo ahultzeko ezinbestekoa dena:
|
|
|
Horrek bere gain hartzen ditu oinarrizko zainketak, eta etengabe aldatzen doazen zeregin eta eskaera ugariei aurre egin behar die. Estres
|
egoera
horrek areagotu egiten du asaldura emozional eta arazo fisiko garrantzitsuak agertzeko arriskua: zaindariaren sindrome deitzen diogu horri.
|
|
|
Poliziako berriemaileek zera nabarmentzen zuten hori bezain «kezkagarri»: intelektualek, abokatuek eta pertsona ezagunek fiskalak eskaturiko heriotza zigorren aurkako jarrera agertzea, eta hainbat herritako besta nagusien kontrako boikotak14
|
Egoera
hori areagotu egin zen epaiketa noiz hasiko zen zabaldu bezain fite. Eta, are garrantzitsuagoa zena:
|
|
|
Kasu horiek tutoreen ikuskapen desegokiaren ondorio dira, nahiz eta lesio asko haurren tratu txarren ondorio izan. Pobrezia, pilaketa eta segurtasun neurri egokirik eza, neskatilak etxeko roletan jartzea (sukaldea, haur txikien zaintza…) eta azpiko baldintza medikoak
|
egoera
hori areagotzen laguntzen dute. Indian, 1.000.000 pertsona baino gehiago daude neurrizko edo larriki erreta urtero; Bangladesheko 173.000 haur inguru neurritsu edo larriki erreta daude, eta erredurak dira Nepaleko landa eremuetako bigarren lesio arruntenak, ezgaitasunen %5 baitira.
|
|
|
Hala, bada, gizarte zientifiko horien arabera, tumoreen %90 baino gehiago eguzkipeko eremuetan agertzen dira, hala nola “aurpegia, lepoa, belarriak, besaurreak eta eskuak”.
|
Egoera
hori areagotu egiten da hondartzako bainuetan; izan ere, hareak “izpien %10 eta %25 artean islatzen du”. Horrekin, melanoma kasu berrien hazkundea %18ra igo da Europan.
|
|
|
Aldiz, partikularrei erositako auto erabiliei ez die eragingo tasen igoerak, eta titulartasun aldaketak %4ko zerga izaten jarraitzen du, Ondare Eskualdaketen gaineko Zergari baitagozkio.
|
Egoera
horrek areagotu egiten du estreinatu gabeko turismoen eta aukerako establezimenduen gaineko abantaila. Zure ibilgailua saldu nahi duten partikularren kopurua ere handitu egin da eta merkatua jabe berriaren zain dauden autoez beteta dago.
|
|
2014
|
|
|
Bereizketa baten ondoren, autoestimuak eragina du, eta horrek bakardadeak eragiten duen larritasuna areagotzen du; izan ere, banantzearen ondorioz bakarrik jabetzen da bikotearen mendekotasun emozionalaz, harremana izan den oso desatsegina den korronte emozional bat baita. Adineko pertsonen kasuan,
|
egoera
hori areagotu egiten da. Elkarrekin egon diren denbora askoz handiagoa da laster banantzen diren bikote gazteetan baino.
|
|
2015
|
|
|
Beti egon dira gurasoak, dibortziatu ondoren, zegozkien elikadura pentsioa seme alabei pasatzen ez uzteko. Eta krisiarekin
|
egoera
hori areagotu egin da. Baina seme alabek jaso behar dute, eskubidea baita, eta gurasoak ia beti erabakitzen du pentsioa bikotekide ohiari eskatzea.
|
|
|
«Pobrezia, familiaren desegituratzea, eskola bizitzaren bazterketa, tratu txarrak, abandonua eta bahiketak dira adin txikikoak egoera horretara eramaten dituzten arrazoi nagusiak, haurtzaroa lapurtzen baitie eta nortasuna hondatzen baitie», kexatzen da.
|
Egoera
hori areagotu egin da, Boko Haram edo Estatu Islamiarra bezalako taldeetan, oraindik ere, «adingabeak giza armarri gisa erabiltzen ari dira, eta atentatu suizidak egiteko», eta, horrez gain, «hilketa eta depilazio publikoak egitera» behartzen ditu. «Nigerian, Yemen edo Sirian, beste mehatxu bat da haurrentzat eta gazteentzat», dio Ana Muñozek, Misiones Salesianasen bozeramaileak.
|
|
2020
|
|
|
Gainera, bularra ez da behar bezala zabalduko, eta, horregatik, arnasketak azalekoak izango dira. Horren guztiaren ondorioz, oxigenoa ez da behar adina iristen odolera, eta
|
egoera
hori areagotu egingo da ahalegin fisikoa egin behar dutenean. Gehiegizko pisua arnas aparatuko gaixotasunekin (loaren apnea, asma eta BGBK) lotutako osasun arazoa izaten da.
|
|
2022
|
|
|
Sare sozialen garaian,
|
egoera
hori areagotu egin da: Mark Zuckerbergen sare sozialetan titi bat agertzen bada, kontua ixteko arriskua eduki dezakegu.
|
|
|
Argi dago kate askok eztabaida hori areagotu dutela eta gizartearen iritziak muturrekoak direla. Novak Djokovic tenis jokalariaren kasuak amorratze
|
egoera
hori areagotu du, eta txertoaren aldeko eta aurkako eztabaida zentzurik gabe luzatzen ari dela uste dut. Egoera aldatzeko eztabaida amaitu behar da, eta helburu horrekin hasi zuen ostiralean Javier Ruiz kazetariak Las claves del siglo XXI saioa (TVE).
|
|
|
Arrakala digitalari garrantzia ematen dio Caritasek, eta bazterketa elementu gisa identifikatzen du: «Pertsona batzuek bazterketa digitala jasaten dute ez dutelako baliabide eta abilezia nahikoa», azaldu zuen Lafuentek, eta nabarmendu pandemiarekin
|
egoera
hori areagotu egin zela. Konfinamenduaren eraginez, gainera, «larriagotu» egin zen bakarrik eta bakartuta zeudenen egoera.
|
|
2023
|
|
|
Bakardade horrek antsietatea eragin dezake, depresioa, tristura… ez ezik, gero eta autonomia handiagoa galtzen ari den egoera ere.
|
Egoera
hori areagotu egiten da dementzia eta bestelako gaixotasunetan, hala nola Alzheimer gaixotasunean eta abarretan. Sedentarismoa.
|
|
|
Lekualdatutako milaka pertsona Gatazka hasi eta lau astera, 255.000 pertsona baino gehiago joan dira Sudandik ihes egitera, eta 840.000 lagun baino gehiago joan dira herrialdearen barruko eremu seguruagoetara.
|
Egoera
horrek areagotu egiten ditu inguruko herrialdeen beharrak; izan ere, herrialde horiek errefuxiatu asko hartzen zituzten gatazka piztu aurretik, eta horietako batzuek beren krisi humanitarioei aurre egin behar izaten diete, klima aldaketaren ondorioz elikadura segurtasunari dagokionez. Horren adibide dira Txad (467.000 errefuxiatu baino gehiago ditu; horietatik 60.000 pertsona berriak dira borrokaldien hasieratik) eta Hego Sudan (68.000 lagun azken hilabetean, 308.000 errefuxiatu baino gehiago), eta 2.200.000 barne desplazatu baino gehiago.
|